1 erreparo.
1. (Lar), erreparu (Urt I 65, Ht VocGr , Dv), reparu (Ht VocGr 416).
Reparación, remedio; restitución. "Remède" Ht VocGr. "Remède, reparua" Ht VocGr 416. "Reparo, enmienda" Lar.

Haren [Iesus Kristen] benedikzioneaz eta reparuaz sanktifikatuak izanen liradela hura rezebituren luten guziák. Adv ** 2v. Zu baitzara inguratzen nauen dolorearen erreparua. Harb 324. Hunek berak [etxean] egin dituben erreparuak. (1739). SenperEus 145. Igerika ez baitzen hura [arratoiña] hanbatik ohitua: / igelak laster horrentzat badu erreparua. Gy 65. Jaikiren naiz erreparu-gabeko eta eternitateko kondenamenduaren aditzeko. Dv LEd 255 (Cb Eg II 143 erremedio gabeko ). Erlumea ilkhitzen denean, birundaka dabila, eta astia ematen du behar diren erreparuen egiteko. Dv Lab 297.
v. tbn. Lap 155 (V 69).
2. (AN-larr; VP), erreparu (V-gip). Ref.: Iz Ulz; Asp Leiz2; Elexp Berg (erreparu). Cuidado, reparo, consideración, miramiento; advertencia. "Erreparo gabe, a trompón"! VP 26v. "Cuidado, vigilancia" Asp Leiz2.
Tr. Documentado en textos meridionales, sobre todo populares, a partir de mediados del s. XVIII.
Eri tristeak bere atsegiñ loien ardoa erreparo gabe edan zuen ta eriotzan guzia beazun samiñ ta infernuko pozoi biurtu zitzaion. Cb Eg II 191. Nola erreparo ta erreberenzia al dan andienaz Jesu Kristoren gorputza komulgatzean artzen degun. Cb EBO 51. Ainbérze errepáro bi erreál ustekó. LE ( in BOEanm 579 ). Zeiñ probetxugarriak eta prezisoak diran emen ipiñi diran erreparo eta erregla guziak. ErleG 91. Orra amabi bertso / Donostiyarako, / sagar-tratalariyen / erreparorako. JanEd I 92. Ori da erreparo gutxi izatia kriantza oneko señora batekin. Iraola 130. Ezer gutxitik zenbait personak / erreparua artzen du. (In Tx B III 57 ).
v. tbn. EusJok II 78. PE 82. Otag EE 1883b 237. MAtx Gazt 60.
3. Mirada.
Andik urrena ipiñi nizun / erreparua petxura, / orduantxen bai eman nizula / aingeru baten itxura. Bil 36. Neskatxak iri egiña ditek / makiña bat erreparu, / begirik kendu gabe ibili / zaizkik or bi edo iru. Basarri 28.
4. (BN-baig ap. Satr VocP ), erreparu.
" Erreparo, abundancia de mano de obra; buena familia para el trabajo" Satr VocP. "Baxenabarren bezala Amikuzen ere entzunen duzu noiz nahi: erreparo handia da holako etxean. Erran gogo dautzute langileketa handia dela etxe hartan" Eskual 31-7-1908 (ap. DRA).
Badu erreparu / ta badu gero lur, / ohianian ere / erre-ala egur. Bordel 19. Ageri da lan gehiagoren egiteko bidea luketela horrela erreparo gutiagorekin. Eskual 14-8-1908 (ap. DRA ). Langilez erreparoa egin behar zen aintzinetik [...]: "Aitak erran du, hea jinen den ziin Manez iratze pikatzera helduden ortzegunean". Larre ArtzainE 57.
5. " Erreparo, compresa de lino saturado en aguardiente, que se suele poner sobre la boca del estómago" (V-ger). Ort Voc.
ERREPAROAN (Con egon, ibili...). Observando, mirando. "Eyittuen orduen sekoxago ta beratxagokuan erreparuan egoten, no solían estar entonces mirando si (el pan) era más duro o más blando" Iz Ulz.
Disputa aundiyak ikusi dira / publikuan ta klaruan, / arriturikan egondu gera / gauza orri erreparuan. Ud 135. Jende asko zeguan / an erreparuan, / orduko apustuba / galdu zenduan. AzpPr 36. Geiago balerik azaltzen ote dan / dabiltza erreparuan. Arrantz 124. Makiñat jende albuetatik / erreparuan zeuan, / orduban ere ango txapela / Uzkudunek ekarri zuan. EusJok II 157. Erreparuan jarri ezkero / burutik eta ankera, / Pello Errota, ematen dizut / gizatxarraren tankera. Tx B 109.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper