Orotariko Euskal Hiztegia

OEH - Bilaketa

3520 emaitza etxe bilaketarentzat

Sarrera buruan (338)

Sarrera osoan (499)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia

goiburua

hondatzaile.

sense-1

1. (-aille V, G, AN ap. A; SP, Urt I 410, Añ, Izt 70v, H (+ o-)), ondatzailla (V-m ap. A ), ondatzale (B ap. A ; VocB), hondazale (BN, S ap. A ; VocBN.(+ o-)Dv (BN)).
Derrochador, pródigo, despilfarrador. "Hondatzaillea, prodigue" SP. "Pródigo, ondatzallea" , "perdulario", "gastador", "desbaratador, disipador" Añ. "Egin duzu hondatzaile zoroak bezala, [...] comme le prodigue insense" H. v. ETXE-HONDATZAILE.
Hek nekez bilduak laster / zintuela banatzen. // [...] Hondatzaille bat ziñela / arinki akusatu. EZ Noel 171. Daukazu senar bat edan txarrekoa [...] ondasunen ondatzallea. Añ NekeA 222. Ala egiñ zuan Ebanjelioko seme ondatzalleak. AA III 450 (v. tbn. seme ondatzalle en Mg CO 52, Ur Bisit 179 (ap. A), Lard 417, Kortazar Serm 410 e Inza Azalp 12, ume ondatzalle en Otag EE 1884a, 309). Ta bear bada senar ordi ta ondatzalle batekin bizi bear dutela? Mg CC 151. Asto, baldan, alper, ondatzalle... Buruan jotzeko gogoa ematen diak, orra. Ag G 131. Epailleak ondatzalletzat emanak bere azkenaia egin dezakete, eroak ez badira. ArgEgut 1923, 37. Ondatzailleak eskuzabal agertu nai du. "Effusio" . Or Aitork 47.

sense-2

2. (Dv), hondatzale (T-L), hondazale (Dv (BN)).
(El, lo) que arruina, destruye, estropea; destructor. "Destructeur" T-L.
Zergatik iautsiko naiz putzu hondatzaille hartara? SP Phil 57 (He 59 zorigaitzezko leze). Jerusalenen gañean ikusi zuen Aingeru ondatzallea, ezpata eskuan zuela. Lard 205 (v. tbn. 45s). Zeñen ondatzallea den gizonaren esku gogorra. Iñarra EE 1893a, 9. Gizon arro ta agertu-zalea zan ori, ta Pantzeskatar Ordenaren izakera ta gogoaren arerio ta ondatzalle kaltegiña. Belaus Andoni 16s. Gauza guzien iresle ta ondazale den [...] denboraren erdoila. "Devorador y consumidor de todas las cosas" . AIr RIEV 1928, 599. Gaiztokian ezta gaur txerren bat bera be, / gizadi-ondatzallok andik urten dabe. Enb 209. Aizkoraz zartaka sabela zulatuta agertu zan [...] ontzia. [...] Etzun egundo iñork jakin nor izan zan ontzi-ondatzalle zital gaizkillea. TAg Uzt 223. Legortearen ama, Dama ondatzalle. SMitx Aranz 34. Auntza, lotua ez badago, zuaitz edo arbola ondatzallea da. Munita 131. Kizkaldu daizala erritar gaizto guztiak zure su ondatzalle orrek! Bilbao IpuiB 219. Gizon modernoa, lehen gizona bezala [...] hondatzaile, depredatzaile bihurtu da. PPer Harrip 31.
v. tbn. Zait Plat 39.

azpisarrera-1

ETXE-HONDATZAILE. Dilapidador, que trae la ruina a la casa. v. etxekalte.
Ordia, lotsagarria, etxe ondatzallea. AA II 67 (v. tbn. etxe ondatzalle VMg 5). [Gure sukaldean] ez
uan etxe-ondatzallerik. Ataño TxanKan 88.

goiburua:

hondatzaile....
1 adiera:

1. (-aille V, G, AN ap. A; SP, Urt I 410...
2 adiera:

2. (Dv), hondatzale (T-L), hondazale (Dv...
1 azpisarrera:

ETXE-HONDATZAILE. Dilapidador, que trae ...

hondatzaile
<< ETXE-HONDATZAILE 0 / 0 ETXE-IKERTZAILE >>

Nabarmenduak

Egoitza

B
BIZKAIA
Plaza Barria, 15.
48005 BILBO
+34 944 15 81 55
info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

V
LUIS VILLASANTE
Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA
+34 943 42 80 50
donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

A
ARABA
Gaztelako Atea, 54
01007 GASTEIZ
+34 945 23 36 48
gasteizordez@euskaltzaindia.eus

G
GIPUZKOA
Tolare baserria Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA
+34 943 42 80 50
donostiaordez@euskaltzaindia.eus

N
NAFARROA
Conde Oliveto, 2. 2. solairua
31002 IRUÑEA
+34 948 22 34 71
nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

I
IPAR EUSKAL HERRIA
Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA
+33 (0)559 25 64 26
+33 (0)559 59 45 59
baionaordez@euskaltzaindia.eus

Orotariko Euskal Hiztegia

Bilaketa

Adibidetegia

Ikus halaber