(L-ain, B, BN-arb; SP, Urt Gram 383, Ht VocGr 324, Lecl, Hb, Dv, H); beetitu (AN; Lar, Añ (AN)); behititu (AN-gip, B; Hb, Darric (ap. DRA)); betitu (S; Lar, Añ (AN)); beitu (AN-5vill) Ref.: A (beheititu, beetitu, betitu); Gte Erd 36, 50, 177.
(Con aux. trans. e intrans.). Bajar, descender; hacer bajar; (fig.) rebajar(se), humillar(se). "Baisser, rabbaisser" SP. "S'abaisser" Urt Gram 383. "Acivilar, envilecer", "baxar" Lar. "Menguar [...] el mar, y los ríos y la luna, beratu, betitu" Ib. "Abaxar" Lar y Añ. "Descendre bas, abaisser; minuere, baisser" Dv. "1. baisser. Elhea beheititzea, baisser la voix. Syn. aphaltzea, beheratzea. 2. rabaisser, déconsidérer. Norbaiten omen ona beheititzea, rabaisser le bon renom de quelqu'un. 3. baisser de prix. Ogia beheititu dute, on a baissé le prix du pain" H. "Betitu (S, Gèze), 1.º bajar. 2.º menguar" A (pero no se encuentra en Gèze nada similar). "Beetitu (AN, Añ), bajar [...]. Amenguar" Ib. "Kotxeko kristala beititu (AN-gip)" Gte Erd 50. "Argia behei[ti]tu da (BN-arb)" Ib. 223 (G-azp tristetu, S txipitzen). "Prezioak beheititu dira (BN-arb)" Ib. 101. "Urak beheititu dira (B, BN-arb), beitu (AN-5vill)" Ib. 177. v. beheitiratu, beheratu. Tr. Documentado desde Leiçarraga en autores septentrionales no suletinos; al Sur lo hallamos en Mendiburu, en Lizarraga de Elcano y en el guipuzcoano Otaegui. En DFrec hay un ej. de beheititu, septentrional.
Ethorten da ni baino borthitzago dena ene ondoan, zeinen zapatetako hedearen beheititurik ezpainaiz laxatzeko digne. Lç Mc 1, 7 (He beheititu; TB aphaldu, Dv lurrera jarri, Ol auzpeztu, Or, Ker, IBk, IBe makurtu). Nola izituak baitziraden, eta beheititzen baitziraden begithartez lurrera. Lç Lc 24, 5. Iausten zen unzi bat mihise handi bat bezalakorik, laur kantoinetan lothua, beheititzen zela zerutik, eta ethor zedin eneganano. Lç Act 11, 5. Nahi izatu duzu guztiarekin ere zeure handitasuna beheititurik, geure <guere> haragiaren flakotasunarekin iuntatu. Mat 275. Haur erran eta beheiti ezazu zeure burua lurreraiño, eta berriz berehala ailtxaturik errazu hunela: [...]. Ib. 310. Han zegoen gurutzean burua beheititurik. Harb 311. Zeren akhabatu hurran da eguna, beheititu da iguzkia, eta itzala ere luzatuago da arratsaldean. Ax 192 (V 130). Szipionek erran zerauen bezala, fite berak, eta Erromako hiria ere, beheititu eta erori ziren. Ib. 31 (V 18). Baldin nahi ezpadugu, behar ezten amorioa gogoan eta bihotzean barrena sar dakigun, zenbait aldiz begiak beheititu eta hertsi behar ditugula. Ib. 395 (V 257). Ezta sukharrik hain handirik, non pontu batetara iganez gero, ezpaita beheititzen eta ttipitzen. Ib. 600 (V 386). Hark abantaillatzen baititu humillak eta bere burua handi dadukatenak beheititzen. SP Imit I 7, 1 (Mst aphaltzen). Zori gaitza bere burua xumeekin gogotik beheititu nahi eztutenentzat. SP Imit III 58, 10 (Mst ümiliatzera). Hainitz moldezko uhinetan bethi igerika dabillala, batean esperanzaz goititurik, bertzean beldurtasunaz beheititurik. SP Phil 470. Behiti [sic] zaite eta apal Iainkoaren aitzinean. Ib. 34. Ene lephoa eta buru superbiosa zeha eta beheiti zatzu. Arbill III 50, 24. Laudorio banoek nola haunt ahal dezakete bihotz bat Jainkoaren aitziñean humiliatua eta beheititua? Ch III 14, 5. Harat ethorri behar da begiak beheititurik, modestia handi batekin. CatLav 250. (V 127) Santa Elizabeth, zenbat Prinzesa handia baitzen ere, bozten zen bere burua beheititzeaz. He Phil 180s. Lehen hautatu dut Jainkoaren etxean beheititurik egotea, ezen ez bekhatoren jauregietan neure gogara izatea. (Ps 83, 11). Ib. 221 (Dv aphal izatea). Eman zaite Jainkoaren presenzian. Beheiti zaite haren ainzinean humilki. Ib. 68. Haren beso guziz puxantaren azpian behe[i]tituak eta humiliatuak izatea. He Gudu 35. Beititzen dituzte gero beren begiak. Mb OtGai III 33. Orra zertaraño beititu edo makurtu zen gure ona gatik gure Jangoiko andi maitagarria! Ib. 270s. Beheitituren naiz oraino gehiago: arbuiaturen dut ene burua: ohore dadukat xehe eta aphal agertzea mundu guziaren begietan. Lg I 302. Jesusek edan zuen hartarik, eta bere burua beheititzen zuela, erran zuen: "Ene aita, ematen dut ene arima zure eskutarat". Lg II 281s. Luis sainduak nahiz guphidetsi bere populuaren odola, manatu zioen armadari beheititzeaz, onez onean, armak. Ib. 413. Éskuak yá juntátzea, yá zabáltzea, yá gorátzea, yá beititzea. LE BOEanm 837. Larak, noiz eta ere baitu / altxa duen besoa, nahi behititu, / Szipionen ezpatak dio eramaten. Hb Esk 37. Beetitzen ditu begiak adiemanaz obedienzia. Otag EE 1882c, 480. Lurra anitz tokitan beheititua da. Iduri du Japonia guzia iretsi behar duela. HU Zez 16. Gure sal-erospenak beheitituz doazila. JE Bur 47. Begi hek ez othe ditu beheitituko? Barb Sup 94. Kopeta beheititzen dugu, harriturik hainbertze ausartziaz. JE Ber 69. Abiatzen gira dafailako pusken biltzen. Amaxok bere taulier beheitituaz altzo, nexkek beren jaka laburrez ohantze, muthikoñoak bere besoez ustei. Ib. 32. Beheititurik gordetzera doan iguzkiak urreztatzen du oraino zeru-xoko bat. Ib. 52. Haize horri esker, hamargarren ilabetean urak hasi ziren beheititzen, Armeniako mendi puntak agertzen. Zerb IxtS 14. Pantxok, trixteki burua beheititzen du. Larz Iru 92. Maiz aurkitzen baititugu, edozein lekutan, kultur hitzak, txantxetan edo erabili direlako, bere esertoki goitarretik beheitituak. MEIG VII 183.