Etim. Para su relación con gatz, v. FHV 289.
1.
(V-ger-arr-gip, G-azp, AN-ulz, B, L-ain; SP, Deen I 326, Lar, VP 35r, Dv, H, VocB
),
gazura (V-gip, G-nav, AN-egüés-ilzarb, -e AN-olza),
gaxur (BN, Ae, Sal, S, R; Arch VocGr, VocBN
, Gèze, Dv, H),
gaixur (Sal, S, R),
gasura (V-gip)
Ref.:
A (gazur, gaxur, gaixur); Bon-Ond 151; Lrq (gaxur); JMB AEF 1955, 50; Iz ArOñ (gásura), UrrAnz, Als, Ulz ; Satr VocP (gaxura), CEEN 1969, 172 y 1970, 353; ZestErret
.
Suero de la leche.
Hamust egünez beitüt gaxura han hartü.
Etch 616.
Gasnari behar zaiola gazura ongi athera.
EskLAlm 1863, 8.
Gazta abatsian / gazura arratsian.
Xe 297.
Nik edaten nuen edaririk azkarrena, gazura zuan.
Elzb PAd 33.
Senberak egiten ditziu gaxuretik gazna ein onduan.
EI 386.
Gazure edan aparretan.
Or Eus 239.
Gazur-pertzean.
Ib. 86.
Amaika gazta-mami ta gazura eman zidanan gaixoak!
Or QA 44.
Ta gero bi eskuekin emaro emaro berexten zien gaztanbara gaxuretik.
ZMoso 37.
Esnia abatzian, gazura arratsian.
(AN-larr).
Inza NaEsZarr 1554.
Gazurari [...] ateratzen zioten mami-puska bat.
BasoM 84.
Gure etxean gazta egin da gazura bizkarrean artuta joaten zan bere etxera.
BAyerbe 42.
v. tbn. Izt C 229. Dv Lab 268. Ox 114. TAg Uzt 89. Gaxur: Etcheb GH 1959, 315.
2.
Suero de la sangre.
Zaldiari kendu odol-zorta bat, eta odol hunen gazura edo seruma sartu zuen larrutik barna.
JE Med 107s.
3.
"(Vc), capa de nieve"
A.
"(V-m), aguanieve"
A.
"
Araiñegun egin eban edur-gazurea, atzo edur-malutea, gaur edur-matasea, biar izango da edur-kresala (V-m), anteayer nevó ligeramente"
Ib.
Elurra nolakoa den: [...] apirillekoa, lurre; maiatzakoa, gazure.
(AN-ulz).
Inza NaEsZarr 1888.
GAZUR-ONTZI.
Molde para hacer quesos.
Gazurontzi zikiñak, Baraibarkoak.
"Encella"
.
Or Eus 63.