Harremana

    OEH - Bilaketa

    3542 emaitza etxe bilaketarentzat

    Sarrera buruan (345)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    otoitz.
    tradizioa
    Tr. General en textos septentrionales y alto-navarros. A partir de Larramendi comienza a usarse entre autores occidentales, aunque hasta principios del s. XX es escaso entre los guipuzcoanos y prácticamente inusual en los vizcaínos; a partir de esta época su uso aumenta notablemente. Se emplea con mayor frecuencia (y entre los guipuzcoanos y vizcaínos, siempre) en sentido religioso; no ocurre esto en lo que respecta a los autores meridionales con otoitz egin (q.v.). La forma propia de la tradición suletina es othoitze, aunque en los textos más antiguos suele alternar con othoitz: así, hay ejs. de ésta en Belapeyre (II 11) y FPrS (19). Tbn. usan othoitze Dechepare (aunque othoiz egin ), Leiçarraga (1 Tim 2, 1) y Tartas (Onsa 139, pero cf. 49 othoitz ). Los autores mixanos emplean othoitza (v. AR, CatLan 100 y SalabBN Mt 8, 5), forma que es tbn. la más habitual en Leiçarraga (que, sin embargo, emplea casi siempre othoitz egin ). En Mendiburu el tema parece ser otoitza, como se deduce del inesivo otoitzan (IArg I 92, 69 y 80); otoitz sería forma apocopada, conforme al hábito de este autor. Hay otoiz (dejando aparte posibles erratas o grafías ambiguas) en Ubillos (149), Guerrico, Aguirre de Asteasu y CatB (34); sin embargo, tanto Ubillos (81) como CatB (76) usan siempre det. otoitza yotoitze- (en los demás sólo hay tema nudo). En DFrec hay 251 ejs. de otoitz, 37 de ellos septentrionales, y 3 de otoiz.
    sense-1
    (AN-ulz, L, B, BN; Lar, Añ (AN), Izt 85r, H; -th- Volt 109, SP, Urt I 47, Ht VocGr, Arch VocGr , Dv, H); otoitze (-th- BN-ciz, S; Gèze, Dv (S), H (BN, S)); otoitza (-th- H); otoiz ( VocB ) Ref.: A; Iz Ulz.
     (Ref. tbn. a las que no son sólo rogatorias). Ruego, súplica; oración. "Prière" Ht VocGr, Gèze y Dv. "Oración a Dios o a sus santos" , "demanda, súplica", "plegaria" Lar. "Rezo" , "rogación", "ruego", "preces" Lar y Añ.
    Othoitze bat banegion larradala egia. E 215. Ezen entzun izan duk hire othoitzá. "Ta prière". Lç Lc 1, 13 (He, Dv, Brunet, Leon, Or ot(h)oitz; Ol otoi, Ker, IBk, IBe eskari). Marinelek nola egin behar dituzten bere othoitzak. Mat 325. Gure otoitzak entzuten dituzula. Ber Trat 43r. Eske haur egiten deratzut, haur da ene othoitza. Ax 597 (V 384). Ezin egin badezakezu ahoko othoitzik. SP Phil 93. Arratseko othoitzia. Bp I 135. Iarraik zakizko othoitzari. Ch III 53, 1. Otoitz hau berau euskeraz. Lar STomas 1. Harat zure othoitziak [...] igor itzazü. Mst I 23, 9. Ez du ill berriak otoitz beharrik. Mb IArg I 245. Eliza sainduak erraten duen bezala, bere esker-onezko othoitzetan. Lg I 232. Bi othoitza suerte horien explikazionia. AR 109. Egin ortáko bere otoitzak, peniténziak, limósnak. LE (in BOEanm 614). Zazpi eskaera, otoitz edo orazio. Gco I 