Harremana

    OEH - Bilaketa

    3542 emaitza etxe bilaketarentzat

    Sarrera buruan (345)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    eskola.
    tradizioa
    Tr. Hallamos en el sermón de Azcoitia de Larramendi (con un sdo. algo diferenciado) la forma eskuela, totalmente ajena a la tradición tanto culta como popular, y que podría deberse quizás a una conjetura etimológica.
    sense-1
    1. (gral.; SP, Urt I 68, Ht VocGr , Lar, Añ, Lecl, Gèze, Dv, H); skola (Lcc) Ref.: A; Lrq; Iz ArOñ, Als, Ulz ; Etxba Eib ; Gketx Loiola (eraman); Holmer ApuntV ; Elexp Berg ; Gte Erd 19, 106, 166; ZestErret .
     (Tb. fig.). Escuela; centro de enseñanza; en gral. lugar donde se aprende. v. eskolategi, eskoletxe, ikastetxe, ikastola. Tr. Usado tanto al Norte como al Sur. Aunque desde principios del s. XIX sufre (sobre todo al Sur) la competencia de otros términos, sigue siendo de uso más o menos general, encontrándose incluso en autores puristas. En DFrec hay 561 ejs.
    Egun oroz disputatzen ari zela Tirano baten eskolán. Lç Act 19, 9 (He, TB, IBk, IBe eskola; Dv etxe, Ol, Ker ikastegi, Arriand irakastola). Aitea ona debe, / ala doktrinea, / maestru onarekin / ango eskolea. CancVizc 367. Eskolak zintuen bazter / guztietan ideki. EZ Noel 176. Handituegirik aprendizkoan iartzea, urdindurik eskolara ioaitea. Ax 186 (V 126). Liburuak eskolai, armahak soldaduai. Cap (ed. 1893) pró. Ezta arrazoinik edo eskolako disputaturik [por disputarik?] Jainkoaren iujeamendua donda dezakenik. SP Imit III 58, 1. Eskola hartan lekzione on hori har badezazu gogoan. Tt Onsa 18. Herra luze eta gaixtoen / eskola duk ifernua. Gç 181. Ororen eskola bat ezar eraziren die. Bp I 23. Egin zituztela Hueskako hirian eskolak, zeinetan zientziak eta bertze gainerako letrak irakhasten baitziren. ES 401. Hamar urthez eskoletan estudiatu dutenak baiño. Ch III 43, 3. Eskolan dabiltzan haurrek. Mst IX. Sulezeko gaiztoak eta orien eskolako erakusle galgarriak. Mb IArg I 372. Elokuenziaren eskolak aurteneko idiki zituenak. Cb EBO 3. Mundutarren eskolarat egor zaitzaten heien ganik ikhasteko. Mih 112. Bere Eskolan edo Ikastegian. Ub 151. Haurrekin eskolara. Monho 28. Jesus onarén eskólan erakustendén Teología. LE Ong 17r. Jakiundearen eskoletara. AA II 75. Ifernua izanen da nere eskola. Dh 276. Desonestidadeko eskolaan. fB Olg 55. Atenasko eskolara. JJMg BasEsc 186. Zortzi gerren urthia nian eskolako. Etch 176. Uskal-herriko skoletan. Arch Fab 13. Eskolan ebillela. Ur MarIl 9. Espiritu-Santuaren eskolan ikasiak. Lard 514. Teologiyako eskolarik entzute andiyenekoak. Ur BulaAl 23. Auzo herriko eskola batean ezarri zuten. Laph 123. Eskola edo ikasitoki andira sartu. Aran SIgn 68. Eskolan aurreratu. Arr May 45. Egiten zituela bere eskolako lanak ahalik hobekiena. Jnn SBi 163. Eskola giristinoen kontra. Elsb Fram 150. Eskolatik elkhi zenetik urthe baten bürian. Ip Hil 115. Herri-eskola jainko gabe hura. HU Zez 111. Eskolako atarteragino. A BGuzur 126. Eskola eleizkor bagak. Itz Azald 210.
    ( s. XX) Eskolan ongi ikasten dute. Goñi 22. Erresumako eskola guzien buruzagitzat hautatua. JE Bur 51. Eskola berriztatzeko. A Ardi 72. Euskerazko ume-eskolak. Belaus LEItz 111. Eskola berria egin zuten. Barb Sup 137. Eskolako alkietan. Ox 190. Etzen haboro ützüli eskolalat. Const 37. Eskolako gauzetan. ArgiDL 27. Eskola erderazkuak. Tx B II 169. Apez-geien eskolak / dituzte zerratu. Etcham 85. Ta ipiñi eskola / Jaungoiko bakuak. Enb 63. Emakumezkoaren eskola leioa izan oi da. Lab EEguna 65. Erriko eskolara asi zanian. Kk Ab II 71. Gobernuko eskoletan. Ldi IL 166. Ejiptoako eskolarik handienetan. Zerb IxtS 33. Eskola bardikoek. Mde Pr 234. Arrats-aldean, ez zen haurra eskolara joanen, berarekin gordeko zuen. Mde HaurB 49 (cf. infra ESKOLARA IBILI). Asiberrien eskola obeago, ipui tzarrak ikasten diran gerokoa baiño. Or Aitork 25. Itsasketa edo Nautikako Eskola. Erkiag Arran 133. Ofizioko eskola batetik ateratua zen. JEtchep 114. Eskolara aurretik / ta eskolara ezkero. Gand Elorri 209. Lizunkerien muntegi ta eskola. MAtx Gazt 73. Eskoletan ginelarik hain irriskorra, hain axolarik gabe baihintzen. Larz Senper 32. Eskolan sartutakoan ikasiko dek. NEtx LBB 20. Hain goizik eskola utz nezan. Xa Odol 27. Eskolan ziran zartxuenak ipinten ebazan guri erakusten. Gerrika 21. Baziren ere, bestalde, herrietako eskola girixtinoak. Larre ArtzainE 215. Eskola artan lenengo letrak / jardun ziran erakusten. Insausti 72. Eskolako haurrek ere bazekitelakoan geunden. MIH 384.
    v. tbn. He Act 19, 9. Lg II 150. Mercy 23. Egiat 183. Mg CC 177. Añ LoraS 95. VMg 81. Astar II 144. JesBih 440. Izt C 215. Gy 269. Hb Egia 139. JanEd I 22. Sor AuOst 77. AB AmaE 179. Bv AsL 91. Elzb PAd 36. Urruz Urz 63. Apaol 122. Zby RIEV 1909, 229. Arb Igand 36. Azc PB 340. Mdg 154. Ag Kr 64. Iraola 30. StPierre 40. LuzKant 84. Altuna 26. Zub 25. FIr 136. MendaroTx 192. TAg Uzt 63. Munita 112. SM Zirik 16. Anab Poli 85. Bilbao IpuiB 149. Akes Ipiñ 9. BEnb NereA 155. Arti Tobera 276. Basarri 108. Lf in Zait Plat XVII. And AUzta 84. Vill Jaink 90. Gazt MusIx 7. Salav 77. Alzola Atalak 87. Ardoy SFran 85. Mattin 110. Uzt Sas 120. Etxabu Kontu 20. Ataño TxanKan 197.
    azpiadiera-1.1
    (Añ).
    Escuela (artística, científica, etc.).
    Non handikan [Axularrek] segitu baitu Dotor Aingiruaren eskola eta eginbidea. ES 144. Tomasen eskola famatubak zenbat argi eder irazaki ote ditu? Lar SAgust 9. Eskola zaharreko poeta batzu. Mde Pr 235. Eskola peripatetikaren barri eldu zan ala ez be eztakigu. SM Zirik 43. Oien artean bi eskola aundi dira gogoangarri: epikureoak eta estoikoak. Vill Jaink 100. Alexandriar eskolako olerkaririk gurenenetarikoa izan zan. Ibiñ Virgil 61n. Aranaren eskolako idazlea. Alzola Atalak 108. Ba ahal dugu musikan euskal eskolarik? MIH 154.
    azpiadiera-1.2
    eskuela. Ref. a Jesús y sus discípulos
    Orra non Eskuelako anaiak ere gozatuko ez lekizkioen Birjiñari bere doloreak. Lar SermAzc 55.
    azpiadiera-1.2.1
    (Ref. a la Iglesia).
    Ez alda Azkoitiko Eskuela santa onetan orrelakorik ikusiko. Lar SermAzc 55. Eskuelara bage, etxean, jolasean, jokoan, lotan, eizean ibiltea. Ib. 55.
    sense-2
    2. (Dv).
    Enseñanza, doctrina; ejemplo.
    Ordea klarki diosku zure [Iainkoaren] eskola sakratuak. Harb 248s. Gorputzaren naurimenduz, / Iauna minzo zaikula, / Darokun prezeptu sainduz / Huna haren eskola. Arg DevB 121. Haur S. Thomasen eta Bellarminus Kardinal handi haren eta bertze doktor andien doktrina eta eskola. Tt Arima 92. Zer ikhasi behar dügü eskola hontarik? Bp II 16. Artzañak bere ardier emaiten deritzen eskolak. Ib. 11. Bertze hitzkuntza hauk [...] Eskuaratik eskola harturik ikhasi nahi ezpadute. ES 90. Librü hunen eskolek zure ezpiritiari segürantza oso bat emanen dizie. Mst XIX. Behatu diote Jesu-Kristok izan zituen tentamenduei eskola zuhur eta kontsolamendu gozo bati bezala. Lg II 131. Ikhas dezagun Zakeen eskola zuhurrean izaten Jesu-Kristo baithan fidantziarik handiena. Ib. 219. Zaharren eskoletarik ez balira ikhasirik. Etch 310. Zikoitzek nahi badute / Eskola hor har bezate. Gy 93. Ez ditutzue ahantzi hekien eskolak. Hb Egia 116. Holakoen eskolak sinhets baginetza. Zby RIEV 1909, 232.
    azpiadiera-2.1
    (V-gip, G-azp; Añ, Dv, H) Ref.: Etxba Eib; ZestErret .
     Instrucción, educación. "Letrado [...] eskola anditako" Añ. "Bai, horrek eskola ixkat izangou; hori Donostiyan eo ibilli zan ikasten" ZestErret. Tr. Documentado desde principios del s. XVIII, se emplea tanto al Norte como al Sur. Para 'impartir educación', aparte del más extendido eskola eman, hay eskola egin en autores septentrionales.
    Ene gaztetasunean errezibitu tudan eskola eta hazkuntza onen kariaz. ES 123. Eskol andirik bageko ta guti zekiten gizonak. Mb IArg I 344. Eskola ondo ikasi, ta Gramatikan aurreratzen zan. Cb Just 88. Gizon eskolarik etzuten deus yakin gabeak. Lg II 143. Umetati ikasten dabee eskola dongia. Mg CO 241. Eskolarik eta estudiorik izan bageak. Gco I 394. Mutillai eman bear zate, albada, eskola ona. AA II 82 (eskola ona eman tbn. en CatS 59 y Bv AsL 25). Ezta hortakotzat eskola handirik behar. Dh 94. Baseerritaar nekezaleentzako eskolia edo ikasbidiak. JJMg BasEsc I. Enilakoz süjetek zien eskola. Etch 554. Bergara aiphatzen da ematen eskola. Hb Esk 82. Hamabortz urthetan eskola egin zion aitari. Hb Egia 73. Eskola onaz badakizu baliatzen. Dv Lab 13. Imiñi dira euretan eskolia ikasteko biar diran tresna, erremienta eta gauza asko. (1860). BBatzarN 189. Eskolarikan ere ikasi gabea. AB AmaE 396. Beok beste eskola dute ta gauza aundiyaguetan saiatzen dira. Sor Bar 30. Gelditu zan goiko abe zar ori baño eskola geiago bage. Apaol 48. Eskola guttirekin joan bezala jinik. Zby RIEV 1909, 226. Ezpeitzian ükhen hatsarretik eskola handirik. Ip Hil 172. Ez haizu nehon eskola emaiterat. HU Aurp 144. Hanitz eta hanitz urteren eskola galdegiten duten ofizioetan. JE Bur 194. Ezi ofizier zen, eta bazian aski eskola aitzinatzeko. Const 37. Maestra ederra billatu zaitut / eskola erakusteko. Tx B I 79. Nahiz ez dutan nehoiz eskolarik hartu. Etcham 215. Ark eskola izango du obea, ez asnasa. Lab EEguna 97. Eskolia dakiyanak beste batzuk idatzi dabena irakurteko. Kk Ab II 80. Ori yakitea guretzat eskola bat bezela izan ditekela. Ldi IL 161. Nola ote dakizki onek idazkiak (eskriturak), eskolarik eztu izan ta? Ir YKBiz 312s. Musika irakatsi omen zionan beste zerbait eskolarekin. Or QA 42. Eskolaren bester egiteko. Mde Pr 48s. Haurreri kapillauek eskola egin behar zioten. Zerb Azk 44. Apez eskola emaiten hasi. Ib. 83. Ezpaitugu zure eskolik eta zure ezibiderik izan. Etxde JJ 85. Biotzeko eskola irakatsi baitzenion. Or Aitork 230. Eskola poxi bat baduzu? JEtchep 94. Leitzen, eskribitzen ta kuantak baño eskola gehiyo. Osk Kurl 114. Eskola ikasteko gaitasuna. Vill Jaink 56. Han bi urtez bildu zuen eskola ederra. Ardoy SFran 100. Ez dute eskola aundirik izan. NEtx LBB 90. Eskola ere euskaraz egin balaukute. Xa Odol 26. Artzai izan nintzanean ikasitako eskolak esaten didanez. Berron Kijote 217. Eskola geiago ikasteak balio gitxi eukan orduko Ondarroan. Etxabu Kontu 16. Tolosara joaitea eskola emaitera. Etchebarne 115 (cf. ib. 111 eskola egin). Gure etxean egoten zan don Salbador Irigoien apaiza. Berak eskola ematen zigun. BBarand 37. Eskola apur bat eta erdera be ikasiaz. Gerrika 29. Eskola egiteko lan hura ez nuen sekulan gogoan izana, apez egitera joaitean. Larre ArtzainE 237. Ez da horratik galesez batere eskolarik ez duenik. MIH 186.
    v. tbn. DurPl 92. Laph 69. Xe 343. EusJok II 132. Elsb Fram 123. Iraola 30. Muj PAm 6. SMitx Aranz 33. JAIraz Bizia 68. BEnb NereA 153. Arti Ipuin 76. And AUzta 111. Erkiag BatB 125. Salav 71. Onaind STeresa 13.
    azpiadiera-2.2
    "(Tener mucha) letra, asko jakina izan, eskola andiak izan" Añ. "Norbait tranposoa, berriketa bidez engainatzen duena... bada, horrek dauka eskolia esan ohi da" Elexp Berg.
    Lapur auek eskola aundia dute; bañan etzaiete balietuko. Izeta DirG 82.
    azpiadiera-2.3
    (Gral. pl.). Estudios.
    Zer eskola egin duzun. Laph 93. Eskolak akhabatu eta Iñazio gorthean gelditu zen. Ib. 3. Jin zen [medezia] gazte gaztia, eskolak ürrentü bezain sarri Eretarat egoitera. Const 41. Betharramen hasi zituen eskolak, bainan [...] Baionan bururatu. Zerb Azk 85. Etxekoen eziñez eskolak utzirik. Or Aitork 41. Bere eskolak herrian berean egin zituen. AIr (in Izeta DirG 9). Eskolak egin zituela lehenik Tafallan. Ardoy SFran 44. Apezteko eskolak egin ditut Uztaritze eta Baionan. Larz (in Alzola Atalak 116). Hirugarren nexkak eskolak finituak zituen biziki gazterik. Etchebarne 115.
    azpiadiera-2.4
    "Maldizinoka, biraoka ari denagatik ere bai. Kotxia atia izurrau zotsan paretan kontra eta harek zebillen eskolia" Elexp Berg.
    sense-3
    3. Clase (lección). "Ez da eskolarik izango (V-m-gip, G-azp, AN-gip, B), heldu den ostegunean ezta eskolarik (BN-ciz-arb)" Gte Erd 278.
    Eskolarik ez daukagun ezkero olgau nai dot geijago. Ur MarIl 25. Eskolek ez zutelakotz oraino bi hilhabete hartan hasi behar. Laph 78. Arratsaldeko eskolan. Elzb PAd 48. Eskolarik etzuten egun batean. Arr May 33. Neabe guziua dago karriketarik eskolarik bage. Mdg 122. Aien poza nork esan, eskolarik bage? Or Eus 286. Laster eskolak bukatuko ziren eta bakantzaz joanen ziren. Mde HaurB 73. Gazteri egiten niozkaten laborantzako eskolak eskuaraz. Larz (in Alzola Atalak 117). Gijongo ikastetxera bialdu zuten eskolak ematera. AZavala (in Goñi 11). Lagun bakar bategaitik ezin eitekeala eskolarik emon. Etxabu Kontu 17. Beste morroiak, apaldu aurrian, ordu beteko eskolie eukiten eben. Gerrika 31. Nere partea, historia, geografía eta aritmetika eskola batzu ziren. Larre ArtzainE 140.
    azpisarrera-1
    ESKOLA HANDI.
    azpisarrerakoSense-1.1
    a) Escuela superior o secundaria (ref. a un centro de enseñanza media, una facultad universitaria, etc.). v. ESKOLA NAGUSI.
    Urthe multzu egoten eskola handitan, / Mihi arrotz zenbeitez ikhasi mintzatzen. Hb Esk 4. Joan zen Paduko eskola handietarat. Jnn SBi 165. Hiri hoitarik bakotxak badauzka eskola handi batzu, Facultés deritzatenak. JE Bur 47. Urte baten buruko Baionan zen, San Leonetako eskola handian irakasle. Zerb Azk 69. Pariseko Eskola Handian. "L'Université". Ardoy SFran 43. Denbora hetan Dretxoko eskola handiek errekesta gaitza. "École". Ib. 44. Eskola haundian aldiz, errient erdalduna ginuen. Xa Odol 26. Gehienak Baionako semenario haundirat eta besteak, Paue, Bordele, Tolosa edo Erromako eskola haundietarat. Larre ArtzainE 123.
    azpisarrerakoSense-1.2
    b) (Pl.). Estudios superiores.
    Aita amek Pariserat igorri zuten eskola handien egiterat. Laph 123.
    azpisarrera-2
    ESKOLA-ARTE. Recreo, tiempo libre entre clases.
    Han ginen eskol'arteetan mintzatuko eta jostatuko oihu handiegirik gabe. Larre ArtzainE 198.
    azpisarrera-3
    ESKOLA-HAUR (eskolhaur Urt V 153). Niño en edad escolar.
    Eskola-haur eta ikasleak, eskola-liburu eta tresnak besapean. Mde Pr 152s. Beste eskol-haur batek erran zuen hirizainek ez zituztela batere irudiak kendu. Ib. 297.
    azpisarrera-4
    ESKOLA-AURRE.
    a) "El tiempo que precede a la escuela" Etxba Eib. b) "El lugar [...] que precede a la escuela" Etxba Eib.
    azpisarrera-5
    ESKOLA-BURUZAGI. Profesor, maestro.
    Beste eskola bürzagi [...] bati eraginen. Bp I 23.
    azpisarrera-6
    ESKOLA-BURUZAGISA. Profesora, maestra.
    Eskola bürzagi edo bürzagisa. Bp I 26s.
    azpisarrera-7
    ESKOLA-DENBORA. Edad escolar.
    Neure bizi guztian, edo neure eskola denporan, lenengo ta azkenengo eskola igesa izan zan. Etxabu Kontu 18.
    azpisarrera-8
    ESKOLA-EBASTE. Novillos. "École buissonière, eskola ebastia" Foix.
    azpisarrera-9
    ESKOLA EBATSI (Sc ap. A). Faltar a la escuela.
    azpisarrera-10
    ESKOLA-EGILE. "Qui fait classe, instituteur, professeur" Lrq.
    azpisarrera-11
    ESKOLA-EGITE. Acción de dar clases.
    Garaziko bazter xoragarriak maite, bainan eskola egite hura ez. Larre ArtzainE 241.
    azpisarrera-12
    ESKOLA-EMAILE (Dv; eskolemaile H). Profesor. v. eskolatzaile, irakasle. Tr. Documentado en la tradición septentrional a partir de finales del s. XVIII.
    Berekin eraman zuen Birjinia andre eskola-emale baten ganat. Birjin 542. Entzun dezagun hango eskola emaile handi bat. Hb Egia 136. Eskola etxeak egin, eskola-emaile erlisionekoak ekar arazi. HU Zez 114. Apez eskolemaile kartsuen lanari esker. Ib. 164. Gure herri ttipietako eskola-emaile guziak eskualdunak balira ere. JE Bur 179. Jar dadien Gobernamenduaren etxeetan eskolemaile. Ib. 52. Munster-eko hirian eskola emaile handi aipatuenetarik. StPierre 30. Eskola emaile handi Cahors eta Tolosan, gero Salamankan. Ardoy SFran 55. Zonbat apez, zonbat eskolemaile. Ib. 55. Errienta [= 'director de una pastoral'] ez da bekan baizik eskolemaile. Lf (in Casve SGrazi 11). Liban-en eskola emaile. Etchebarne 115.
    v. tbn. Prop 1876-77, 8. Othoizlari 1954, 2 (eskolemaile).
    azpisarrera-13
    ESKOLA-ETXE. v. eskoletxe.
    azpisarrera-14
    ESKOLA GALDU (Lh). Faltar a la escuela.
    Zenbat aldiz kalean denpora pasatzen, / Genduan Martiñegaz, ta eskolea galtzen. AB AmaE 234.
    azpisarrera-15
    ESKOLA-GAUZA.
    Estudio.
    Eskola-gauzak bukatu ondorean. Aran SIgn 5.
    azpisarrera-16
    ESKOLA GORDE (BN-baig ap. A). Faltar a la escuela.
    azpisarrera-17
    ESKOLA-IHES (eskoliges V-gip). Novillos.
    Neure bizi guztian, edo neure eskola denporan, lenengo ta azkenengo eskola igesa izan zan. Etxabu Kontu 18. Gure ume denporan eskola igesik asko egiten zan Ondarroan. Ib. 18.
    azpisarrerakoSense-17.1
    Egite oneri izen asko emoten jakoz: "piper egin" eta olakoak. Baiña ondarrutarrez "eskola kiesik egin" (eskola igesik egin) esaten genduan. Etxabu Kontu 17.
    azpisarrera-18
    ESKOLAKO (Añ). (Tras gen.). Discípulo.
    An gelditzen baziran, aren [Jesusen] eskolakoak bezala illerazi zitzaten beldurrez. Mb IArg I 283. Kristo Jaunak esaten zien bein bere eskolakoei. Ib. 302. Kristoren eskolako ta jarraitzalliak. Mg CO 88. Ez gaitu Jesu-Kristok ezagutuko bere eskolakotzat. Gco I 425. Nire ikasleak ta nire eskolakoak. Añ MisE 92. Diabrubaren eskolakuak dira bada guzurti guztiak. fB Ic II 174s. Judas Jaunaren eskolakua. Ur MarIl 45. Ezin diteke nere ikasle (nere eskolakoa) izan. Ir YKBiz 297.
    azpisarrera-19
    ESKOLA KOMUNAL. Escuela municipal.
    Herrietan behar dela eskola gobernamenduarena, eskola komunala deitzen dena. EskLAlm 1883, 1.
    azpisarrera-20
    ESKOLA-LAGUN. Condiscípulo.
    Hill zan bezperan bere eskola-lagunetako bati agertu zion bezela. Arr May 173. Biok eskola-lagun eta iosta-lagun giñan. Or Aitork 80. Asko maite eben maixu ta eskola-lagun guztiak. Bilbao IpuiB 175. Beste eskola-lagunak jolasean zebiltzan garaia. Albeniz 30.
    azpisarrera-21
    ESKOLA LIBRO. Escuela privada.
    Balinbada herrian eskola komunal hartaz bertzalde eskola libro bat. EskLAlm 1883, 1.
    azpisarrera-22
    ESKOLA-MAISTRE. "Maestrescuela, eskolamaistrea, lat. scholasticus" Lar.
    azpisarrera-23
    ESKOLA-MAISU (Lar, Añ, H; e.-maixu V-gip). Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg. Maestro de escuela. Tr. Documentado sólo en autores meridionales.
    Eskolamutillak baño eskolamaisuak ori obeto jakin bear dutela. Cb EBO 20. Benefizio eta kapellaniek izan ditezela eskola maisuenzat. IntzOnd 133. Elizara ta Eskolara, Apaizak eta Eskola-maisuak erakusten duena ikastera. Ub 197. Eskola maisu billautzar a. Mg PAb 218. Agindu die eskola-maisuai egiteko au bera. AA III 408. Eta bertako eskola-maisuarentzako urtean eun ta berrogei ta amar dukat. Izt C 452. Iminteko eskola maisuben eta peritu baso neurleen Eskola normal bat. (1864). BBatzarN 199. Zarauzko eskola-maixu Jaunak. Aran SIgn II. Ura eskola maisu zan. Sor Gabon 57. Eskola maisu on bat. Arr May 44. Eskola-meisu izateari istea. A BGuzur 129. San Kasiano Obispo jauna, / eskola maisu entzuna. (V-ger). A CPV 1126. Aizarnan eskola-maisu ta organista. Or SCruz 95. Eskol-maisu ona, / jakituri aundiko gizona. MendaroTx 270. Erriko eskola-maixuba. Kk Ab II 147. Eskola-maisuak aurraren len-saioak gidatzen ditu. Vill Jaink 180. Eskola-maixu ta sekretario ere ura izango zan Espinalen. Uzt Sas 353. Leibar eskola maixu ospetsuari. Etxabu Kontu 21. Bazuela Arrue eskola-maisu eta langile amorratuak itzulpen lanetarako ixuria. MEIG IV 131.
    v. tbn. Urruz Urz 33. Azc PB 340. Ag Kr 60. Enb 163. Munita 30. Arti Tobera 263. Erkiag BatB 24. Eskola-maixu: ForuAB 99.
    azpisarrerakoSense-23.1
    Maestro, hábil en alguna actividad.
    Batzuek eskola-maisu andiak dira neskatx zoroak ezkontzeko itzaren goxoarekin engañatzeko. AA II 223.
    azpisarrera-24
    ESKOLA-MOKO. "(V-ger), suciedad" A.
    azpisarrera-25
    ESKOLA-MUTIKO. Escolar (gralmte. de enseñanza primaria).
    Ni eskola-mutikua nintzanian. Kk Ab II 21.
    azpisarrera-26
    ESKOLA-MUTIL (eskolmuthil Urt V 153). Escolar (gralmte. de enseñanza primaria).
    Eskola mutil bi beñ batean [...] ikusi nituen. Cb EBO 31. Ze moduz dagozan eskola-mutillak euren aurrean dagoan artean maisua. Añ LoraS 95. Beste batzuek, batezere eskola mutillak, ibilliko dira Elizan ate batetik bestera lasterka. AA I 531. Parisko eskola-mutil bati gerta zitzaiona. Bv AsL 103. Ori eskola-mutillentzat utzi bear da. Lab EEguna 62.
    v. tbn. A BGuzur 137. Erkiag BatB 31.
    azpisarrera-27
    ESKOLA-NAGUSI (e.-nausi SP, Dv). Profesor, maestro. Cf. infra ESKOLA NAGUSI. v. ESKOLA-EMAILE, irakasle.
    O Serafin iakintsunen / Eskola nausia, / Irakatstera eman zait / Zure lege eztia. EZ Eliç 21s. Hala erraiten du ene eskola-nabusi batek. Ax 103 (V 69). Izatu ziratezkela unibersitatetan eskola-nausi handi. ES 178. Nolako lehia zuen exenpluak eztiote emanen Aitei eta Amei eta Eskola Nausiei. CatLav A, 4r. Maita beza Yainkoa eskola nausiak. Hb Esk 174.
    azpisarrera-28
    ESKOLA NAGUSI. Universidad. Cf. supra ESKOLA-NAGUSI. v. ESKOLA HANDI.
    Ume koskorretan asi ta izen andiko eskola nagusietan arrokeriz beterik beren erakusketa gaistoak zabaltzen dituzten maisuetaraño. Ag Serm 493. "Eskola" nagusi ontara [se refiere a una tertulia de murmuradoras] , beste antzekoetara bezela, era askotako ikasleak dabe jokera. Erkiag Arran 135. Coimbrako Eskola nausiaren buruzagi. Ardoy SFran 55.
    azpisarrera-29
    ESKOLA NORMAL. Escuela normal de Magisterio.
    Imiñi da Eskola normala, lelengo aziera ta irakatsijak umiai emoten deutsezan eskola maisuben eskolia. (1866). BBatzarN 221.
    azpisarrera-30
    ESKOLA PRAKTIKO; ESKOLA PRAKTIKA. Escuela práctica de Magisterio.
    Eskola praktikatik urrintxu daguana. (1866). BBatzarN 221.
    azpisarrera-31
    ESKOLARA ATERA.
    "Eskola atea (umeak), eskolara joateko umeak prestatu" ZestErret .
    azpisarrera-32
    ESKOLARA IBILI. Acudir a la escuela, estudiar en la escuela.
    Nahi dute munduak ohore eta agur egin diezen, guziek hekin gana eskolara ibilli behar balute, eta hek nausitzat iduki behar balituzte bezala. SP Phil 199 (He 201 eskolarak [sic] ibilli). Jesu-Kristo noiz hil zen, / Tonban zenbat egon den, / Ez omen baitaki, Haurrekin eskolara / Eta katiximara Behar da ibili, / Jesusetik hasi. Monho 28. Udazkenerako bere herri eta etsera itzuli ziratekeenean, haurra ez zen areago eskolara ibiliko. Mde HaurB 74. Erriko eskolara gutxi ibilli zan. A. Bederatzi-amar urte zituanean eskolara zintzoago ibilli zanez, ta berez argi samarra bere bai, aurrerakada ezagun ezaguna egin eban. Erkiag BatB 26. Gaztetan be, eskolara ibilten zanean, kontu-liburuak eskatzen eutsazan maixuari. Alzola Atalak 87.
    azpisarrera-33
    ESKOLARA-ZALE. Aficionado a ir a la escuela.
    Semeak eskolara zale ez zirala. Erkiag BatB 24.
    azpisarrera-34
    ESKOLA-SARI. "(EskLAlm 1882, 2), rétribution scolaire" Dv.
    Franziako erregek hau eskolatuko, / eskola saria duk ongi pagatuko. Lg (in BertsZB 147).
    azpisarrera-35
    ESKOLA TTIPI; ESKOLA TXIKI.
    azpisarrerakoSense-35.1
    a) (Pl.). Estudios primarios; primer ciclo de unos estudios.
    Eskola ttipiak bi urthez egin zituen Iñaziok. Laph 76. Horrela iragan zuen bere eskola ttikien egiteko denbora. Eta gero, jadanik hasia zelarik ederki berthutearen pratikatzen, igorria izatu zen Pariseko eskoletarat. Jnn SBi 163.
    azpisarrerakoSense-35.2
    b) Escuela primaria.
    Eskola ttipiez bezenbatean, huts beretan erortzen dela daukagu, ustez etxe eta mutil ketak egiten ahal dakotela nausitasun zerbeit Elizari buruz. JE Bur 49.
    azpisarrera-36
    ESKOLA-UME. Escolar (gralmte. de enseñanza primaria).
    Negarrez eskola ume bat bezela. Apaol 102. Jaso ta saltoka eskapa egin digu / eskola umian moduban. EusJok 102. Eskola umiok poz-atsegiñez / Itzaldi au entzutian. Enb 163. Eskolumeen eskuetako zokotona kentzen. Munita 51. Eskolumeak, irakasleak buruan izanik [...] ermitaraiño joaten ziran. Erkiag Arran 163. Eskola-umea, eskolatik irtetzean, sen batek eragiñik, saltoka asten den moduan. Vill Jaink 81. Eskolumeak sasirik-sasi asko jan eta gitxi ikasi. (V). DRA .
    v. tbn. Lizaso in Uzt Noiz 96.
    azpisarrera-37
    ESKOLA-URTE.
    azpisarrerakoSense-37.1
    a) Curso escolar, curso académico. v. ikasturte.
    Eskola-urtearen len-egunean. Or QA 108s.
    azpisarrerakoSense-37.2
    b) (Pl.). Años de escolar.
    Egundo urterik alperrik galdu badet, nere eskola-urteak galdu nizkin. Ataño TxanKan 66.
    azpisarrera-38
    SASI-ESKOLA (V-ger-m-gip ap. A). Novillos. (Empleado casi siempre en la expr. sasi-eskola egin).
    Sasi-eskola egiten baño eztakielako. Alt EEs 1912, 244. Jaunarren, ez egin bein be / sasi-eskolarik. Enb 165. Sasi-eskola egiteko asmoz. Erkiag Arran 53. Amaika sasi-eskola egiñikoa naz ni. Bilbao IpuiB 159. Sasi-eskolakoen artean. Erkiag BatB 24. Sasi eskola ere egin izan nuen hartako doia. Xa Odol 27.

    eskola

    eskola
    << ERRUKI-ETXE 0 / 0 ESKULAN-ETXE >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper