Tr. Documentado únicamente en autores meridionales. v. erretreta.
sense-1
1.
(Lar, Añ). Retiro, soledad; refugio."Retiro, leku bakarra, erretiroa"Añ.
Zure erretiro edo bakarrean, Jainkoaren aurrean jarri ta eskazaiozu bere argia ta grazia. CbEg II 11.
Egun bat igarotzeko erretiro edo bakartadean. MgCC 167.
Berrogei eguneko eremuko erretiroarekin, barauarekin eta orazioarekin. Gco I 444.
Gordeetan ebeen erretirua, ez bakarrik dibersinoe nasaijetatik, [...] baita aparteetan ziran olgantza inozenteetatik bere. JJMgBasEsc 271.
Kabaña, ganztaren egiteko eta artzaien erretiroarentako eta xaxgiua ardien bilgunia. Mdg 136.
sense-2
2.Acción de recogerse."La vuelta a casa, después de una fiesta, normalmente"ElexpBerg.
Egunez ibilten da / al daben lekuan, / gabaz erretirua / dauka auzokuan. Noe 111.
Dantzatu eta erretirua / gabeko beratzik aldean. Xe 263.
Jokuan larregi ein eta erretiro txarrak edo izango ditxuzu, seguramente. SMZirik 102.
Urira doa, adiskide ta lagunengandik urreago egoteko, etxerako erretiru orduetan askatasuntsuago izateko. ErkiagBatB 148.
Erretirotzat seguru dauke / erriko kanposantua. BEnbNereA 108.
Zeruko izarrak, aingeruz nasi, / erretiro txarra dute. NEtxLBB 256.
Jan-edanean eta erretiroan neurriz badabil, lanak nekez galduko dik gizona. AtañoTxanKan 115.
Edan ere neurrian, nik baiño obean. Erretiroa, zuzena beti.Insausti 129.
sense-3
3.
(V-gip, G-azp, AN-gip, B).
Ref.:
ElexpBerg;
GteErd 188;
ZestErret. Jubilación; pensión de jubilación."Erretirua artua dago"GteErd 188.
"Halakoxe erretirua hartu omen du"ZestErret.
Serbitzua egin du / errian bastante, / [...] orain erretirua / merezi luke. Bil 43.
Andik jornala seguru dauka / egiten badu lanikan, / da atzenian erretirua / ederra're bai andikan. UztSas 246.
Ez baidute oraindik guretzat erretirorik asmatu.AtañoTxanKan 10.
Erretiroa ere / daukat naiko gutxi. Insausti 87.
Bilbaon bizi da orain erretiroarekin. MIH 149.
4.Despido. Gizon-itxurako orrek len famili bat zeukan [lanean], eta len zeukanari erretiroa ematen zion, eta beste senar-emazte gazteak nai zituan. Albeniz 102.
sense-5
5.(G-azp-bet).Menopausia.
azpisarrera-1
ERRETIROAN.
Jainkoarekin erretiroan gizonakin bullan baño naiago zuen jardun. CbJust 91.
Bere familiagaz beti dot ikusi, / erretiroan legez jakulako bizi. ABAmaE 224.