Harremana

    OEH - Bilaketa

    1019 emaitza edan bilaketarentzat

    Sarrera buruan (31)


    Sarrera osoan (496)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    danga.
    sense-1
    I. (Sust.).
    azpiadiera-1.1
    1. (BN-mix, S; Arch VocGr , VocBN →vEys, Dv, H); tanka (H); tanga (Hb); dranga (S) Ref.: A; Lrq.
     Campanada. "Zeinu danga bakharra, le seul coup de cloche" VocBN . "Korda tiratzen duenak danga entzuten dik, quien tira de la cuerda oye campanada" A. "Laurak tankan etorri zan, vino a las cuatro en punto" BeraLzM. "Danga [...] (ou dranga), série de coups de cloche" Lrq.
    Zeñü danga airian eranzünik galzen direnek, mündüko bizitzia labür, ezdeüs, eta ürüpen bat dela erakusten die. Bp I 145. Elizaren tanga bezain xuxen behar litake lanetan, / Bainan orena ez den bezala, ixilik arrotz barnetan! Ox 177. Tiratzen duanak soka, entzuten du danga. Anab Usauri 20. Zeñía éntzün düdanín, úste ükhen dit untzíen abiatzéko zéñü dángà zéla. Lrq Larraja RIEV 1935, 137. Zoazi elizara, jo zazu ezkila, bizpahiru danga. Lf Murtuts 35. Jaungoikoak tanga entzün erazi dü Xiberurtar seme bati. Herr 22-12-1960, 3. Baina ezkila bakoitzak bere danga mota izaki, eta Xalbadorrena, egia errateko, berezia da. Larre (in Xa Odol 16).
    azpiadiera-1.1.1
    (Dv, H); tanka (BN ap. A; VocBN, H, BeraLzM); tanga (Hb, Dv, H).
    "Action d'un corps sur un autre corps dur" VocBN . "Coup, coup de talon" Hb. "Bruit qui se fait entendre, lorsq'un corps dur frappe sur un autre corps dur" Ib. "Coup, bruit, son qui rend un corps par le choc" H. "Golpe, choque" A.
    Hanitzak jadanik ohartuak dira heien joak, ez iduri gatik, tanka gogorragoa emaiten duela harrian. JE Bur 28. Bulharrari jo eta jo ari zaukan danga hori, Jainkoaren boza duk. Larz Senper 108. Kontzientziaren danga baino gaztigu izigarriagorik ez da. Ib. 34.
    azpiadiera-1.1.2
    tanka (H), ttanka. "Tanka, battement de coeur. Zer bihotz tankak, izialdurak eman derauzkitanak!" H.
    Abere gorrietan, foltsuaren tankak senditzen dira zintzurrean peko aldean, zain handia bulharretik yalgitzen den yuntan. EGAlm 1898, 25. (ap. DRA) Koxefaren bihotzaren ttanka goxoa. Gazte 1964 (4) (ap. DRA ).
    azpiadiera-1.2
    2. tanka (H), tanga (H (V)). "Coup d'eau, de vin. Arno tanka on bat, un bon coup de vin" H. Cf. DANGA-DANGA EDAN.
    Bikarbonato-botillari, orratik, oraingoan tanga polita eman diozu? Larz Egan 1952 (3-4), 28. Botoila horri ahatik tanka bat eman duzu. Larz GH 1955, 32.
    azpiadiera-1.3
    3. tanka. Ritmo, paso. Cf. DANGA-DANGA (b).
    Erreposki abiatu zen etxeari buruz, idien tankari jarraikiz. Lf Murtuts 34. Matsu du izena esku-karro eremaile japonesak. Bere ofizioa ahalik hobekiena bethetzen du, bethi urhats eta tanka berekin. Herr 10-9-1959 (ap. DRA ).
    sense-2
    II. (Onomat.).
    azpiadiera-2.1
    (V, G ap. A ); drank (V ap. A ); tanka (H); tanga. (Onomatopeya que expresa diversos ruidos producidos por golpes).
    "(Onomat.), ruido de un objeto pesado que cae y produce algún eco" A. "Drank (V), (onomat.), sonido de la campana" Ib.
    T'alkiyarekin, tanka, / lurra joaz bertan. EA Txindor 156. Zarata pozgarri bat atheraten du, tanga! [piperpoteak] joten duzunean. Osk Kurl 76. Pilotea sakeletik athera ta tanga! bota zuan ormaren kontra. Ib. 168. Danga! Etxetik urruti. / Danga! Etsai-begipean, / Emen naukazu, maite, / zubi bat jaso nairik lanean. NEtx LBB 344.
    azpiadiera-2.1.1
    tank (S ap. A), dank. "Onomat. de una acción subitánea. Tank eman behar ükhen du, ha tenido que dar en el acto" A.
    Tank, hortan gelditu naiz. HU Zez 136. Hogoi bat urhats harat egin ondoan, tank, zut, hantxe gelditzen da. EOnAlm 1907, 47. (ap. DRA) Bainan durduzaturik betbetan, tank, ixildu zen Mikolas, Eskuara ahantzi balu bezala. GH 1926, 98. Eta zangoa dank kentzen du motorraren akulatzetik. JE Ber 53.
    azpiadiera-2.1.2
    "Dank (V-m), (onomat.) tocar ligeramente algo" A.
    azpisarrera-1
    DANGA-DANGA. (tanka-tanka H).
    a) "Ezkila iotzen dutela tanka, tanka, les cloches battant à coups répetés" H.
    Zorrozten zituzten dranga dranga, aingura gañean, itaien aoak. Ag G 25. Iguzkia doi-doia sortzen da zerutik, / Izkilak "tanga-tanga" dio're dorretik. Ox 157. Guziak zaizkit etorri, / Dang, dang jo baitut egun ezkila. Iratz 45. Begiak ilun, begiak gorri, / Amaren makilak, eskuetan gogor, tanka-tanka azantz egiten zuen harriaren gainean. JEtchep 36. Jainkoaren bozak ez dik deskantsurik uzten... danga, danga... Soinu bera entzunen duk ase artio, nahasi artio, erhotu artio... danga, danga. Larz Senper 108. Aitak mehatuko zituen ororenak [segak], salbu Batitak berea, ttanka-ttanka mailuxka buru-zabal legundu bereziarekin. Larre ArtzainE 47.
    "Txanketa zan holakotxe harri haundi bat [...] ta hartu gari hori ta tank-tank-tank jo ta jo" ZestErret (s.v. txanketa).
    b) (tanka-tanka G-to, L-ain, B, Sal, R ap. A). "(Pagar) moneda por moneda" A. "Al contado" A DBols.
    c) "Tanta-tanka [...] 2.º onomat. du pas régulier" Lh.
    Plazide lagun, gau ixilian tanka-tanka, jeutsi zen Benoat komenturat. Othoizlari 1958 (n.º 19), 217.
    d) (Sust.). Golpe repetido.
    Ta dardaratzen dun mallu aztunaren / tanka-tanka neurtu ta astiroa entzun. Zait Gold 155.
    azpisarrera-2
    DANGA-DANGA EDAN (V, BN ap. A; dranga-dranga e. V ap. A); DANGA EDAN (B ap. A). "Danga-danga edan, beber a grandes tragos" A. "Dranga-dranga, beber haciendo ruido en la laringe" Ib. "Danga-danga. Onomat. que indica que se bebe a grandes tragos. Pitxarra esku bixekin hartu eta danga danga eran neban" Elexp Berg.
    Ondo pentsaubagarik, dranga, dranga, edan. AB AmaE 228. Ta edan egin dabe askatik danga-danga ordittuta ok egin arte. Otx 158. Egarria asetako dranga-dranga, edan-ta-edan daragoio. Ibarg Geroko 8 (ap. DRA). Txanbolin, arritxuta gelditu zan Kaporalak ura dranga-dranga nola eraten eban begira. SM Zirik 57. Arno eraten danga danga. Egunaria 1959, 15. (ap. DRA)
    azpisarrera-3
    DANGA ETA DANGA. Dale que dale, dale que te pego.
    Lephoraino badiat zuen danga eta danga zikinarekin. Larz Senper 110.
    azpisarrera-4
    DANGAN. "Tankian, tout d'un coup" Lh.
    azpisarrera-5
    DANGAN-DANGAN. Paso a paso.
    Egur onegaz ill bear dogu / Pistia donga guztia, / Suagaz erre erne eztedin / Bedar txar danen sustraia; / Eta tankean-tankean ereiñ / Kurutzearen azia. AB Olerk 245s.
    azpisarrera-6
    DANGA-HOTS. Ruido producido por un golpe.
    Argiro entzuten zan ordun ere sagastitik, sunpillen danga-otsa. TAg Uzt 282. Inurritzako eleizdorreko ezkillaren danga-otsa barreatu zan ibarzelaian. Ib. 105. Kaixazaarraren ganeko olari noizean bein berarizko dranga-dranga otsak ateraziaz. Erkiag Arran 37.
    azpisarrera-7
    DANGAZ.
    a) De golpe, súbitamente. v. TANPEZ s.v. danba.
    Eta horra bederatzi astoak, tankez baratuak, erreximenduko zaldiak gelditzen diren bezala. Barb Sup 71. Beatter debru hek, sudurra airean, bi aldetarik, tankez gelditu zaizko. Ib. 138. Betbetan, muthil gaztea tankez gelditu zen. Barb Leg 137. Belarri-ateetan / erazten da tankez. Or BM 106. b) "Tanketz (BN-ciz, S, R), (beber) de golpe" A.

    danga

    danga
    << EDAN-EDAN EGIN 0 / 0 EDAN BEROAN >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper