Tr. La forma documentada en la tradición vizcaína, guipuzcoana y alto-navarra es jantzi . Los autores septentrionales y algunos alto-navarros emplean jauntzi (que tbn. aparece en Aguirre de Asteasu, alternando con jantzi ). Hay jauntsi en Tartas (Onsa 47), Eguiateguy, Archu (Fab 123), ChantP , Inchauspe y Mirande (Pr 165), además de en Larreguy (I 196) y Pouvreau ((Phil 277), poco seguro éste en cuanto a las sibilantes). El baztanés Echenique (Cant 5, 3) emplea yauntzi . Lizarraga de Elcano utiliza jaintzi (Orden 33) y jaintsi (Ong 132r). Hay un ej. de yauntzi en un texto de Ulzama (CatLiz 945), y de santzi en el salacenco Garralda. Jazte, que aparece ya en Lazarraga, es la forma de sust. vbal. más usual en la tradición vizcaína y guipuzcoana; tbn. en algo menor medida jantzit(z)e, que se encuentra además en el alto-navarro Beriayn, y cuyo uso parece decrecer desde mediados del s. XIX. Janzte aparece en Añibarro (EL 1 88) y en autores vizcaínos del s. XX (tbn. en Mde HaurB 64 y Aresti Ipuin 83). La forma de sust. vbal. que corresponde por lo general a jauntzi es jaunzte; hay algún ej. de jauzte en Orixe (Tormes 119). En DFrec hay 142 ejs. de jantzi y 10 de yantzi, todos ellos meridionales, y 6 de jauntzi, septentrionales; hay además 6 de jazten, uno de janzten y uno de yazteko .
sense-1
I.(Vb.).
azpiadiera-1.1
1.
(V, G, AN-gip-larr-5vill-ulz-ilzarb, BN, R; Izt (y-), Dv (V, G), H; -nz- Mic 10 (xansi), Lar, Añ),
jauntzi (AN, L, B, BN, S; Urt II 332, Izt, Dv, H; -nz-B, BN-baig; Lar, VocBN.(y-)VocB.(y-)),
jauntsi (S; SP, ArchVocGr 212, Gèze; -ns-L-ain, S),
jantsi (Dv(AN-mer)),
jaintsi (Dv(AN-mer)),
xantzi (AN-olza),
jaantzi,
santsi (Sal).
Ref.:
Bon-Ond 157; A (jantzi, jaunsi, jauntsi, jaunzi); Lrq (jaunts); Iz ArOñ , UrrAnz , Als (yantzi); Etxba Eib ; Holmer ApuntV ; Echaide Nav 302; Elexp Berg ; ZMoso 72; Gte Erd 179; Izeta BHizt2 (yauntzi). Ponerse (una prenda); vestir(se)."Armaturam induere, arnesa, armak jauntzi"Urt II 332.
"Encamisarse [...] atorrak janzi"Lar.
"(Aunque la) mona se vista de seda, mona se queda, tximua sedaz janzia, tximua da"Ib."Beltz jantzita etorri zan (V-arr, G-goi-azp), beltzez jantzita (V-arr, AN-gip)"GteErd 179.
Harriet da además jaztea, jatzi, donde la segunda forma parece una deducción errónea a partir de la primera. v. beztitu.
tradizioa
Tr. Documentado desde Leiçarraga, es de uso gral. al Sur, y menos frecuente al Norte, donde sí parece ser gral. en el sdo. de 'ponerse (una prenda)' (cf. beztitu ). Con el significado de 'vestir (a una persona)' es frecuente en los textos meridionales, p. ej. en la expresión del catecismo biluzia janztea , 'vestir al desnudo' (v. Bet (infra ), CatBurg 32, Cb CatV 46, Añ CatAN 42, KIkV 81, etc.). Es el término más usual para 'calzar(se)' y 'poner(se) un tocado' (v. infra ).
Lope Jançia. (1360). Arzam 297.
Ekharzue arropa prinzipalena, eta iaunz ezozue. Lç Lc 15, 22 (He, TB, Dv, Leon jauntzi; Oteiza, Ker, IBk, IBe jantzi). Oi eztot zerren azkero janzi / seda finozko kalzea. Lazarraga 1195v.
Lutua sarri jazteko. Ib. (B) 1193vb.
Bostgarrena billosa janzitea. Bet 14.
Zelan bainabil janzirik alan otza daukat nik. RS 478.
Atorra, zein Meza erraten duenak janzitzen baitu. BerTrat 10v.
Nahi eztuenak dei dezaten otso, eztezala iauntz otso-larrurik. Ax 403 (V 262).
Apostol erdi jaunzi berak inguruan. MbIArg I 267.
Zatarrez janzi edo estaliak. CbEg II 169.
Yauntzi zituen arrantzatzeko utzi zituen soinekoak. Lg II 293.
Zurezko zankhoari zetazko galtza dü jaunsten. Egiat 114.
Bakotxak jazten dau al daben alkandoria. MgPAb 153.
Jauntzitzen dezula graziaren soñeko zuri ederra. AA III 274.
Gazteak gazte gisan behar dire jauntzi. Dh 133.
Helik eliz-soñekoak janzi ziozkan. Lard 149.
Aiñ ondo ez dalako jazten erregiña. ABAmaE 397.
Jauntsiren dit penitentzian jüstiziazko arropa xuria. IpHil 237.
Neguko soinekoez beroki jauntzirik. ArbIgand 84.
Jendia geruago ta ederkiyago jazten da. Iraola 73.
Apez-gei gazte bat, ja sotana jauntzia. JEBur 144.
Narruzko soñekuak janzten ebezan. Altuna 24.
Errukizko egintza da lagun-urkoa jaztea. LabEEguna 98.
Ibil-gonia jazten badabe. SMZirik 28.
Azpeiti eta Zestuan luto gogorra jantzi zan. UztSas 159.
v. tbn. (Para autores septentrionales) Jauntzi: EZ Noel 172. O Pr 394. Monho 68. MarIl 14. Dv LEd 268. Laph 91. Elzb PAd 53. Jnn SBi 138. Zby RIEV 1908, 210. Barb Sup 39. Ox 156. Zerb Metsiko 251. Zub 65. Etcham 93. Lf in Casve SGrazi 10. Larre ArtzainE 60. Jauntsi: ChantP 284 (S).
azpiadiera-1.1.1
(Tras tema nominal nudo).Vestir(se) de.v. infra JANTZIAN. Peregrino janzi zan. CbJust 104s.
Biurtu eban zoro jantzirik. ItzAzald 34.
An da poza koko janzteko. KkAb I 56.
Naiz tximiño jantzi edo odoloste jantzi. SMZirik 103.
Zalduna neskame jantzita. EtxbaIbilt 473.
Ziklista jantzita. EtxabuKontu 32.
Aurretik paisano jantzita egoan morrosko ori, kapitan jantzita, da gañera galako jantziagaz.Gerrika 231.
Bi urterako da aingerutxo / jantzita [ibildeunean] ibiltzen asten. Insausti 104.
v. tbn. Ag Kr 186. Otx 125. Osk Kurl 185.
azpiadiera-1.1.2
(G-azp, AN-gip; Lcc, Lar, Añ, H),
jauntzi (AN, L, BN, S),
jauntsi (S).
Ref.:
A(jauntsi);
Lrq(jaunts);
GteErd 168. Calzar(se)."Calçar, janzi"Lcc.
"Calzar, [...] zapatak janzi"Lar, Añ.
"Oskiak jauntzi"A.
"Anketan jantzeko alpargatarik ez zeukan (G-azp), ankatan jazteko askapiñik ere etzun (AN-gip), ankan ifinteko barketarik be ez zeuken (V-arr), etzuen espartinik zangoan paatzeko (B)"GteErd 168.
Cf. Elzb Po 53 zapatak ezarri, Jnn SBi 143 abarkak ezarri, Bilbao IpuiB 52 oiñetakoak jarri. Sandaleak iaunziak lituzten. LçMc 6, 9 (TB ezarri, IBk, IBe eraman).
Iaunzi tuela Merkurarren speroniak. Volt 197.
Zapatak iauntzi berrian hersten du. Ax 490 (V 317).
Ekartzuz abarka ta oneen mantaak; baña zeuk janzi biarko deustazuz. MgPAb 118.
Espartin xar batzu erdi jauntzirik. JEBur 128.
Oñetako barri batzuk jantzi bear dituan ume baten senera egon zan. AgG 166.
Abarka zarrak jantzita.Enb 162.
Zaldun-oski garbi dirdaitsuz yantzia. Markiegi(inLdiIL 9).
Ene Semia, eutsi zapatak, / jantzi eidazuz oñian.(Canc. pop. inSMitxAranz 131).
Antzezlariak olerki itsa oiuzkatzeko jantzi oi zuten oiñetako berezia. IbiñVirgil 57.
Abarketa berriak jantzi nituan.AZink 38.
Zapatillak jazten.Albeniz 97.
v. tbn. Urruz Urz 37. Echta Jos 193. Goñi 24. Or SCruz 46. Otx 84. Osk Kurl 47. Uzt LEG II 87. Ataño TxanKan 180.
azpiadiera-1.1.3
jauntzi (A),
jauntsi (S ap. Lrq). Poner(se) (un tocado)."Xapela jauntzi"A.
Cf. txapela (kapelua, koroa, etc.) jarri Sor Bar 84, Alz Bern 70, Anab Poli 40, imini Añ EL2 235, ezarri Mattin 46. Arantza zorrotzezko koroa buruan janzita. Lard 455.
Agaitik zeurorri koroi au, / Jantziko deutsut gaur aita. ABAmaE 146.
Khoro galdua ere erregeri jauntzi. ZbyRIEV 1908, 606.
Jantzitzen diyo bere koroia. IllPill 30.
Kapelea jantzi ta lorea eskubetan eroiala. Altuna 39.
Eskuan jira ta bira zerabilkin kapela jantzi.TAgUzt 197.
Aralarrek tokilla jantzi dik eta euria izango diagu laister. (G-goi). EZBB I 37.
1989-an, amargarren txapela jantzi zuan. Insausti 261.
v. tbn. Kk Ab I 56. Altuna 39. Uzt LEG I 158. Zendoia 226.
azpiadiera-1.1.4
Poner(se) (gafas). Fidatukiegi, esperantza erho baten biserak iauntzirik. Ax 143 (V 94).
Betaurrekoak jantzita.EtxdeJJ 79 (cf. betaurrekoak jarri Erkiag Arran 91, lunetak ezarri EGAlm 1895, 44, l. eman Barb Sup 88).
(Fig.).Adornar. Griego ta Latiña ondo janzi ta apañtzeko edergarri asko billatu. CbEBO 15.
Gizona geien jantzi oi daben lorea. ABAmaE 300.
Bere titulu eta itz puztuekin jantzi oi du bere burua. VillJaink 130.
Egilleak zerbait jantzi du gertaera-aria. NEtxLBB 13.
Eztarri on batek asko jazten zin bertsolaria. AtañoTxanKan 80.
azpiadiera-1.1.9
"Aldare bat nola baita iaunzten"H.
"Egunero amalau oe janzten ziren (AN-gip)"GteErd 213.
Jantzi zion Bernardok oe zuri ederra. BvAsL 59.
Maiak jazten. AgG 51.
Elizmaiak jazten. Ib. 297.
Gero, oia jantzitakoan, igoaleko usaia iza ten zuten lixuaz garbitutako trapuak.JAzpiroz 115.
azpiadiera-1.1.10
(V-ger-ple, G-azp).
Ref.:
A EY III 244; Gketx Loiola. "Tenéis la casa bien amueblada, ederto yantzita daukazue etsea"A EY III 244.
azpiadiera-1.1.11
(V, G-nav ap. A
; Añ). Herrar."Herrar las caballerías [...] (V) zaldiak janzi"Añ.
azpiadiera-1.1.12
Ona bertsuok gipuzkeraz jantzita.Etxde JJ 5n. Latindar klasikoak euskeraz iazten. Ibiñ Virgil 23. Euskal itzez jantziak agertu ziran pasodoble, fox, rumba, tango ta abar. NEtx LBB 293.
azpiadiera-1.1.13
Revestir(se), cubrir(se)."Enramar [...] tantaiez janzi"Lar.
"Abotonado en los árboles y vides, motetua, motez janzia"Ib."Prender con fuerza las simientes y plantas. También la barba. Emuten zeban etzala ixa garirik erne baiña azkenian jantzi ein dda. [...] Pistoi azkenian bizarra jantzi ein jakok"ElexpBerg.
tradizioa
Tr. De uso gral. al Sur.
Arrosas janzirika / Birjinaen koruan. (Pamplona, 1610). TAV 3.1.21, 121.
Amerika zabalak / urrez janzirik <g->. (1658). ConTAV 5.1.5, 92.
Beltzez janzi zan zerua. AA I 521.
Nigaiti aragiz yantzi ziñean. AñEL2 160.
Bizarrez oso jantzi danean. AgG 367.
Jantzi zuan lurra landarez. InzaAzalp 44.
Untzez yantzitako osin zar artara. OrMi 102.
An ziñen zu, nere aurpegia musu gozoaz yazteko. TPKattalin 178.
Baratza on bat zan Euskalerriya / landare onez jantziya. MendaroTx 141.
Ordun eguzkiz yantzi zan / asaba zârren baratza. LdiBB 152.
Bi sail jantzi ditu piñu azkarraz. Munita 113.
Ez lurrak / jaunzten zituenak elhurrak. MdePo 88.
Makilla narruz jantzia. ErkiagBatB 96.
Landa kozkorrak, otez eta iratzez jauntziak. ArdoySFran 191.
Nere sorleku aztu eziña [...] / Porlan da burniz jantzi zaituzte. AZink 15.
Izotzak arbolak zilarrez jantzi zituen. MEIG IX 103.
v. tbn. (Para autores septentrionales, en la var. jauntzi): Arb Igand 96. Iratz 61.
azpiadiera-1.1.14
(V-m-gip; H).
Ref.:
A;
IzArOñ. Proveer(se) de, dotar(se) de; estar provisto de, estar dotado de."Être garni, pourvu"H.
"Berriz jantzi zan, otra vez se puso bien (de ovejas)"IzArOñ.
Birtutez ederki janziak. CbJust 4.
Bainan ez apezik / boterez jauntzirik. Monho 30.
Zeugan esperanzia daukeenak janziko dira indarrez eta graziyaz. Zuzaeta 117.
Bateoan janzi jatan inozenzia. AñEL1 63.
Jaunak ezurrez ta aragiz jantziak egin ginduala. AA III 349.
Sustatu zuen gizon bat eta jauntzi Apostoluen Izpirituaz. MarIl 120s.
Gaztetandik beaugu zentzuz ongi jantzi. ItFab 259.
Jainkoak doaiez janzia. Lard 365.
Karlistak nai dute boto-diruz jantzi. ABAmaE 331.
Ondasunez yantziko ba litza. OrMi 35.
Eskolaz ondo jantziyak daude. TxB III 134.
Midaren beraren urre guztijakaz jantziko baintz be. Otx 120s.
Gañerantzeko agintaritza guziak, Euzko Agintaritza onek jantzi ditzake bada eskubide berriaz. EAEg 17-11-1936 317.
Olermenez jantzitako bere bertso lillurakorrak. EtxdeJJ 11.
Oroimenez iantziak baitira. IbiñVirgil 100.
Izen horietaz jauntzi zituzten. Lf(inCasveSGrazi 10).
Etsaia indarrez jantzia. Alkain 65.
Buruz ere oso jantzia izan bear dala. Zendoia 123.
Arrazoi dezu: bertsolariez / jazten ari da Goierri. Insausti 243.
Ez [...] horretarako behar bezain jantzia ez zegoelako [Felix Bilbao]. MEIG II 131.
Lanak [...] biltzeaz gainera, argibide ugariz jantzi ditu. MEIG III 58.
v. tbn. Izt C 94. Ur Dial 93. Arr May 73. Itz Azald 46. Ag G 323. Inza Azalp 32. Mok 6. Enb 137. Eizg 78 (ap. DRA). Zait Plat 109. Onaind in Gazt MusIx 156. MAtx Gazt 66. Uzt Sas 169. Ataño TxanKan 108. Jauntzi: Larre in Xa Odol 19.
azpiadiera-1.1.15
"Se aplica a pedir algo de prestado. Janzi nagizu zortzi dukateko bategaz, préstame un doblón de a ocho"MgPAbVoc.
Berorrek milla bat errealegaz jantziko banindu, nik potin barria eukiko neuke. AgKr 148.
azpiadiera-1.2
2.Informarse; enterarse, darse cuenta."Informarse. Ez nintzan berealakoan jantzi"AApend.
"Oraindik yantzi gabe zeuden, todavía estaba usted ignorante de ello (G-bet)"A EY III 301. Lendanik Zure liburu sainduetan iantzi banintza. "Informatus essem"
.OrAitork 180.
Kastordun gizon anka-txabal, bota-aundi ura [...] gerora jantzi giñan Txarlot artixta zelebre ura zala. AtxukarroAuspoa 323, 80.
azpiadiera-1.2.1
Instruir(se), cultivar(se); enseñar, dar lecciones. Bere burua zerbait landu ta jantzi nai duan edozeiñek. VillJaink 8.
Ta nexka petral ori alboan?--Nexka petral orrek, zenbait neskatxa zintzo-usteko jantziko lituzke. NEtxLBB 140.
azpiadiera-1.2.1.1
(Part. en función de adj.).Instruido, culto."Basarrittarra izan arren gizon jantzixa da"ElexpBerg.
Oraingo izkera yantzienak, oraingo izkera arroenak. LdiIL 137.
Buruan dijoazen erri jantzienei. "Pueblos cultos"
.EAEg 31-1-1937 944.
Aien liburuetan ez zan ain iantzia ere. OrAitork 161.
Ez [...] euskaldun kaxkar ezjakinak, behar lirakeen euskaldun jantziak baizik. MIH 346.
Medikuntzan jantzia ez izanik ere. MEIG V 115.
azpiadiera-1.3
3.(Vc ap. A)."Proteger, cubrir defectos. Alkar ondo jazten dabe (V-ger), se arreglan bien entre sí"A.
azpiadiera-1.4
4.Aclararse, manejarse. "Numero-kontuan euskaraz ez naiz ongi jazten" (AN-gip).
Tr. De uso gral. al Sur; al Norte (donde no encontramos ejs. anteriores a mediados del s. XIX) es bastante menos frecuente.
Korputza zertzaz estali eztaben pobreari soñean egitea edo janzia ematea. OA 100.
Jesusen jauntzi-soñekoa. MbIArg I 71.
Beretzat ill janzi pobre bakar bat gorde zuen. CbEg III 225.
Modako jantziakaz. msOñ 108v.
Andreen jaanzi iraunkorrak. MgPAb 95.
Zuen mantenurako eta janzirako bear dituzuen gauza guziak. Gco I 429.
Sedazko jantzi ederrak. ItDial 7 (Ur jantzi; Dv soineko, Ip suñeko).
Jantzi ederregiren bat badaukazu. UrMarIl 5.
Azpiko janziaren gañetik mantua gerrian bilduta. Lard 474.
Ez othe da bizia jana baino gehiago, eta gorphutza jauntzia baino?DvMt 6, 25 (Ur (G), Ker, IBk e IBe jantzi; Lç abillamendua, Ur (V) y Or soñeko, Ip estalgia).
Franziskoren Ordenako jantzi santua. BvAsL 110.
Barruko jantzi garbiak ipiñi. AgG 6s.
Bere baserritar jantzi zar ipingitsu nabarrez. KkAb I 24.
Bere soñeko santziekin. GarralEEs 1923, 82.
Don Inazioren jantzi beltz luzea. AnabUsauri 96.
Jauntzi ederrenak emanarazi ziozkan, kargu berriaren heinekoak. ZerbIxtS 27.
Jantzi aldagarri bat eman. EtxdeJJ 225.
Ur-jantzi barik ebiltzalako, zigorra irabazita euken-ta. ErkiagArran 58.
Ain jantzi ariñetan eta gizakume artean ain nabarmen!NEtxLBB 39.
Jaietarako jantzi bato asterako beste bat. Gerrika 27.
Soldadu erromatarren jantzi berriak. Insausti 103.
Iraultzaile jantzia hartu zuten behintzat. MEIG VI 52.
v. tbn. (Para autores septentrionales, todos ellos en la var. jauntzi): Hb Esk 203. Prop 1881, 44. Lap 180 (V 80). HU Aurp 47. Barb Sup 9. Zub 98. JE Ber 47. Iratz 61. Mde Pr 88. JEtchep 81. Ardoy SFran 159. Lf in Casve SGrazi 9. Etxabu Kontu 38. Ataño TxanKan 59. Larre ArtzainE 58.
azpiadiera-2.1.1
"Albenda [...] sarezko oa janzia"Lar.
"Oiaren iantzi bat, una muda de cama (V, msOch)"AApend.
Oiean ipiñi zuen zur puska bat, buru-aldetik larru illetsu batekin eta gañerakoa oi-janziakin ondo estalia. Lard 168.
Oe-jantziak alde batera jaurtita. TAgUzt 252.
v. tbn. Ag G 42.
azpiadiera-2.1.2
(Fig.) Ta [Jaungoikoaren] Seme onek gizonaren jantzia arturik. AA III 269.
Odeizko yantzijan dator negu latza. LauxBBa 6.
Lurrari urrezko jantzi aberatsa erazten. TAgUzt 77.
Zuk bertsoari emaiten duzu / merezi duen jauntzia. Mattin 81.
Jantzi berri atsegina egokitu diete antzinako bertsoei. MIH 324.
v. tbn. Lard 508. AB AmaE 7. NEtx LBB 50. Jauntzi: JE Bur 139.
azpiadiera-2.2
2.
(V-gip).
Ref.:
Etxba Eib; Elexp Berg. "Se dice en sentido figurado por ayuda, apoyo, sostén. Artu daben gizonan jantzixagaz, ez da elduko urriñ"EtxbaEib.
"Beti zentzu negatiboan. Zuekin bajaok jantzixa..., ez dagoela "jantzirik", etorkizunik, alegia" Elexp Berg.v. jantzitasun, janzkizun.
azpisarrera-1
ALBORA ADI EZ JANTZI.
"Eztago ori albora adi yantzia, está ése muy bien vestido (V-ple)" A EY III 347.
azpisarrera-2
BEHETIK GORA JANTZI.
Ser un hombre (litm. 'vestirse de abajo arriba'). "Ori beetik gora yazten da, ése es un afeminado, litm.: se viste de abajo arriba (G)" A EY III 240 (pero cf. infra BURUTIK BEHERA JANTZI). Betik gora prakak jazten dituanik iñon bada, betor Iñazio Marin ondora!AgG 105.
azpisarrera-3
BURU-JANTZI.
v. buru-jantzi.
azpisarrera-4
BURUTIK BEHERA JANTZI.
"Orrek burutik bera yantzi bear luke eta ez beetik gora, ése debiera llevar faldas y no pantalones (G)" A EY III 93.
azpisarrera-5
ERDI-JANTZIAN(Estar, etc.) a medio vestir, medio desnudo. Argala, kolore txarrekoa, ta erdi-jantziyan arabakia zeriola. AranSIgn 35.
Emaztea karraxika erdi-jantzian irten zan. MujPAm 53.
Jesus Aurtxoa lasto gañean etzanik, erdi jantzian. InzaAzalp 61.
Jetxi da erdi-jantzian. OrSCruz 57.
Espartziñak txiñalka, erdi jantzian, orraztu ere gabeak.AtañoTxanKan 150.
azpisarrera-6
ESKU BIEKIN JANTZI.
v. esku.
azpisarrera-7
ETXE-JANTZI,
EUSKAL-JANTZI.
v. etxe, euskal.
azpisarrera-8
JANTZIAN(G-azp ap. Gte Erd 179). (Tras tema nominal nudo). (Estar, etc.) vestido de. "Militar jantzian dabil (G-azp)" Gte Erd 179. Eiztari janzian, eskupeta eskuan eta txakurra aldamenean dituela. IztC 473.
Aurrenengo erausian ezagutu zuten arkume janzian ari zitzaien otsoa. AranSIgn 99 (v. tbn. en contexto similar Ir YKBiz 138 ardi-yantzian).
Ara, ama! Aurreko Txoko andre jantziyan dabil. Iraola 24.
Sagardotegiyan arkitzen zan Zarpa, iñauteri askotan ateratzen dana artza jantziyan. Ib. 98.
Urbildu zan Tolosara, baserritar-jantzian. OrSCruz 57.
Maritxo moja jantzian [...] azaltzen da. AlzRam 110.
Alkatea, agintari jantzian, ginbail-luze, zigor ta guzi. LabEEguna 111.
Ikusi du Gaitza apez-yauntzian aldareetan irakasten. OrMi 134.
Erromes jantzian ikusirik [...]. EtxdeJJ 246.
[Bi soldaru] kaki-jantzian. AnabAprika 61.
An agertu zan artzai-jantzian, larru-zamar, makilla ta guzi. BerronKijote 149.
Orra gure txoria / gizon jantzian. Olea 126.
Kaletar jantzian dabiltzan salutadore horietakoa. MIH 49.
Toki eta pertsona izen [...] euskal jantzian agertzen direnak. MEIG III 138.
(v. tbn. VII 112 erromantze jantzian) v. tbn. Bv AsL 136. Alz STFer 121.
azpisarrerakoSense-8.1
Ogeiren bat kristau bai bait-ziran, atorra-jantzian zetozenak."Encamisados."BerronKijote 209.
azpisarrerakoSense-8.2
(Precedido de gen.) Ez gizonak, ezpada gizonen janzian Jainkoak jatsi zazkigu. Lard 508.
Rusiano baten jauntzian abian zelarik Holandiari buruz. StPierre 32.
Garbiki jauntziak dira, langileen jauntzian. JEBer 46.
Ongi-egile hura behar litake erregearen jauntzian eman eta [...] karrikaz karrika ibilll-arazi. ZerbIxtS 74.
azpisarrerakoSense-8.3
(Precedido de adnom.) [Kassala] hirian sartzen ginelarik, agertzen zauku gizon bat Europako jauntzian emana. Prop 1881, 44.
Odeizko yantzijan dator negu latza. LauxBBa 6.
azpisarrera-9
JANTZI-ARIN.
A medio vestir. Ezin-jekia botaz ta arekin maindire, / jantzi-arin dioaz otzak bildurtzeke. OrEus 136.
Oe-gainean iantzi-arin eserita oldozketan aurkitu omen zuten. ZaitPlat 84.
azpisarrera-10
JANTZIDUN.
"Gaitero, vestido de gaitería, txorajanziduna" Lar. Deitzen eustan abade jantzidun batek. Gerrika 127.
azpisarrera-11
JANTZI EGIN.
"Induere camisiam, athorra jauntzegin" Urt IV 110.
azpisarrera-12
JANTZI ERAGIN.
Hacer vestir. v. jantzarazi. Berealaxe jan edo jantzi eragingo zion Malenek atarira zetorren beartsuari. AgG 135.
Soñeko ederrez jantzi eragidazuz. Otx 123.
azpisarrera-13
JANTZI-ERANTZI (V, G ap. A).
a) "Las mudas de vestir" A. Guazen, eman zaiogun / jana ta erariya, / oia, legorpea ta / jantzi-erantziya. Echag 32. b) (V-ger ap. A; jauntzi-erauntzi BN ap. A; xantzi-erontzi Ae ap. A Aezk 298). "La doble operación de vestirse y mudarse de ropa. Jantzi-erantzian ordu bi bear dozuez zuek (V-ger)" A. "Xantzi-erontzietan, en vestirse y desnudarse" A Aezk 298.
azpisarrera-14
JANTZI-ERANTZIKO.
De quita y pon. Orra or ia goizero, yantzi-erantziko zelaia. OrQA 63 (se refiere a la formada por la niebla, vista desde una cima).
Hori zen, izan ere, niri zegokidan jazkera, beste edozein jantzi-erantzikoa bailitzateke neretzat. MEIG IX 95.
azpisarrera-15
JANTZI-ETXE.
v. janztetxe.
azpisarrera-16
JANTZI-GAUZA.
Traje, vestidura. Jantzi-gauzak saiatu ohi diren bezalatsu. MEIG V 71.
azpisarrera-17
JANTZI-JANTZI EGIN.
Intens. de jantzi. Azkoitiako kale guztiak apaingarri ikusgarrienez jantzi-jantzi eginda agiri dira. AEmilAndreM 188.
azpisarrera-18
JANTZI-KONTU.
Asunto de vestir. Jantzi-kontuak urrengorako itxi bearko doguz. BilbaoIpuiB 191.
azpisarrera-19
JANTZI-LAGUNTZAILE.
Ayuda de cámara. Alarcos kondearen aide urkoa zala, edo beintzat yantzi-laguntzailea. OrTormes 75.
azpisarrera-20
JANTZI-LEKU (Lar (-nz-), H),
JAUNZLEKU (iaunzlekhu H).
"Vestuario, donde se viste" Lar.
azpisarrera-21
JANTZI-MAISTRA.
"Modelo, maniquí. Gure nexkak or joan dira, jantzi-maixtra oiek ikusi bear dituztela-ta" Gketx Loiola.
azpisarrera-22
JANTZI-MODU.
Tipo de traje, de vestidura. Bere janzimodua aldatu ta truka zezala agindu zion. AranSIgn 57.
azpisarrera-23
JANTZI-MOLDE. Moda (de vestir).
Emaztekiek ez dituzte oraino ezagutzen Pariseko jantzi-moldeak (modes). ZerbMetsiko 251.
azpisarrera-24
JANTZITAN(Tras tema nominal nudo). (Estar, etc.) vestido de. Bi anaia gazteenak soldado jauntzitan ikusiak nituen. LarreArtzainE 107.
azpisarrerakoSense-24.1
Emakume bat ikusi zuen etortzen, ohi ez bezalako jantzitan.Mde Pr 268.