Orotariko Euskal Hiztegia

(BN-ciz, Sal, S, R; SP, Urt I 134, Ht VocGr, Lar, Lecl, HeH Voc, Hb, Gèze, Dv, H, A Apend), eradan (S; SP, Lar, VocBN, HeH Voc, Gèze, Dv, H), ederan (Hb, H (BN)), eadan (S). Ref.: A (eadan, edaran, eradan); Lrq (eadan, eradan).
Abrevar, dar de beber, escanciar. (Empleado normalmente con aux. trans. bipersonal: X-k Y edaran 'X abreva o da de beber a Y'; hay ejs. de autores meridionales que no se ajustan a esta construcción). "1. abreuver. Egarri dena edaratea, donner à boire à qui a soif. Edaran ezatzue egarriak, donnez à boire à ceux qui ont soif (Harb). 2. mener à boire les bestiaux, leur servir à boire. Eramazkik idiak edaratera, amène les bestiaux à l'abreuvoir. Edaran dituk zaldiak? as tu fait boire les chevaux?" H. Cf. edaratu. v. edanarazi. Tr. Documentado en la tradición septentrional desde Leiçarraga a Duvoisin; en el s. XX sólo se encuentra en autores meridionales cultos. La forma más empleada en la tradición es edaran , aunque se encuentra ederan en Leiçarraga (además de edaran ) y TB, y eradan en Voltoire y Pouvreau y, junto a edaran, en Duvoisin. La forma más frecuente entre los meridionales es eradan , salvo en Zaitegi, que usa edaran . Se recogen todos los ejemplos hallados.
Bere paillardizaren hiratako mahatsarnoaz nazione guziak edaran ukhan baititu. Lç Apoc 14, 8 (He edanarazi). Guziak edaran izan gara spiritu ber batez. Lç 1 Cor 12, 13 (He edaranak, TB ederanak). Eztu laxatzen bere idia edo bere astoa manjederatik eta eramaiten ederatera? Lç Lc 13, 15 (He edaraterat, TB edaterat). Zeure odol sakratuaz [gaituzu] / halaber edaraten. EZ Noel 123. [Itsasoaz] edaraten baita arima titxosoa. EZ Man II 14.
v. tbn. Volt 157 (eradan). Abrahamen kameluak eradaten zituela. SP Phil 188 (He 190 edaranez). Edaratera eman dio / Plazer uholde xarmanta. Gç 193. Edara zatzue arthaldeak, eta goanaraz bazkatzera. Urt Gen 29, 7 (Dv emozuete [...] edatera). Izpiritu berean eradanak izan gare guziak. Dv 1 Cor 12, 13. Putzu hartarik edaraten ziren aziendak. Dv Gen 29, 2 (Ur edanerazten zitzaien). Ardiak eradaten zituenean. Or Mi 43. Ez al du zuetako edozeñek bere idia [...] eradatera eramaten larunbatean? Ir YKBiz 290. Abereak eradatera daramazkianak. TAg Uzt 239. Sokrateri otzeri-belar ura edarateko (edan eragin) aginduak kexkok kendu egin zizkion. Zait Plat 12. [Bach-en] lan ezilkorretan bere gogoa eradan gabe. Ibiñ Virgil 25. Orkatz izutiak eta zakurrak edaska batean eradango dira. Ib. 55.