1.
(g-SP, Chaho). Gentil, amable, agradable."Courtois, gentil"SP.
Andre eder jentil batez hautatu zait begia. E 215.
Zure irudi ederrak eta maina jentilak. Ib. 191.
Pago gazte jentilak. AzurmHitzB 27.
sense-2
2.(g- SP).Gentil, no judío; pagano. Baldin hi Iudu aizelarik Jentil anzo bizi bahaiz. Lç Gal 2, 14. Kurutzea largatzen / jentilak, juduak. CancVizc 369. Jentilek eta aiek guziek zeñek baitauzkite bere Iaungoikotzat iguzkia edo ilargia edo berze kreaturak. Ber Doc 141r. Etzuen hala egiten Senekak, ientil bazen ere. Ax 186 (V 126). Leenagoko denporetako jentilak. Cap (ed. 1893), pról. Ez zohaztela jentilletako alderat. He Mt 10, 5 (Lç, TB, Ur (V y G), Ker, IBk jentil; Dv jendaia, Ip pagano, Arriand gixendaide). Bulgariako Errege Bulgario jentil edo Jainkoaren fede gabeko gizona. Cb Eg II 201. Eztira Elexiaren seme edo parte Judegu, Mauru, Turku ez Jentilak. Astar I 100 (v. tbn. II 258). Jesusen federa biurtu ez ziran jentillak. Ur MarIl 44. Jainko egiazkoa aitortzen zuten jentill asko ere bai. Lard 507. Erroma jentil edo paganuenak [...] ez eban jaritxi goitu edo sijetetia Españako baster au. (1870). BBatzarN 247. Beraganatzeko jentil eta fede ukatzalleak. Ag Serm 106. Lenengo etsaiak erromatarrak, / bigarren txandan jentillak. Tx B II 54 (parece que se refiere a los árabes). [Gurutzea] yentillentzat tupustarri, kristauentzat berriz, aintza-bide gertatu da. Ibiñ EG 1950 (11-12), 8. Erromatar jentillak. Vill Jaink 25. Gauza onetxek jentil-usaia dario. Berron Kijote 146. Euskara batuak [...] juduentzat adina jentilentzat egina behar du izan. MIH 124. En DFrec hay 10 ejs. v. tbn. Mat 103. EZ Eliç 263. Harb 387. Hm 60. SP Phil 298. Gç 85. Tt Onsa 29. ES 148. CatLav 45 (V 30). Mb IArg II 312. Oe 118. Lg II 223. Ub 54. CrIc 79. Mg CC 247. Añ LoraS 72. AA III 568. fB Ic I 34. JJMg BasEsc 146. Jauregui 238. Gy 312. AJauregi EE 1885b, 178. Arr May 55. Itz Azald 9. Ir YKBiz 146. BAyerbe 158. Insausti 323.
azpiadiera-2.1
(V-gip ap. Etxba Eib y Elexp Berg). En la mitología vasca, miembro de una raza de gigantes a la que se atribuyen los monumentos megalíticos."Jentillak, oiñ dala milla urtiak, eiñdako lanak dira orrek"EtxbaEib.
"Gure aitta-zanak kontatzen jittuan jentillen ipuiñak"ElexpBerg.
Jentillen <g-> ipuietatik datorkie. ArzdiLEItz 83.
Gizonak bere indarrez ezin egin dezazken gauza asko jentillai ezarri oi zaie. JMBLEItz 101.
Orduan aienatu ziran jentilak gure arterik. (G-goi). AEY II 373.
Oso antziña gero, jentillak ere bizi baitziran aldi artan. EtxdeJJ 93.
v. tbn. Alz Burr 39. SMitx Aranz 18. Uzt Sas 188.
azpiadiera-2.1.1
Onekin ez det esan nai bera txikia danik. Ez da jentil oietakoa ere, baiña bai aizkolari aundia. Insausti 262.
azpisarrera-1
JENTIL-ARO.
Epoca pagana. Jentil-aroko Euskalerria. SMitxAranz 166.
Jentil-aroko euskaldunak, monoteistak ala politeistak al ziran?VillJaink 23.
azpisarrera-2
JENTIL-HARRI (G-goi, AN).
Ref.: A Apend; JMB At. Dolmen. Or, Aitzgorrin ta, jentil-arriyak arkitu dituzte. AlzBurr 42.
Arrastanen dago jentilarria, itsuaren obi-gainekoa. (G-goi). AEY II 373.
azpisarrera-3
JENTIL-BARATZA(AN-gip ap. JMB At). Cromlech. Maite ditut euskal mendietako mairu eta jentil-baratzeak. MEIG III 118.
v. tbn. JMB ELG 90n. Vill Jaink 21.
azpisarrera-4
JENTIL-HERRI.
Pueblo, país pagano. Apostoluak berriz yentil-erri guziak Elizara ekarri zituzten. IrYKBiz 450n.
azpisarrera-5
JENTIL-ETXE(G-goi ap. JMB At). Dolmen. Cf. el topónimo Jentiletxeta en Motrico (JMB AEF 1927, app. 9).
azpisarrera-6
JENTIL-FESTA.
Fiesta profana. Zetara datoz Ama Birjina, martir ta santu pobre umil penitenten jaietan danza nastuak, zezenkorridak, gaubetako suak ta egunezko jentil-fiestak?AñMisE 248.