batzar.
Tr. Los septentrionales (y Lizarraga de Elcano) usan generalmente batzarre, aunque aparece algún ej. de batzar en Etcheberri de Ziburu, Haraneder y Duvoisin. Algunos suletinos, a partir del s. XIX, usan batzarri. En los vizcaínos se encuentra batzar y batzaar (esta última variante desaparece hacia finales del s. XIX). Entre los guipuzcoanos, Larramendi, Ubillos y J.B. Aguirre utilizan batzarre, pero a partir de mediados del s. XIX esta variante alterna con batzar , frecuentemente en los mismos autores; a partir de comienzos del s. XX, parece que el uso de batzar aumenta todavía algo más en los textos de este dialecto. En DFrec hay 282 ejs. de batzarre, 209 de batzar y 134 ambiguos.
1.
(V; Añ, Dv),
batzaar
(Mg Nom),
batzarre
(G, AN-ulz; SP, Lar, Añ, Dv, H). Ref.: A (batzar, batzarre); Iz ArOñ (goru), Ulz (batzárria).
Reunión, junta, asamblea, congreso. "Assemblée" SP. "Cónclave", "dieta, congreso", "junta, congreso de personas" Lar. "Concilio, Elizbatzarrea" Ib. "Junta de ancianos" Mg Nom. "Congreso, junta, (c.) batzakuntza; si es de ancianos, batzarra" Añ. "Concilio [...] eliz batzarra" Ib. "Conseil, assemblée des anciens et par extension, conciliabule" Dv. "Assemblée, réunion" H. "Junta, reunión, congreso, concilio" A. "La reunión del pueblo" Iz Ulz. "Goru-batzarrak" Iz ArOñ. "Batzarre, reunión de todos los vecinos varones de un pueblo o valle, que se juntan, a toque de campana, en el atrio de la iglesia o en la casa Ayuntamiento, para tratar de asuntos importantes para la comunidad [...]. (Baztán)" VocNav.
v. en doc. antiguos: "En la junta popular que ellos llamaban bazaar" (Oñate, 1477). Zumalde 97 (tbn. bazaerre (1461), ib. 134); "E todo el concejo vecinos e muradores de la dicha villa de Lesaca o la mayor parte de aquélla, conceyo facientes, llegara toque de campana a bazarre e junta general" (Lesaca, 1496). AEF 1932, 34; "En Guernica juntándose los vizcaínos [...] en la junta general, que en la lengua de la misma tierra llaman batzaar, que es lo mismo que [...] ayuntamiento viejo o congregación de viejos" Gar Comp 126; "Junta general que llamaban batu zarrak y ahora batzarra" IC III 185.
v. biltzar, bilera, 1 batzaldi, batzakuntza.
Tr. Documentado al Norte en Dechepare, Etcheberri de Ziburu, Oihenart, Pouvreau, Haraneder, y en algunos pocos ejs. posteriores a mediados del s. XVIII. Al Sur está atestiguado ya en documentos medievales, y hay algunos ejs. de los siglos XVII-XVIII, pero sólo a partir de principios del XIX se hace frecuente.
Berzerena har dazanak beretako amore / Oborotan ukhenen du plazer bano dolore, / Batzarriak bekhan eta beldurreki dirate.
E 133s.
Euren batzarrean.
Andram 160.
O adimendu guztien zuzi argitzaillea, / Presenteko argi zazu gizonen batzarrea.
EZ Man II 107.
Lehenik iaikitzen ziñen / eta etziten azkenik, / batzar guztietan ziñen / aurkhitzen aitziñenik.
EZ Noel 152.
Hitz hauk entzun bezain sarri / batzarrean Dotorei, / errepusta ematera / ioan zitzaien Prinzei.
Ib. 66.
Han izanen da dolore guztien eta gaitz guztien iunta, bilgura eta batzarrea.
Ax 589 (V 379).
Zeren bereok dituen / Alxatzen batzarrean.
Hm 99.
Gauazko dansek eta halako batzarre ilhunek erakhartzen ohi tuzte leku batetan diren bizioak eta bekhatuak.
SP Phil 372.
Baña orduan bertan junta etzidin batzarrerik, asmatu zuen aitzakia ortik, luzagarri emendik Madridaño joateko eta Konsejuaren gobernariagandik ateratzeko, iñon ere ez batzarrera biltzeko agintea.
Lar Fueros 226.
Solhas onen eta bertutezkoen erabilltzekotzat elkharganatzen diren presunen batzarra.
He Phil 341.
Kristau guzioi eman zaizkigun egiak, guziz ere Eleizak bere batzarre edo Konzilioetan erabaki ta erakutsi dituanak.
Ub 109.
Bildu-zúte bada pontifizeék ta fariseoék batzárre.
LE Io 11, 47 (He, Dv batzarra, Ol, IBk batzarrea; Lç, TB konseil(l)ua, TB EvS kunseillia
).
Jesus pasaturik / Kaifasen aurréan, / non zeuden bildurik / jaunak batzarréan.
LE Kop 42.
Iges egin danza, bigira, ta lagun deungeen batzar guztietati.
CrIc 79.
Ona zelan erabagiten daben Trentoko Obispo Jaunen Batzaar edo Konzilijuak.
Mg CO 144.
Onetarako, iges egin, jausierazoten zaituen okasiño, lagun, batzar, leku ta galgarrietarik.
Añ
EL1
73.
Onelako batzar nastuak bildur-garriak dira, onak ta Angeruzkoak izan arren personak.
Añ
LoraS
190.
Begira zure etxean izan oi diran neskatx eta mutillen billerak edo batzarreak, jokatzeko eta denbora atsegiñ onean igarotzeko aitzakiarekin.
AA II 121.
Orregatik Juduak larunbatean biltzen ziran Sinagogan edo eren batzarreetako etxean.
Ib. 43s.
Aldegiten duela edaleen batzarre guzietatik.
AA III 384.
Eleixa Ama Santiaren Batzaarretako neurgarrijak ta Kristandadeko Agintari Jaunen ordenaak bere bardin kondeneetan ditubee naasteko dantzaak.
fB Olg 87.
Eleixiaren batzarrak.
Ib. 146.
Errijaren Burubai esatia gabetako gizonen batzar txarrak.
fB Ic II 187.
Onelako bigiraak etxian isten zitubeenak; alako batzaarretara eureen seme alabaak bialduten zitubeenak.
JJMg BasEsc 111.
Nai leuke, dino Trentoko Batzar edo Konzilijuak, meza guztijetan komulgadu deitezan.
Astar II 231.
Infernuko eskolak izan oi dira onelako batzarrak.
Ib. 144.
Itz egiñ omen zuten / batzarre batean / txangurruak atzerontz / joateko gañean.
It Fab 103.
Geren Batzarre eta / Juntetan bildurik, / ez da ezer egingo / fuero gabetanik.
Ib. 212.
Batzar bereko kapitulazioetan Rimerrek esaten daben bezala.
Izt C 494.
Begijak beera begira badarabildaz, ez banua batzaar nastuetara, dantzeetara... barre egingo deustee.
Ur MarIl 57.
Elizaren lenbiziko Batzarre edo Konzilio onetan.
Lard 510.
Eta Apostoluak gelatik aterata, Batzarrekoai gizon zintzo eta argiari dagokion eran itzegin, eta atzenean esan zien.
Ib. 487.
Ze egin daben azkenengo junta edo batzaarretan emon jakozan enkargu eta eskubidén gañian.
(1862).
BBatzarN
195.
Salmeron da Pascasio Irlandako ugartera, eta Salmeron hura bera ta Lainez Trentoko Eliz-Batzarrera.
Aran SIgn 111.
Erabakitzen dute, berotsu, / batzarre oroikarrian, / ziazalde bat altxatutzea / polita guztiz, abian.
Otag ( in
FrantzesB II 131
).
Kanta dezagun batzar danetan / Kanta aiñ paregabea.
AB AmaE 141.
Gu galdutea erabagirik batzarre atan.
Ib. 437.
Erabaki zan batzar illun artan egin biar zitzaiola gerra biziya Franziskoren Ordenari.
Bv AsL 195.
Eta Santuak probinzi artako Obispoen batzar edo konzilio bat deitu, eta joan ziran batzarre onetatik lau Obispo, Erromak erabaki zuenaren berri Nestoriori ematera.
Arr May 165.
Zabaldu dira mundu guztiti / goibelarritzar zatarrak, / eta gitxitu zori txarrean / gizon artezen batzarrak.
Azc PB 363.
Batzar bat ikusi dot / Nereiden artean.
Ib. 205.
Sagu batzar bat.
Ib. 44.
Eleizgizon bat ustebaga aurkituten zan batzar baten, gazte batzuk asi ziran donga eta txarren berbeta madarikatua egiten.
Itz Azald 17.
Beste enparau berbak "Santa Maria...", sinistea da izan zirala geituak Efesoko Batzar Santuagaitik bostgarren gizaldian.
Ib. 70.
(s. XX)
Ostaturik onenetan, lagun arteko jan-batzar alaiak gertatzen ere badaki.
Ag G 349s.
antegietako gizonak eta Elizaren etsaiak jardun-batzarra [= 'mitin'] astera dijoaz, pelota lekuan.
Ib. 351.
Onetan batzar guztietan, Eladitxok sarri besartetuten eban Jule, poz-pozik, Josetxoren arpegia berbera eukalako.
Echta Jos 363.
Batzarra izan zan, Bermeo, Mundaka ta Elantxobeko arrantzaliena.
Ib. 117.
Mutill-zarren batzarra.
Urruz Zer 130.
Diputaziño euzkotarrak batzar bat euki eben Gazteizen.
ForuAB 73.
Esan biarrik eztago barriketea eurrez ibilten zala batzar artan.
Kk Ab I 18.
Bearrezkoa izan ezik, buru-batzar orreek eskolen yabe ez dira egin bear.
Belaus LEItz
115.
Eta endoriak ziñegotzijai batzarrera dei-egin eutsen, burdin aregaz zer egingo ete-eben erabagitteko.
Altuna 26.
Maran onek ere, batzarre artan bere itz samiña yalki zun.
Or Mi 114.
Aberri-aldez, batzarrik batzar, / Abestuteko zoli eta azkar.
Enb 192.
Ioango da batzar edo mitin-en batera ta an bere entzungo dauz barriro astakeriok.
Kk Ab II 115.
Zer egiten dute bada [Euskaltzaindikoak]? Batzar asko ta utsa.
Lab EEguna 84.
Azkenik osalariak epai-batzarrean batu ziran.
TAg GaGo 98.
Emon egijuela, euren senarrai legez, batzarretan eta agimendubetan sartzeko eskubidia.
Otx 45.
Bourseko iskanbilla / (gizon zoro batzarre).
Ldi BB 68.
Batzarre artan berean, oker ezpa-nago, Intza yaun agurgarriak ere itzegin zun.
Ldi IL 91.
Ar zazute izen-sail bana, ta urrengo batzarra noiz izango dezuten bertatik erabaki.
Ib. 152.
Txutitu zan batzarre guzia.
Ir YKBiz 482.
Alkar ezin aituta, eztabaida ta lazkea sortu ziran batzar aretan.
Eguzk GizAuz 69.
Danak kantatzen zuen batzar artan.
TAg Uzt 295.
Epesoko Eliz-batzarrean Aita Santuaren ordez Buru egiten zula, Jesukristo Jainko ta Gizon zala, fedezko egien artean ezagutu zu.
Or MB 864.
Ordezkariok, abots eta autarkiz joango dira Batzar aietara.
"
Asambleas"
.
EAEg
1-6-1937, 1739.
Maikoak, batzar-ixillean, gertakizun eta agirikoak eztabaidatuko dituzte.
"
Sesión secreta"
.
Ib. 6-4-1937, 1441.
Aitonak, bere zizalluan exerita sendi batzarre artako errege zirudin.
Etxde JJ 92.
Mediumekiko batzarre haboroenetan, bitariko fenomenuak nahastuta gertatu ohi dira.
Mde Pr 320.
Eta egun oroz euskaldunak biltzen ziran zuhaiz-petan, beren biltzar, batzar, buru-batzar eta zinbideetan.
Mde Krit 123.
Arrantzale ta legortarren batzar anaikor arek, zantzu ta susmo oberik ezin eukean izan.
Erkiag Arran 30.
Batzar orretan etxe-yaunek, zazpik ez besteak, ezetzera yo eudien.
Akes
Ipiñ
10.
Batzar orretan ez dago iñor minberatzeko usterik.
Basarri 2 (se refiere al Concilio Vaticano II).
Aita Santua prestetan dago / Batzar Ekumenikoa.
Auspoa 39, 104.
Illuntzero egiten zituen batzar, mitin eta itzaldietan, errikoak ba eben naikoa zetan jostatu eta zetan arduratu.
Erkiag BatB 102.
Gogoratu dezagun 1913garren urtean Bruselasen bildu zan sendagille batzarrak esan zuna.
MAtx 43.
Iainkoaen batzarrean exeriko zeran ori.
'
Deorum concilia'
.
Ibiñ
Virgil
70.
Ai, nere Errota! / Buru-Errota! / Itzul da berritzul / inpernu-batzarre; / gorroto, bekaitz, arrokeri, / lizunkeriak gorazarre.
NEtx LBB 248.
Eta Dukia Batzarrian zan baten bere Konzejuko Buru-zurixegaz, nun Zaldun apaiñan gazttetasunak ez eban jarlekurik, deittu zetsan Dukesiak.
Etxba Ibilt 475.
Batzar aundietan, errespeto aundiz entzuten eutsien jakintsuek be.
Alzola Atalak 131.
Batzarraren amaiera nola izaten zan esan bear det orain.
AZink 63.
Iñoz aurretik ez zan egin batzar aretan antzezkunde simulakrorik be.
Gerrika 196.
Eta ez naiz ari, zaude trankil, Arantzazuko batzarreaz, hainbestek hain gogoko duen Arantzazuko elizaz baizik.
MIH 398.
Gehiago nahi baduzu hor daukazu Oinatiko Batzar ondoan argitara zuten liburu lodia.
Ib. 221.
(Añ),
batzaar
(Mg PAbVoc),
batzarre
(Lar, Añ). (Como institución). "Ayuntamiento, junta" y "concejo" Lar y Añ. "Batzakunzia, junta o congregación; pero batzaarra es junta de ancianos o Senado" Mg PAbVoc. "Para la voz Senado tenemos en uso Batzaarrea, es decir Junta de Ancianos o varones de maduro juicio y autoridad pública" Mg VersBasc 5 (la etimología se encuentra ya en Garibay, v. supra).
Badaukagu zure gañian, Catilina, Batzarraren epai astun ta bizkorra.
Mg PAb 213 (
VersBasc 12 Batzarreko
).
Baña ostikopetu dozube Batzaarra bere eskubidian.
Ib. 208.
Zeiñek, Kaifas Pontifizeak ta Batzaar guztiak gaiskilla egin-da, guztizko garraztasun ta lotsakizun andiak ikusi bear izan tzituzan.
Añ
EL2
217s.
Ezin utzi nezake esan gabetanik Ernaniko batzarre edo aiuntamentu prestuak egiteko onen gañean artu duen letarta.
Izt D 160.
Lizenziadu Cristobal de Acuña Gaztelako batzarrekoa.
"
De la Junta de Castilla"
.
Izt C 123.
Emendik dator Jesu-Kristoren egunetan Sanedrin zeritzan batzarra, zeñak, Moises buru zala langai andien guziak erabakitzen zituen.
Lard 87.
Itxi alde batera oraingo batzaar barrijentzat orrako pasinoe eta partidu edo banduak eurakaz dakartzeen asarrakuntze eta alkar ikusi eziñak.
"
Las asambleas modernas"
.
(1856)
BBatzarN
177 (163 batzar
).
Euren Foruak, euren Batzarre illak biztzeko, / Pillo batean anaiok utsik einda bildu.
AB AmaE 469.
Erri-batzarrak (Aiuntamentubak) eta fabrika ta lantegiyetako nagusiyak erabaki dutela.
EEs 1917, 77.
Uribaztarrak eta batzar oien goarpelari ta lanari guziak.
ForuAG 279.
Bialduaz Donostiko Uri-batzarraren buru (edo alkate) jaunari urrutidazki sutsu ta bizi bat.
Garit Usand 43.
Yuduen batzarrea.
Ir YKBiz 355.
Euzkadiko Batzar Lege-emallearen Aldun izango dana.
"
Parlamento Vasco"
.
EAEg
27-10-1936, 149.
Bere anaiari buru-arin (raka) esaten dionak Bitartean Alkala Henaresko batzarrak Nausikide izendatzen.
Gazt MusIx 143.
Arik lasterrean Gernikeko Batzarrak kendu egin eutsien eskubide ori.
Akes
Ipiñ
7.
Gerniakako Batzarrak [...] erabagia artu euskun.
Onaind STeresa 100.
Sociedad, asosiación, congregación.
"Catholicismo, kristau guzien batzarrea" Lar.
Zeruetan daudezela Sainduen batzarrean, / Guztiarekin daudela kharrez gori labean.
EZ Man I 113.
Egotekotz bethiere harroki lurpekoan, / Aingeruen desiratu batzarretik kanpoan.
Ib. 131.
Zeren zeruko eta lurreko Elizako fidel guzien batzarreak elkharganatzen dira, eta iuntatzen zaizko gure Salbatzailleari jainkozko obra hartan.
SP Phil 137.
Kristoren Eskuelarrak [=apostoluak], aren batzarre santu au konpontzen deueenak.
Lar SermAzc 54.
--Zer da Eleiza? --Da Kristau fededunen batzarrea, zeñen burua dan Aita Santua.
CatBurg 20 (CatOiq 57 junta edo kongregazioa
).
--Zer edo zeñ da Elexa? --Da Kristiñau fielen Kongregazio edo batzarra, zeñen burua dan Aita Santua.
Cb CatV 28 (CatG 34 kongregazioa, Oe 72 kongregaziñoea, Mb IArg I 23 batzarrea sobre kongregazioa tachado).
Jainkoak bere Elizari, edo Adanegandik asi, ta oraindañoko fededun guzien batze edo batzarreari agertu diona.
Ub 122.
Jesu-Kristok bere gogo ta biotza ez ditu ipintzen hereje ta fedegabeen bilkui, batzarre edo Elizetan.
AA I 570.
Kristinau gustijok alkar arturik egiten dogun batzaar edo gorputz modu bat.
JJMg BasEsc 40.
Onetarako dongaro esaka oi ziarduan Marijaren batzaar, kofradija ta bere Eleixkizun edo funziñoak gaitik.
Ur MarIl 55.
Eleisa santuak bota zituan [errosariyo santuko] batzar onen gañian bere bedeinkazio guztiak.
Ag Serm 83.
Donostiko itz-jostaldien batzarreak Oiarzungo euskal festetan sarituba.
Moc Damu 1.
--Zer esan nai du "Santuen alkartasunak"? --Eliza deritzan Batzar onen goi-ondasunak, batzarkide guztien artean banatzen dirala, esan nai du "Santuen alkartasunak".
KIkG 25.
Euskel-idazleen batzarra nagusi? Ta batzarre ori nortzuk osatuko luteke?
Ldi IL 100.
Bardoen Batzarreak antolatzen dituen jai eta ikusgarriei abegi ona egiten die.
Mde Pr 263.
Iñork orduko ezagun zuten / Amerikan lur-batzarra.
"
El Continente americano"
.
Or Eus 203.
"Batzarre [...]. (G, R), barullo de gentes" A.
Musika-batzarraren [='banda de música'] iskanbil eta harat hunatekin etzuten ohartu gurasoek seme maitearen ez egoitea.
Osk Kurl 21.
2.
batzarre (S; VocBN, Gèze, Dv (S), H, A (que cita a Bp)),
batzarri
(S),
batzare.
Ref.: A (batzarri); Lh.
Acogida, recibimiento.
"Accueil, réception"
VocBN
.
"
Batzarre on batek anhitz maitharazten ditu prinzeak
"
Ib.
"Accueil"
Gèze, Dv.
Pouvreau trae batzarri, que atribuye a Oihenart, aunque lo que aparece en O-SP es batzari, lectura errónea de batkari de Axular (v. bakari). Cf. infra BATZARRA EGIN
(b).
Madama, hanitx jente badüzü mahañin, / Zük orori ederki egiten hunki jin; / Jinkuak ber batzarri deraizüla zelin / Zure heriotzeko orena jin denin.
Etch 570.
Batzarre edo agur on horren ondotik, galdetu zarokun berehala norat ginohazin.
Prop 1895, 80.
Haritxabaletek batzarri ederra zian mündü ororen.
Const 28.
Basabürü orotan lüzaz etxekirik izanen da haren entelegü argi, batzare eder eta ele goxuaren orimentxa.
Lh (
in
Const 14
).
batzarri (S).
"Compliment flatteur, accueil aimable"
Lrq.
3.
Ocasión, trance, coyuntura.
Jakite handi bat düzü, batzarre gaixtuetan ixilik egoitia.
"In tempore malo"
.
Mst III 28, 1 (SP ordu gaitzetan, Ch gerthatzen zaizkigun gaitzetan, eta nahi gabeetan, Ip gerthaldi gaistoetan).
BATZAR-AGIRI.
Acta.
Batzar-Agirien liburuei begiratzen badiotegu.
"Libros de actas"
.
EAEg
20-1-1937, 852.
Baita batzar-agiriak eta itunbenak ere [izenbetzea]
.
Ib. 1-6-1937, 1738.
BATZAR-DEI.
Convocatoria.
Auzitegietako batzarkide ordezkariei batzar-deia egin.
"Convocarán"
.
EAEg
23-3-1937, 1345.
Noizik noizera besteei batzar-dei egiñaz, guztien aurrean oi danez azi-orraziak erakutsi ta azaldu, ta bear ziran diru banaketak egin.
Erkiag Arran 88.
Afal-aurreko sutaldiaren erakusbide uka-eziña eta etxekoentzat lasterreko batzar-deiaren zantzu edo seiñale ona.
Ib. 11.
BATZARRE EMAN.
Acoger, recibir.
v. BATZARRA EGIN (b).
Ontzietara igaro-ta [...] jabeak makilka batzarre ematen zieten.
Lh Yol 26.
BATZAR EPAILE (Dv),
BATZARRE EPAKITZAILE.
Jurado.
Batzarre epakitzalle baten aurrean.
(1879).
JFlor
(s.v. epakitzalle
).
Batzar epallearen esku uzten da.
(1892).
Ib.
BATZAR-HERRI.
Municipio.
--Zenbat udal (batzar-erri) daude [Gipuzkoan]? --Larogei ta amar.
IPrad EEs
1915, 101.
BATZAR-ETXE
(batzarretxe Lar, Dv, A DBols;
batzaretxe Añ). Casa de juntas; casa consistorial. "(Casa de) Ayuntamiento" Lar y Añ. "Casa de juntas" A DBols.
Arri bikain ederrakin egin izan dira Ekida begitango asko, eta oen artean bat guztiz begiragarria, Erri bereko Batzar-etxe ospatsua.
Izt C 56.
Erri onetako Batzar-etxearen ondoan dago ifinia iturri bat bertako jendearen ornidurarako.
Ib. 100.
Gernikako zugatzaren ondoan, geure batzar etxean.
Ag Serm 527.
Gernikako Batzar-Etxian.
ForuAB 75.
Gernikako Batzar-etxean, 1936garrengo urriaren 7garren arratsaldekko lauretan batzartu ziran.
EAEg 9-10-1936, 4.
Emen dagoz Nevada Estaduko zuzendarien Batzar-Etxiak.
Gerrika 214.
BATZAR-GELA,
BATZARRE-GELA.
Sala de juntas. "Salón de sesiones, batzar-gela" EEs 1917, 188.
Orduan soldaduak Jesus artuta, Batzarre-gelatik Judeako Buru egiten zuen Poncio Pilatoren etxera eraman zuten.
Lard 449.
Sala donde se hace cualquier tipo de reunión.
Gauzaki bat, zenbait aldiz aski urrundik etorria, agertzen da bat-batean batzarre-gelan. Mediumaren indarrak du ekarri.
Mde Pr 336.
BATZAR-GIZON.
Miembro del consejo, de la junta. v. batzarkide.
Farisauen artean ba zan Nikodemo izeneko gizon bat, yudutar Batzarre-gizona.
Ir YKBiz 61.
Orduan deitu zituen Pilatok Apaiznausiak eta batzarre-gizonak.
Ib. 489.
BATZAR GOIHEN.
Junta General.
Ia amalau urte alkate / emen eskeiñi diguzu, / Gipuzkoako Batzar Goienen / ere lau egin dituzu.
Insausti 278.
BATZAR GUZTIEKIKO.
Junta general.
Tolosako Erri leialera biribillatutako Batzar guztiakikoan, Ama jakinti onek erabaki zeban garbiro, debekatzen zebala Franziatik abelgorria sartzea Gipuzkoa barrurako.
'Junta General'
.
Izt C 177.
Aurkeztu zion Donostiako Urira baturik arkitzen zan Batzar guztiakikoari.
Ib. 468.
BATZAR-JAUREGI.
Casa de Juntas.
Bere lege zarren liburua eskuetatik kendu ta urratu dautse, bere batzar-jauregiko ateak itxi ditue [...], Gernikako zugatz maite maitearen azpian ixiltasun ilgarria dago.
Ag Serm 528.
BATZAR JENERAL
(Pl.). Juntas generales.
Baturik gaur guztijok Junta edo batzaar jeneralei asieria emoteko.
(1862).
BBatzarN
195.
Concilio.
Konzilijo edo Batzaar jeneral Vaticanokuaren dekreto eta erabagi guztijakaz.
(1870).
BBatzarN
247.
BATZAR-LAGUN.
Miembro del consejo, de la junta. v. batzarkide.
Batzarre-laguna zan, gizon on ta zuzena.
Ir YKBiz 510.
BATZAR NAGUSI.
Junta (concilio, etc.) general.
Tribuetan bukatu ezin zitezkean despita eta auziak, batzar nagusi onetan erabakitzen ziran.
Lard 120.
Lastertxo Asisen egingo zan Prantziskotar ordenaren Kapitulo oroikarra edo batzar nagusia.
Belaus Andoni 9.
Elizaren lenengo Batzarre-Nagusiaren ondoan.
Inza Azalp 86.
Erabaki zuan Laterango Eliz-Batzarre Nagusiak.
Ib. 56.
Ta baturik beinguan [txorijak] batzar nagusira / Erabagiten dabe, dan-danen eritxiz, / Mozolu orrei lumak kenduteko guztiz.
Enb 179.
Zumarragako euskel-egun gogoangarri artan izan gendun azkenengo batzar nagusia.
Ldi IL 142.
Langille-Batz-Orokarrak (Ugetistak) 1932garren urtean egin eban Madriden bere azkenengo batzar nagusia.
Eguzk GizAuz 126s.
Nizeako Batzar Nagusian.
Ib. 77.
Goi-Batzordearen aldizko Batzar Nagusia.
"Asamblea general ordinaria"
.
EAEg
1-6-1937, 1739.
Loiolako gazteluan Gipuzkoako guda-gizonak izan zuten batzar nagusi batera.
Etxde AlosT 68.
Elade andia barna ibili zan, Peleponesora io ta andik Olinpira ioanda, ango batzarre nagusiaren aurrean bere "Garbiketak" idaztinoa irakurri arte.
Zait Plat 77.
Madriden izan zan Berrikuntzako lenengo Batzar Nagusian.
Gazt MusIx 144.
1585ko Karmeldar Oiñutsen Batzar Nagusiak erabagi ebanez.
Onaind STeresa 111.
Urteko batzar nagusia San Isidroz.
Gerrika 153.
(Como institución).
Arimateako gizon on-prestu, eta Sanedrin edo Batzarre-nagusikoetatik bat.
Lard 463.
Zelan [...] legiak emoten deutsan eskubidia iminteko erreiñuko batzar nagusi bijen eskubetan [...] zerzendutia forubak.
"Los Cuerpos Colegisladores"
.
(1864)
BBatzarN
203.
Lizarragak, Gerra-Batzarre nagusirako zula ta bereganatu nai zun apaiza.
Or SCruz 90.
Batzar-nagosiko garatz eta arazo gustijetan sartzeko zaldunak dauken eskubide berbera.
"
Senato"
.
Otx 51.
Batzarre-Nausiaren zigorrada merezi du.
Ir YKBiz 121.
BATZAR OSO.
Pleno.
Batzar osoaren edo Saillen argibideak batzarkideen erdiak eta bat geiagok ontzat ematea naitanaiezkoa izango da.
"Pleno"
.
EAEg
4-12-1936, 456.
BATZARRA HARTU.
Tener una reunión.
[Erriko] zaarrak batzarra artzekoak ziran.
Anab Aprika 54.
Bitartean, aiuntamentuan batzarra artuta daude.
Anab Usauri (ed. 1986) 20 (ed. 1931, 5 bildurik dago
).
BATZARRA ATXIKI.
Reunirse, tener una reunión.
Eta atxiki zuten batzarra Jesus fiñeziaz hartzeko eta hillarazteko.
He Mt 26, 4 (Dv batzarre egin).
BATZARRA EDUKI,
BATZAR BAT EDUKI.
Tener una reunión.
Beraz --asi naz ni itaunketan-- euskaldunak zeregiñ astunen baten gaiñeko batzarra dauke?
Ag AL 20.
Atx-kastilloko arri ausien azpien eukiten ei-eudiezan euren batzarrak, eta batu be ainbet eiten ei-zirean bakotxean.
Akes
Ipiñ
31.
BATZARRA EGIN.
a) (V-arr, G-azp; batzarre H (que cita a EZ)). Reunirse, congregarse, tener una reunión. "Batzarra egin dugu (V-arr, G-azp)" Gte Erd 23.
Batzarre egiterakoan.
EZ Man II 107.
Eta elkharren artean batzar eginik, erosi zuten diru hartaz eltze egille baten landa.
He Mt 27, 7.
Egin zuten bein Erbiak beren artean batzar edo bilkuia.
VMg 30.
Erbi batzuk baten / eginik batzarra.
Zav Fab,
RIEV 1907, 529.
Egiten dute junta / edo batzarrea.
It Fab 96.
Batzarra egin zuten, il bear zala erabakitzeko.
Lard 413.
Kaifas Apaiz-Nagusairen etxean batzarrea egin zuten.
Ib. 436.
Eta batzarre egin zuten Jesusen atzemateko marruz eta haren hilarazteko.
Dv Mt 26, 4 (Lç konseillu eduki, He batzarra atxiki, HeH biltzar egin, SalabBN konseillu atxiki).
Danen artean batzarra egiñ bear zala esateuen, dirua zelan batu ta zer jaialdi egin ondo erabagiteko.
Ag Kr 200s.
Lengo egunian bildu ziran Txingor, Tximista [...], Esteluze ta Belarriepel, ta berebiziko batzarra egin zuten.
Urruz Zer 129.
Bi Bertsolari egiñ / dutenak batzarra, / dira andre gazte bat / eta neska zarra.
Ib. 108.
Aldi luzia eztala, batzar andija egin gendun emen, au, ori ta bestia eskatzeko.
Altuna 83.
Bizkaiako Diputazioak batzarrea egingo du Gernikako aritzaren-pean eta Fueroak agindu bezela, erabakiko du, gerrako gastuak nola zuritu.
Or SCruz 34.
Bi milla andrazko baño geiago ba-egozan batuta batzar egitten.
Otx 24.
Gaur illabete, Buru-Batzar iraste ta Bazkintza-aldatze oietarako, Donostian batzar bat egin gendun.
Ldi IL 143.
Illero-illero egiten eben batzarren bat nire ipuiñeko zangurruek.
Bilbao IpuiB 59.
Ipiñeburutarrak be batzar andi bat egin euden Santiagoko elexpean euren auzotegien be eskolarik egingo zan ala ez ebazteko.
Akes
Ipiñ
10.
Gure baserritarrak gogatsu asi zirean batzarrak egin ta erabagiek artzean.
Ib. 15.
Otoitzerako ez gaitezela / nagitsu, alperrak izan, / Egiteko dan batzar aundiak [se refiere al Concilio Vaticano II] / ondorenak eman ditzan.
Basarri 2.
Reunirse (con).
Mirets ziniro bazeneki / Gau et' egun, zein ardura, / Nahiz batzarre egin zureki, / Jin nizan zur' okolura.
O Po (ed. Michel) 231.
Ilkhirik bada berehala farisauak, jarri ziren batzar egiten haren kontra herodianoekien, nola galduko othe zuten.
He Mc 3, 6 (Act 15, 25 batzarra egin
).
b)
Acoger, hacer una acogida.
Konfesione hon batez onsa xahatürik, sü gorri bateki Jesüs Jauna hartürik, hari Jüdiek egin etzerien beno batzarre hobiagoreki.
Bp II 20.
Egitzü orai adixkidiak, saintiak uhuratzen, eta hen obrak imitatzen dütüzülarik; amurekatik bizitze huntarik jalki ziratekianian, hek egoite eternalian batzarre hun bat egin dizazien.
Mst I 23, 8.
Pariserik Hastingara, jaun hura heltü izan da, / Erregeren proküradorik egin batzarre ederra / eta plazereki hedatü bere mahainin tahailla.
Etch 522.
Hek [saintiek] batzarre egin dizazien bethiereko egoitzan.
Ip Imit I 23, 8.
Agertü balitzeikü / Jinkoren ürhatsian, / Nul' etzaikeion eginen / batzarre hun lürrian?
UNLilia 14.
Baiñan fededunak Jainkoari daudez eta ez diote batzar onik egiten (sorgiñeri).
Prop 1911, 23(ap. DRA
)
.
Gure artean ongi-etorriak dirala ta batzarre ederra egiten diegula.
Lh Yol 32.
Batzar ona egin zioten, ogi koskor bat eta txokolate pixka bat artu zuen.
FIr 148.
Jaun hunek batzarri beroa egin deie eta, untsa, behatü dütü, büria durdullekatzen zialarik artetarik.
Herr 24-5-1956, 3.
Herritar dantzari gaztek jaunen egin deie batzarri edo arribadako uhure-dantza.
Herr 3-10-1957, 3.
BATZARRA IZAN,
BATZAR BAT IZAN.
Tener una reunión, una junta.
Gaizkiñak, batez ere sorgiñak, ostiraletan beren batzarrak izan oi dituztela.
JMB ELG 79.
Batzarre ederrak baditugu liskarrik gabekoak.
Mde Pr 269.
Ta batzar bat izan eben mozoluagaz zer egin bear zan jakiteko.
Bilbao IpuiB 41.
BATZARRA OSPATU,
BATZAR BAT OSPATU.
Presidir una reunión.
[Lorenzo Otadui irakasleak] apirillaren ogei ta bederatzigarren egunean ospatu zeban batzar diozestarra.
Izt C 486.
BATZAR-SALA.
"Batzarresala, sala de juntas de Ayuntamiento" Asp Leiz.