Harremana

    OEH - Bilaketa

    1019 emaitza edan bilaketarentzat

    Sarrera buruan (31)


    Sarrera osoan (496)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 enparantza.
    Onom.: Sobre la emparança de Ecoyen. (1329) Arzam.
    sense-1
    1. (G-to ap. A ; -nz- Lar ( H)) "Bodega" Lar. "Cobertizo, tejavana" A. "Ikullu barruan hau eta beste gordetzeko izaten den leku aproposa. Orain dela gutxi galdegin nion zaldibitar bati: zer da enparantza? 'Asto tokia'. Beste batzuek 'bihitegiaz' aparte kupelak gordetzeko lekua dela" SGarm (comunicación personal). Cf. fJZ nota: "E aunque costase, querría que se hiziese una emparança buena, donde en la trastera estubiesen las cubas de sidra e en la delantera, entresuelo, con un patio a la entrada de la casa" y Zumalde 83 n. 78: "Emparanzas, al decir de Garibay (151), eran 'unas salas grandes, las cuatro paredes gruesas de cantería, con ventanas y puertas de hierro puro'". Harriet da además el significado "protection, aide", que es del castellano antiguo amparanza, del cual lo hace derivar.
    sense-2
    2. + anparantza. Plaza. "Plazoleta que tenían frente a su fachada la mayor parte de las casas-torres del país vascongado" J. V. Araquistáin Trad. vasco-cántabras (Tolosa, 1866), 42n (comentando el Cantar de Alostorrea). v. plaza. Tr. Además de en el Cantar de Alostorrea (donde aparece en la forma enparantzian, que haría suponer un tema en -e o en -tz, aunque más bien parece forzado por la rima con ezkaratzian ), se documenta en autores meridionales desde finales del s. XIX; su éxito se debe sin duda a que se vió en él un buen sustituto de plaza. En DFrec hay 58 ejs. de enparantza (frente a 224 de plaza ).
    Milla ollo ill eta / ezkaratzian, / zazpi zezen korritu ere / enparantzian. (Cantar de Alostorrea). Balad 47. Napolesko enparantza edo plazarik agirien baten. A Ezale 1897, 2a. Eliza-aurreko enparantzan. Ag AL 125. Erriko enparantzan. Muj RIEV 1907, 207. Gero joan zirean enparantzara (plazuela). Echta Jos 302. Ardo-iturriya jarri zuten gaiñera enparantz-agirian. J.B. Ayerbe EEs 1912, 50. [Yauregiak] sollairu agiri luze bat inguruan eta enparantza edo zelai nasai bat aurrian bazauzkan. Lh Yol 7. Urten zaiz enparantzara! Enb 64. Elizaño bat eta enparanza eta plaza nasai bat erdian. Zub 81. Badauzkagu jan-edan piñak, / ta anparantzan soñuak. Yanzi 69. Berriz anparantzara ateri. Ib. 71. Enparantzatik etxera bitartean. Kk Ab II 114. Jondoni-zuaitza zei edo enparantzan ipintzea. JMB ELG 80. Larraiñetara (enparantza, plazatxo), txelaietara / mordoskan banatzen dira. Or Eus 193n. Deun Miren txadonako enparantza beterik zeguan. Euzkadi 18-12-1936 (ap. Alkain 161). Eliptika Enparantzako 4garrenean. EAEg 5-2-1937, 987. Enparantzako ostatu-etxe batean. TAg Uzt 151. Erromako enparantza nagusian. "Romano foro". Or Aitork 186. Enparantzako zuaitz goraetan. Erkiag Arran 168s. Etxe ederrak enparantza zabalean. Anab Poli 86. Enparantzetako diru-aldaketa. Zait Plat 89. Jado-enparantza. Alzola Atalak 76. Etxe askotan ikusiko da [zugaitz au], ta bai enparantza edo plazetan ere. Ostolaiz 58. San Pedroko eliza, bere enparantza ondo betia mundu zabaleko lagunez. Gerrika 236. Eragozpenak eragozpen, plazara ginen (enparantzara, dio besteak) Etxeparez geroz. MEIG IX 33.
    v. tbn. Eguzk RIEV 1927, 436. Lab EEguna 101. Munita 125. Etxde JJ 174. Txill Let 115. Gand Elorri 100. Osk Kurl 160. Gazt MusIx 164. MAtx Gazt 67. NEtx LBB 244. Etxabu Kontu 197.
    azpisarrera-1
    ENPARANTZA-ALDE. Zona de la plaza.
    Bera ikusten ezebalako enparantzaldean. Ag Kr 56.

    enparantza

    enparantza
    << 1 eme 0 / 0 enpo >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper