barautu.
(V; Lar, VP 93r, , Dv, H), barurtu (L, BN, R, S; SP, Urt III 295, Ht VocGr, Lar, , Lecl, VocBN , Gèze, Dv, H), barutu (Aq 1021, VocB , H, A) Ref.: A (barautu, barurtu); Gte Erd 43 .
Ayunar. " Barurtzea urez eta ogiz " SP. Tr. Documentado desde Leiçarraga, es usado con aux. intrans. y, a partir de la segunda mitad del s. XVIII, tbn. con aux. trans. v. BARAU EGIN, BARAU IZAN.
Baldin traburik ezpadugu, barur gaitezila. Mat 10. Barutzen den egunean edo diziplinatzen denean. Ber Trat 108v. Desertu tristetik heldu / da Satan garaiturik, / eta berrogei egunez / debotki baruturik. EZ Noel 87. Berrogoi egunen ephe / Luzez zela barurtu. EZ Eliç 48. Urtheko orzillare guziaz barurtuko dira. Harb 427. Baldin barurtu bagara, orazinotan egon bagara, [...] hautzaz guztioz eskatuko zaiku kontu. Ax 163 (V 109). Zein gogorki barurtu diren! SP Imit I 18, 2. Asteazkena, orziralea eta larunbata dira egunak, zeinetan lehenagoko Giristinoak geiago barurtzen baitziren. SP Phil 317. Desertura eramana, / Hanbat barurtu dela, / Sant-Eleonorek, Iauna, / Kontenplatzen duela. Arg DevB 123. Zoin barurtü baitzen desertian berrogei egünez. Bp II 41. Agintzen debanean barautzea. OA 5. Barur gaitezila Garizuman. CatLav 154. (V 78) Laugarrena, barurzea. El 9. Ezin baru daitezkenak adinaren edo enfermedadearen edo trabajuaren gatik. Ib. 64. Eliz-Ama Santuak agintzen duenean, barautzea. CatBurg 31. (Mb IArg I 30, Cb CatG 12, CatOiq 259 y Lariz 114 barautzea) Barurtzen zaretenean, ez zaiteztela izan triste. He Mt 6, 16 (TB, Samper barurtu (trans.), Hual barurtu (intrans.), Echn barutu (intrans.); Lç barur egin). Bada berrogei egunez barutu zen Jesus jatekorik edo edan piskarik ere artu bage. Mb IArg I 227. Jaten jarri zan, ta batek esan zion: ori ere kontu ona degu, barautu bearrean, mai bietan jatea. Cb Just 46s. Barutu izandu zuen Kristo gure Jaunak Desiertoan berrogei egunean, eta berrogei gauean. MurSerm 64. Eztü behar bere büria barurtzetik, konseillü zühür batez bezik dispensatü. CatLan 103. Zertako barautu behar gera Garaizumako egun guzietan? Ub 189. Barutu ogi ta ur solles zazpi ortzilares. (23). LE-Ir. Eliza Ama Sanduak manatzen duenean barautzea. CatAN 40. Leku batzuetan barautzen zan egun oro, beste batzuetan astean iru egunez. AA III 454. Ezin barur ditekenak egin beza bertze zenbait mortifikazione. Dh 57. Barautu al badezakezu. Echve Dev 359. Zer bekatu egiten du egiazko motiborik gabe barutzen ez denak? CatB 50. Bainan eguna ethorriko da ezkondu berria khenduia izanen baitzaiote eta orduan barurtuko dute. EvL Mt 9, 15 (SalabBN barurtuko dute, Echn barutuko'ute ). Eliza Ama Sainduak manatzen duenean, barurtzea. CatLuz 19. Orduan barautuko dute egun aietan. Oteiza Lc 5, 35 (tbn. en Brunet). Aintzinetik zenbeit egunez barurtzen ziren. MarIl 114. Gaitz batetik erori zen areago batera, / Eta azkenean ethorri osoki barurtzera / Eta goseak hilltzera. Gy 100. Zuk, bada, barautzen dezunean, zere burua igortzi eta arpegia garbitu ezazu, gizonak jakin ez dezaten barautzen dezula, ezpada zure Aita isilla dakienak. Lard 383. Yan edo barurturen dute, hark yatean edo barurtzean. Hb Egia 64. Elizama sanduak manatzen duenean barurtzea. CatAe 48. (CatSal 49 barurtzea) Eskeñi zioten Jesusen Amari, Baldin laguntzen bazien erria esitzera zetozenen garaitzan, egingo ziotela ots aundiko pesta, bezperan barurtuaz. Zab Gabon 94. --Nola bear da barutu? --Janari debekatuetatik begiratuz. Legaz 33. Esanaz, astean egun batez barautzea gauz andia etzala. Arr May 123. Nor daude obligetuik barutzera? CatUlz 35. Eta nolanaiko aitzakiagatik barautzen ez dutenak nolako obena egiten dute? KIkG 62. Yoanen ikasleak maiz barutzen dira ta otoitzak egiten dituzte. Ir YKBiz 93. Erramu-larunbata eta Lazaro-ostiralez barutzen dana salbatuko da. (AN-larr). A EY I 119. Erramuko ortzilarean barutzen eztena. (AN-araq). Ib. 119.
Ur eta ogi barautu 'ayunar a pan y agua'.Cf. Ur eta ogi barau izan, barau egin.
Ur ta ogi barautzeko lizenzia beñ eskatu, ta eman zion [Maisuak] . Cb Just 46. Agindu zuen amar egunez ur ta ogi barau zedilla onelako denboran Elizan itz egiten zuana. AA I 532. Igandeaz landara [...] bizitza guzian barautu zan ur ta ogi. Ib. 288.
(Dv, H) .
(Con objeto directo).
Eta barurtu zituenean berrogei egun eta berrogei gau, finean gose zedin. Mt 4, 2 (Dv berrogoi gau-egunez barur egin zuenean). Lagun gabe ioan ninduen portuetan barrena / Garizuma barurtzera ian gabe ahamena. EZ Man I 26. Hartarakotz barur ezak garizuma guztia. Ib. 32. San Andre egunetik eguberri egunerainoko abendo guziak barurtuko dituzte osoki. Harb 427. Gartha, Bijili, garizumak, / Osoki tuk barurturen. 215. Zergatik barurtzen dütügü Besta handien bezperak? Bp II 130. Laur denborak, bijiliak eta garizüma barurtüren tük osoki. CatLan 103. Garthak, bijiliak barur zatzu, garizuma ere osoki. CatLuz 20. Manhatzen gütü Goroxümaren, Laur Thenporen, eta Besta zunbaiten bezperen barurtzera. CatS 53. Gartha, bixiliak barur zatzu, garizuma ere osoki. CatJauf 87. Zertarako eztuzu Erramu-ortziralea barurtu? (Ae). A EY I 119.
(Con ablativo).Ayunar (de algo), abstenerse (de). " Barurtzen naiz haragi iatetik, je jeûne de viande" SP.
Hala da bada komunzki zahartzeko pairamendua, begiramendua, eta bekhatuetarik barurtzea ere: ezinezkoa da, eta ez borondatezkoa. 'Apartamiento del pecado' . Ax 176s (V 119).
(Con objeto directo).
Zenbatek iten tusten triposkeriak ta ordikeriak umeen kostus! Au da umeek barutzea iresten duena aitak. Au da aitak irestea umeen nigarrak. (118). LE-Ir.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper