1.
(gral.; Urt I 92, Lar, Añ),
garrastu (V-gip),
garratstu (SP),
garraistu (Lar),
garraxtu (H),
garraiztu (H).
Ref.:
A;
EtxbaEib;
IzArOñ(garrastu);
ElexpBerg. "Rendre ou devenir aigre"SP.
"Apuntarse el vino, garraisten asi"Lar.
"(Hacerse) agrio, agriarse"Añ.
"Acedarse", "avinagrar", "picarse los licores" Ib."Garraxtu, s'aigrir, s'acidifier"H.
"Devenir âcre, âpre, piquant, etc. Edari garraztua: boisson qui a pris de l'acidité"Ib."Agriarse"A.
"Garrástu, garrásketan: picarse (el vino), la comida, la leche, etc"IzArOñ.
"Amargarse, ranciarse. Amargar. Lenengo orduan ez dogulako egosi, esnia garraztu da, porque no hemos cocido a primera hora la leche se ha cortado"EtxbaEib.
"Larregixak dakar jandakua garraztia, el exceso trae el acidarse la comida"Ib."Bazkaixa garraztu jat eta botaka ein ddot"ElexpBerg.
Ezta lurrean garraztu ezin ditekean eztirik. AgSerm 376.
Edari gozoak pixkat garratztutzeko Angostura. JAIrazBizia 36.
Egun bian be ederto euki zeinke esnea, bat be garraztu barik. EgutAr 2-8-1957 (ap. DRA).
azpiadiera-1.1
"Garraztu, rendre brûlant, âcre, etc. [...]. Eltzea gehiegi garraztu duzu, vous avez trop pimenté le pot"H.
sense-2
2."Acibarar a alguno o algo, ponerlo amargo y desabrido"Lar.
"Desabrir <-ss->, exasperar", "desabrirse", "hacerse áspero" Ib."Exacerbar", "desabrir, exasperar" Añ."Au moral, et moins usité: devenir sévère, rigoureux, etc."H.
"Esan detsazun barri orrekin, garraztu detsazu eguna, le has amargado el día con la noticia que le has dado"EtxbaEib.
"Alkarren arteko relaziñuak garraztuta dare aspaldixan"ElexpBerg.
Garrastu adi ikasterren ta neka adi euterren. "Sufre por aprender".RS 553.
(TAV 3.3.2)[Bihotz garratzak] hartzen duten guzia halaber garrazten [...] dutenak. HePhil(ed. 1768) 345 (ap. DRA).
Gauza bearra da beraz Erakusaldiak garraztutzea eta samintzea zerbait. AA III 124.
[Pekatuban aurkitziak] ez eutsuzan garratztuten zeure olgura eta zeure jan edanik gozuenak?Astar II 224. [Jan-edan berriak] begitartea, ahulduz, garraztuz edo aldatuz osoki. Eskual 7-3-1913 (ap. DRA).
Asarren batzuk ebazan. [...] Euren artian asko garraztu ziran. KkAb I 41.
Eztabaidea garraztuten asi zanian. Ib. 19.
Une onetan ez diat geiago garraztu bear ire zoria. AlzRam 23.
Aphezen alderat dutan jauspen hunek berak garrazten, gogortzen eta burdintzen daut besoa. LfMurtuts 50.
[...] erantzun zion Engrazik ziaro garraztuta. EtxdeJJ 142.
Biotzak garrazturik daudenean. VillJaink 161.
Guzur gozoak garraztu, egi garratzak poztu. EgutAr 6-12-1963 (ap. DRA).
Aizu izeba. [...] Etzaite [...] aparia garrazten asi beti bezela. NEtxLBB 138.
Laztan arek garraztu dit bizitza. Ib. 389.
azpiadiera-2.1
Atsekabe ta mingostasunak / biotza miñ-garraztuta. GMantGoi 112.
azpiadiera-2.2
Irritar, enronquecer (la garganta, la voz...). Ez eztarririk garraztu jardun luziakaz. MgPAb 208 (v. tbn. 197).
[Deadarra] loditu, sendotu ta garraztuten jakon. AgKr 133.
Itxas-gatzetan garraztutako eztarri bortitzak. LekSClar 104.
sense-3
3.Fortalecer."Súa garrástu: avivar el fuego"IzArOñ.
"Garrástu da txaala: se ha vigorizado"Ib. Egiñ dezagun guztiyak alegiña gizaldiya garrazten, gogortzen eta bikaintzen. IArtItzald II 63,
IArtItzald II 63.