Azpisarrerak (sarrerak) (346)
kaputxino.
1. (Lar, H), kaputxin (Hb), kaputxinu, kapuxi(n), kapuzin.
Capuchino (monje). Lhande cita a Harriet para la forma kaputxin, pero éste sólo da kaputxino. Tr. Documentado desde mediados del s. XVII al Norte y desde mediados del XVIII al Sur. La forma general en la tradición meridional es kaputxino (kaputxinu en los vizcaínos Uriarte (MarIl 13) y Alzola). Al Norte emplean kaputxin Haraneder, Hiribarren (Esk 99), Hiriart-Urruty (Aurp 142), M. Elissamburu, Barbier, Iratzeder, Zerbitzari, Lafitte, y Othoizlari (tbn. kaputxino en Zerbitzari y Othoizlari). Hay kapuzin en Pouvreau y Tartas (Arima XXI), kapuxi en los suletinos Maister y Archu (Fab 213), y kapuxin en Gasteluçar y M. Elissamburu. En DFrec hay 20 ejs., meridionales, de kaputxino .
Ezkonduek nahi ezpalute deus ere bildu, Kapuzinek baino gehiago? SP Phil 12 (He 11 kaputxin). Aita Basilio Orzaiztar kapuxina. 24. So egin ezazü kapuxi kordolies, eta beste komentü suertetako fraider. Mst I 25, 8 (Ch xartrusen ordena, zitoskoa). Kaputxinoen Erlijio santuko Historian kontatzen da. Cb Eg II 204. Kaputxinuetako konbentuban. Zuzaeta 70. Kaputxino ta kartujo batek baño bizitza gogorragua. Mg PAb 130. Gorputza ifini zuten gordetzen kaputxinoetako konbentu batean. Izt C 467. Kapuxinen komentu batean. Elsb Fram 125. Ondarribiko kaputxino edo buruñurdunen lekatetxean. Ayerb EEs 1915, 293. Aditu duzue kaputxin kixkil sorgin bat zer nahi erranka. Lf Murtuts 6. Aita Clement kaputxino omen handikoaren etxe berekoa. Zerb Azk 111 (IxtS 109 kaputxin). Hartu du Jainkoak bere zerurat, kaputxino anaien artetik. Othoizlari 1956, 89. Aita kaputxiñuen moldiztegian argitaratzen eben. Alzola Atalak 73 (v. tbn. 88). 1909-an jantzi zan kaputxinu. Ib. 109. Urrungo jesuita bat, dominikar bat edo kaputxino. Larre ArtzainE 209. Egiazko erasoak: bere lagunengandik eta kaputxinoaren kideengandik. MEIG IX 45.
v. tbn. LE Doc 257. Lh Yol 17. SM Zirik 104. Bilbao IpuiB 69. Inza Azalp 1. AIr in Izeta DirG 11. Etxabu Kontu 95.
[Kaputxinek] ez die [...] athorra sanyatzerik. Bainan [...] izerdi direnenan, hortakotz die bethi iresten basotto bat arno, eta hori deitzen duk kaputxinen athorra. Elsb LehE 99.
(Pl.; ref. al convento o a la orden de los capuchinos).
Iruñako kaputxinoetan. Ir YKBiz III. Kaputxinetan badire / bi lerro lore / gorri ta ori / iduzkirat irriz ari. Iratz 78. Jesuistetan ala kaputxinetan sartzekotan izan zen. Othoizlari 1954, 4. Baionako kaputxinetan ehortzi zuten. Zerb Azk 56. Bizardun kaputxino oietara sartu uan. Ataño TxanKan 265.
2. kaputxin (BN-baig ap. CEEN 1969, 178; Urt III 267, Hb), kapuxina (Arch UFH (S), T-L), kapotxin, kaputxun. "Capuce, sorte de manteau que les femmes portent pour aller à l'église" Arch UFH. "Kaputxuna, burutik zangoetaranoko estalki beltza da" A EY I 233. "Capuche, capuchon" T-L. "Prenda [...] de luto. Amplio manto que cubre a las usuarias desde la cabeza hasta los pies" CEEN 1969, 178.
Buruaren zaintzeko iguzki gaixtotik, / kaputxina pleguan eman du burutik. Barb RIEV 1908, 125. Hila lau gizonek bizkarrian eta gibeletik emazte tramada bat, kapotxinaz gorderik, zunbait nigarrez, bestiak otoitzian. Const 30. Dolumindunak urthe batez kaputxunaz estalirik ibiltzen dira. A EY I 233.
3. kapuxi. "Brou de noix, sokhana. Mains salies par le brou, kapuxiak" Foix.
KAPUTXINDUN. "Bardiacus, [...] kaputxinduna, kaputxiña duena" Urt III 267.
KAPUTXIN-ETXE. Convento de capuchinos.
Baionako kaputxin-etxerat itzuli. Lf ELit 247.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper