Harremana

    OEH - Bilaketa

    3542 emaitza etxe bilaketarentzat

    Sarrera buruan (345)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    mesede.
    tradizioa
    Tr. Mesede es la forma propia de la tradición meridional, aunque hay merzede y mersede en textos navarros antiguos (esta última tbn. en CatUlz 22); mertxede en los versos guipuzcoanos de los hidalgos de Soravilla y en algunos textos navarros; mesere en algunos bersolaris y textos populares gipuzcoanos, y mezede en T. Etxebarria y Anabitarte. En la tradición septentrional, se encuentra mertxede en Leiçarraga, en una carta bajo-navarra de fines del s. XVI y en otras labortanas de la misma época, y en Belapeyre; merxede en Etcheberri de Ziburu, Haramburu y Pouvreau, y merzede en Voltoire. Hay un ej. de mesade en Moguel (PAb 189 mesadia, junto al frec. mesede ), probable errata. En DFrec hay 61 ejs. de mesede, meridionales.
    sense-1
    1. (V, G; Lcc, Mic 7v, VP 61v, Lar, Añ, Dv (V, G), H (V, G), Zam Voc); mertxede (B, R; Lar, H); mersede; merxede (O-SP 230, SP); mertzede (H); mesere Ref.: A (mesede, mertxede); Elexp Berg.
     Favor, merced; beneficio. "Grâce, faveur" SP. "Merced, dádiva, gracia, beneficio" Lar. "Iongoikoaren mertzedeaz, par la grâce de Dieu" H. "Mesede bat eskatzera nator" Elexp Berg. En AxN se explica ofizio (317) por mesede. Tr. De uso gral. en la tradición meridional desde la primera mitad del s. XVII (cf. mertxede egin ya en Sorabila). Al Norte se documenta en Leiçarraga, Haramburu (267 merxede ) y Pouvreau.
    Zeren bere graziagatik eta mertxedeagatik on baitarizku. Lç Ins D, 1v. Iainkoaren probidenzia bereziaren merxede hutsaren azpian behar dugula iarri. SP Phil 489. Ezagutzen ezpadaue, / alango mesedea, / axe bai banidadea. BBizk 7. Jainkoagana biotza jasotzea, mesede eske. CatBurg 21. Ez ete dakije zeinbat mesede dakarrezan [Misinuak]? Mg CO 295. Mesedeak dituzu artu? / Ez zaiteala iñoiz aztu. VMg 43. Kaltezko ta mesede bagako gurari asko. fB Ic II 267 (v. tbn. III 366). Bizkaiak ez dau biar / aztu mesede au. Ulib (in FrantzesB II 35). Mesede bat eskatu / bear dizut. It Fab 148. Ze mesede andijak dakazan Marijaren deboziñuak. Ur MarIl 46. Zer egin etziekiten, artutako mesede andi ari zegozkion esker onak emateko. Lard 427 (v. tbn. 69). Ekarriko deutsezanak probinzija oni mesede andijak. (1860). BBatzarN 191. Nik zor diot mesede gogoangarri bat Birjiña Guadalupekoari. Zab Gabon 102. [Dema] ikustera juan giñan / makiña bat jente, / gorputzak mesedeik ez, / patrikadak kalte. Ud 120. Eta esaniko prestaerak euki baga komulgetara doianak, artuten dau bere Jesukristo? Bai, Jauna; baña onera eta mesede baga. Itz Azald 158 (v. tbn. 91). Burruka orrek mesede baño kalte geiago lekarkela. Eguzk GizAuz 82. Idazkiak zerga gabe bidali al izateko mesedea. EAEg 10-12-1936, 505. Adarretan tinko ezarritako kabitik txorikumeei mesedea datorkien bezalaxe. Vill Jaink 161 (v. tbn. 167). Zenbat mesede lortu ditugun / Zu jarriz bitartekotzat. Basarri 8. Bertsotan erriz erri ibiltzeko mesede aundirik zegoanik ez nuan pentsatu izan, papeletan bertso asko jarrita. [...] Papeletan bein jartzen dezun bertsoa ez da zurea. Uzt Sas 19 (345 mesere). Batzuentzako mesede dana / bestientzako kaltean. MMant 79. Jainkoak amaseigarren mendeari egiñiko mesede bikain-bikaiña izan zala Teresa Deuna. Onaind STeresa 116. Eta mesederen bat eskatu baeban, etxakon begiratu nor zan. Gerrika 88. Inork mesede eta miraririk eskatuko ez dion erlikia bezala. (In MEIG VI 45).
    v. tbn. Ber Trat 27v. FabriP 4. Cap 34. OA 55. Arz 41. Acto 459. Urqz 6. Iraz 50. Lar SAgust 16. Cb Eg II 25. Oe 5. Ub 59. AA I 454. JJMg BasEsc 60. Astar II 280. Añ EL2 31. CatLlo 74. Echag 222. Izt C 181. CatBus 55. Arr May 97. Bv AsL 154. PE 133. JanEd II 117. Urruz Zer 19. Ag Serm 360. KIkV 85. KIkG 68. ArgiDL 44. Or SCruz 131. Enb 79. Otx 90. Munita 39. NEtx Antz 66. Akes Ipiñ 11. Bilbao IpuiB 208. Etxde JJ 154. Gand Elorri 137. Arti Tobera 283. Erkiag BatB 68. Anab Poli 80. SM Zirik 16. MAtx Gazt 76. BEnb NereA 40. And AUzta 48. Alzola Atalak 8. Berron Kijote 123. Mertxede: ReinEusk2 173 (Mañeru, 1684). El 62. LE Prog 100. CatSal 33. CatR 39. CatAe 32. Mesere: Ill Testim 27.
    azpiadiera-1.1
    --Illabeteko Baserritarra-ra suskribitu ta askoz merkiago aterako zait ala, ez da? --Bai; gutxienaz izango dezu lau duroren meseria illian. Iraola 31.
    azpiadiera-1.2
    Baño nik besteakin mezede txarra neukan, eta [...] ez nien jaramonik egiten. Anab Aprika 82.
    azpiadiera-1.3
    Baña senarra, gizon askon antzera, emaztiari gura zetsan guztiagaz, zan azkonarra [...] eta ari biar zetsan mezedia, sarri auzuan eitten eban. Etxba Ibilt 469.
    sense-2
    2. (G-bet; Lar, Añ, H, A Apend); mesere ( VP ); mertxede (Lar); mersede; merzede Ref.: Garate Cont RIEV 1935, 351.
     (Como tratamiento o título de cortesía). (Su, vuesa, vuestra) merced. "Nola dago vide [sic] mertxedea" Ech 449v. "Para hablar con los sacerdotes y otras personas de respeto se le añade el decir zure mersedea u orre mersedea" AltsAuz 315. "Berorren meserea, vuesa merced" VP 92r. "Vuesa merced, [...] bere mesede, mertxedea" Lar (Añ berorren mesedea). "Con perdón de Vmd., [...] zure mesedearen, berorren lizenziaz" Añ (s.v. salva). "Formule de politesse. Zure mesedeak nai dabela" H. "Mertxede da apezer errespeto andiago ekuteko ezik berze gizoner" Mdg 125. "Jaiki bitez beon mesedeak, hagan el favor de levantarse vuestras mercedes (serora de Orio)" Garate Cont, RIEV 1935, 351.
    Zure mersede ori balioa, len baño obeto leginke. (Alsasua, 1568). ReinEusk2 109. Aen mesedea serbidu izaten lizala. Lazarraga 1142v. Zure mesedeorr[i]. Ib. 1138r. Mesedeori serbietako / eztot nik intereserik. Ib. 1195r. Jauna: erremerziatzen derauzut zeiei zure mertxediak hainberze kuidado baitu nizaz. CartEspBN 449. Zure mesede oriek bida[l]du zidan kartaren [...]. AzkGut 33. Zure merzedea sar dadilla dendan. "Entre V.M.". Volt 251 (v. tbn. 210s). Zeure mesede ori ondo dago? Mic 13r. Zer nai daude almorzadu orren mesedeok? Ib. 13r. Orren mesede ori. Ib. 13r. Aren mertxedearen itz batek anitz egiten du edoziñ ere gauzetan. CartNav 138. Orren mesediori serbitzeko ni naiz Jauna. Acto 254. Sazerdoteari [...] esan eutsan: Eta, jauna, zure mesedeak etorkizuna bazau? Cb EBO 43. Beraren mesedea. "Su Reverencia". Izt Carta a JJMg 19. Eta jakin bear du / bere mesedeak. It Fab 118 (46 berorren mesedeak). Au aditu ondoren, / aren mesedea, / asi zan piskabana / artzen asnasea. Ib. 119. [Esopo zan] jakintsun andia / eta lendabiziko / onen mesedeak / mintzarazo zituen / ederki abereak. Ib. 17. Bedorren Mesedea jakiñaren gañean ifintera [gatoz] . Izt C 406. Jakin begi bada Berorren Mesediak. (1866). BBatzarN 239. Igan den ilabetian, nik, orren mertxediari eskribitu nauneko antzineko egunetan. Mdg 125.
    v. tbn. Merzede: ReinEusk2 111 (Yerri, 1569). Ib. 141 (Ulzama, 1598).
    sense-3
    3. (Precedido de dat.). Merced a, gracias a.
    Orain badozu mea, / Oropesari mesedea. BBizk 27.
    azpisarrera-1
    MESEDEAN.
    azpisarrerakoSense-1.1
    a) (Precedido de gen.). A merced de. "Uhinen merxedean dabiltza gorputzak" SP.
    Eztezazula permeti itsaso urdiñean, / gure gorputzak dabilltzan uhiñen merxedean. EZ Man II 144. Haren diszipüliak ihesi joan ziren eta gai orotan [Jesüs-Krist] soldadoen mertxedian ützirik, hoiek bere ahalaz mesperetxatü zien. Bp II 47.
    azpisarrerakoSense-1.2
    b) En beneficio de, en provecho de.
    Onelako ume-zurtz triste, sentidu nagusi edo prinzipalén faltan dagozanén probetxu edo mesedian. (1862). BBatzarN 197. [Lana egin dute] batzuentzako mesedean da / bestientzako kaltean. EusJok 59. Estroparak izandu / dira Donostian, / batzuen meserian, / askoren kaltian. MendaroTx 376. Irribarrez diardutso [Birjina Mariari] / landako loreak [...]. / Lurreko abereak / bere mesedean / jaio ta arrazkero / dagoz ardurean. Balad 204 (de interpr. no segura).
    azpisarrera-2
    MESEDE HANDIKO.
    Beneficioso, de gran ayuda.
    [Zure] obra onak izango dira guretzat bere mesede andikuak. JJMg BasEsc 220s. [Erakutsiko deutsut sazerdotetzako sakramentuba] ze mesede andikua dan. fB Ic III 282.
    azpisarrera-3
    MESEDE EGIN Tr. Bien documentado en la literatura meridional desde el s. XVI. Al Norte sólo lo hallamos en CartEsp (donde suelen aparecer tbn. rasgos más occidentales), y en Belapeyre y Xalbador.
    azpisarrerakoSense-3.1
    a) V-arr-gip, G-azp-goi, AN-5vill, Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg; Gte Erd 220.
     Favorecer, hacer un favor. "Merxede eginen derautazu, vous me ferez plaisir" SP. "Mesede eiñen pagua, ate ostian palua " Etxba Eib. "Erretirua artziak mesede ein ddotsa" Elexp Berg. "Arazo horrek mesede egingo digu " Gte Erd 220.
    Zure señoriaren karta emen batu zait(a) kontentu asko eman baitit, askotant [sic] el dadila nire mertxede egitera. CartEsp 451 (tal vez por niri, pero, aunque no se incluye facsímil de esta carta en la ed. de Satrustegi que citamos ni en la de J. M. Floristán, la grafía habitual para -i en estas cartas es <y>, lo que parece excluir un error de lectura). Nola atrebitzen den eskatzera erregeri mertxede egin drazon. Ber Trat 27v. Kirie eleison: grekez: O Jauna, egigüzü mertxede! Bp II 62. Neuri mesede egiteagatik. Lar SermAzc 49. Amabi berso oneek / entzun dituzanak / mesede egin beide / Abe Marija bat / orain errezetiak. DurPl 106. Guk bere Majestadeai inzógun mertxéde. LE Doc 108s. Ezin konta al dira Jaunak onra ta mesede egiten ez dienak eta betiko galtzen diranak. AA III 263. Bati mesede egiterren [...] guzurra esaten bada besteren baten kalte andijan [...]. Astar II 184. Egin biar deutsagu mesede premiña daukanian. fB Ic I 96. Neuri mesede baino ez deust egin. fB Ic II 191. Barau egitea [...], mirariak egitea, nekatuai ta gaixoai mesede egitea. Añ EL2 214s. Eta alabai mesede egin zien Ijitoa aitak ezagutu naiez, beregana eraman zuen. Lard 66. Orra mesede eginda zer eskerrak. Sor AKaik 122. Eta komulgeteak mesede egiten deutsenak, zer egin bear dabe [...] mesede geiago artuteko? Itz Azald 158. Beti izango naz zeuen otseña, mesede egin al dotsuedan guztian. Echta Jos 134. Egiña da mesere / makiña besteri. MendaroTx 443. Langilleai mesede egiteko [legea] . Eguzk GizAuz 32. Bizi diran etxebizitza, mesede egiñaz, nagusiak emana izan. "Cesión voluntaria". EAEg 1-11-1936, 192. Norbaiti mesede egin balezaioke, pozik eskeiñiko diot. NEtx Nola 3. Mesede egiteko ta laguntzeko beti prest. NEtx Antz 137. Laguntzar bateri mesede egitearren. Erkiag Arran 164. Ez dot uste kalterik egingo deutsunik. Mesede bai, ziur. Bilbao IpuiB 10. Niri mesede egitera etorri zan baiña kalte egin dit. And AUzta 62. Bide ortatik jarraitzeak mesede egiten digu. Vill Jaink 80. Gauza gatxa da mesede egiten / iñori kalte egin barik. BEnb NereA 113. Guziei mesede egiten ziolakoan. NEtx LBB 72. Zuri mesede egin beharrez / alper-alperrik gabiltza! Xa EzinB 126. Goizean baraurik gerezi-pruta jan [...]. Mesede egingo dio. Ostolaiz 46.
    v. tbn. Zuzaeta 59. Salav 105. Berron Kijote 125. Mertxede e.: GBidArr 172. FLV 1988, 148 (Ibero, s. XIX). Mesere e.: Uzt Sas 344.
    azpiadiera-1.1
    (Con determinantes). "Mesede asko egin dirazu" VP 62r. "Makiñatxo bat mesede eiñdako gizona bere denbora guztian" Etxba Eib.
    Erregutu eutsan Silviari legiola ain mesede andia. Lazarraga 1142v. Zerren egin deustan mesedea. Ib. (B), 1180vb. Egin digun ondasunas eta mertxede ain andias. Ber Doc 160r. Erregek egiten diezte soldadu andiei ontart eta mesede luzeak. Mb IArg I 387. Nik merezi baño mesede andiago egiten didate. Cb Eg II 137. Gráziak ematentiót [...] intidan mertxéde guzíes. LE Prog 98. Eginen zaikula aunitz mertxede. BatSerm1 255. Gaitz baño mesede geiago egin diot. VMg 38. O Jaungoikoa! Zu mesedeak egiten ugariegia zera! Arr GB 107 (v. tbn. 38). Berak egiten deutsuelako / ezin kontala mesede. AB AmaE 466. Mertxede kaur egin daiguk, yik guri egin nai onaren paku. Mdg 170. Deabruak damu artu egian, buldeak an egingo eban mesedeagaz. "Del bien que allí se hiciera". Or Tormes 115. Ez etortzearekin mesede aundi bat egiten digu. Lab EEguna 110. Gizarteari on eta mesede andiak egin dautsazanak. Eguzk GizAuz 44. Iñori laguntzeko edo mesede bat egiteko irrikitzen egoten zana. Etxde JJ 98. Ez liguke danoi ere mesede txarra eginen. Ib. 123. Mesede bat egingo al zeuskit? Bilbao IpuiB 129. Neurriztasun onek mesede besterik ezpaitigu egingo. Vill Jaink 77. Erlijioak bere mesedea egin zion gizadiari. Ib. 76. Premiz arkitu izan danari / mesede asko egiña. Basarri 30. Mesede ederra egingo niotekek nik nere gurasoai etxean banego! Salav 72. Amaika mesede egindako gizona, auxe! NEtx LBB 5. Baiña [zakur] ura iñork il balu, mesede ederra egin dik. JAzpiroz 27. Mesede asko egin dizkio lehen gure hizkuntzari. MEIG III 61.
    v. tbn. Cap 128. Arz 60. Iraz 51. GavS 7. CrIc 45. Mg CC 217. Añ CatAN 75. Añ EL1 163. Gco I 394. AA III 340. fB Ic I 50. Astar II 289. CatLlo 98. Izt C 101. CatBus 59. Ur MarIl 69. Lard 167. Aran SIgn 109. Apaol 90. Legaz 50. Azc PB 129. Bv AsL 222. A BGuzur 141. Ag Ioan 117. Goñi 96. Echta Jos 363. ArgiDL 70. Inza Azalp 15. Tx B 167. Enb 86. Otx 110. SMitx Aranz 236. Munita 90. Arti Tobera 267. Anab Aprika 72. Etxba Ibilt 464. Alzola Atalak 106. Berron Kijote 188. Etxabu Kontu 151. Mertxede: LuzSerm 282. Mesere: Iraola 94. Ataño TxanKan 172.
    azpisarrerakoSense-3.2
    b) Hacer el favor de. Gram. Lleva como complemento un sust. vbal. con suf. instr. -t(z)eaz (sobre todo en los ejs. más antiguos) o det. -t(z)ea; hay tbn. algunos ejs. de -t(z)eko y de -t(z)en, e incluso alguno de part.
    Ezteietara mersede egiguzu etorri. (Eraul, 1564). FLV 1991, 288. Dio ezen Erregeren maiestateak eman diola konpania bat eta zenbait pika bidalzeaz mertxede dagiodala[por dagioela?] . CartEsp 465. Mesede egin digue igarotzen / dotoreak ta aitak. CartAzp 125. --Jauna, mesede egin begit konfesetiaz. --Bai pozik. Mg CO 185. Egin ziran mesede biraltzeaz [bi sagardo bonbilla] . Izt C 144 (v. tbn. 83). Eskatuten eutsan Marijari egijola mesede bein bakarrik erakustia. Ur MarIl 97. Azkenengo berbaldijari jarraitutiaz egidazu mesede. "Hazme el gusto". Ur Dial 48 (It egidazu atsegin). Baldin seme izateko mesedea egiten bazion [...]. Lard 148. Ia egingo diyon mesere / [...] itxogotia. Bil 78. Mitxel, naikoa dot ta, egizu mesede / berbok zeure barruan egitea gorde. AB AmaE 242. [Eskatzen zion Mariari] aurtxo Jesus erakusteaz mesede egiñ zegiola. Arr May 114. Egizu ba mesede esatea zegaittik [...]. Echta Jos 271. Egingo al dezu mesere anka oiek [...] beste nonbait jartzia? Iraola 64. Egingo al nazu mesere ematia baso bat ur? Ib. 29 (20 egingo al dirazu mesere). Eskribitu egiñ bearko diot [...] egiñ dezala mesede bialdu eraztiaz [...] erretratua. Urruz Zer 73. Augaitik zerbait emotia mesede egin biar daustak, gitxi badok be. Kk Ab I 14. Kristau zintzoa izanaz irauteko mesedea egiguzu. ArgiDL 66. Egin ezadazute mezedea nerekin zerbait edatea. Anab Aprika 83. Pixkat kantatzeko mesedea egin bear diguzu. Berron Kijote 126. Geur afariten etorritia / egin bazeinke mesede. Balad 140. Egiñ zazu mesere / neri esatia / nundik erosi dezun / erloju-katia. Uzt LEG II 265.
    azpisarrerakoSense-3.3
    c) Hacer merced de, dispensar de.
    Errege jauna, egiezu / alkabalez mertxede. Sorabila 4s.
    azpisarrera-4
    MESEDE-ESKE; MESETESKE (A Morf 69, 605); MESETESKEAN (V-ger ap. A ).
    "Beti azkanerako egin barik isten dozuz gauzak ta gero or ibilten zara jo ta su, meseteskean, iñor gogaituten (V-ger), [...] revolviendo cielos y tierra, pidiendo favores, incomodando a otros" A.
    Nagozu mesede eske onerean aurrera on eretxi degidazula. Lazarraga 1152v. Mesede-eske nator, / jauna, bedorrena. Olea 75. Lenengo zein neskak dantzan ondoena egiten zuan ikusi, ta berari mesede eske. BBarand 99.
    azpisarrera-5
    MESEDE IZAN.
    (Con aux trans. bipers.). Ser beneficioso para, ser provechoso para.
    Asko mesede zuten / beste erreinuak / gu onela izanaz / geren kaltekuak. Afrika 132. Ustez mesede zubelakuan / atera zaio dañua. EusJok II 59. Lenago ori egiñ bagendu / oraiñ mesede genduban. Ud 140. Asko saltzia mesere du / ta al dezubenak erosi. PE 141. Mesede du artuak zergatik intza sartzen zaio artoari eta freskoago egoten da. Sor Bar 47. Pentsatu det gauza oiek / paperan jartzia / mesere dedalako / eskolatzia. AzpPr 113. Egiñalak egin nizkion, gure euskera gaxoak mesede zula ta. Or SCruz 8. Estropada bat izandu degu / Donostiyako partian; / irabaztunak mesede zuten / galtzallientzat kaltian. Tx B II 177. Tabernariyak esan dezaten / [festa] dutela mesere. MendaroTx 389. Sega loditu zaiok; berriro / pikatzea dik mesede. "Es menester adelgazarla". Or Eus 308. Polik euskeraz jakitea mezede degu. Anab Poli 89. Donostian ainbeste euri egingo ez balu, mezede izango genuke ere. Anab Aprika 25. Izkuntza batek ez du mesede / emen dabillen trillua. Olea 80. Egunero goizean [oilloei] kilo bat arto emateko esaten zidan. Oso mesede zutela. BBarand 109.
    azpisarrerakoSense-5.1
    (Con adj.).
    Seme, garoak etxeratzeko ordua diagu. Atzo ebakitakoa busti baiño len, aterperatuko ba gendu, mesede ederra giñakek. NEtx LBB 22.
    azpisarrera-6
    MESEDERAKO.
    (Precedido de gen.). Para beneficio de, para provecho de. v. MESEDETARAKO.
    Bautismua da batiatuten danaren mesederako. Konpesinoia ondo konpesetan danaren mesederako. fB Ic III 300. Eskola zuen mesederako ipiñita dagon estalpea da. Ag Serm 342. Eta alan, batzuen egite onak dira besten mesederako. Itz Azald 44. Arto ta masti / sagar ta aranak, / gure mesederako / egin ditu danak. JanEd II 110. Bere ta berien mesederako ondoen deritxona egiteko. Eguzk GizAuz 145. Gizartearen onerako eta mesederako diren dotriña batzuk. Vill Jaink 159. Izan liteke mesererako / da izan liteke kaltean. Uzt EBT 86. Gure oituren mesederako / jarrai zazute onela. Olea 61. Eta euskal literaturaren mesederako deus onik jaio bazen han [...]. MEIG IV 127.
    azpisarrera-7
    MESEDETAN.
    En beneficio de, en provecho de.
    Askoren meseretan / egindako promesa / suerte onarekiñ / konserbatu beza. Arrantz 133. Okasiyo bat jarri / digute atian, / ebendako mesedetan, / guretzat kaltian. Yanzi 147. Horrelakoak gertatu ohi ziren [...] ez entzuleen laguntza eta mesedetan. MEIG VII 42.
    azpisarrera-8
    MESEDETARAKO.
    Para beneficio de, para provecho de. v. MESEDERAKO.
    Nik, bakar-bakarrik zer dan zure mesedetarako ta zer dan zure kalterako esango dizut. MAtx Gazt 65. Horiek gorabehera, guztion mesedetarako izango da noski liburu hau. MEIG III 47.
    azpisarrerakoSense-8.1
    (No precedido de gen.).
    Alabatxo bat baduala-ta, ori mesedetarako izan liteke. TxGarm BordaB 182. Anemia daukanak ere mesedetarako izango du intxaurraren pruitua. Ostolaiz 55.
    azpisarrera-9
    MESEDE-TOKI.
    Propiciatorio.
    Kutxa onen gañean zegoan Propiziatoprioa edo mesede-tokia. Lard 82s.
    azpisarrera-10
    MESEDE-USTEZ.
    azpisarrerakoSense-10.1
    a) Pensando hacer un favor.
    Mesede ustez ibilli eta / zenbaitek ez du eskerrik. PE 41.
    azpisarrerakoSense-10.2
    b) Pensando beneficiarse.
    Mesede-ustez asi zan eta / etorri zaio kaltia. Tx B I 180. Okasiuan ibilli gabe / mesere-ustez galeran, / obe genduke saiatutzia / bakoitzak beren karreran. MendaroTx 125.
    azpisarrera-11
    MESEDEZ.
    azpisarrerakoSense-11.1
    a) (V-gip; A) Ref.: Holmer ApuntV; Elexp Berg.
     Por favor. v. 2 arren, FABOREZ (b). Tr. Documentado en autores meridionales sobre todo desde finales del s. XIX
    Sazerdote jaun batek mesedez beñ eskatu zidan. Cb Eg III 348. Arren zabaldu begit mesedez atea. AB AmaE 321. Eskribitu naun kartan, erran naun, mertxedez eskribi laztadala. Mdg 143. Mesedez eskatuten deutsut. Echta Jos 46. Mesedez, zaldi au eukiko daustazu apur baten? Kk Ab I 8. Ez nagizue, mesedez, geiago jo. Erkiag BatB 188. Isildu zaite mesedez. Berron Kijote 217. Nere aldetik meserez eskumiñak eman akizkiozu. Ataño TxanKan 270. Eskatu eustan mesedez il orduko lerro batzuk egiteko agurtuaz. Gerrika 85. Jakiña, aizkolariak ez dira arkitektoak; ez dezaidatela gaizki artu, mesedez. Insausti 211. Barka, mesedez, aipamenaren luzea. MEIG V 96.
    v. tbn. It Fab 55. A BGuzur 115. Ag Serm 360. Moc Damu 34. Altuna 34. Mde Pr 170. JAIraz Bizia 123. Bilbao IpuiB 34. SM Zirik 112. Osk Kurl 22. Arti MaldanB 223. MAtx Gazt 92. Arti Ipuin 27. Salav 104. Lab SuEm 211. Etxba Ibilt 464. Uzt Sas 240. Onaind STeresa 108. Meserez: MendaroTx 239. Uzt LEG I 287.
    azpiadiera-1.1
    (Usado como exclam. de desaprobación).
    --Badakit andre su-emailletzat artzen nazula. --Mesedez! Nik olakorik esan al dizut? Lab SuEm 179.
    azpiadiera-1.2
    por misericordia.
    [Jesusek] ezin aurkitu dabela edolabere mesedez, gau bateko ostatua. Ur MarIl 97.
    azpisarrerakoSense-11.2
    b) (Tras gen.). En beneficio de, en provecho de.
    Saiatzen da egiñalez / bere nekian meserez / gizaixua bere kargua / galdu bildurrez. Xe 238.
    azpisarrerakoSense-11.3
    c) (Tras gen.). Por gracia de, gracias a.
    Gu jaio giñan, Jaungoikoaren mesedez, kristauen artean. Ag Serm 103.
    azpisarrerakoSense-11.4
    d) Beneficiándose, en situación de privilegio.
    Legea bete nai ezik ausarki dabiltzanak mesedez bizitzea ezin eraman genezake. "Disfruten de privilegios y ventajas". EAEg 31-3-1937, 1396.
    azpisarrera-12
    MESEDEZ ETA FABOREZ.
    "Por favor. Ixilik egon ari, mesedez eta faborez" Elexp Berg.
    azpisarrera-13
    MESEDEZKO.
    azpisarrerakoSense-13.1
    a) Provechoso.
    Zer festa eder ta mesedezkoa gaur ospatzen degun festa gozoa! Ag Serm 293.
    azpisarrerakoSense-13.2
    b) De favor.
    Txarri-erdia gizon antzera jantzi dabe txapel eta antioju-baltz da guzti, eta Pausuko automobill-taxisean sartu mesedezko pasaporte-papelakin. Alzola Atalak 56.
    azpisarrera-14
    MESEDEZKO ETXE.
    Casa de misericordia, casa de beneficencia.
    Limosnak izaten dira geisotegietarako, mesedezko-etxetarako eta umezurtzen tokietarako. Itz Azald 119.
    azpisarrera-15
    MILA MESEDE.
    Mil gracias, muchas gracias.
    Nire kantua gura dabena / betor neurekin bordera. / Eskerrik asko mila mesede / estot olako usterik, / etxean nabe aitak eta amak / ni ondo estimaturik. Balad 135.

    mesede

    mesede
    << MENDI-ETXE 0 / 0 MISERIKORDIA-ETXE >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper