Harremana

    OEH - Bilaketa

    1019 emaitza edan bilaketarentzat

    Sarrera buruan (31)


    Sarrera osoan (496)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    aste.
    sense-1
    1. (gral.; SP, Deen I 206, Urt Gram 30, Ht VocGr 422, VP 84v, Lar, Añ, Arch VocGr , VocBN , Gèze, Dv, H) Ref.: Bon-Ond 136; VocPir 30; A; Lrq; Iz Als; Iz ArOñ; ContR 517 (ástia); Etxba Eib; Gte Erd 209, 210; Elexp Berg.
     Semana. "Aste guziya, toda la semana" Iz Als. "Aste(are)n lenaldia / aste(are)n ondarra (AN-5vill)" Gte Erd 210. "Astearen artean ere bai (BN-arb)" Ib. 209. v. astearte (2) ). Tr. Documentado en autores de todas las épocas y dialectos. Hay haste con h- meramente ortográfica en Mendiburu.
    Goizean goizik jagi ninzan astean egun batean, / astean egun batean da asteleen goizean. AzkPo IV. Orhituki igandian behar dugu pensatu / zenbatetan egin dugun aste hartan bekhatu. E 27. Oi ta irago ze bekikeo / bisitatzaka asterik. Lazarraga 1182v. Aste guztiko bekhatuez barkhamendu eskatzen garela. Mat 111 (v. tbn. en contexto similar Mb IArg I 353, Arb Igand 167, Ox 169, Kk Ab II 41, TAg Uzt 215, Etxde JJ 18, Izeta DirG 25, MAtx Gazt 72 aste guz(t)iko). Eta Garizumako laugarren asteko asteazkenean. Ber Trat 123v. Misterio hauk seira emanak dira aste guzian meditatzekotan. Harb 47. Agian aste batez edo biaz egoiten gara bekhaturik egin gabe. Ax 464 (V 301; v. tbn. en contexto similar Dh 53, JE Bur 36 aste batez edo biez). Eta gero azkenean, egin ondoan, astearen buruan, guztiak erratzen eta desegiten zituela. Ib. 23 (V 13). Aste honen onsa igaraiteko, zer egin behar dügü? Bp II 53. Haste guzia lan-tartean ta neketan. Mb IArg I 61. Laugarren astearen azkenean. Cb Eg III 352s. Manatzen daukü aste güziez egün baten santifikatzia. CatLan 88. Urthe oroz egitea aste bateko erretreta. Dh 62. Aste erdian duaz / dirubaren billa. DurPl 117. Astiaren guenian ateraten dabee zer kastau dan. Mg CO 34 (cf. asteguen). Aste guztia emoten dozue korreo joan-etorriakaz. Añ LoraS 87 (v. tbn. en contexto similar Astar II 76, A BeinB 58, Kk Ab I 10, Tx B 141, And AUzta 71 aste guz(t)ia; Zby RIEV [...] 83, AB AmaE 302, Ir YKBiz 535, ABar Goi 50, TAg Uzt 54 aste osoa; Or Tormes 41 aste osoan). Era onetan aste batean sukaldez sukalde zabalduko da lagun urkoaren tatxa. AA II 213 (v. tbn. en contexto similar Urruz Zer 132, ABar Goi 21, Bilbao IpuiB 67 aste batean; cf. astebete). Luzatuko zeunke egunerik egunera, asterik astera, […] Erregeagaz jaten juatia? Astar II 232. Urthe hau, aste hau, egun hau, oren hau izan daiteke ene biziaren azkena. Jaur 103. Aste osorako janariak. Izt C 194 (JanEd II 89 aste guzirako). Auturik aste bakotxian egun bat. Ur MarIl 1. Eztai-astea. Lard 37. Igande edo astearen lenengo egun onen gaua. Ib. 472. Zure deiari egun, aste, urthe osoak, ihardetsi gabe. Dv LEd 137. Hiru asteen buruan. Dv Lab 388. Xikhira ditazke umeak sei astetan. Dv Dial 98 (It sei aste dituztenean, Ur sei aste daukezanian, Ip sei aste dienian). Sei aste luziak, / beti artaz pentsatzen / negarrez pasiak. Bil 64. Eneuke egon gura nik bere onduan / Otzitu arte piskat aste bat osuan. AB AmaE 250 (v. tbn. en contexto similar Gy 209 aste oso bat, HU Aurp 77, Barb Leg 124 aste oso batez, JE Bur 156 aste bat osoa, Ag G 79 iru edo lau aste osoan, Bilbao IpuiB 203 iru aste osoan, Alzola Atalak 71 aste oso baterako; AB AmaE 397 pasatzeko zurekin aste bat guzia). Baña asteak joan asteak egorri / Zelan bizkortzen etzan bapere. Ib. 296. Igaro ziran zazpi aste. Urruz Urz 26. An egon nauk ogei astean itzalean. Apaol 96 (v. tbn. en contexto similar Iraola 17 iru astian, NEtx LBB 291 bi astetan). Lanean hazkarki aritu zen aste guzia. Arb Igand 86 (v. tbn. en contexto similar Elzb PAd 13, HU Zez 185, Etcham 31 aste guzia, AA I 581, Añ EL1 85, Astar II 126, Bordel 34, Arb Igand 85, Urruz Zer 73, Alzola Atalak 37, Etxabu Kontu 44 aste guz(t)ian; Aran SIgn 21, Ir YKBiz 111, MAtx Gazt 56 aste osoan). Hil zuen oilarra, eta gero handik ondoko aste guzian egun oroz oilo bat. HU Zez 59 (v. tbn. en contexto similar MarIl 17, Barb Sup 39, Ir YKBiz 429, Bilbao IpuiB 100, Balad 190 aste guz(t)ian, FIr 163 aste osoan). Aste bakotx hogoi libera, bederen gutienik hamar libera bazterrerat eman zetzazketenak. HU Zez 68. Alegia ez ohartuarena egiterat entseaturik zonbeit astez. Ib. 209. Iragan astean. Ib. 18. Andik iru astera joan zan etxe atara. Itz Azald 178. Andik laster etorri zan Asterik Andiena, Aste Santua . Ag Kr 41. Datorren astean. Ag G 247. Datorren aste erdirutz. Echta Jos 361. Aste bian egon zan Buenos Airesen, da gero etxeratu zan. Ib. 310 (v. tbn. en contexto similar Bilbao IpuiB 67 aste bitan). Onetan igaro zirean egunak eta asteak. Ib. 211. Baña, egunak joan da asteak etorri, aztu ebazan igaro zirean zigorradak. Ib. 106. Oso sendatu zen aste gutxiren buruan. Goñi 70. Ondar aste hotan. JE Bur 182. Jan ziyozkan etxeko puska guziyak iru astian. Iraola 17. Zenbat ofiziyotan / oiek diran asi, / aste bat pasa eta / Juan dira igesi. JanEd II 76 (v. tbn. en contexto similar Astar II 235, Bil 104 (quizá metri causa), JE Ber 20, Mde Pr 37, Xa EzinB 59, Casve SGrazi 140, BBarand 60 aste bat, Bilbao IpuiB 76 aste batera; Izt C 143 aste bat, bi, iru ta lauean; cf. astebete). Igan dan astean. JanEd II 43. Handik astea gabe jakinarazten zion […]. Barb Sup 3. Astian berritan, letzioniaren hartzera [eraits-arazten zian] . Const 16. Iru astez arat onat ikusi ginun. Or Mi 86. Astian bitan bajatutzen zan / Tolosâ ta Alegriâ. Tx B I 147. Heldu den astean. Barb Leg 147. Aste guztiko barriketa-geia izan zan. Kk Ab II 39. Pazko-bezperatik asi ta ondoko aste guzian. Ir YKBiz 429n. Aste aundia, nonbait, --txerri-ilketa astea--. Or Eus 132 (cf. infra ASTE HANDI). Urrengo astean [...]. TAg Uzt 255. Joan den astean. Lf Murtuts 38. Asteak joan ziran adixkideen bixitak zerbait arindu arte. JAIraz Bizia 126. Sei egunen jatekoa eremanik, astea mendian zeramaten haurrek. Zerb Azk 44. Aste bat mugaz haraindiko Euskalherrian eta bertze bat Zuberoan iragan ondoren. Mde Pr 54. Egunak eta asteak, eta hilabeteak, joan zitzaizkien horrela aitzina. Mde HaurB 63. Egunik egun, iraganiko aste batzuetan, barruak jaten erabillen susmo zitala. Erkiag Arran 124. Orain aste batzuk […]. Txill Let 80. Jatekoa ere hor duzue bientzat… aste batena. Larz Iru 92. Egunak eguna ekarri zuan ondoren, eta asteak astea. NEtx LBB 183. Lengo astean ere. Ib. 89. Horra nola zen mintzo... zonbait asteren buruan hiltzerat zoan misionesta. Ardoy SFran 291. Azkeneko astea zan, da ezetza etortzezkero orduan etorri bear zuala. JAzpiroz 164. Murruak lau astez ezarri nituen. Etchebarne 98. An aste osua pasetara. Gerrika 217. Badut Fontesen aste gutti barru agertuko den artikulutxo bat. MEIG IV 89.
    v. tbn. Gç 177. He 1 Cor 16, 2. Oe 154. Ub 186. UskLiB 77. Etch 336. MarIl 2. HerVal 171. Alz Ram 23. Vill Jaink 19. Mattin 98. Uzt Noiz 115. Ataño TxanKan 210.
    azpiadiera-1.1
    (Formando parte de distintas expresiones).
    Aste bakoitzian izain dixie ortziral bat . (BN-baig). CEEN 1969, 201. Orri etzaio faltako astian ostirala bere larunbatarekin . (G-nav) 'Gose izaten danaz'. Inza NaEsZarr 180. Asteak guretzat bi ostiral baditu. (AN-5vill) 'Otordu ariñak izaten ditugu'. Ib. 1613. Astean ostirala badugu. (G-nav) 'Geren gose ta eraman-bearrak baditugu'. Ib. 108. Horrek pasa berko izkik astian bi ostiral. ZestErret 22 ("ezinean, egoera latzean (diruz iritsi ezinik) dabilenari esan ohi zaio").
    sense-2
    2. (gral.; A Apend) Ref.: A; Etxba Eib.
     Día de labor. (Empleado generalmente en contraposición explícita con jai, igande o similar). "Día de labor. Igande ta aste (L-ain), besta ta aste (B), aste ta besta (R, Sc), jai ta aste (V, G), todos los días, sin excepción" A. "Aste, día de labor. Asteaz ezta joaten. Aste jarri zalako. Se quitó la fiesta y se redujo a día de labor" A Apend. "De semana, de día de labor. Gaur aste dot; jai doran baten etorriko naiz, hoy estoy de trabajo; un día que tenga fiesta vendré" Etxba Eib. v. JAI ETA ASTE.
    Asteas nekatzen, jaiean ez aterzen. LE Prog 104. Aste guzian aunatzen gera, jaiean-ere milla arazo baditugu. AA III 411. Aste ta jaiean. Izt Po 63. Astean zere nekean ari zerala ongi arkitzen zera, azkar edozein guzatarako, baña onera etorri, ta arrapatzen dezunean geratzen zera moteldua, buru pisuarekin. Ib. 374. Kinkillarien suñ hütsak [...] Astin emazter ebatsiak igantian gero jokha! Etch 388 (tbn. en ChantP 184 y Or Eus 281). Lana erruz egiten duena astean, an dabill dantzaz lertzen kontentuz jaiean. It Fab 268. Igande ta aste / jaiarekin naste / makiña bat urte / pasa dizkizute. Bil 43. Nolabait pasatu degu / oraindañokua, / ez egunero janaz / ogiya naikua; / astian aurreratu / ezin deu jaikua. Ud 24. Gizona beti trabenan dago naiz dala aste ta naiz jai. Urruz Urz 46. Jakin gabe noiz zan gaba eta noiz eguna, noiz goiza, noiz arratsaldia, noiz aste eta noiz jai. Ib. 19s. Jo nezatela, hil nezatela, bainan bethi astea lanari, igandea Jainkoari! Arb Igand 85. Igande eguna lanean deramatenak, erranez asteko lana gal lezaketela bertzela eginez. HU Zez 13. Herrixketan beharrik dugu igandea.../ Astean badabila goiz arrats goldea. Ox 180. Astian iñoiz juntatzen gera / faltatu gabe jaietan. Tx B II 170. Jaian edo astian / beti egunero / aldatuaz dabiltza / amar jenero. Yanzi 216. Naiz yai naiz aste, / auzoko belarriak / alperrean ez daudeke. Ldi UO 35. Basa-gizon, ikazkin, egurgille ta arotz, / zortzian bein Mezara kristau-egitekoz, [...]. Iturriaundi askan aurpegiak garbi, / astean ezpaitute azalik ikuzi. "Porque en la semana no han tenido ocasión de hacerlo". Or Eus 14. Arentzat alde aundirik ez du / jai-egunak da astiak. Uzt Sas 130. Lanikan gabe gizona ongi / bai astian da bai jaian. Ib. 81. Lana egiten dute gogotik / astian bezela jaian. Ib. 331. Beha zure umeak / zoin xintxo dabiltzan, / astean lanean / ta igandez elizan. Xa Odol 153. Astea bazan edo jaia bazan, an beti bazkari ona izaten zan. JAzpiroz 36. Oni ere bere jaia eskeintzen zaio: maiatzaren 3-an. Egun ori aste bada, igandera aldatzen da. Insausti 39.
    azpisarrera-1
    ASTEAK ASTE.
    Semanas y semanas.
    Egunak egun eta asteak aste kolkoari maitero iratsita euki eban irudia. Erkiag Arran 178. Nikanor ezagutu nebala asteak aste joanak dira. Erkiag BatB 180.
    azpisarrera-2
    ASTEAN.
    A la semana, cada semana, semanalmente.
    Eta hori astean egun batez baizen ezta egin behar? Lç Ins D, 5r. Astean bein balezarzue / auts otza ta brasea. Lazarraga (B), 1159v. Ilean, edo astean bein. Cap 90. Barur zeitezila astean hiruretan. CatLav 359 (V 173). Hastean beingo ta beste zenbait egunetako barurak. Mb IArg I 288. Ordean maiz, hala nola astean behin. Brtc 237. Astean baraur bi [egin] . Mg CC 147. Emon gura deutsut orain, urtean, illean, astean ta egun bakotxean egiteko adibide labur bat. Añ EL1 75. Astean edo illean zenbat bider gertatzen zan ori? AA II 36. Erraz ipiñiko du astean iru arraulza pagatzeko karga. Ib. 188. Erranen du, ahalaz, astean behin Ama Birjinaren bihotz garbiaren Ofizio xumea. JesBih 421 (v. tbn. astean behin en Bp I 149, Brtc 237, AA I 475, Mg CC 166, Añ LoraS 37, Hb Esk 234, Arb Igand 73, Jnn SBi 62, HU Zez 19, JE Bur 68, Zub 18, Ldi IL 71, Mde Pr 88, Munita 80, Etxde JJ 18, MAtx Gazt 42, Etxabu Kontu 225). Egingo ditu [olak] astean berrogei ta amar kintal burni. Izt C 130. Astean bi aldiz barautzen det. Lard 420. Astean egun batez barautzea. Arr May 123. Aphaintzeko pulliki behin astean. Elzb Po 190. Zenbat aldiz astean? Sor Bar 56. [Miriku] eri guti zuenak biaiak berratzen; / Astean aski zena, goiz guziz ethortzen. Hb Esk 206. Zitru urez ükhüzten nizün / astian egün batian, / astian egün batian / eta ostirale goizian. ChantP 190 (tbn. en Balad 86 y Mde Pr 169). Astean bat bi edo iru aldiz bezela. Aran SIgn 209. Phesta egun guziez eta astean hiruretan. Laph 150. Jaunak ematen dauzkitzue astean sei egun laneko. Arb Igand 174. Parisen erneten da / moda bat astean. Azc PB 203. Edo gitxi-gora-bera zeinbat izan diran, egin doguzan utsegiteak egunean edo astean. Itz Azald 138. Ardorik astean beintxo baizik edan ez. A Ardi 6. Astean hiru egun lanean sartzen'tu. Etcham 173. Astian beiñ errira / da gure bisita. Yanzi 44. Astean hirutan zetorrena. Arti Ipuin 24. Saiatu zaitezte zuen otoitza […] astean minutu batzuetakoa bakarrik izan ez dedin. MAtx Gazt 90. Amar pezta irabazten genduan eguneko soldata, eta etxean astean ogei pezta pagatzen nuan. Salav 41. Astean bi edo iru saio bertsotan egin bear izaten giñuzen. Uzt Sas 19. Geroztik elgar ikusi dugu astean bitan bederen. Xa Odol 295. Jan bear zituela astean bi dozena karakol. Ostolaiz 110.
    v. tbn. Cb Just 35. Astar II 235. Ur MarIl 105. Tx B I 147. Ir YKBiz 343. Or Eus 119. NEtx LBB 81.
    azpisarrera-3
    ASTEAN-ASTEAN (V-gip).
    "Astian astian, semanalmente. Astian astian eiten dau agertu bat gurasuetara" Etxba Eib. "Astero. Arek sidolakin danak astian-astian" Elexp Berg. v. ASTEAN, astero.
    Zenbat bider Juakiñek besotik oratu / Eutsan Juani, ta egiñ eskua geratu! / Zazpi bat zurraterdi astean astean / Bestela bazituan Juanak bizkarrean. AB AmaE 264. Izen onegaz argitara astean astean urtengo dau zortzi orrialdedun paper batek. Ezale 1897, 1a. Astean astean, zortzian bein ala sarriago etorria zan kaira eta beti beterik egaluzez plenplen. Erkiag Arran 139.
    azpisarrera-4
    ASTEAN-ASTEKO (SP); ASTEAN-ASTEANGO.
    Semanal. "Ce qu'il faut pour chaque semaine" SP. v. ASTEKO.
    Euskalzale. Astean asteango albistaria. Ezale (cabecera). Astean-asteango diruek poztute, emen txala saldukeran edo baiño, ez eudien dirurik artzean-da, an barriz aste guztietan diru-mordo barrie etorkiela sakelera-ta. Akes Ipiñ 22s.
    azpisarrera-5
    ASTEAN BEHINGO.
    Semanal.
    Ba-dira izkuntz onetan eskribiduta bi eguneroko paper, amabost edo geiago astean-beingoak. Ag Ioan 158.
    azpisarrera-6
    ASTEAN BIETAKO.
    "Bi-hebdomadaire, astean bietako" T-L.
    azpisarrera-7
    ASTE HANDI.
    azpisarrerakoSense-7.1
    a) Semana Santa. v. ASTE SANTU.
    Aste Santuak beste izena Aste Aundi edo Guren du. Or MB 280.
    azpisarrerakoSense-7.2
    b) Semana Grande (de fiestas locales).
    Donostian pasarik / Aste Aundiko pesta. Insausti 190.
    azpisarrera-8
    ASTEANGO.
    Por semana, semanalmente. ASTEKO (b) .
    Mundua danik gorde bear izan da asteango jaiegun bat. Añ MisE 237.
    azpisarrera-9
    ASTE AR.
    "Aste arra (G-goi-to-...), semana sin fiesta" A. Cf. ASTE EME.
    azpisarrera-10
    ASTEAREN AZKEN.
    "Asteanazken (Sal), fin de semana" A.
    azpisarrera-11
    ASTE-HATSARRE.
    "(S-saug), début de la semaine" Lh.
    azpisarrera-12
    ASTE-BARRU (V-arr; PMuj).
    (En casos locales de decl. sing.). "Entre semana" PMuj. "Aste barruan Bilbon egoten da (V-arr)" Gte Erd 350. Cf. NEtx Antz 12: Arrasate kixkali zuten aste-barruan [ikusi nuan], 'la ví en la semana en que quemaron Mondragón'. v. ASTE-BITARTE, ASTE-ERDI.
    Meza enzutera deboziñoe, errespeto eta atenziñoe andiagaz domeka guztietan, eta bai astebarruko jaietan bere. Oe 116. Esan ta egin, aste barruban / Urten neban neuk etxeti. Mg PAb 65. [Kristinaubak] Eureen arimaak santututeko, eureen aste barruko pekatubeen parkazinoia neuri eskatuteko [...] emon deutseedazan egunak artuten ditube neu opendiduteko ta pekatu egiteko. fB Ic I 154. Zortzi egunetik zortzi egunera konfesetako oitura ona daukenak, irabazi al leikeezala, astebarruan dagozan parkamen guztiak. Itz Azald 150. Il zorian dagoan kristauak Elizakoak artu bear ditu, Jauna-artu bear du alegia [...] obligazio au galdua dezu, astebarruan Jauna artu dezunean. EgutAr 6-8-1958 (ap. DRA ). Igande batean, Elduaingo Kontzejuan apaldu du ta ordaindu ez. Ta ondoren, aste barruan, berriz Elduainera joan. JAzpiroz 105.
    azpisarrera-13
    ASTE-BITARTE.
    (En casos locales de decl. sing.). Entre semana. v. ASTE-BARRU, astearte (2).
    Lenengo igande-gau artan Tomas beste Apostoluakin arkitu etzan Jesus agertu zitzaienean, eta aste-bitartean lagunak ikusi zutenean bereala esan zioten, Jauna ikusi zutela. Lard 473. Aste bitarte orretan, osabiak San Franzisko uria ikusi biar genduala esan eustan. Gerrika 217.
    azpisarrera-14
    ASTE BURUZURI.
    "Aste buru zurian, en plena semana (G-goi)" Garate Cont BAP 1949, 354. v. ASTEGUN BURUZURI.
    azpisarrera-15
    ASTE DONE.
    Semana Santa. v. ASTE SANTU.
    Aste donean are berezikiago bermatzen zen Jesu-Kristoren behondatzen Gurutzearen gainean. Birjin 278. Aste done edo santuko azkenengo lau egunetan. A Cat 31. Aste Donerako ioran izaten da beti Arranondoko erri sinistetsuan. Ag Kr 41.
    azpisarrera-16
    ASTE-EGUN v. astegun.
    azpisarrera-17
    ASTE EME.
    "Aste eme (G-goi-to-...), semana con fiesta intermedia" A. Cf. ASTE AR.
    azpisarrera-18
    ASTE ERDI.
    azpisarrerakoSense-18.1
    a) Medio de la semana. "Alperrik abil, mutil: asterdian diru-eske? ¿[...] a media semana pidiendo dinero?" A (s.v. zuritu).
    Astean zere nekean ari zerala ongi arkitzen zera, azkar edozein gauzatarako, baña onera etorri, ta arrapatzen dezunean geratzen zera moteldua, buru pisuarekin, ta asterdiraño bear bada bearrerako gauz etzerala. AA III 374.
    azpisarrerakoSense-18.2
    b) (En casos locales de decl. sing.). Entre semana. v. ASTE-BARRU.
    Noiz edo noiz alkarrengana biltzen giñan senideak, igandeetan eta aste erdiko jaietan. Salav 25.
    azpisarrera-19
    ASTE GAITZ.
    "Semana de ascensión (AN-erro)" A Apend. Cf. astagaitz.
    azpisarrera-20
    ASTE GORRI.
    (En casos locales de decl. sing.). Día de labor. "Astegorrin ere bai (AN-gip)" Gte Erd 209 (junto a astegunean, astegun buruzurian, etc. de otras zonas). v. astegun, astelegun.
    azpisarrera-21
    ASTE GUREN (V-arr-oroz, AN-erro ap. EI 337 ; Añ ( A)).
    Semana Santa. v. ASTE SANTU. Cf. guren.
    Aste Gurena. (tít). A EY I 60. Aste Santuak beste izena Aste Aundi edo Guren du. Or MB 280. Aste Gureneko soinu triste politak joten zituzten musikeruek. Osk Kurl 193.
    azpisarrera-22
    ASTE GUZTIETAN.
    Todas las semanas, cada semana. v. astero.
    Egin daitela konfesinoa aste guztietan, beintzat, edo gitxienez il guztietan. Itz Azald 152 (v. tbn. ib. 162). An barriz aste guztietan diru-mordo barrie etorkiela sakelera-ta, ara bearrean yoateko zaletasune geiagotuez yoan yakien. Akes Ipiñ 22.
    azpisarrera-23
    ASTE GUZTIEZ; ASTE GUZIZ.
    Todas las semanas, cada semana. "Aste guziz, semanalmente (L, Lander)" DRA . v. astero.
    Buruzagiak [...] aste guziaz behin bedere hautemanen dute eri datzana. Harb 437. Manatzen daukü aste güziez egün baten saintifikatzia. CatLan 88. Aste guziez ere egun bat, larunbata, hortarakotzat da berexia. Dh 264. Aste guziez itzuli bat edo bertze egiten du. Laph 239.
    v. tbn. Aste guziez: JesBih 464. MarIl 3. Elsb Fram 176. Arb Igand 185. Lf Murtuts 4. Larz Iru 106. JEtchep 81. Aste guziz: Etcham 212. Zub 103. Larz in Alzola Atalak 118.
    azpisarrera-24
    ASTEKO.
    azpisarrerakoSense-24.1
    a) De la semana, semanal. "Hatería, hato, provisión de pastores para una semana, otamena, arzai-bitanza, asteko janaria" Lar. Cf. asteko. v. ASTEAN ASTEKO.
    Defendatzen drauku bada langite guzia asteko egunetarik batetan? Lç Ins D, 5r. Iainkoaren ohoretako kantak orenen gisa. Asteko egun guztietako bana. EZ Noel 137. Asteko besperetako berze salmu debot batzuk. EZ Eliç 270. Zeren mündiaren hatsarretik, Jinkoak asteko egünak berhezi nahirik, hontako zazpi egünetarik bat haitatü baitü. Bp II 8. Asteko egunen izenak. Cb EBO 47. Asteko iru barau egunak. Ub 189. Asteko biar egunak eskatuten dira ogija billatuteko. Mg CO 289. Etxeetan biltzen dira eta egongo dira asteko elaberriak irabiatzen. AA II 58. Asteko egun gehienetan, egunean hiru aldiz. JesBih 472. Asteko denbora iragaiten mündiaren jüdikatzen. Etch 304. Asteko lehen egunean. Jaur 168. Astean behin gasna ekhartzen nioten. / Hek asteko irina zautedan ematen. Hb Esk 234. Iñaziok, asteko sei egun emaiten zituen filosofiari. Laph 110. Hastetik hari konsekratü zien asteko azken egüna. Ip Hil 4. Asteko albistariak edo eguneroko papertxoak. Ag G 249. Asteko berriak jakiteko asmoz. A Ardi 10. Ekazuz ba atzo arturiko asteko alogerak. Kk Ab I 64. Asteko berri-laburpena. Ldi IL 71. Ikaslearen asteko anuakin apaizak gelditu ziran. Etxde JJ 18. Asteko soldata. Izeta DirG 48. Asteko azken-egunak. Erkiag BatB 102. Asteko saria eskuratuko deutsut oraintxe berton. Ib. 165. Zapatuan joaten zan etxera, asteko irabaziekin. And AUzta 71. Asteko jornala txikia gelditzen. BAyerbe 52. Olan zeugaz asiko dot nere asteko biarra. Gerrika 162.
    v. tbn. Astar II 76. Arb Igand 59. Echta Jos 113. Osk Kurl 103. Salav 55.
    azpisarrerakoSense-24.2
    b) Por semana, semanalmente. v. ASTEAN, ASTEANGO.
    Pagatuko duzu 30 libera asteko. Darthayet Manuel 317.
    azpisarrerakoSense-24.3
    c) Para día de labor.
    Alkandora zikiña / jaiko eta asteko. MendaroTx 217.
    azpisarrera-25
    ASTE LUXEAN.
    "Aste-lüxian (S; Foix) jamais" Lh. "Asteluxin, jamais (S)" Lrq.
    azpisarrera-26
    ASTE LUZE.
    "(V-ger), semana sin fiesta" A.
    azpisarrera-27
    ASTE NAGUSI.
    azpisarrerakoSense-27.1
    a) (Lar, Añ, H).
    Semana Santa. v. ASTE SANTU.
    azpisarrerakoSense-27.2
    b) Semana grande (de fiestas). "Aste-nausixa, semana mayor. Donostiako aste-nausixa, Andramarixetan, la semana mayor de San Sebastián, cuando la Virgen de Agosto" Etxba Eib.
    Bestea, berriz, abuztuaren 20-a zan, eta Donostiko Aste Nagusiko sapatua egokitu zan urte ontan. Insausti 125.
    azpisarrera-28
    ASTE ONDAR.
    "Fin de semana (BN, Lander)" DRA .
    azpisarrera-29
    ASTE OROZ.
    Cada semana, todas las semanas. "Semanalmente (BN, S, Lander)" DRA . v. astero, ASTE GUZTIEZ, ASTE GUZTIETAN.
    Orhit eta Ieinkoari barkhamendu eskatu, / atorra nola arim'ere aste oroz garbitu. E 27. Etzaiala, othoi, neke gauza hoien egitia, / egun oroz ezin bada aste oroz igandian. Ib. 25. Ogi proposizionekoak ziraden hamabi ogi aste oroz tenplean hartakotzat ordenatu zen taula gain batetara presentatzen ziradenik, eta han utziten ziraden ondoko astean nehork ezar lezakeno berzerik. Lç Decl â, 5r. Aste oroz [zer egin behar den] . UskLiB 77.
    azpisarrera-30
    ASTERIK ASTE; ASTERIK ASTERA v. ASTETIK ASTERA.
    azpisarrera-31
    ASTE SANTU (V-gip; Lar, Añ, H); ASTE SAINDU (Urt, Hb, H) Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg.
     Semana Santa. "Hebdomada sancta" Urt I 344. "Aprilleko iratargi osuagaz batera izaten da Aste-Santua" Etxba Eib. v. ASTE DONE, ASTE GUREN, ASTE NAGUSI, ASTE HANDI.
    Pasione sainduaren gañean kanta Aste Sainduan. EZ Noel 92. Aste saintüko astizken, ostegün, ostiraletako ofizioan. Bp I 143. --Nola deitzen da daigün astia? --Aste saintia, eta Penazkoa. Bp II 46. Baña ara aste santuan andre au utziko det, ta konfesio on bat egin, ta salbatu uste det. Cb Eg III 323. Aste Santua ondo igaroteko, zer egin beardogu? Oe 158. Elizak egotearéki okupaturik ástesandu ta bazkoaréki egungaiétan. LE Doc 148. Aste santuaren aurretik. AA III 465. Erruman iragan zuen Aste Saindua. Laph 58. Eta ordukotz aste sainduaren erdia zelarik […]. Jnn SBi 109. Aste Santuko azkenengo lau egunak. Itz Azald 118. Aste Santuko aizaroetan / geldi dan kandela gorri. Or Eus 344. Aste Sainduko elizkizunetan. Zerb IxtS 68. Pasio-asteak eta Aste Santuak gure bataioa gogoratzen digute. Or MB 280. Eta, mendi aietan gebiltzala, tokatu zan Aste Santua ere. Salav 79. Joan den Aste Santuko opor-aldian. Ugalde (in MEIG IX 51). Aurretik aste santua izaten zalako. BAyerbe 113. Aste Santuz, beste amar eguneko ibillaldia, Italia geiena arakatuez. Gerrika 189.
    v. tbn. Astar II 223. Izt C 203. Ag Kr 41. Jaukol Biozk 101. A EY I 61. Etxabu Kontu 50. Aste Saindu. Iratz 63.
    azpisarrerakoSense-31.1
    (Uso fig.).
    Beti bizi naz Andres, aste santuetan, / Zu beti Pazkoa jai alegerietan. AB AmaE 262.
    azpisarrera-32
    ASTE-SARI.
    "Pago semanal" BeraLzM.
    azpisarrera-33
    ASTETAN.
    Durante semanas.
    Bere barreneko puztualdiak egunetan eta astetan iraun oi zion. Etxde JJ 39.
    azpisarrera-34
    ASTETIK ASTERA; ASTERIK ASTERA; ASTERIK ASTE.
    Semana a semana.
    Luzatuko zeunke egunerik egunera, asterik astera [...] erregegaz jaten juatia? Astar II 232. Asko makalduten zan / asterik astera / ta ez eban ekarri nai / osasuna atzera. Azc PB 149. Ez dire liburuetan bilduak, bainan astetik asterat egunkarian agertuak. Zerb Azk 71. Ainbat eta ainbat erreminta zaar, mika arrapakariaren antzera, Nicanor-en esku batzailleak bestela baitakoan, asterik aste araxe eroanak. Erkiag BatB 21. Astetik astera agertzen baitzen Diosesako astekaria. Larre ArtzainE 215. Galerak, egunetik egunera eta astetik astera, gailen agertzen zirela irabazien aldean. MEIG VIII 43.
    azpisarrera-35
    ASTE TXIKI (AN-larr).
    "Los días que median entre el miércoles de Ceniza y el domingo siguiente (ms-Lond)" A. "Auster-egun-ondoko asteak aste txikia du Larraunen izena" A EY I 60.
    azpisarrera-36
    ASTEZ.
    azpisarrerakoSense-36.1
    a) Semanalmente, a la semana. v. ASTEAN.
    El inmediato día / doaz bi batera / a solventar la cuenta / Elespurunera; / el que liquida siempre / arin, garbi ta artez / como mejor las venga / guztia nai astez. Azc PB 184.
    azpisarrerakoSense-36.2
    b) En día de labor.
    Bestea, San Sebastiano Emen ere ondorengo igandean ospatzen da, astez bada. Insausti 39.
    azpisarrera-37
    ENGLANDAR ASTE.
    Semana inglesa (con tarde del sábado festiva).
    Orobat, "englandar-astea" deuseztutzat jo bedi. EAEg 18-3-1937, 1310.

    aste

    aste
    << asmo 0 / 0 astelehen >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper