Harremana

    OEH - Bilaketa

    1019 emaitza edan bilaketarentzat

    Sarrera buruan (31)


    Sarrera osoan (496)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    edari.
    tradizioa
    Tr. Hallamos edaari en Moguel y fray Bartolome. La forma erari se encuentra en textos guipuzcoanos (gralmene. populares) y, junto con edari, en D. Aguirre. Hay erai en Ostolaiz (51). En DFrec hay 37 ejs. de edari.
    sense-1
    1. (gral.; SP, Urt I 37, Lar, VocS (s.v. cidre), Añ, Lecl, Arch VocGr, VocBN , Gèze, Dv, H, VocB ); erari (V-gip, G-azp; VP 26r); edadi (G-nav); eradi (V-gip); erai Ref.: A; Holmer ApuntV; Iz Als (edadi), UrrAnz (éradixa), Ulz (edaríe), ArOñ (eráari); Etxba Eib (erarixa).
    Bebida. "Boisson, breuvage, médecine" SP. "Pócima" , "bebida" Lar y Añ. "Edadi gutxi, poca bebida" Iz Als. "Benediktinuak eitten daben erarixa, mundu guztian ezaguna" Etxba Eib. v. edanari, edateko. Tr. Documentado en autores de todas las épocas y dialectos desde Leiçarraga (entre los suletinos sólo se encuentra en Archu, Inchauspe (Dial 37) y EvS ); al Sur se documenta por primera vez en Mendiburu entre los guipuzcoanos y en Moguel entre los vizcaínos.
    Arnoa hartzen da hordi ahal dezaken edari guziagatik. Lç Decl ã 1v. Eta aspik pozoñtsuen odolez [eginik] edaria. EZ Man I 108. Izanen da penatua: [...] zenbait ianhari urdinduz eta edari zurminduz. Ax 589s (V 378). Zeruko ianhariaz eta edariaz aserik. SP Imit IV 4, 3 (Mst edateko). Zure [...] odol preziatua edaritzat. Ch IV 4, 5 (Mst edantzatako). Zerbait edari hillgarri edan balezate ere. He Mc 6, 18. Edar tantarik ere bagekoa. Mb IArg I 227 (II 342 edari). Beazunezko edaria eman zioten. Cb Eg III 308. Edari bortitz hark berotzen zuen barnea. Lg II 279. Sáno egoník ártzea edári samiña. LE Ong 111r. Gosea sofritzen dute, ura dute edari. Monho 68. Komulgatu artean, artu bear ez dala ez jan ez edari gauzarik. Mg CC 228. Gaixo dirianak edan daruez edaaririk mingotx, garratz ta iguingarrijenak. Mg CO 290. Etxean bonbillan badaukazu ardo edo edari onik. AA II 101. Bost milla alimali / edo zagi erari. Echag 24. Negar malkuakin gozatuten ebeen edaarija, zein zan ur utsa. fB Ic III 179. Zertako ene edaria / Dun thurbusten? Arch Fab 89 (se refiere al agua del río). Sagardo edarira jarriak dauden guztien ona. Izt C 139. Bere gorputza janaritzat eta bere odola edaritzat. Ur MarIl 115. Ez du ardorik, ez beste edari orditzekorik artuko. Lard 362. Arbolak hainitz edari behar duela. Dv Lab 311. Ene odola egiazko edari <-rri> bat [da] . EvS Io 6, 55. Hire adinean nik edaten nuen edaririk azkarrena, gazura zuan. Elzb PAd 33. Bizio au kentzeko / zaizkigu saiatu, / argatik erariak / dira bataiatu. JanEd I 22. Irabazi guziak edaritan xahutu-ta. HU Zez 204. Urrutietako edaria da [tsanpaña]. Edari txuria, edari garbia, edari fiña. Ag AG 174 (Kr 189 erari). Irakiten duten edariak, ardoa, garagarra, sagardoa t'abar, [...], pattar erregarriak bezin txarrak ez dira. Ayerb EEs 1916, 14. Jaki, erari ta orrelakoen zergak. ForuAG 247. Oraingo edariyak indarrikan eztu. JanEd II 141. Han ez dute arnorik, bainan badute "pulque" deitzen duten edari bat. Zerb Metsiko 253. Edaririk bein bez, ur utsa beti. Kk Ab II 99. Kafe eta edari edozer zerbitzatzen ohi dutela. JE Ber 69. Zenbait aldiz ostatuan sartzen ziren edari bana hartzera. Mde Pr 146. Aupatzen nintzan aundinaiezko zora-edariz. Or Aitork 57. Kaiña-edaria. Erkiag Arran 55. [Etxea] dena xokoleta, dena sukrea, dena oñoña eta edari goxo. JEtchep 20. Barka-ozu... Edaria da mintzo! Larz Iru 64. Edari basoak elkarrekin joaz. Lab SuEm 211. Barrenak ondo berotutzeko / eran gendun eraria. Uzt Sas 271. Amodioa dute bideko janari, / zure grazia izan bezate edari. Xa Odol 325. Edari xorta zenbaiten hartzera. Etchebarne 106. Indarra erariak du / ezin leitekena neurtu. BAyerbe 104. Jateko ontzia eta edaria gordeteko ontzia. Gerrika 68. Ez dituzte ontzat hartzen edari hordigarriak. MIH 185. Oraindik, eta barka edari izenak maizegi agertzen badira, vodka jarriko dut beti paperean. MEIG VII 192.
    sense-2
    2. "(B, BN-mix, Sc), comida del cerdo" A.
    azpisarrera-1
    EDARI ALTXAGARRITU. Bebida fermentada.
    "Edari-altxagarrituak" (ardo-garagarardo-sagardo) zillegi litezke. FIr 174.
    azpisarrera-2
    EDARIAN SARTU. "Boire avec excès des boissons enivrantes" Dv.
    azpisarrera-3
    EDARIARI EMAN. Darse a la bebida.
    Erariyari ematen diyona, alpertzen da. Sor Bar 54s. Gizonak, edariari geiegi emanak. FIr 173. Edariari emana zen zoritxarrez. Mde Pr 136.
    azpisarrera-4
    EDARI BIZI. Licor.
    Usanza gaiztoa da nori nai edari biziak ateratzea eta uura bezala edatea. AA I 572. Urlia oitu da edari bizietara, edo duana edanean irintsitzera; sandia alferkeriara, ta zuloz zulo ibiltzera. Ib. 401. Ke eta edari biziaren sumo gaiztoa. Ill Pill 4. On baño kalte geiago egiten dizutela erariak, batez ere erari-biziak. EEs 1925, 175. Ardaorik, ez edari-bizirik ez dau edango. Ker Lc 1, 15 (IBk edari bizi, IBe pattar).
    azpisarrerakoSense-4.1
    Vino pasificado (de alta graduación alcohólica).
    Psithikoa edari-bixirako egokiagoa. "Passo Psithia utilior". Ibiñ Virgil 84.
    azpisarrera-5
    EDARI-EMAILE. "Pincerna, edariemallea" Lar. "Échanson" H.
    azpisarrera-6
    EDARI-GELA. Taberna, establecimiento de bebidas.
    Zure egon-tokiyak / dira edari-gelak. Yanzi 49.
    azpisarrera-7
    EDARI-GOZO.
    Atsoak zuen jaiera aundia edarigozo, balsamo arrigarri eta ugentuak egiteko. "Jaropes". Otag EE 1882c, 449.
    azpisarrera-8
    EDARI-LEKU. Bar.
    Nai danerako pronto jarririk
    pelota-leku berria. / Edari-leku eta terraza / danera presto jarria. Insausti 206.
    azpisarrera-9
    EDARI-ONTZI. v. edalontzi.
    azpisarrera-10
    EDARI-SALTZAILE. Vinatero.
    Langillien arteko galizitar erari saltzallea zan. Ag G 125.
    azpisarrera-11
    EDARI TXURI; EDARI XURI. Aguardiente.
    Begira, orduaz kanpora ardoa edo edari txuria saldu dezun. AA II 121. Extrait Noirot, edari xuriak ontzeko, fiola 10 sos. Eskual 4-11-1904. Bada ere pozoin bat, [...] alkoola, arnoan izan dadien ala edari xurietan. JE Med 153.
    azpisarrera-12
    JAN-EDARI. v. jan.

    edari

    edari
    << edaran 0 / 0 1 eden >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper