aketta .
(Neol.).
Café.
"Esa palabra --dice J. Urkijo (La literatura poética vasca 10)-- la inventó una vieja de aquende el Pirineo, para pedir café a una amiga suya, sin que se enterasen sus vecinas. El Dr. Broussain comunicó dicho vocablo al Sr. Azkue y por omisión del primero o distracción del segundo, no apareció la debida aclaración en el Diccionario Vasco-Español-Francés"
DRA
.
Azkue da aketta como BN-arb, y en EAEL 407 se recoge akeita en cinco localidades (V-arrig-gip, G-bet y S) y akaita en otra (V-ger).
Aketta (kafea) agertu zutenean, bi kutxasko besapean zituela, mordoxkaz mordoxka andoilak (zigarro andiak) banatzen asi zan Medel.
A Ardi 67.
Aketta (kafea) artzen ari ginan artean.
Ib. 83.
Jan ta edan ederto, biar dan neurrijan, / Akeit ederra barriz...
Enb 177.
Ez ardaurik edan dau, ez zigarrorik erre dau, ez akeitarik (kaferik) artu dau, ez gasturik egin dau.
Kk Ab II 130s.
Akeita gordin guzia ikuslaritzapean jarriaz.
EAEg 6-2-1937, 993.
Gero jakin zuten "tinto" akeita beltzari esaten ziotela.
JAIraz Bizia 42.
Allande, itundu zen Durundarekin akeita (café) bere etxean gordetzeko.
Etxde JJ 45.
Aboaren azken-legungarri akeita, ta koñak edo anisa aukeran.
Ib. 53.
Gaur gabean mandoak prestatuko ditugu ta etzi goizean nire akeita-zamakin Maulen nauzu, erostallea an baitut.
Ib. 50.
Txominek kafea, koñaka ta habano bat ekarri zuan. Orduan jakin zuten gure adiskideek, "akeita, txola ta txokorra" zer zan.
Osk Kurl 217.
Ardau ona, ogi zuria. Ta akeita, txola ta txokorra.
Erkiag BatB 167.
Norbaiten lepotik afari dotoria ein eban, oin esaten dogun moduan "akeita" ta "txola" artu be bai ta "txokor" (purua) aundi bat erdi errerik etxerutz abiau zan.
SM Zirik 37.
Lasai jarri ta akeita artuaz denpora apur bat joan jakun.
Etxabu Kontu 78.
Arrien-ean akeita artuz / naiz atarian eseri.
AZink
75.
En DFrec hay 8 ejs. de akeita.
AKEITA-TOKI.
Café, cafetería.
Akeita tokian iru-lau lagun egozan.
Etxabu Kontu 48.