Harremana

    OEH - Bilaketa

    1017 emaitza edan bilaketarentzat

    Sarrera buruan (31)


    Sarrera osoan (496)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    buru-handi.
    Onom.: Sancho Buruandi. (1360) Arzam 188.
    sense-1
    1. (V-gip, L, BN, S; Lar, Hb, H ap. DRA), buruaundi (V-gip, G). Ref.: Lh; Etxba Eib (buruaundixa); Elexp Berg.
    Cabezón, de cabeza grande. "Se dejó decir [...] buruandi, que es una palabra injuriosa" (Burlada, 1580) ReinEusk 79. "(Cabeza de) tarro, buruandi" Lar. "Cabezudo. Txiriko-kaleko Juantxo buruaundixa, gazterik il zan" Etxba Eib. v. BURU HANDIKO.
    Oh, ho, Hunolt gaizua, / asto bürü handia, / hire tradizionia / izan dük untsa pakatia. Xarlem 1417. Buru-andi, iñori buruko miña egittera zek akar? Ez asko txarrago etorri azan bidetik atzera baiñua, miñ luziori. A BGuzur 120. Arpegi-zabalkote, begi-urdin, buru-andi, arto-zale utsa. Ib. 108. Elduko baleutsa jakiari arako buruandiak! --zirautsan berarengo gure Indianoak itxaskabra bateri begiak boteaz. Ag Kr 142. Ots, artalde buruaundia! gari ona iltzen dukana! oa toki gisakoagora. Bai nekagarri eta arrandi aundia! 'Bande bourrue'. Or Mi 73. Maiz bota oi zizkan egoak kendutako euliak armiarma buru-aundiari. Anab Poli 31. Joxio buru-aundixan txapelak barrukaldetik daroian ugalakin gerriko bat egitia nai neuke. SM Zirik 116.
    (Ref. a objetos).
    Laisterkarako belbil edo automobilak zer dala-ta aurretik buru-aundi ta atzetik atze-me izaten diran galdetu zion. Anab Usauri 105.
    sense-2
    2. (Uso pred.). (Estar, etc.) con la cabeza llena, aturullado.
    Prebenitu zanean / española pronto, / il dute zenbait frantzes / buru andi tonto. FrantzesB I 120. (de interpr. no segura) Dagoena buru handi, dabilana sabel handi. Zerb Prov 1006. Ta gure irakurlea arlo gaitz auekin buru-aundi atera ez dedin, ez goaz geiago esatera. Anab Usauri 105.
    azpiadiera-2.1
    (Estar, etc.) con resaca. "Igandean besta eginda, astelenean buru aundi (B)" Gte Erd 6.
    Beste gizeraile ororen gehien eta buru baitzen hura, buruhandi ez zenetan behintzat: ezen edariari emana zen zoritxarrez. Mde Pr 136. Festa ondoren buru aundi. "Atontado después de la fiesta". Alzo EusHabl 224.
    sense-3
    3. Que se cree importante.
    Alegrixeko buru aundi orrek, endredau dau erri guztixe. Gerrika 83. Ez zen herri hortan jende haundiki, haundikari eta buru haundi hetarik batere. Larre ArtzainE 63.
    sense-4
    4. "Como adj. suele significar talentudo. Einstein, buruaundixa numeruetarako" Etxba Eib.
    azpisarrera-1
    ASTELEHEN BURU-HANDI. "Igandean geiegi edan, ta astelenean burua pisu" (AN-larr) Inza NaEsZarr 324. Cf. supra (2) .
    Tabernan igaro jaia / astelen buru aundia, / goitikan beera beti jungo da / aren baserria. And AUzta 126.
    azpisarrera-2
    BURU-HANDI GELDITU. "(B, L-ain, BN-baig), llevarse un chasco" A.
    Entzule asko etorri omen ziran osasunaz edo aberastasunaz iardungo zuelakoan. [...] entzuleok buru-andi ta ao-bete aginez gelditu omen ziran. Zait Plat 23.

    buru-handi

    buru-handi
    << buru-arin 0 / 0 buru-hori >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper