OEH - Bilaketa

1017 emaitza edan bilaketarentzat

Sarrera buruan (31)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
erremedio.
tradizioa
Tr. De uso general en todas las épocas y dialectos desde Dechepare. Su uso se hace menos frecuente en el s. XX. Erremedio es la forma más empleada tanto al Norte como al Sur. Alternan erremedio con remedio Beriayn, Etcheberry de Ziburu, Capanaga y Tartas. Encontramos solamente remedio en Dechepare, Leiçarraga, Lazarraga, Etchart, Voltoire, Ochoa de Arin, Irazusta, CatAe y CatSal . Hay erremedia (det.) en Haraneder y Bordel (en ambos junto con erremedio ). A partir de la segunda mitad del s. XIX se encuentran las formas erremeio y erremerio en bersolaris y textos populares guipuzcoanos. Berrondo emplea erremio . En DFrec hay 26 ejs. de erremedio y uno de erremerio .
sense-1
(Lcc, SP, Urt I 52, Lar, , VocBN , Gèze, Dv, H), erremedi(a) (-di S ap. Lrq ), erremerio, erremeio, erremio, remedio.
Remedio; medicina; ayuda, consuelo. " Eztia. Heben aiphatzen düt eremedi lili hanitxen kokotseti eginik beita erlik hürüpatzez " Alth Bot 13.
Gauza guzietan behar da erremedio. Rabelais 148. Zutan dago bekhatoren remedio guzia. E 75. Marinerék remedio guziak bilhatzen zituztén, unzia beheretik hersturik. "Tous les remèdes" . Act 27, 17 (TB erremedio; He y Dv laguntza). Ez nator zuei gatxik egiten, daukazun gatxorrendako remedio emaiten baxe. Lazarraga A, 1153r. Xerkha eta ediren zenezan expedient eta remedio [...] behar bezalakorik. Etchart 1.1r. Denbora den arteraño egik erremedio / ezen hura ioanez gero deusik eztuk propio. EZ Man I 25 (v. tbn. erremedio egin en SP Phil 443, Cb Eg II 63, Gco II 37; erremedioak egin Mong 587; erremedia egin Bordel 95). Demon remedio faltari egokia. EZ Man II 72 (v. tbn. erremedio eman en Ax 290 (V 193), Mong 588, Ch I 13, 5, He Gudu 128, Brtc 162, Dh 258; erremedioak eman en SP Phil 346, Hb Esk 207, Bordel 68). Dezadan aitzinetik erremedio iben. Dezadan okhasinoa aparta. Ax 289 (V 192; v. tbn. erremedioa ipini en AA III 590 y Arr May 44, erremedijuak imini en fB Ic II 270). Haur da remedio handi bat, bere hiltziaz orhitzeko, Iesu Kristen herioaz orhitzia. Tt Onsa 114s. Lorik gabe gau handia / penak erremedio gabe. 160. Edan araziko diozue erremedio huntarik. Mong 587. Hippocrates, [...] erhasunen sendatzeko erremedio emaillea. ES 145. Geuren nezesidade guzien remediorako. OA 58. Lotsa andiko eta ikaragarrizko pekatuz beterik kristinau bat balego, eukiko leuke erremedioa Erromara joan baga? Oe 133. Damnatzeko xoilki dadin balia / salbatzeko erremedioa. Iraultza 24. Ornitunáu medio ta erremédio guzíes oneráko. LE Ong 116v. Ara bada artu bear dituzun erremedioak [Jesu Kristoren umeen marka izan dezazun] . AA III 601 (v. tbn. remedio hartu en EZ Man I 128, erremedio artu en Gco II 19). Izan zedin [...] pekatarijen erremedijua. Astar II 276. Bularretako eta begietako miñentzat erremedio onak. It Dial 78 (Ur osagarri, Dv sendagailu, Ip sendogarri). Aizpa zarrenari egin zioten orduko erremeioa: Ameriketako bidean jarri zuten. NEtx LBB 17s. Bere miñ-esanari erremiorik edo etenik eman gabe. "Sin dar vado ni tregua a sus suspiros" . Berron Kijote 139. Goseak erremedio bakarra du: jatea. Alkain 134. Sugeak bat ausikia zuelarik, biziki erremedio huna zela lapatin hostoaren jusa. Etchebarne 60. Illea sendotzeko ta ugaritzeko erremedio au. Ostolaiz 54. Euskera bateratzea zala gaitzaren kontrako erremerio santua! In. MIH 217. Erremedio bat baino gehiago izan dezake huts horrek. MIH 110.
v. tbn. Mat 62. Ber Doc 174r. Harb 138. Cap 70 y 36. Hm 204. Zubia 153. Bp I 87. El 80. Urqz 22. Mst IV 4, 2. Lg I 219. Mih 42. CatLan 119. Monho 108. Mg CO 16. JJMg BasEsc 80. Zav Fab RIEV 1907, 535. Añ EL2 135. CatB 43. CatLlo 40. CatLuz 18. MarIl 124. JesBih 429. Jaur 111. Gy 74. Hb Egia 128. Laph 233. Legaz 26. PE 119. Ud 141. AB AmaE 333. Sor AKaik 131. Elzb PAd 16. Apaol 38. Jnn SBi 64. Alz STFer 120. Arb Igand 113. Elsb Fram 184. Moc Damu 24. UskLiB 84. CatS IV. CatR 45. ChantP 164. CatUlz 29. Ill Testim 14. Mdg 130. JE Bur 123. Muj PAm 63. Kk Ab II 13. Lab EEguna 91. Eguzk GizAuz 169. Lf Murtuts 19. Izeta DirG 46. Zerb Azk 96. And AUzta 91. SM Zirik 81. Arti Tobera 278. Mattin 56. Ataño TxanKan 226. BBarand 137. AZink 38. Larre ArtzainE 295. Insausti 347. Erremedi(a): He Gudu 55. Remedio: Ber Trat 53v. Cap 71. Iraz 67. CatAe 44. CatSal 45. Erremeio: Xe 321. Erremerio: Bil 137. Iraola 32. Tx B I 205.
azpiadiera-1.1
Medio, modo.
Prisondegian ezarri erazi zazu eta remedio aurkituko dute ene pagatzea. "Hallarán medio de pagarme; ils trouveront bien remède de me payer" . Volt 230.
azpiadiera-1.2
(Virgen, fuente... de los) Remedios.
Iturri bat guztiz ospatsua zeñari [...] orain esaten zaio Erremedioetakoa. Izt C 81. Ama Birjiña Erremediokoaren ermita. Sor Bar 43.
azpiadiera-1.3
(En la expr. (ea) zer erremedio 'qué remedio, qué le vamos a hacer'). " --Festetan lanea etorri ber? --Ze erremeio! " ZestErret.
Bitatik batek galdu biar du / ia zer erremeriyo. EusJok II 90. Danak jokatu, berdindu ezin / iya zer erremerio. EusJok 142. Onuzkero juan da ta / zer erremediyo? / Kristau suertosuak / ez giñan gu jaio. Tx B II 58. Ez garela betiko, lege batek dio / [...] / hilkor sortu ginen ta zer erremedio! Xa Odol 111. Paseatzera irtetzean-da, atzeraxeagotik joaten giñan [...]. Zer erremedio! Insausti 42.
azpisarrera-1
ERREMEDIORIK GABE, ERREMEDIO GABE. a) Irremediable; inevitable.
Damu handi, izigarri, remedio gabia. E 69. Baita inkurablia eta erremedio gabia. Tt Onsa 140. Lurdesko urak asko eta asko eri, medikuak erremedio gabe utziak [...] sendatu dituela. Goñi 101. Gizonak gera zartu ezkero / erremeiorik gabiak. Lizaso in Uzt Noiz 86.
(Con -ko, adnominal).
Erremedio gabeko sentenzia zure kontra eman artean zaude? Cb Eg II 132 (Dv LEd 235 erremedio gabeko). Erremedijo gabeko gaitza zeukan. Cb Eg III 348. Erijotza erremedijo bagakuan. fB Olg 131. Gaitz hori kasik erremediorik gabekoa da. Jaur 118s.
b) Irremediablemente, inevitablemente.

Bekhatuan erori zirenean gelditu ziren [...] erremediorik gabe sekulakotzat galduak. Ax 603 (V 388). Betiko salbazio edo kondenazioaren sentenzia erremedio gabe artu bear det. Cb Eg II 91 (Dv LEd 166 erremedio gabe). Ondo konfesetan eztana bere erruz, kondenauko da erremedio bagarik. Oe 134. Inok austen badau [naturaleziaren legia] erremedijo bagarik pagau biarko dau. fB Ic I 27. Ez bazan izan erbi bat erosi degulako, geldituko giñan baraurik erremediyorik gabe. Sor AuOst 90. Zuatzan bi arzatz [...] ardietra, [...] erkin zitzabein otso bat, eta erran zabein: erremediorik bage biar daizeid xan bata. Mdg 169. [Txakurra] goizero etorriko zan; atzeko anka altxatu eta erremeriyo gabe, arririk fiñena busti eta gero alde egin. Iraola 83. Emakumiari salta ta erremeriyo gabe bi musu eman eta sugurretik kosk egin biar. Ib. 32. Erremedio barik / lendikan jausiak. Ayesta 89. Gogoan zer darabilten jakin beharrean aurkitzen gara, erremediorik gabe, haien artean bizi behar dugunez gero. MIH 229.
v. tbn. Ber Trat 94r. Cap 117. SermAN 5r. Gco I 392. AB AmaE 402. Arr GB 38. FLV 1988, 276 (Larrainzar, 1906). Remedio: OA 38. Iraz 65.
azpisarrera-2
ERREMEDIORIK EZ IZAN (trans e intrans.), ERREMEDIORIK EZ EGON, ERREMEDIORIK EZ EDUKI. Ser irremediable, inevitable; no tener remedio. "Orrek ez du erremiorik (AN-gip)" Gte Erd 169.
Remediorik ezin lebela, / utra gaxorik ebilen. Lazarraga A, 1145r. Berorrek ezpadauko / neure errukirik / eztago niretzat / erremediorik. Oe 160. Itotzera zijoan / [ezurra] ezin aterarik / ez zeukan iñondika / erremediorik. It Fab 86. Ez dago bada erremeiorik, zuk pagatu biarko nazu. Alz STFer 120. Ala, eztago erremeriyorik, asi biar dezu mutur joka antzara oiekin edo lajatu biar diyozu nai duten demoniño egiten. Iraola 40. --Pagatu biar du billete osua gizon batek bezela? --Eztago erremeriyorik. Ib. 130. Ez da remediorik / engoitik hek juanak dira. Balad 244. Hitzemanak ez baitu erremediorik, atzemana niz zangotik. StPierre 11. Ez egoan erremediorik. Patxok nai zein nai ez, otsoaren urdaillera joan bear eban. Bilbao IpuiB 48. Apaiz jaun batek etzun entzungo / olako desafiyorik / gizona ez naizela entzun biar / ez da erremeriyorik. Basarri ( in Uzt Noiz 44 ).
v. tbn. Sor Gabon 41. Mdg 121. Erremeio: Arrantz 144. Imaz Auspoa 24, 149. Erremeio: AZink 47.
azpisarrerakoSense-2.1
(Con verbo omitido).
Ta erremediorik ez. Tontokillo jaio zan bai, ta tontokillo ilgo be. Bilbao IpuiB 247.
azpisarrerakoSense-2.2
(Precedido de beste).No tener (haber), otro remedio (que).
Jainkoari erregutzea beste erremediorik eztu. Cb Eg III 377. Ez dago beste erremediorik beriala jauregira azaldu eta egiya esatia. Ill Pill 18. Ezin bestez edo beste erremediorik ez nuelako. Vill Jaink 104. Baiña emen mutil koskorrak beste erremediorik ez eta ikasi egiten zuten. Insausti 41. Baña etzegok beste erremediorik. Aurrera egiten saiatu bearko diat. Albeniz 187. Eta ez kalterik egin nahi delako, beste erremediorik ez dagoelako baizik. MEIG VII 171.
v. tbn. Cb Eg III 319. Gco I 419. Balad 222. Arr GB 101. Zab Gabon 77. JanEd II 24. Anab Aprika 67. Arti Tobera 271. Xa Odol 51. Uzt Auspoa 22, 114. TxGarm BordaB 89. BAyerbe 91. JAzpiroz 23. Erremeio: JAzpiroz 88. Remedio: OA 166.
azpisarrera-3
ERREMEDIOTAN HASI, ERREMEDIOTAN IBILI (...). ERREMEDIOTAN (HASI, IBILI...).
--Orrenbeste ardo eraten ari zera? [...] --Bañan ez al dion aditu nola esan didan [medikuak] iru egunetik aurrera asitzeko erremediotan? Iru eguneko libertadea badiñat. Sor Bar 57. Geienetan, medikuketan eta erremediotan ibiliak direnetan gertatzen oi da urdail zulatzea. FIr 171.
erremedio
<< 1 erreka 0 / 0 1 erreparo >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper