OEH - Bilaketa

1017 emaitza edan bilaketarentzat

Sarrera buruan (31)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 eme.
sense-1
1. (V, G, AN, Ae, Sal; Lcc, Volt 78, SP, Mic, Urt I 165, VP 23v, Lar, , Arch VocGr, VocBN , Gèze, Dv) Ref.: A; VocPir 357; Bon-Ond 142; Iz Als , Ulz.
Hembra. "Femenina cosa" Mic 7. v. urrixa. Tr. De uso gral.
Guziak deitzen gara heretaje hunetara [...] arra ala emea, xipia ala handia. Adv ** 5r. Hitzak dire emeak eta obrak harrak. Volt 187. Leoiak, arzak eta otsoak ere opa dieza eren emeai bizitzeko bear dana. AA I 588. Txingurrien artean batzuek dira arrak, besteak emeak, eta besteak ez arrak eta ez emeak. It Dial 30 (Ur, Dv, Ip eme). Eme gutizia da gehiagoren eta gehiagoren pairatzea. Laph 97. Emen gizonaren izerdia emea da, ekarkorra, umetsua. A Ardi 6. Haren eme izaerari zegokion bezala. Mde Pr 179. Arrak topa beza emea mundua eda dadin. Etxde JJ 35. Azaldu zan guztien aurrean eme zikin bat kantari. Anab Poli 56. Gero ta indartsuago azaltzen zaigu ar-emearen batasuna. Vill Jaink 160. Amar ume egin zituan. Sortu ziran emeak aurrerako. Arrak saldu. BBarand 105.
azpiadiera-1.1
Femenino (en gramática).
Eme izenen aitzinian aldiz [franzesez] ezarten da: la, de la, à la . Arch Gram 5.
azpiadiera-1.2
(Lar, Añ, VocBN, H) Detrás de un nombre, señala que éste corresponde al sexo femenino. Según Duvoisin y Harriet en labortano parece tener un uso más restringido: "(Sust.), femelle d'oiseau ou de poisson" Dv (pero en Dial 98, lo emplea en un contexto diferente: Konexu eme). "En L s'appliquant seulement au genre oiseau. Xori emea. Dans les autres dialectes 'femelle en général' soit de volatile, soit de quadrupède" H. "Mona, tximino emea" Lar. "Ergi, ternera, txal emia; txekor es el macho" Ond Bac. Cf. asteme, AZERI-EME. Tr. De uso gral.
Tigre emeak kausitu duenean. SP Phil ẽ, 3v. Ora emea. Gy 237. Txarri eme onak. Ur Dial 96 (It txerri eme; Dv, Ip urde ahardi). Nik azkonar-eme bat bizirik lakiyuen arrapau neban. Kk Ab II 139. Yainko-eme andien aspaldiko pitxia. Zait Sof 125. Zakur-eme bat orkara. Mde HaurB 33. Doktor-eme onein artean ba egozan bi, entzute aundikoak biak. Erkiag Arran 136. Jainko maitasunezko olerkari-eme bikain izan yakun. Onaind STeresa 14. Zaindu-bear apur bat / du txakur emeak. Zendoia 212.
azpiadiera-1.2.1
Lastai zikin baten gañean gorputz eme bat arnas-estuki zetzan.Etxde AlosT 53.
azpiadiera-1.3
(Referido a seres inanimados, en contextos diversos). " Eme, hembra, herramientas perforadas que en combinación con otras de forma inversa hacen las veces de hembra. Trokel arra, emian larregi sartzerik ez da komeni " SM EiTec1. "Hembra (se aplica al hierro que no se oxida, a la acelga, puerro, etc., que no se suben)" Iz ArOñ. Cf. 1 ar (2).
Bi huts aurkitzen ditu ikusi dituen kobletan: hitz emeekin bertso arrak egin nahi dituztela (hitz urritxekin bertso orotsak esango zukeen berak [Oihenartek]). MIH 240.
sense-2
2. (gral. ap. A; SP, Urt Gram 46, Lar, Añ, Lecl, Gèze, Dv, H). Dulce, suave, manso, indulgente. "Hablar con suavidad, me, eme, gozo hitz egin " . Tr. Documentado en autores de la tradición septentrional (tbn. en Lizarraga y Mendiburu); es especialmente frecuente en labortano clásico. Entre los autores occidentales sólo se encuentran ejemplos del s. XX. En DFrec hay 15 ejs. de eme que no podemos establecer a qué acepción o acepciones corresponden.
Andria, minza albaitzinde berze aldian emiago. E 175. Begi eme batez behatzen ohi zuena detestazionetan harturik. Adv * 8v. Betha itzazu ene arimaren belak zeruko zeure haize eme plazent hartzaz. Mat 285. Gertha dadin enetzat eme iuiamendua. EZ Man I 60. Dohatsu dira emeak eta mansoak ezen lurra beretuko dute. Harb 30. Iainkoaren lege saindua, hain uztarri emea eta karga arina. Ax 522 (V 336). Gauaz, epaizkaz, zur' etsen sartuz / Em'ibiliz, eme hatsartuz. O Po 16. Minzo emeak bihotz gogorra bera diro. Ib. 28. Higuiñaraz dietzadatzu / Munduko xarma emeak. 103. Izan bedi bihotzeko gizon gordea, izpiritu eme eta sosegu baten garbitasun perfetean dagoena. He 1 Petr 3, 4. Beren bizian edan etzutela ur hura bezain otz-arin-emerik. Mb IArg II 279. Manu bera egin zitzaion seme gazteagoari, hau emeago eta obedientago agertu zen. Lg II 230. Aitzen zuste arren ai lastimosoak geroago ta emeago, urrutitus zeramaten bekala. (313). LE-Ir. Jesus emea. Dv LEd 9. Eriak honkijin egiten deio erri ezti eta itxüra eme batekin. Ip Hil 74. Emakumeak izango dira / gizonen lagun emeak. Azc PB 311. Egurats emea, illuntzeko aizetxoa. Ag G 281. Oian-gizon bat zirudian mutil eder ark, aurtxo emearen gogo biotzak zeduzkan. Lh Yol 9. Ameriketan entzun izandako gaztelani eme, leun eta gozatsu aren aldean. Mok 17. Lurralde emea! Mendixka bigun utsek bulartua. Ldi IL 44. Irri-par eme bat egiñaz. Etxde JJ 262. Theresa, hamaika urteko haur eme bat. Mde HaurB 59. Soiñu eme ta leratsuak entzunaz. Erkiag BatB 172.
v. tbn. SP Phil 240. Tt Onsa 155. Hm 109. Mong 593. Bp II 45. ES 182. Hb Esk 198. Jaukol Biozk 64. Or Eus 19. EA OlBe 108. Arti MaldanB 203. Gand Elorri 183. Erkiag BatB 171.

Débil, cobarde.
Pilatos bildurti emeak, jende amorratu aiei naikida pixkat emateagatik, agintzen du zartada bildurgarrizko batzuekiñ arrazatzeko Jesus-Jaungoikoa. Ag Ezale 1897, 126s. Bildurti-emetzat eukala, gudara ezeioalako. Ag AL 151.
sense-3
3. Calma, bonanza.
Manü eman zian aizer eta itxasuari eta eme handi bat egin zen. Ip Mt 8, 26 (Lç sosagu, He kalma, Dv jabaldura).
azpisarrera-1
AR-EME. v. 1 ar.
azpisarrera-2
EME-GAITZ-HIZTI.
Emegaitz-iztia. "Ginecología" . EAEg 22-11-1936, 363.
azpisarrera-3
GIZA-EME. v. giza.
eme
<< ematu 0 / 0 1 enparantza >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper