Harremana

    OEH - Bilaketa

    1019 emaitza edan bilaketarentzat

    Sarrera buruan (31)


    Sarrera osoan (496)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    berbeta.
    tradizioa
    Tr. Documentado en Lazarraga (berbaeta ), Capanaga (berbeetan ), y en textos vizcaìnos desde principios del s. XIX.
    sense-1
    1. (V); berbeeta; berbaeta Ref.: A; EI 296; Etxba Eib; Elexp Berg.
     Idioma, lengua; dialecto, habla. "Lenguaje" A. "Lenguaje. Eibarko berbetia eta zuen izketia, senide urrak" Etxba Eib. "Habla. Etxakixat zein zan baiña Mondraue aldeko berbetia eitten juan" Elexp Berg. v. berbakuntza.
    Zu bazarade serbietan / jakiten naxan nungoa, / bardin badozu adietan / erri artako berbaetan, / ni banax Arabakoa. Lazarraga (B), 1201rb. Seintxu edo jente gaztiak txito erraz ta ederto ikasi darue berbeetia, dala erdera, dala euskera. Mg CO 110. Euren gogoz, aztu eragingo leukee berbeeta, erderia baño leenago ikasi ebeena. Mg PAb 219. Andi asi zan berbeeta asko lurrian egotia. Ib. 185. Enzun ditut atseginik andienaz euskeratuta, Erromarren berbeetan ondo apainduta egozan esakuneak. Ib. 218. Dan-en kasta gaistoti datorrelako, emoten jako dantziari oneetako berbeeta askotan bere erriko izena. fB Olg 139s. Berbeetia imini dot neure errikua: dakidana. fB Ic I VIII. Erdera, Latin, ta beste berbeeta asko ikasten ditubee txito ondo ta garbiro. JJMg BasEsc VII. Erri, Probinzia ta berbeeta modu askotako jentiak, guztijak auzpaztu ta adorau ebeen. Ib. 144. Bizkaitarra naz, Jaunak, eta alanbere ez dakit, ez dot adituten emengo berbeta. (1864). BBatzarN 207. Dontsua ume ama daukana / Euskaldun garbi osoa, / Titiaz naste edan dagion / Berbeta jaungoikozkoa. AB AmaE 426. Irakurri bei bestalan nai nok / Euskeldun apolojia, / Baita lenengo berbetearen / Gañeko errazoi-aldia. Ib. 122s. Ik eztakik ingeles-berbetea. A BGuzur 155. Euskaldunak alegiñak egin bear ditue, ill arteraiño, euren lurra, euren ekanduak eta euren berbeta ederra gordeten. Ag AL 90. Orrelangoak eztakie nortzuk garean, nun bizi garean, asabak euki genduzanik, ez euren berbetea ta ekanduak aittarik-seme beti maitte izan bear doguzanik. Echta Jos 347. Euskaldunen artean, / Berbeta gozoa, / Asabak itxiriko, / Kutun-kutuntxoa. Ib. 348. Ekin geuntson bideari ta egun gitxi barru irakatsi eustan gitanu-berbetia. Or Tormes 13s. Alkar izketean batez be, zelako bizitasuna, eta zelako esaerak, erriko berbetearen kolore guztiekaz jantziak! Vill ( in Bilbao IpuiB 6). Ez naz gomutaten alderdi bakotxean berbeta batean ala alderdi baten bi berbetetan eukan plakeak. Etxabu Kontu 196. Bide bildurgarria zala, batez be berbetie aitzen eztabenarentzat. Gerrika 205.
    sense-2
    2. (V; Dv, Zam Voc) Ref.: A; Etxba Eib.
     "Conversación" A. "Jarraittu deixogun atzoko berbetiari" Etxba Eib. v. berbaketa, berbaldi, hizketa.
    Zelan barre zoro, berbeeta alegre ta esku estututiakaz likatuko ez da bere bijotz samur erraza? Mg CO 278. Berbeta edo konseju dongaakaz. Ib. 129. Maisu Juan, asko da gaurko berbeeta jakingurakorik. Mg PAb 110. Olgetan ginian asko sagutxuben berbeeta ta jazoerak enzunda. Ib. 103. Moises Arzain pobriagaz berbeeta luziaguak daukaz Jaungoikuak, Ejitoko Faraon Erregiagaz baino. fB Ic I 51. Ez da asko obia, inoren berbeta desondragarrija bere guraz entzutia. fB Ic II 194. Ez zan entzuten murmurazinoerik: berbeeta nasaijak ez eukeen lekurik eureen artian. JJMg BasEsc 96. Konbersazinoe edo berbeta luziak semiak maite daben neskatillagaz. Astar II 96. Guztija da berbetia, edozein gauza esatia, ez ezer parkatutia, ez ezer isilik eukitia. Ib. 109. Perugaz Yoanen arteko berbeta eder erakutsi andikoa. Zav Fab, RIEV 1907, 91. Zu, pekatari eskandalosua, zu zara ezaindu dituzuna altaraak eta Eleixa santuak zeure berbeta, barre, modu txar eta menturaz gauza dongaguakaz. Ur MarIl 54. Txorien kantuak entzuten / Mendian ditudaz gogoz, / Aixe me bigunak jo eta / Orrien berbeta gozoz. AB AmaE 150. --Zer da murmureta? --Da lagunaren kontrako berbeta bidebagakoa. Itz Azald 110. Berbeta eta adiskidetasun arrisku andikoak, dantza eta ikusgarri pekaturako-bide-emongarriak. Ib. 103. Guk alkarregaz berbeta gitxi egin dogu, ta olango gauzarik beñ bez. Ag Kr 24. Entzuten zan gizonen berbetea. Echta Jos 145. Eta ordubete inguruko berbetea egin ebanean, deittu eutsan albora Josetxori. Ib. 306. Autu isil, barriketa ozen, barre zoro, irri gangar, itz gozo, berbeta eze, mozkor-deadar... Erkiag BatB 134.
    azpiadiera-2.1
    berbeeta (Mg Nom).
    Palabras, expresión. "Frase, expresión" Mg Nom.
    Au da Eleixaren Gurasuen berbetia naasteko dantza galdubeen kontra. fB Olg 84. Edozein lagun artetan erakusten dabeela eureen egoneriagaz, ibiliteriagaz, berbeetiagaz ta geriagaz, eldutasuna, atsetasuna, juizijua, lotsa ona ta kristau usaina. Ib. 199. Orregaiti munduko gizon ta emakume guztiak euki biar ditugu geure laguntzat ta proximotzat. Au da San Agustinen berbeetia. fB Ic I 84. Elisa au barriztutiak [au] diño bere berbeta ixil, baña esan andikuagaz. Ag Serm 74. [Biotz batzuk] besoen eragikeran, ezpanen irribarrean da miiñeko berbetan, egiñenetan baizen argi ikusten dira. A BGuzur 151.
    sense-3
    3. Modo, estilo de hablar.
    Euren artian geiyenian egiten zan berbeta berarizko eta arrigarri au. Ur BulaAl 41 (BulaG 554 izketa mot berarizko).
    sense-4
    4. Conjunto de palabras.
    Usu eta kostunbriak! Orra emen, Apoderadu Jaunak, gure antxiñako Asaben betiko berbeta, lelo ta soñu santuba. "Lema sagrado" (1866). BBatzarN 239.
    azpisarrera-1
    BERBETAKO. De hablar.
    Berbetako gogoa eukan Urabilak. A BGuzur 153.
    azpisarrera-2
    BERBETA LAU. "Prosa. Anton. itz-neurtua. Bai berbeta-lauan eta bai itz-neurtuan, bardiñ ederra antxiñako aura" Etxba Eib.
    azpisarrera-3
    BERBETA-MODU. Modo de hablar.
    Batez ere Il Diritto-k daukan berbeta modua, gure Erromako sarrera ipinten dabenean, irakurgarria da, eta eranzungarria... barregarria ezpalitz. Ag Ioan 219.
    azpisarrera-4
    BERBETAN (V; Añ). Ref.: A; Elexp Berg. Hablando. "Conversar [...] (V) berbetan egon" Añ. v. BERBAZ (b), BERBAKETAN. Tr. Documentado desde Lazarraga (en la forma berbaetan ), es propio de la tradición vizcaína; su empleo aumenta algo a partir de mediados del s. XIX.
    Bere buruaz berbaetan. Lazarraga 1197v. Jarri ginean berbaetan. Ib. (B), 1183rb. Zeinbat bider enzun daben gogoa daukala beste lekuan, berbeetan edo barrez dagoala. Cap 95. Ez dozu enzuten, zelan gure baserritar ta beste nekazari askok diarduben berbeetan. Mg PAb 197. Neska bat, bi edo iru mutil bategaz [...] berbeetan ta maitekerijeetan dagozala. fB Olg 46. Berbeetan, tratuban ta artu emonian, zuzena dan kristinauba. fB Ic I 44. Zer: emetu al dira / gutarren biotzak? / baita askok berbetan, / dirudie motzak? Zav Fab, RIEV 1907, 93. Egon beti modu onagaz Eleixan, ez berbetan, barrez, albuetara ta atzera begira. Ur MarIl 92. Bein baten Jaungoikuagaz berbetan ziarduala. Ib. 95. Bere artean barriz, o!, zeñbat alditan / Ibillten zan bakarrik onelan berbetan! AB AmaE 278. Kontua ordaindu ta / guztiak berbetan, / erdi oker, erdi zuzen, / doaz ilunetan. Azc PB 90. Inor eztau nai subil-ondoan / egun guztian berbetan. Ib. 91. Abadeak Izekotxugaz luzero egon zirean berbetan. A BGuzur 124. Eta gogo bagarik euren guraz dagozanak, berbetan, lo dagozanak... Meza santuaren zati andiyan. Itz Azald 92. Adiskide batzuk lagunagaitik txarto esaka eta berbetan asi ziran. Ib. 112. Alabeak aitagaz berbetan iarraitu eban. Ag AL 87. Zu berbetan zagozan bitartean. Ib. 161. Iñoiz somau ditut nik gazte batzuk [...] berbetan. Ag Kr 84. Jarraitu eban lenengo berbetan asi zanak. Ib. 21. Ordubetean iñardu eben berbetan. Echta Jos 313. Berbetan aditu ezin bagara alkarregaz. Ib. 321. Asi yakon andriari berbetan edo izketan. Kk Ab II 8. Nongo morroiak edo zelako alkarren ganeko aberiak dira zugaz berbetan diñardubenok? Otx 112 (122 berbetan entzun). Matxin eta Txomin astronomiaz berbetan ziarduelako ez arritu irakorle. SM Zirik 108. Berbetan zelebria, beti barria darixola. Ib. 103. Amaika ordu igaroa naz ni solo ondoan Txomin Txikigaz berbetan! Bilbao IpuiB 32. Ez dok ikusten eure kontra berbetan agoana? Ib. 247. Berbetan atzera samarra zan. Erkiag BatB 183. Noiz izango ete eban barriro eretia Garbiñeren ondoan egoteko, aregaz berbetan? Ib. 87s. Aita Leandrokin Bidasoaldean berbetan. Alzola Atalak 74. Arrantzaleak zelan diraden / oin asiko naiz berbetan. FEtxeb 203. Kooperatiban bakarrik soziuek dauke berbie eta zu alperrik zabiz berbetan. Gerrika 202.
    azpisarrerakoSense-4.1
    (Con jakin, ikasi, etc.). (Saber, aprender a, etc.)hablar. "Eztaki berbetan (V-gip)" Gte Erd 3.
    Bada kristinautzako erakutsijan zuzen aituten emotia leenago da berbeetan erakustia baino. fB Ic I IX. Oba izango zala, gizonak eta emakumiak berbetan ez jakitia, berbetan jakinda, berbiagaz alkar engainetia baino. fB Ic II 174. Ai! ango laratzuak, berbetan baleki, / Ak bai, esango leukez kontuok ederki! AB AmaE 237. Mutikoak bekian oñez ibilten, baña oraindiño ezekian berbetan: esaten ebazan berba bakar batzu euskera. Echta Jos 16. Arin da polito ikasi eban Josetxok euskera berbetan. Ib. 32. Talako Sankuan atzeko ormak berbetan balekie! Erkiag Arran 144. Erriberako Sesma erritxoan jaioa izan arren (1894), euskeraz berbetan eta idazten ondo ikasi eban. Alzola Atalak 73. Eskatuten izan deutsat, baña orrek eztaki berbetan be. Gerrika 18.
    azpisarrera-5
    BERBETARA. A hablar.
    Zer egin biot-ba urtebian kanpoetatik ibilitta, etxeratu dan adiskide bat, berbetara baiatort? Echta Jos 149. Josetxok esaten deusku eztala iñoz joaten Eladigaz berbetara. Ib. 164.
    azpisarrera-6
    BERBETARAKO. a) (Adnominal). De hablar, de para hablar.
    Itxoidazu piska baten, entzuidazu, berbetarako gogoa etorri iat eta. Ag AL 97. Ire semiari berbetarako edukaziño pixkat emon biar detsak. SM Zirik 78.
    b) (Adv.). Para hablar.
    Miña bere, berbetarako bizkor ta artazia eben morroiak. Erkiag Arran 54.

    berbeta

    berbeta
    << 1 berandu 0 / 0 berdin >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper