(V; Lar, Añ);
duan (V, G);
duban (V);
duen;
dugaan (A)
Ref.:
A(doan, duan, duban);
EtxbaEib(duan);
GteErd 63. Gratuitamente."Balde, de balde, sin precio", "desinteresadamente", "graciosamente, de gracia" Lar."Gratis"Lar, Añ.
"De balde, sin precio"Añ.
"Amaiketatik amabixetara, ardaua duan Plaza barrixan"EtxbaEib.
"Dohan egiten diren erosketak (V-gip)"GteErd 63.
v. doarik. Tr. Documentado en autores meridionales (generalmente vizcaínos) desde principios del s. XIX. En DFrec hay 10 ejs. de do(h)an, meridionales.
Ez dago dugaan betiko Zerurik. JJMgBasEsc 59s.
Premiña andia bagarik bearrik zuk egin, edo besteri eragin badeutsazu, nai dala doan, nai alogerez edo sariz. AñEL2 138 (EL1 130 doarik).
Ea doan aurrera serbitu bear zuen, edo zer sari nai zuen. Lard 36.
Eriak sendatu itzatzute, illak piztu itzatzute, legenardunak garbitu itzatzute, demonioak bota itzatzute: doan artu zenduten, doan eman ezazute. UrMt 10, 8 (Lard doan; Lç dohainik, He dohaiñik, TB, Dv, Ol urririk, Ip dohañ, Leon, Arriand urririk, Ker, Or, IBk (h)utsean).
Nik egarri danari emango diot bizitzako uraren iturritik, doan. UrApoc(G) 21, 6 (Apoc (V) duarik; en Gen 29, 15 doañ, seguramente errata).
Teatroko dendan / [...] / paper abek, duan! / an ematen dira. Bil 93.
Doan etorten iatan / Medikua etxera. AzcPB 256.
Ezerez baten egin oi-dirata [gizirudiak]. Zer diot ezerez baten? Duan ere bai, norberak eztakiala, norbere lotsarirako. AgG 248s.
Duban emongo dauz [...] bakuna gustijak.ForuAB 89.
San Norberto-ermita-onduan zaragi bat ipiñiko da, ta bertatik, duan emongo yako doian guztiari, errosariua errezau ezkero. KkAb II 39 (151 duban).
Ango garirik geienak duan eskuratu dabez. EguzkGizAuz 137.
Euk bere ezeuke duban emongo eure kortako idia. (V-m). AEY IV 45.
Tratua ein eben, erlojua konpontziarren bazkaria duan (de balde, gratis) izatia. SMZirik 65.
Jaietan edateko / daukaz ekarriak / duban edan dagien / datozen guztiak. BEnbNereA 26.
Ez naieunkek ikusiko letreroz bethetako pelikule bat, ez ta duen be! OskKurl 214.
Senentxu bere adiskide txikerrari emon eutsan, ezerezean, duban. ErkiagBatB 78.
Duban dabillanari, debaldean esan eta kittu. (V-m). EZBB I 82.
Edozeiñi doan eskeiñiaz beren lanbide goxoaren labore joria. BerronKijote 124.
Gaxoentzak osakaiak duan ziran.EtxabuKontu 107.
Buruaustez gañera, duan biarra, aurrera atara naiak eraginda, gogo guztiz gañera. Gerrika 155.
azpisarrera-1
DOAKO(V ap. A; duako V ap. A y Etxba Eib;dubako V ap. A). Gratuito. "Ez eizu pentsau duakua danik bakia" Etxba Eib. Zenbat konbit dugako emon ete dau? JJMg BasEsc 276. Zergaitik eztozue osatu nai zeuen gatxetatik, eukirik Sakramentu onetan guztien osagarri ain merke ta doakoa? Ur Bisit 87 (ap. A). Eurak euren pekatuagaitik galdu zituezan doe doakoak. Itz Azald 32. Zenbat sudur-auste, zenbat dubako agiñ-aterate. Ag Kr 176. Ardau ez duakuaz. Kk Ab II 41. Gure gizonorrek laster ikusi eban, danak duako errekadistatzat artzen ebena. SM Zirik 110s. Galdu barik ultzok, duakuak (duan, 'de balde, gratis') ez-titxuk eta. SM EiTec1 156. Axe bai duako zirkua! Erkiag Arran 56. Ezeukien semeak serbitzari dubakorik ez daukelako. Erkiag BatB 132. Dirurik ez dan tokian, emakume dubakorik izan ezin leitekelako. Ib. 172.
azpisarrerakoSense-1.1
(Como apodo). Peru Dubakok uste eban ze etzala diru-bearrik, / makallau ona ekarriteko Bilboko Barrenkaletik. (V-m). AEY IV 44.
azpisarrera-2
DOANGO (Lar, H).
a) "Gratuito" Lar. b) "Gorrón. Beti eta alde guztietan, aura duangua" Etxba Eib.