405 (439 otoiz). Emendik aterako degu otoiz edo orazioaren gaia. AA I 437. Induljentzia irabazteko egiten den azken othoitza. Dh 91. Haren izenian egiten deitzüt ene othoitze eta süplikazioniak. UskLiB 66. Otoitzari eman zitzaion. Lard 400. Othoitz bera berriz egin dautatet. Prop 1876-77, 168. Ama Birjinari erraten diozkitzun otoitzik oberenak. Legaz 22. Egin zituan bada bere erregu edo otoitzak. Zab Gabon 99. Jarraitu beti goiz eta arrats / egiñaz zeure otoitza. AB AmaE 23. Entzün itzatzü, Jauna, guretzat egiten zaitzün othoitziak. Ip Hil 227. Sekulan ez duela behinik behin, otoitza utzi. HU Aurp 184. Aien artean etzegoan ez Jaungoikoaren agindurik, ez otoitzik, ez oitura onik. Ag G 122. Elgarrekin goraki otoitz bat eginik Andre dena Mariari. StPierre 37. Aize guzietara dabillen kañabera da otoitzik gabekoaren biotza. Inza Azalp 124. Otoitzialako zian süia. Const 15. Zer derizkiozu --nik-- "otoitz bikaiñena" dalako ortaz? Or QA 124 (ref. a la contemplación mística). Ihardetsi zion Isabelaren otoitzari. Mde HaurB 41. Otoitzak amaitu ebazanean. Bilbao IpuiB 147. Etxe hori, zer nahi gisaz, beilarien otoitzek aspaldian dute saindutua. Ardoy SFran 131. Egin banu ere holako otoitza, ez abal ninduen agian sekulan entzunen Jainkoak. Larre ArtzainE 291. Otoitz horiek bertsutan ezarriak daudenean. MEIG IV 121.
    v. tbn. (Para autores guipuzcoanos y vizcaínos): CatBurg 41. Ub 81. It Fab 115. Aran SIgn 44. Urruz Zer 37. A Ardi 15. Belaus Andoni 10. Alz Ram 43. KIkV 48. KIkG 31. ArgiDL 85. Jaukol Biozk 88. Enb 197. Kk Ab II 144. Ldi BB 22. Munita 104. JAIraz Bizia 94. BEnb NereA 256. Basarri 109. Arti MaldanB 202. Anab Aprika 89. Gand Elorri 152. Osk Kurl 190. MAtx Gazt 102. Salav 80. Ibiñ Virgil 118. NEtx LBB 363. Alzola Atalak 126. Uzt Sas 63. Azurm HitzB 66. Etxabu Kontu 75. Ataño TxanKan 233. Onaind STeresa 45. BAyerbe 171. Gerrika 251.
    azpiadiera-1.1
    (Como primer miembro de comp.).
    Amonak oraiño, otoitz-ondarrak ba ditu. Or Eus 131. Soinu-kantuz baitario gau-egunaz otoiz-ke. Iratz 123. Othoitz-alkian da. Lf Murtuts 9. Biar ekin al banizaio otoitz-gogoeta mamitsu oni. Txill Let 143. Otoitz-arazoa bertan-beera iztea erabagiten dau. Onaind STeresa 53 (52 otoitz-jardun, 32 otoitz-lagun). Egin zitakeen orduan otoitz-giro hori errexki. Larre ArtzainE 224.
    v. tbn. SMitx Aranz 53.
    azpisarrera-1
    OTOITZ ARI IZAN.
    Rezar.
    Ezen molde hartan othoitz ari dena, Iesus Kristen ahoz othoitz egiten balu bezala da. Lç Ins E 3v. Othoitz ari girela, gure korpitzen hezteko. Bp II 65.
    azpisarrera-2
    OTOITZ-BIDE. v. otoizbide.
    azpisarrera-3
    OTOITZEAN. Rezando. "Othoitzean haritzea, prier" Dv. "(G, AN, L, BN, S), rogando" A Morf 361. Tr. Documentado desde principios del s. XVII, aunque relativamente poco frecuente hasta el XIX, en textos septentrionales y, en bastante menor medida, guipuzcoanos; en el s. XX hay tbn. algún ej. vizcaíno.
    Garazia egiguzu salbatuen artean / gure amoreak gatik dagoen othoitzean. EZ Man II 100. Othoitzean gagozkitzu. Harb 398. Bazedin ordu berean / otoitzean / iar belhaurikaturik. O Po 58. Gabaren gehien partea othoitzean zaramaten. Ch I 18, 2. Eman zen othoitzean. Lg II 205. Otoitzean behar zare bizi. Iraultza 27. Lakhet dute othoitzean, irakurtz onetan, elizako ofizioetan. Dh 65. Gozorik ez duketela / baizikan othoitzean. Gy 104. Berrogei egun eta berrogei gau otoitzean egin zituen. Lard 372. Aingürü Gabriel agertü zeion, othoitzian zegoalarik. Ip Hil 70. Batzuek, alegia otoitzean, zerbeit murruskatzen badautzute ere. HU Zez 35. Otoitzean jardun. KIkV 69. Erretaulak erakusten dauku saindua othoitzean. JE Ber 59. Hortxet nintzan bada, hirugarren kadira hortan, othoitzean ari ene populuarentzat. Lf Murtuts 4. Bide luze ta latzean / gure alde otoitzean. SMitx Aranz 222. Santa Barbarari otoitzean hasten. Zerb Azk 109. Lanean eta otoitzean ikasi. MAtx Gazt 33. Gauak ere otoitzean higatzen zituen. Ardoy SFran 311. Jainkoakin oroitzean / asten giñan otoitzean. Uzt Sas 70. Barruan bildurik antz-aldatuta lez dago otoitzean. Onaind STeresa 110. Ekin dio otoitzean. BBarand 18. Batzu otoitzean ari, besteak beneizone xoil baten galdez. Larre ArtzainE 322.
    v. tbn. He Gudu 32. Mih 47. Brtc 12. Balad 215. Jaur 169. Hb Egia 100. Dv LEd 14. Laph 41. CatS 96. LuzKant 68. Aran SIgn 45. Elzb Po 185. Jnn SBi 117. Zby RIEV 1908, 416. Arb Igand 76. UNLilia 6. CatJauf 99. Inza Azalp 124. Barb Sup 34. Ox 77. Const 30. Etcham 78. Ir YKBiz 116. Iratz 116. Etxde JJ 17. Or Aitork 281. Bilbao IpuiB 95. Larz Senper 50. Salav 80. NEtx LBB 340. Xa Odol 237. Mattin 96. MMant 137.
    azpisarrerakoSense-3.1
    Gogozko otoitzean ari dana. Inza Azalp 126.
    azpisarrera-4
    OTOITZ-EGILE (othoitzgille SP; otoizkille Ort Voc 151). (El) que reza; (el) que suplica. "Othoitzgillea, faiseur de prières" SP.
    Zaraten otoitz egille Iaungoikoaren aurrean. Ber Trat 40r (Doc 95r otoizgille). Zeruetan zaren, othoi, / gure othoizgillea. EZ Noel 175. Eztu edirenen bere behar orduan arartekorik eta ez othoitz egillerik. Ax 336 (V 224). Izanen direla ordari zien othoitz egile. FPrS 32. (FPrBN 22 othoiz gile) Ezdeusetik egiñ gaitutzu / zure othoitz egilleak. Gç 218. Zaitezte othoitz egille enetzat Hephron Tsoharren semearen aldera. Urt Gen 23, 8 (Dv bitharteko heldu). S. Pedrok bezala uts egiten dute otoitzgill anitzek beren eskantzan. Mb IArg II 351. Othoizgilek aitzinatüren dütie bere botoak eta othoitziak. Mercy 12. Trufa bedi nahi duena othoitz egileaz. Hb Egia 34. Iru agurtzale edo otoitz egille mota berexi dittezkela. Inza Azalp 119. Egun guztiko otoizkilleak. EEs 1929, 74. Aita Eusebe Larresoroar ezti eta otoitz-egile handi hura. Zerb Azk 53. Zuretzat ez zen [...] / lekaimerik otoitz egile. Mde Pr 288. Bainan zen apeza, izigarri otoitz-egilea. Etchebarne 110.
    v. tbn. Lf Murtuts 3. Larz Iru 46. Larre ArtzainE 74.
    azpisarrera-5
    OTOITZ EGIN (AN, L, BN, S, Ae, Sal; Añ (-iz), Aq 841 (AN); -th- SP, Urt I 162, Dv, H (s.v. othoiztea); othoitze e. BN, S; otoitzin AN-egüés-olza). Ref.: Bon-Ond 159; A; EI 357; Iz Ulz. Rogar, suplicar, rezar (a, por, etc.). "Abogar" Aq 841. "Cada cual ruega a sus santos, norek [sic] bere santuai otoitz (AN)" Aq p. 63. Tr. General en textos septentrionales y alto-navarros, y escaso en guipuzcoanos y vizcaínos hasta el s. XX.
    Jeinkoari othoitz egitera dizun mundu honetan prosperoki bizia eta berzian parabizuia. E 9. Eta othoitz egin ziezon fariseu batek harekin ian lezan. Lç Lc 7, 36 (He y Dv othoiztu, Oteiza y Brunet erregutu, Ol, Ker e IBk eskatu, Leon gomitatu; v. tbn. Lç Ins A 1r otoitza e.). Otoitz egiten dutela [sanduek] Iaungoikoaren aurrean. Ber Trat 19r. Hunela othoitz egiten dio [etsaiari] . Ax 205 (V 138). Othoitz egiten dio erreparatzeaz Jerusalemeko Hiri urratua. Gç 47. Gure etsaientako ere Jinkoari othoitz egitia. Bp I 50. Jaungoikoari otoiz egin enegatik. CartNav 139. Zeinak bihotz onez othoitz egiten baitio Jainkoari bere persekutatzailleentzat. Ch I 24, 2 (Mst Jinkua gogotik othoitzen beitü). Argatik otoiz egiten diot andre dona Maria birjinari. El 18. Jangoikoari otoitz egin ta bertan sendaturik uztera. Mb IArg I 319. Othoitz egin zion Jainkoari itsutzeaz yende hek guziak. Lg I 375. Hilen arimetzaz ziala othoitze egiten. Egiat 177. Nik eben-gátik otoitz egiten-dút. LE Io 17, 9. Mariak guretzat othoitz eginen dio Jesu-Kristori. Dh 267. Biotz osotik otoitz / gure egiñalean, / gorde zaitzan Isabel / denbora luzean. Echag 267. Othoitz egin dut zure fedeak ez huts egiteko. Hb Egia 108. Otoitz egiten diyot / [...] nere entendimentuba / argitu nazala. Ud 89. Othoitz egin zion Jesus Jaunari lagun zezala haren graziarekin. Jnn SBi 173. Maria Birjinari othoitze egitia. Ip Hil 48. Othoitz egiten du bere burregoentzat. CatJauf 76. Zuri ezkutitz bat egiteko otoitz egin zidan. A Ardi 104. Galdeiten dauziet otoitz egiteko enetako. (In Etchebarne 19). Ainbat ariñen osatu nadin / otoitz eiteko Jaunari. Enb 199. Aren alde otoitz egin zioten. Ir YKBiz 83. Berriz ere otoitz egiten dizut itzul zaiten. Mde Pr 114. Arengatik otoitz egin dezaten. Or Aitork 246. Egiozute otoitz sallaren jabeari, bidali ditzan langilleak. MAtx Gazt 106 (v. tbn.100). Otoitz egin zuen konberti ziten. Ardoy SFran 166s. Otoitz egin enetzat, Santa Madalena! Xa Odol 341.
    v. tbn. (Para textos guipuzcoanos y vizcaínos): It Fab 113. Lard 512. ArgiDL 67. KIkV 52. KIkG 34. Otx 182. JAIraz Bizia 89. Etxde JJ 248. Arti Tobera 279. Zait Plat 108. Olea 273. Uzt Sas 130. Ataño TxanKan 89. Onaind STeresa 128.
    azpisarrerakoSense-5.1
    Rezar, en gral. (sin expresar el objeto ni el destinatario).
    Bada othoitz egiten duzuenean, eztezazuela anhitz edas Paganoék bezala. Lç Mt 6, 7 (Dv, Leon, Ker, IBk, IBe ot(h)oitz egin, Echn otoitz in, Ip othoitze egin; He othoitzak egin, Ur erreguan ari, Ol otoitzean, Or otoitzekoan; v. tbn. Lç Act 21, 5 othoitze e.). Ezarten dut hemen othoitz egiteko molde bat. Mat 326. Hobeki iakinen dugu othoitz egiten eta Iainkoaren laudorioen kantatzen. SP Phil 143. Erremusina eta othoitz egiten. ES 150. Horduan ere an [aldarean] otoitz egitera. Mb IArg II 331. Othoitz egin dezagun sendo eta hazkar gareno. Jaur 131 (112 otoitza e.). Ganbarara igo zan otoitz egitera. Lard 498. Ahal bezain ardüra othoitze egin behar da. CatS 65. Behar da othoitz egin oraino ahoz eta mihiz. Jnn SBi 82. Eskolan ez dela otoitz egiterik. HU Zez 148. Otoitz egiteko ta ona izateko. A Ardi 26. Adi, apal, uste osoz eta iraupenez otoitz egin bear da. KIkV 47. Lauek, belhauniko, othoitz egiten dute. Ox 48. Elizan othoitz-egiten nindagolarik. Lf Murtuts 21. Otoitz-egin bitartean besoak altxa ta lurrari mun ematen zioten [mahomatarrek] . Anab Aprika 89. Otoitza egin ondoren, afaldu zuten. Izeta DirG 98. Otoitz egin zuen, predikalkirat igan. Ardoy SFran 199. Otoitz egiten ere elgarrekin. Larre ArtzainE 256. Egin, beti bezala otoitz egin daiteke. MEIG I 195.
    v. tbn. Gç 36. CatBurg 21. CatLan 67. Añ CatAN 28. JesBih 396. CatLuz 14. Hb Esk 5. Dv LEd 2. Ur Mt 26, 39. Afrika 89. Arr GB 107. Elsb Fram 184. Zby RIEV 1908, 211. CatJauf 97. Ag G 123. Urruz Zer 32. ArgiDL 129. Inza Azalp 123 (127 otoitza e.). Jaukol Biozk 95. Or Tormes 15. Ir YKBiz 269. Iratz 59. JAIraz Bizia 80. Zerb Azk 56. Mde Pr 298. Txill Let 142. And AUzta 155. Osk Kurl 60. MAtx Gazt 90. Xa EzinB 114. Azurm HitzB 59. Ker Act 1, 14. Ataño TxanKan 89. BAyerbe 171. JAzpiroz 64. Otoitze e.: Mercy 37. Otoitza e.: Brtc 182. KIkG 30.
    azpisarrerakoSense-5.2
    (Con -(r)ik, en contextos negativos o hipotéticos).
    Othoitzerik eginen duzuenean, albeitzinarrate hunela. Lç Ins E 4r. Eztezazula burua higi [...] dela othoitzik egiteko, dela hatsbeherapenik egiteko. SP Phil 168. Egun bat xoilki othoitzik egin gabe iragaitea. Jaur 109. Iratxoeri iñolako otoitzik egiten etzitzaielako. Or Aitork 78.
    v. tbn. Gç 139. UskLiB (othoitzerik e.). CatJauf 116. Inza Azalp 119. Kk Ab II 99. Barb Leg 144. MAtx Gazt 96.
    azpisarrerakoSense-5.3
    (Con adj.).
    Eta othoitz handi egiten zeraukan, ez litzan igor komarka hartarik kanpora. Lç Mc 5, 10 (He othoizten zuen handizki, Dv othoitz errekeika hari, IBk arren eta arren).
    azpisarrera-6
    OTOITZ EGINARAZI.
    Hacer rezar.
    Ezta aski izpirituari othoitz eginaraztea. Jnn SBi 82. An zeuden ene guzieri nere alde otoitz egiñaraztea gogoak eman zidan. Or Aitork 221.
    azpisarrera-7
    OTOITZ-EGINGU. Oratorio, lugar donde se reza. v. otoigia .
    Beste ofizio erran den eliza, xapela edo othoitze egingüian zelebratürik edo erranik izanen direnetara. Mercy 7.
    azpisarrera-8
    OTOITZ-EGITE. Rezo, oración.
    Hura ezta othoitz egite, baina hipokrisia eta Iainkoaren desohoratze eta trufatze bat da. Lç Ins E 3r. Egin zituen adiña errezo ta otoitz egiteak. Mb IArg II 354. Otoitz egite luzeak. Aran SIgn 67.
    azpisarrera-9
    OTOITZEKO. Rezador, (hombre) de oración.
    Behar da guziz othoitz, behar da othoitzeko gizon edo... othoizlari. Othoizlari 1954, 1. Gizon pollita, goxoa, fede handikoa eta othoitzekoa. Herr 2-10-1958, 3.
    azpisarrera-10
    OTOITZEKOAN.
    Al rezar.
    Otoitzekoan, ez egin berriketarik. Or Mt 6, 7 (Lç othoitz egiten duzuenean).
    azpisarrera-11
    OTOITZEKO ETXE. Casa de oración. v. OTOITZ-ETXE.
    Ene etxea othoitzeko etxe bat da mundu guziarentzat. Lg II 226. Othoitzeko etxe edo komentuetan. Hb Egia 103.
    v. tbn. Monho 30. Jaur 109.
    azpisarrera-12
    OTOITZEKO LEKU. "Othoitzeko-lekhu, oratoire" Dv. v. otoizleku.
    Goazen othoitzeko lekhura, barkhamenduaren eskatzera. Jaur 135. Lekhü orotan othoitziak egiten ahal dira; bena othoitzeko lekia da berheziki Eliza. CatS 65.
    azpisarrera-13
    OTOITZERA; OTHOITZERAT.
    azpisarrerakoSense-13.1
    a) A rezar.
    Gu othoitzara gendoazela. Lç Act 16, 16 (He othoitzerat, Dv othoitzera; Ol otoi egitera, Arriand otoitzetara, Ker otoitz egitera, IBk otoitz-lekura). Othoitzerat gohazinean. Jaur 181. Othoitzerat gohazinean. Jaur 181. Othoitzerat itzultzen da. Laph 224. Otoitzera baño len. Inza Azalp 126. Otoitzera doan bat. Or QA 139. [Kanpaiak] otoitzera, elizkizunetara ta batzarretara deitu. Etxabu Kontu 91. Arratsalde oro jiten ziren elizara otoitzera. Etchebarne 95. Zure ondoan ixiltzera eta, nork daki, otoitzerat. Larre ArzatinE 301.
    azpiadiera-1.1
    Agozko otoitzera dijoana. Inza Azalp 126.
    azpisarrerakoSense-13.2
    b) (Precedido de gen.). A petición (de), a ruego (de). v. OTOITZETARAT.
    Presidentak emanen du sentenzia azkena, / munduaren othoitzera muda eztaitekena. EZ Man I 85. Aphezpikuak buraso / zeureen othoitzera / kondemnatu zinituen / primezaz billuztera. EZ Noel 171. Eta haren othoitzera, hila piztu zen. Jnn SBi 111.
    azpisarrera-14
    OTOITZ ERAGIN. Hacer rezar. Cf. CatLav A 6r (V 7): B ati eragin behar zaio othoitza.
    Jinkoari othoitz eragiteko. Bp I 100.
    azpisarrera-15
    OTOITZ-ERREKERIKA. Suplicando insistentemente.
    Eta othoitz errekeika hari zaion, aurkhintzatik etzezan iraiz. Dv Mc 5, 10 (Lç othoitz handi egin).
    azpisarrera-16
    OTOITZ ETA ARREN. Suplicando insistentemente.
    Otoitz eta arren Jaunari dago / luza bage entzun dezala. Or Eus 184.
    azpisarrera-17
    OTOITZ ETA KANTA. Rezando y cantando.
    Otoitz ta kanta, gogoz diraute. Or Eus 228.
    azpisarrera-18
    OTOITZETAN. Rezando; rogando, suplicando. "Othoitzetan dago, il est en prières" SP.
    Hauk guziék perseberatzen zutén gogo batez othoitzatan eta orazionetan emaztekin. Lç Act 1, 14 (He othoitz segituetan, Ol otoiketan, Arriand otottan, IBk, IBe otoitzari emanak). Bethiere bataillatzen delarik zuengatik othoitzetan. Lç Col 4, 12 (Bibl otoitzaz). Eta, Jainko egin gaitezen, / dagogu onla otoitzetan. Elizalde 137s. Humiltasun handi batekin othoitzetan iarri. Ax 459 (V 298). Zaudete erne eta othoitzetan. SP Imit III 39, 3 (Mst othoitzetan). Paradüsian diren ororen gureki othoitzetan sar eraziteko. Bp II 63. Oi! nolakoa izatu den othoitzetan hekien berotasuna eta iarraikitasuna. Ch I 18, 2. Eman zen othoitzetan. Lg I 262. Gaiak eta egünak igaraiten zütialarik othoitzetan eta baruretan. Ip Hil 118. Azkenik zoan bethi oherat, othoitzean eta urrikitan. JE Bur 65. Ez nizun oraiño otoitzetan intzirinik egiten. Or Aitork 128. Alde guztitik poza eriola ebillen otoitzetan, koruko ordu-jardunetan, aizta arteko lanetan. Onaind STeresa 38.
    v. tbn. Arg DevB 128. Gç 140. CatS 104. Ox 53. Mde Po 27.
    azpisarrera-19
    OTOITZ ETA NEGAR. Suplicando y llorando.
    An gelditu zan otoitz eta negar. Or Aitork 114.
    azpisarrera-20
    OTOITZ ETA OTOITZ. Rezando continuamente.
    Bada hari ziran biotzez Jangokoari otoitz eta otoitz. Mb IArg I 385. Bere bihotz guziarekin othoitz eta othoitz ari zen. Barb Sup 142. Amazazpi urtetan jardun zun otoitz eta otoitz bere semea zuzenera zedin. Etxde JJ 229.
    azpisarrera-21
    OTOITZETARA; OTOITZETARAT (Precedido de gen.). A ruego (de).
    Hala nola igorri baiterauziet guriaren kopia zien othoitzetara. Etchart 7.1r. Gauza hauek eskribatuak dire [...] Martikoteneko andriaren othoitzetara. (1769). SenperEus 74. Davitek, Joaben erranetarat eta othoitzetarat, permetitu zion Absaloni egin ziozan salutantzia. Lg I 311. Hala asko mirakulu egin izan du seinduen othoitzetarat. Dh 266.
    azpisarrera-22
    OTOITZETARAT ERORI (Precedido de gen.). Plegarse a las súplicas (de).
    Urrun da Abraham erori baitzen Lazararen othoitzetarat. Lg II 189. Bainan, azkenean, Erregeren othoitzetarat erori zen. Barb Leg 69.
    azpisarrera-23
    OTOITZ-ETXE. Casa de oración.
    Nere etxea otoitz-etxea da, zuek ordea lapur-zulo egin duzue. Ir YKBiz 379. Milla errezu-opari eskeinka ari ziran Espaiñiako otoitz-etxe ta imajiña guztiei. "Casas de devoción". Berron Kijote 106. Izar diztikor lez agiri yakuz mundu guztian aren usategi liraiñak, otoitz-etxe errotsuak. Onaind STeresa 84. Ororen buru, erran behar dudana hau da: otoitz-etxe bat zela Semenarioa. Larre ArtzainE 198.
    azpisarrera-24
    OTOITZEZ.
    azpisarrerakoSense-24.1
    a) (-th- SP, Dv). Suplicando; rezando. "Othoitzez nagotzu, je vous prie" SP.
    Badere karitateagatik lehen othoitzez niagok. Lç Philem 1, 9 (He othoitz egin, Ol eskean). Orain dago zeruetan guztientzat othoitzez. EZ Man I 61. Hasi zeikan oihuz eta othoitzez Abrahani. Ax 597 (V 384). Oihuz, othoitzez dagoela. Gç 90. Orai ere phartitzen beniz zure othoitzez ber gisan. ' Voulant vous prier'. Etch 246. Gathu zahar bati zagokon othoitzez, / hura ematu nahiz bere arrazoiñ onez. Gy 98. Hiltzalentzat othoitzez zagon. Hb Egia 53. Noizbeit zure argitzeko / otoitzez ari nintzen. Iratz 20. Has gaiten Jainkoari otoitzez eskean. Xa Odol 276. Girixtino onen gisan / Gira otoitzez elizan. Larre ArtzainE 339.
    v. tbn. Mat 312. Harb 465. Hm 108. SP Phil 18. Arg DevB 180. Brtc 122. Laph 119. Zby RIEV 1909, 398. Etcham 107.
    azpisarrerakoSense-24.2
    b) (Precedido de gen.). A ruego de. v. OTOITZERA (b).
    Iaungoikoak Andre dona Mariaren otoitzes egiten duela milagroa. Ber Doc 135r. Ta gis artan [Jangoikoak Moisesen arreba] iduki zuen Moisesen otoitzez ta bere milagroz sendatu arte guzian. Mb IArg I 215.
    azpisarrera-25
    OTOITZEZKO (-th- SP, sin trad.). Rogatorio, de súplica.
    Gaiñerakoak [Abe Mariaren hitzak] dira othoitzezkoak, nola lehenak izan baitira laudoriozkoak. Mat 98. Adrezatuko diozkate bere othoitzezko galdeak. Jaur 359. Gurutzean josirik zegoala ere, iru itz gutxienez otoitzezkoak izan ziran. Inza Azalp 124.
    azpisarrerakoSense-25.1
    De oración.
    Otoitzezko espiritu aiñ miragarriz apaiñdua egon arren. Aran SIgn 46. Asteko zazpigarren eguna hautatu izan du othoitzezko eta pausuzko egun berezi batentzat. Arb Igand 59. Hau baitzen kristau gogoeta eta otoitzezkoa. Larre ArtzainE 327.
    azpisarrera-26
    OTOITZ-GAI. v. otoizgai.
    azpisarrera-27
    OTOITZ-LEKU. v. otoizleku.
    azpisarrera-28
    OTOITZ-LIBURU. Libro de oraciones. "Eucologue, othoitz-liburu" T-L.
    Orain Elizaren otoitz liburuan eta dotriñetan edo kristau ikaskizunetan dagoana. Inza Azalp 27. Soinekoak, arrosarioak, otoitz liburua eskuan. Ardoy SFran 143.
    v. tbn. Osk Kurl 212.
    azpisarrera-29
    OTOITZ-ORDU. Hora de la oración.
    Igaiten ziraden tenplera othoitz ordutan, baitzén bedratzi orenetan. Lç Act 3, 1 (Ker otoitz-ordu). Andik [minar-etik] deitu oi du deilariak jendea, ojuka, otoitz-ordua danean. Anab Aprika 53.
    azpisarrerakoSense-29.1
    Hora de oración.
    Neri au gerta oi zitzaidan askotan otoitz-ordu luzeetan. Or QA 176.
    azpisarrera-30
    OTOITZ TTIPI. Oración breve de carácter popular.
    Ikus, gai berezi horri buruz, Satrustegik, Aita Donostiak eta Azkuek bildu dituzten "otoitz ttipiak". Lf CEEN 1973, 124.

    otoitz

    otoitz
    << OSTATU-ETXE 0 / 0 OTOITZ-ETXE >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper