Harremana

    OEH - Bilaketa

    3542 emaitza etxe bilaketarentzat

    Sarrera buruan (345)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    teila.
    etimologikoa
    Etim. Préstamo románico, probablemente del aragonés.
    sense-1
    1. (gral.; Urt I 67 (th-), Ht VocGr (-illa), Arch VocGr , Hb (+ th-), Dv, H, VocB ; -ell- Mic 9v, VP 89r, Lar, Añ, VocBN , Gèze, H, Zam Voc ; theilla SP); taila (-ill- V-gip; -all- V-ger) Ref.: A (teilla); Lrq /tel'a/; Iz ArOñ (teilla), Als ; Etxba Eib (tella); Satr CEEN 1969, 210; Holmer ApuntV ; Elexp Berg (teilla).
    Teja. Cf. Echaide Orio 143.
    Theilla garabik etzuen, / ez athe eta ez leihorik. EZ Noel 52. Teilla gainean suelto dagoen eliza-xoria. Harb 340. Gaixtoak bilhaka bitez / teilla gaineko belhar. Hm 168. Santa Mariako Elizako theillak. INav 15. Etxe theilla gustietan. Gç 72. Hirur ehun theilla. (1745). SenperEus 30. Ladrillu edo tella ondo gogortu ta erria. Mg CO 87. Tella urratua kentzen ezpada. Añ LoraS 20. Etxeko teillak ere zauzkie aurtiki. FrantzesB I 27. Isil isilik arzen dau telliak euri tangia. Astar II 193. Karobi, arrao, tella, auski eta kisu egosten. Izt C 131. Zilhoa hesiz inguratzen da eta estaltzen mandio bat bezala edo teilaz. Dv Lab 151. Tellatutik eroritako tellaen batek jota. Arr Orac 81. Aizeak erabilliko zituk tellak. Apaol 70. Idekidura bat teilen artean. Arb Igand 76. Hegatza teilaz estaliko dugu. Prop 1902, 246. Etxe gañetan ondo lotu barik egozan tella zarrak. Ag Kr 12. Teilak airez-aire hegaldatu. Barb Sup 142. Bizkar gainak iduri teilaren izkina. Ox 94. Tella asko apurtuta. Altuna 46. Orain arrapa zak telleko langa. (AN-larr) 'Vete ahora a pillar a ese'. Inza Eusk 1928, 273. Txabolagañari tellak ezartzea. JMB ELG 66. Zenbat tella eta arrillu daukaten. EAEg 6-3-1937, 1220. Teilla ordez arbelez baitute buru-estalkia. Etxde JJ 8. Teilla banakak. Erkiag Arran 153. Teillatuan egoan txitxiña, teilla zulodun bat. And AUzta 104. Gela orren paretik asi bear degu tella kentzen. Salav 17. Teilen artetik itaxura zarion. Xa Odol 103. Gaiñean, tellen ordez, tablillak edo olak josi. BasoM 94. Eta ekar-arazten dut zurgina eta bi orga teila. Etchebarne 83. Bi edo lau tella zearka jarri ta eseri gaiñean. BBarand 77. Beko pixure tella ta guzti jausi zan Joxepa. Gerrika 119. Etxe gainean, teila orde, ez dute hipoteka eta zentsua besterik. MIH 310.
    v. tbn. Or Tormes 85. Ibiñ Virgil 89. Tella: CrIc 90. Echta Jos 343. Anab Usauri 82. SMitx Aranz 82. Etxde AlosT 40. ZMoso 34. Ataño TxanKan 145. Arin AEF 1980, 65 (G-goi). En DFrec hay 4 ejs. de teil(l)a.
    azpiadiera-1.1
    (-ell- S ap. Giese CasaS 9).Laja, placa de pizarra.
    azpiadiera-1.2
    (Fig.). "Goiko tellatutik tella bat falta du (AN-gip), tella bat falta dau orrek (V-gip)" Gte Erd 289.
    Ez da ez zozoa bainan badu holako... zerbait. Teila bat eskas balu bezala. Herr 18-3-1965, 3.
    sense-2
    2. Ladrillo.
    Etxiak tellaz diren lekhietan. "Briques". Ip Dial 31 (It, Ur adrillu, Dv adrailu). Tellen arteko murtera. Ib. 31.
    sense-3
    3. "(G-bet), cuñas grandes para sostener el mástil" A.
    sense-4
    4. "Teilla, harriaren itzularazteko, erdiko idekidurari kokotsarekin datxikon zurezko tinkagailua" Alth in Lander RIEV 1911, 596. Cf. kokots (4).
    sense-5
    5. "Bolda-teillia, la hoja, excepto la punta de la reja de frantzes-boldia" Iz ArOñ. .
    azpisarrera-1
    TEILA-AFARI.
    "Tella-apai, etxe berriari teilatua eman ndoren egin ohi den afaria. Azkenian eman geniyon tellatua, ta geo trapalea, tella-aparittako aztuko zittun lengo nekiak danak" ZestErret. "Azkenian eman geniyon tellatua, ta geo trapalea, tella-aparittako aztuko zittun lengo nekiak danak" Ib. (s.v. tellatua eman).
    azpisarrera-2
    TEILA-BELAR (theilabelhar Hb). "Vermiculaire brûlante" Hb.
    Aski da teila belarra (joubarbe) lehertzea eta haren urina beharri ziloa beheiti egortzea. Larz GH 1934, 405.
    azpisarrera-3
    TEILA-EMAILE. "Couvreur" T-L.
    azpisarrera-4
    TEILA-ETXE (V, G ap. A; teiletxe L, BN, S ap. Lh). "Teillaetxe, tejería" A.
    azpisarrera-5
    TEILA-FABRIKA. Tejar, tejería.
    An indar-etxea egin; indarra tella-pabrikara eraman. BasoM 15. Tella-fabrika omen zan aurreko gizaldian. BAyerbe 24.
    azpisarrera-6
    TEILA-GOPOR. "Teila-khopor (S; Foix), tuile convexe" Lh.
    azpisarrera-7
    TEILA GORRI. a) "La teja, tella gorria" Giese CasaS 9. b) TEILA-GORRI. (Adj.). De tejado rojo, de tejas rojas.
    Etxe zabal teillagorria, / aurrean intxaurrondoa. Ldi UO 16.
    azpisarrera-8
    TEILA GORRIAN. "Theilagorrian, dans la misère, sous la nudi´te crue de la toiture" Hb.
    azpisarrera-9
    TEILA-KAKO. "Tuileau" Dv.
    azpisarrera-10
    TEILA-KANAL. Canal entre las tejas. v. teilarte.
    Igo eban eta teillatuan dana usoa ilda. Teilla-kanaletan ainbeste uso egualako egin ziran txitxiñak. And AUzta 93.
    azpisarrera-11
    TEILA-KASKO. "Theilakasko, morceau de tuile" Hb.
    Egiten zitazizkon arrak tella kasko batekin kentzen zituan. Gco I 453.
    azpisarrera-12
    TEILA-LABE. Horno para tejas. "Tella-labea, tejar" VP 90v.
    Gisu-labeak egiten dituzte teila-labeak bezala. Dv Lab 189.
    azpisarrera-13
    TEILA MAIZTER (R ap. A). Teja mayor (del caballete). v. GAILUR-TEILA, BIZKAR-TEILA.
    azpisarrera-14
    TEILA-PERRETXIKO (V-arr; -perretxiku V-gip). Ref.: A; SM EiSet 323; Elexp Berg (teilla perretxiku). "Seta que brota en las praderas altas y hayales de los montes Gorbea y Burbuilu en julio y agosto" A. "Teilla-perretxikua (Russula emmetica), (Russula vesca) eta (Russula xerampelina) guziak nahasian erabiltzen dira izen honekin" SM EiSet.
    azpisarrera-15
    TEILA-POSTURA. Apuesta de acarreo de tejas.
    Muxikan pasatu da, / au da komedie, / teille-posture egin da / juan Bizkargire. EusJok II 93.
    azpisarrera-16
    TEILA-PUSKA. "Tejo, pedazo de teja, tellapuska" Lar.
    Zerion materi loi hau kenzeko zuen oial ta zapi mea zen tell-puska ta ladrill-zati bat. Mb IArg I 195. Teila eta ximinera puskaz karrikak estali ziren. Prop 1906, 170. Pantorrilak igortzitzeko tella puska batekin. Iraola 45.
    azpisarrera-17
    TEILA-SAGAR (V, S). Ref.: Alth Bot 18; A (sagar). Nombre de una variedad de manzana. "Manzana muy hermosa" A.
    azpisarrera-18
    TEILA HUTS (L, BN, S ap. Lh). "Tuile creuse" Lh.
    azpisarrera-19
    TEILA-HUTS. a) "Tout nu, qui n'a que la toiture" Hb. b) "(S), (au fig.), écervelé" Lh.
    azpisarrera-20
    TEILA HUTSEAN (tellutsean Lar; theilahutsean Hb). "(A) teja vana, tellutsean" Lar.
    azpisarrera-21
    TEILA-ZATI. Pedazo de teja.
    Tella zati bategaz igortzen eban bere gorputza. Añ MisE 63. Gorputz usteleti teila zati bategaz arrak kenduten zitubala. fB Ic III 266.
    azpisarrera-22
    TEILAZKO. "Téillaskua, de teja" Iz ArOñ.
    Etxe-gaindegiak ere eztira tellazkoak. Ir YKBiz 90n.

    teila

    teila
    << TE-ETXE 0 / 0 torre-etxe >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper