Azpisarrerak (sarrerak) (346)
sokorri.
Tr. Documentado en autores septentrionales desde finales del s. XVI. Disminuye notablemente su empleo durante el s. XX.
1. (SP, H; -kh- VocBN , Gèze, Dv, H), zokhorri .
(Sust.). Socorro, auxilio, ayuda. " Sokorria, secours" SP. v. sokorru.
Iongoiko handiak bada aditurik nigarra, / sokorri bidalduren du. EZ Man I 70. Zure sokorriaren konsolamendua. Harb (ed. 1690) 339. Sokorri eske dagoka Jainkoari. 47. Deliberatu zuten batbederak igortzerat zerbait sokorri Judean egoten ziren anaiei. He Act 11, 29. [Jinkuaren] sokhorria gabe deüs ere ezpeitü gizonak. Mst III 9, 2. Nahi lükielakoz ikhusi zokhorri faltaz ehün gizon ber egünian hiltzen. Egiat 266. Zerütik jin ezpaleitze zokhorria. Ib. 232. Zure ministroen othoitz eta sokorri izpiritualez lagundua izaiteko. JesBih 453. Hemendik harat ez dut huts eginen zuri sokorri galdegitea irrisku guzietan. MarIl 104 (v. tbn. Mih 53 sokorri galdetu, Mercy 26 sokhorri galthatü ). Bekhatorosen arartekoa dela eta justuen sokorria. Jaur 355. Sokorri txerkara, / gathu armadatik begiratzeko. Arch Fab 211. Hordia egarri; / ostatutan bilhatzen barneko sokhorri. Hb Esk 178. Zure ama bera ere borthaz bortha ibili züzün sokhorri galthoz. Arch Gram 28 (v. tbn. Laph 239 sokhorri galdez ). Castillarat juanen naiz sokhorri bilha. Laph 7. Hitz emaiten diotelarik laguntza eta sokhorri bere eginbide guzietan. Prop 1876-77, 5. Ama, gero zerurako deia zitzauzunean etorri / bizirik zirauten izaitetan bilhatu nuen sokorri. Xa Odol 80. Guti ziren, arras guti, apezaren sokorriak gabe joaiterat uzten zirenak. Larre ArtzainE 227.
v. tbn. Tt Arima 7. Monho 96. UskLiB 27. Ip Hil 254. Ox 163. Etcham 103. In SMitx Aranz 192. In Etxde JJ 220. Sokorria (det.): FPrS 22. CatLan 91 (-kh-). CatS 65 (-kh-).
(Pl.).
Guti zuten galdegiten; / lau edo bortz egunen barnen / segur zielakoz sokorriak / ziatiela juntatiak. "Que le secours serait prêt dans quatre ou cinq jours" . Arch Fab 213. Behar ditudan laguntzak eta sokhorriak zureganik ardiesteko. Brtc 17. [Badoazi duelan] zer gerta ere, zaurien lotzeko eta, beharrez, bihotzaren altxatzeko on ditezken sokorri guziekin. HU Zez 21s.
(Interj.).
Kapitainak oihu egiten du: sokhorri! sokhorri! Laph 223.
Virgen del Socorro. v. SOKORRIKO AMA.
Mariñelek ez dute segurki orduan / othoitz alferrik egin Sokorri gogoan. Arb Igand 160.
2. (Tema nudo usado como posposición, precedido de gen.). En socorro de, en ayuda de. v. SOKORRIRA, SOKORRITAN.
Zato gure sokorri! Monho 72. Aita misionesta bera harrapatzen dute eskola etxearen aldean, bere haurren sokhorri zohalarik. Prop 1876-77, 6.
(Prededido de dat.).
Oger heltü zeion / Renauti sokorri / armada xipi bateki. Xarlem 1499.
SOKORRI EKARRI. Socorrer, prestar ayuda. v. SOKORRI EMAN.
Ützüli zen berriz ber oihaniala, nahiz bere emazte maitiari zokhorri ekharri. Egiat 161. Unhadura ebitatzeko disputan ziren hasi: / disputak badakhar hortako sokorri. Gy 146.
(Con determinantes).
Haren plaiñu orhotara arratoiñ eskertia, / herresaka dathor eta dakharko sokorria. Gy 53. Karitatez arabez / ber'etxian sartu. // Mahain baten aldean / ninduen ezarri, / pents'ahal sokorriak / zauzkitan ekarri. / Azkenekotz ez nintzan / gose ez egarri. Etcham 197. Ez daukagu guk ahantzirik, gerla huntan ekarri daukun sokorri gozoa. StPierre ( in Lf ELit 241 ).
SOKORRI-EMAILE (El, lo) que ayuda, socorre.
Hura düzü [...] eni konseillü eta sokhorri emailia. Mst III 55, 5 (Ip sokhorri emailia).
SOKORRI EMAN (BN-ad ap. AtSac 41). Socorrer, prestar ayuda. v. SOKORRI EKARRI.
Obligatzen baikutu hari aiutu eta sokhorri emaitera. Tt Arima 90. Etzitiala, ene Jinko Jauna, niganik hürrünt, ene Jinkua, sokhorri emaiteko so bat egidazü. Mst III 23, 3 (Ip sokhorri nezazü). Erier eman zokhorri, gosiari bürü egin. Egiat 158. Eniz esparantza gaberik zokhorri badereitazü emaiten. Ib. 179. Ikusten badüzie borxa dela, / eman ezozie sokorri. Xarlem 496. Zer egin ahal dezake, / othoitze baizik Jeinkoari / eman dezeizien sokorri? Arch Fab 213. Gartsuki othoitzten du demon sokorri. Gy 144. Eta bera sokhorri beharretan, badoha bertzer sokhorri emaiterat. Laph 223.
v. tbn. Balad 41.
(Con determinantes).
Sokhorri ezpiritüal hunen bat bederak bere herriari emaiteko. Mst XV. Zure arimari sokhorri hun horren emaitetik gibelatü . Ib. XXI. Elikidizü eskietara eror ahal librü sokhorri puxantagorik eman litzirozünik. Ib. XVIII. Lan handi haren egiteko ematen darozkidatzun sokorriez. Mih 60. Ene adiskide maitiak, / otoi, eman etzadatzie / zien sokorriak. AstLas 24. Eroriak gaudenei / iguzu sokorria. (In Hm 177 ). Bakhotxari bere beharren araberako sokhorria emanez. Laph 79s.
SOKORRIKO AMA, SOKORRIKO AMA BIRJINA (Virgen) del Socorro.
Sokorriko Birjinaren kapera. Arb Igand 160. Ama Sokorrikoa, othoizten zaitugu. Ib. 160. Ama Sokorrikoaren Phesta. [...] Proosione eder bat eginen da Sokorriko Ama onaren kaperarat. Herr 19-5-1960, 2. Bazuten Belokeko beneditarrek Sokorriko Amaren kantu eder bat egina. Larre ArtzainE 252.
SOKORRIRA. En ayuda (de), en auxilio (de).
Errege jauna Amiansen setio dagoela eta jente asko dijoala sokorrira. CartEsp 451. Beldür sorthizkaia da arimari batetan diana tinko bat emaiten, hari eztaite jendia bihürt ezteno jin arrazoa, haren zokhorriala. Egiat 249. Dü bihotza haiñ tinko herxatzen non odola igarain ezinez flakatürik betago, hantik ere berze bizkaiak ere tenkatürik, beren odoletik die laister bihotzaren zokhorriala igorraiten. Ib. 249. Deitzen ditu apostoluak bere sokorrira. Jaur 112. Gau erditan heiagora batzu entzuten ditu barruki gainetik. Sokhorrirat juaitean, emazteki bat khausitzen du deboilatua. Laph 57.
SOKORRITAN (Precedido de gen.). En (su...) ayuda, en (su...) auxilio (de).
Bazakiten guziz puxanta zela, eta bere ontasunak erakhartzen zuela bere podorea heien sokorritan enplegatzera. Jaur 365s.
SOKORRIZKO ETXE. Casa de socorro, de acogida.
Bazituen han hemenka komentu batzu ezarriak; [...] haur umezurtz eta eri xaharren aterbe, ospitale; apez xahar ezindu, deus gabentzat sokorrizko etxe. HU Aurp 148.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper