OEH - Bilaketa

1017 emaitza edan bilaketarentzat

Sarrera buruan (31)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
egoera.
tradizioa
Tr. La forma egoera es la más general; egokera, que se encuentra ya en Añibarro, va aumentando algo su frecuencia desde finales del s. XIX, aunque alternando a menudo con egoera; se encuentra además egonera en fray Bartolomé, J.I. Arana e Inza. En DFrec hay 646 ejs. (5 sept.) de egoera y 9 de egokera .
sense-1
1. (V, G-goi-azp, AN; Lar, Añ, Dv, H), egokera (V), egonera Ref.: A; A Morf 153; Gte Erd 66 y 197.
Estado, situación. "Posición, situación, postura" Lar. AxN explica egoitza (604) por egonera. Tr. Propio de la tradición meridional, se encuentra desde mediados del s. XVIII; su uso conoce un apreciable aumento desde aprox. 1950.
Bere egoera kontuzkoan. Mb IArg I 179. Infernuko animen leku, egoera ta estazioa ikusi dezu. Cb Eg II 135. Zer egoera du an, edo nola dago? Ub 96. Zer egoera edo estaduban egin zituban? CrIc 15. Urtetearren bere egokera errukigarritik. LoraS 48. Eren egoera gaiztoan dirauenak. AA III 487. Negargarrizko egoera edo estadu onetara. Astar II 225. Ez nagizu itxi egoera arriskuz beteriko onetan. Ur MarIl 28. Dinaren egoera mingarria eta negarrak ikusirik. Lard 44. Adituten badozube aurkituten garian egoera estu eta larrija. (1864). BBatzarN 207. Pakezko egoera ura. Bv AsL 191. Egoera izugarri artan. Arr GB 145. Bere egoerea ze negargarria zan. AB AmaE 389. Eziñ eskatu zezakean Etxe-alaik zedukan baño egoera oberikan. Apaol 22. Graziazko egoeran. Itz Azald 134. Ura egoera beltza! Ag G 156. Antxinako edestia ta aldi atako gauza ta egokerea agertu. "Situaciones" . ForuAB 157. Egokera onetan dauden [...] lur jabeak. ForuAG 313. Gizonaren lenengo egonerara itzultzea. Inza Azalp 141. Bere egokereaz poztu dattekiala beti. Otx 99. Orain oartu zaitezte orren egoera larriaz. Ldi IL 85. Lan-oñarriak eta langilleen egoerak begi aurrean dituala. EAEg 29-12-1936, 675. Bearrezko da ba ezoituko egokera au azkentzea. Ib. 2-11-1936, 197. Gaxoaren egoera. NEtx Antz 59. Alako egoera batean ez erortzeko. Etxde JJ 207. Transa antzeko egoera batean. Mde Pr 271. Nindagon egoeran Zure bidean nola nindabillaken. Or Aitork 184. Astiro aztertu dut nere egoera. Txill Let 106. Bere herrikideen egoera latza ikusi zuenean. Arti Ipuin 47. Aren erriaren egoera negargarria. Zait Plat 30. Iru mailla, aro, adin edo egokera ezagutu izan dituzte. Vill Jaink 76. Makal eta jausi-egoeran dagola. Erkiag BatB 198. Hau egoera tristea! Xa Odol 312. Leengo egoera paketsu berean. Berron Kijote 55. Aurreko orretan baño, osasun alderako, beste bat zan emengo egoera. Gerrika 95. Nik agertu nion Aian neukan egoera txarra utzi bearra neukala. Albeniz 50. Lehenari so, eta ez egungo eguneko egoera soilari. MEIG VII 174.
v. tbn. JJMg BasEsc 159. Lek EunD 36. SM Zirik 110. Anab Aprika 64. Larre ArtzainE 320. Egokera: Itz Berb I 378. EgutTo 7-7-1918 (ap. DRA). Etxde AlosT 7. Erkiag Arran 88. Txill Let 91. Ataño TxanKan 34. Onaind STeresa 35.
azpiadiera-1.1
(AN-gip; Lar, Añ), egokera (V-gip), egonera. Ref.: Etxba Eib (egokera); BU Arano. Postura, modo de estar.
Eureen ibili-eraan ta egon-eraan [...] besteen desprezijua erakusten dabeenak. fB Olg 199s. Mezako denporan euki biar dan gorputzeko egoera edo posturia. Astar II 198. Oe gogorrak, janari urrijak, eta erara ez jatortzun egoera batek. Ur MarIl 19. Neke gitxiagoko egoera bat billatu naian. Ag Kr 91. Irudian agertzen dan askaldiko egokera. Anab EEs 1919, 186. Gorputzaren egonera. Inza Azalp 126. Egoera ta iazkera. Or Aitork 97. Egoeraz aldatu gorputza. Erkiag BatB 97. Aren egokeria, garbi garbi, alper aundi batena. Etxba Eib. Ez etzateko lekurik ere; alki txiki bat, ezin da egoera txarragoan. AZink 162. Okillaren zenbait egoeratako antza artzen nion. Zendoia 228. Egoera, ibilera edo jazkera. MEIG I 178.
azpiadiera-1.2
Actitud.
Zoritxarrak artzen bazaitu, beste egokera bat artzen dabe [adiskideak] eta gorde egiten dira zure begietatik. Ker Eccli 6, 12.
sense-2
2. (c. sg. A; VP 45v, Añ), egonera (Dv (V)). Estancia. "Estación", "estancia, habitación" (opuesto a "estancia, aposento") Añ. Cf., con valor verbal: Barru barik egoeran / agiri agiria ['al estar'] (Azc PB 36). v. egonaldi. Tr. Documentado desde mediados del s. XVIII, su uso va disminuyendo relativamente con el tiempo.
Ekusten dezu zer egoera gure Jesusen aldareko egoer on arrigarri hau? Mb OtGai III 268. Jokoko egoera luze. Cb EBO 53. Infernukoak aitortzera [...] Jesusen Sakramentuko egoera egiazkoa. Mg CC 225.
v. tbn. CrIc 61. Tabernetako jan-edan geiegiak eta egoera luzeak. Gco II 54. Denbora berean desegiten da Jesusen ango egoera. AA I 496. Moisesen mendiko egoerari luze iritzirik. Lard 79. Bere egoeraren oroimen eder betikoak. Aran SIgn 83. Bere sarrera ta egonera. Ib. 75. Toki onetako nere egoerak ebazten dizkie belar oriei euren podorioa? Otag EE 1882c, 535. Luze iritzirik bere bakardadeko egoerari. Bv AsL 46. Aurrez ordaindu bear dezu egoerea ta jana. Ag G 326. Jesusen Igoera ta Zeruko egonera. Inza Azalp 77. Igoera guruzpidea zan bezela, egoera Kristoren Nekaldi-berritzea izaten zan. SMitx Aranz 137. Aldareko egoera miragarri orrek. Or QA 202. Esperatzen dugu egoera gogarakoa edukiko duzuela gure artean. Arti Tobera 275. Ezta laburra egoera au! NEtx LBB 80.
sense-3
3. Parada, pausa.
Estazioak egoera esan nai du: eta egoera au Pauso Dibino orietan soseguz gelditu ta debozioaz pensatzea da. Cb JMJ 35. Osin alboko egoera atsegingarria urratu, ta an doa barriren barri bere bidean. Erkiag BatB 111.
sense-4
4. ( VP 45v).
Morada, residencia.
Beraren [deabruaren] egoera edo bizi toki itxusi nazkagarriak. Gco II 45. A. S. Franziskoren semeak Osaka izeneko erri batean egin zuten misionistentzat egoera berri bat, eta Martin egoera orretako buru ta nagusi. Ag Serm 500.
sense-5
5. ( eoera AN-gip). "Lentitud al hacer una cosa. Oi eoera, nexka! muittu, muittu! " BU Arano.
sense-6
6. "Constancia" .
sense-7
7. Ocasión, oportunidad. v. egokiera.
Mendiolako iauna zerbait esan naian egoera on bat billatu eziñik. Ag AL 48.
egoera
<< egitamu 0 / 0 eguerdi >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper