Azpisarrerak (sarrerak) (346)
gaztelu.
Onom.: Gaztellu et Meiana. (1025) Arzam 253. Miguel de Gaçtelu. (1100) Ib. 253.
1. (gral.; Lcc, IC 447r, Urt I 347, Ht VocGr 339, Lar, VP 33v, Añ, Lecl, Arch VocGr, VocBN , Gèze, Dv, H, Foix), gastelu (SP, Ht VocGr), gaztulu (R-is-uzt), kastelu, kastellu. Ref.: A (gaztelu, gaztulu); Lrq; Iz R 307; Etxba Eib.
Castillo; plaza fuerte; palacio. "Mot peu connu, sauf dans des noms propres de la région S.O. de Barcus" Lrq. "Gáztulia diáun íriaren géinian, el castillo está encima del pueblo" Iz R 307. En Deen I 67 se encuentra "Gaster.uba, skantz".
Tr. Usado tanto al Norte como al Sur. La grafía -ll-, que usan Etcheberri de Sara (88) y Larreguy, podría ser etimológica.
Anso Garziak gasteluori emun ez. Sandailia 12. Gaztelu Gebarakoan. Lazarraga A1, 1159r. Flakoarenzat gaztelua. MPortal 31. Gaztelu gogorra. EZ Man II 197. Baldin etsaia geure arimako gazteluan sartzetik nahi badugu begiratu. Ax 391 (V 256). Gazteluko garnizoin arraniatuaren gisa. Hm 121. Adios gaztelia, adios iauregia. Tt Onsa 64. Palazio / Ala gastelua. 68. Behatu diote Eskual-herriari hekien kontrako gaztelu hagitz gogor eta borthitzari bezala. ES 122. Gazteluan sartzerakoan Paulok erran zioen tribunari. " In castra" . He Act 21, 37. Ordian laidatürenago düzü xoxa txipi xar bat eziez gaztelü ürrhestatü bat. Mst I 24, 5 (SP iauregi edo palazio, Ch iauregi ). Jaio zan gurasoen gazteluan. Cb Just 82. Gazteliaren olala. AstLas 27. Sion hura zen Jerusalemeren gaztellua bezala. Lg I 331. Lazaro Betaniakoa, Mariarén ta bere aizpa Martarén gaztelúkoa. " De castello" . LE Io 11, 1 (Lç burguko, He, Dv, Ker, IBk herriko ). Ala nola jendáki noblearén insignia baitamáte batzuék leona, berze batzuék ágila, berze batzuék kastelubát... LE Doc 82. Emausgo Kastellurá. Ib. 80. Sartuko dira torre eta gazteluetan. AA III 478. Birrindu legijez gaztelu senduak. fB Ic III 293. Iru lorelis urrezko bere diñakoak gazteluaren gañean. Izt C 492. Gazteluko gakhoak zuri uzten darozkitzut. Laph 7. Beren jauregi edo gazteluko ateetan. Arr GB 11. Gaztelu-gordetzari [...] utzitzeko. Aran SIgn 9. Gaztelu zahar bat leihorik gabekoa. Jnn SBi 124. Gaztelu zaharren dorreak. StPierre 38. Emausko gaztelura. Inza Azalp 76. Oliteko gaztelu-yauregia. Zub 82. Gerezietako etxeñoa gaztelu egina zen mende baten buruko. JE Ber 33. Keltibertarren gaztelu antzeko errien bat. JMB ELG 73. Gazteluaren ormak. TAg Uzt 57. Dorre handi batekin badu gaztelu aire bat. Zerb Azk 11. Erriko sinismendunen gaztelu sendo, uriko betiko Jaunaren jauregi bikaiña. Erkiag Arran 194. Bizkaiak mendiz apainduriko / gaztelu zar bat dirudi. BEnb NereA 114. Bi dorre edo gaztelu ttipi. Ardoy SFran 152. Geroago ta ausartago zebillen neskatxaren gaztelua menderatzen. NEtx LBB 150. Girixtinoen gaztelu edo eliza. Lf ( in Casve SGrazi 12 ). Gaztelu zar sator-zulo oiek or [San Markos ta Txoritokietan] geratu itun betiko txutik. Onaind STeresa 118. Lamothe deitzen den gaztelu zahar batean. Etchebarne 122. Dracula kondearen Karpatoetako gaztelu izugarrian. MIH 338.
v. tbn. EgiaK 89. Mb IArg I 196. Monho 64. Zav Fab RIEV 1907, 92. Echag 22. Gy 175. Hb Esk 10. Lard 187. Dv LEd 158. Bil 76. Bordel 178. Xe 207. Zab Gabon 108. Elzb Po 195. AB AmaE 186. Elsb Fram 180. Ip Hil 181. A BeinB 36. Azc PB 174. Ag AL 144. Goñi 24. Xikito 11. Iraola 44. Urruz Zer 52. Barb Sup 67. Ox 28. Or Mi 32. Laux AB 98. Etxde AlosT 106. Anab Poli 8. Arti MaldanB 210. Gand Elorri 56. Gazt MusIx 181. Etxba Ibilt 453. Ibiñ Virgil 104. Alzola Atalak 40. Lasa Poem 74. Azurm HitzB 50. Berron Kijote 55. Gastelu: INav 97.
(BN-ciz-mix, S ap. A; Arch VocGr, VocBN, Gèze, H), gastelu (SP). Prisión.
Baita presuner gaxoen halaber gaztelua. EZ Man I 15. Bidaltzen due gaztelu edo presidio batera. Mg CC 147. Biziko dira gazteluetan katez lotuak dabiltzanak bezala. AA I 569. Eta ni inozenta gaztelin etxeki. Etch 78. Ura sartzen digute / kupeletan preso / [...] orrela kulpa badu / gaztelura jaso. JanEd I 89. Ezarri zituen gaztelu zilho batean. Jnn SBi 149. Ala Bastilla erori delakoz ez othe da orai gehiago gaztelürik? Bai eta franko. Mde Pr 49.
v. tbn. Balad 217.
2. "(G, msLond), la parte superior de la espiga de trigo" A.
GAZTELU-ETXE. Casa-torre.
Anziñako gaztelu-etxe Loiolakoaren lenengo bizitzan. Aran EE 1885a, 72.
GAZTELU-GAITZ. "Ciudadela" Lar. Cf. Arti MaldanB 208: Ezkutatu ginen gaztelu gaitz batean.
Baionako Gaztelu-gaitz edo Ziudadelara. Izt C 394. Ainbat gaztelugaitz arkaitz zakarretan gizonek eraikiak. "Oppida" . Ibiñ Virgil 85.
GAZTELU-NAGUSI. Alcaide, gobernador de una castillo.
Olakorik entzun-da kezkatu zan gaztelu-nagusia. "Castellano" . Berron Kijote 55.
GAZTELU-ONDO. Espacio próximo a un castillo.
Ala hirietan, ala gaztelu ondo zonbaitetan. "Près de certains forts" . Ardoy SFran 317.
GAZTELUPE (En casos locales de declinación en sing.). Zona situada bajo un castillo.
Irutxuloko / gaztelupeko / joxemaritar zar eta gazte. SBaroj EE 1884a, 53. Berreun gudari oso sumin / gaztelu-pian dagoz illik. Laux AB 100.
GAZTELU-TXORI. "(G-azp), un pájaro" A.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper