(-keri V ap. A ).
Intriga, conspiración; traición; fraude, engaño. "Trampa, engaño" A. v. azpijan, azpijoko, azpilan. Tr. Documentado en textos meridionales del s. XX. En DFrec hay 11 ejs., meridionales.
Agindu naikoen guda zitalak, kurruka makurrak, azpikeriak, lapurretak, erri ta ibar kiskaltzeak. Ag G 259. Auteskundi ontan Konstantino bazterturik utzi zuten Galerioren azpikeriz. J.M. Tolosa EEs 1913, 208. Eta agintedunak azpikeri deungearen gaztigua izango lutekenean. "Malvado complot". Zink Crit 38. Lurtar izanik, / naiz uso baten eraz ibilli, / naiz egan ari, / bere setillun t'azpikeriaz / uso ez bañan sator dirudi. EA Txindor 30. Atarako erria aspertzen eban batzuetan, eta besteetan azpikeriz iarduen. "Con mañosos artificios". Or Tormes 106s. Urrik azpikeriz, burni-agaz yota zerraldo uzten du Bikendi. Or Mi 58. Azpikeriz ori ziotsatzen, Bera salatu al izateko. Ol Io 8, 6 (Or, IBk e IBe azpikeriaz, Leon hutsean kausitu beharrez). Liorkoren artako azpikeriak. Ldi UO 26. Yesusek Yudaren azpikeria agertzen. Ir YKBiz 441. Ama zantarraren azpikeriz deunge atzitua izan zan Agamenon. Zait Sof 16. Biotzetik sortzen baitira asmo txar, giza-erio, ezkontzako azpikeri, lizunkeri, lapurkeri, gezur-aitor eta birao. "Adulteria" (Mt 15, 19). Or MB 237 (Lç adulterioak, Or ezkontza-naaste, IBk ezkontz nahasteak). Oñatiarrak igerri zuten / bein-berriz azpikeria. SMitx Aranz 68. Azpikeriz erriaren jabe egin zanari, azpikeriz irabazi genion. NEtx Antz 27. Il-gau artan bertsotan azalduko zittun andre Otxandaren azpikeri ta dollorkeriak. Etxde AlosT 95. Osabaren laguntzarekin, bere izena azpikeriz loitzen ari zela. Etxde JJ 164. Ez gera zure morroiok, azpikeriz etorri. 'Pacifici venimus, nec quidquam famuli tui machinantur mali'. Ol Gen 42, 11 (Urt mutillak eztituk espioneak, Dv zure zerbitzariek ez derabilkate deusere gaixtorik, Ur zure morroiak ez dute gaitzik egiteko asmorikan, Ker ez gara zelatariak). Azpikerian eta asmakerian yaioa da, gezur-zuria, lilluratzaille ta zoragarria. Zait Plat 154. Jainkoak daki zenbat tentabide ta azpikeri erabilli duan Mikolasek ni bere gogoetara makurtzeko. NEtx LBB 26. Gaizkilleen azpikeriak argitaratzen zaildua dago. Ib. 117. Azpikeri ta tranpak ez dute / bolatokian indarrik. Olea 60. Amaika azpikeri jasotekoa da gure aitaren etxe zar au. Gerrika 192. Azpikeriz luzatuak eta makotuak diren lan-gaietarainoko guziei. "Alargadas o insidiosamente dobladas". MEIG IX 128. (en colab. con NEtx)