1.
(
G-azp-to, AN-larr-ulz),
gartzu (
V-ger; Añ),
gartza (
B)
Ref.:
A (gartxu);
Inza RIEV
1928, 152;
Inza EsZarr 176;
Berriat Bermeo 391
.
Sobrio, parco (ref. principalmente al comer y al beber).
"(Ruin) comedor: (V) jan gartzua, yan txarrekoa
"
Añ.
"
Atuna ez da egon jatera (jan-gartzu egon da)
"
Berriat Bermeo 391.
Jan sarrija, jan gartzu.
Mg PAb 121.
Abadeak yan-edanian gartxu izan bear ddoek.
Or Tormes 41.
Egikeretan artetsuba, jan-edanetan gartzuba.
Otx 22.
Gutxiago jan eta edan! Jan-edan gartxuz [...] izan adi eorren mediku.
Lab Egan
1956 (3-4), 126.
Alargun garbi ta gartxu.
"Viduae castae ac sobriae"
.
Or Aitork 115.
Ezagutu ditut mozkorrak Zuk gartxu egiñak.
Ib. 281.
Ez zan gartxua, jatuna baiño.
Erkiag BatB 48.
Arlote-kumearen afari gartxua.
Ib. 117.
Mai bat gartxu, atseden / onaz ongi betea nik aski.
"Una pobrecilla mesa"
.
Gazt MusIx 79.
Erle gartxuekiko bear diran ardurak.
"Apibus [...] parcis"
.
Ibiñ
Virgil
69.
Gaztedi gartxu eta langillea.
Ib. 91.
(Uso pred.).
Gartxu ta etsi bizi zen.
'Sa vie était patiente et sobre'
.
Or Mi 90.
Gurasoen maiean gartxu-gartxu oiturik.
Or Aitork 226.
Garbi ta gartxu, Zuk gurasoeri meneko zenegiela.
Ib. 228.
2.
Sobriedad.
Poesi iatorra [...] oro dendu, gartxu.
"Todo equilibrio y sobriedad"
.
Or BM 24.
Iana [...] zeraman saskittoan etzun ipintzen bere gartxurako baiño geiago.
Or Aitork 127.