Orotariko Euskal Hiztegia

OEH - Bilaketa

3520 emaitza etxe bilaketarentzat

Sarrera buruan (338)

Sarrera osoan (499)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia

goiburua

sendagai.

sense-1

I . (Adj.).

azpiadiera-1.1

1. (SP, A (que cita a Ax)).
Curable. "Qui peut être guéri" SP.
Zeren sentimendua galduz gero, oinhazeak hillez gero, ezta sendagai, ezta sendakizun, eta ez medikuntzatan ibiltzeaz probetxurik. Ax 425 (V 275).

azpiadiera-1.2

2. Curativo, medicinal.
An non mina dan, ifinten dau ungentu sendagaia. Añ LoraS 79. Arimako gatxerik osatuteko erremedio sendagaia da Konfesiñoa. Añ GGero 338.

sense-2

II. (Sust.).

azpiadiera-2.1

1. (Lar, Añ, Izt 86v, H), sendakai (Lar, H), sendagei. Remedio, cura; medicamento. "Cura, medicina" , "medicamento" Lar y Añ. "Pócima" Lar. "Dosis, sendakaien neurria" Ib. v. sendagailu. Tr. Documentado al Sur desde mediados del s. XVIII. Al Norte sólo se encuentra en Birjin, Duhalde y Lapeyre. En DFrec hay 6 ejs.
Lurreko sendagai, edari, auts edo belar onen bat. Mb IArg I 187. Alaba onak bezela [...] lagundu zion, eta bear ziran sendagaietan serbitu zuen. Cb Josefa 80s. Jarri zen gaitzak galdatzen duen gathibotasunean [...]; ta berenaz sendageiak arbuio zituen arren, behinere etzuen batere erakhutsi. Birjin 318. Ardoa usatu bear da sendagaia bekala erregla onean. (166). LE-Ir. Zuek gana igarotzen da bizi ta sendakaia. VMg 60. Zertako ezkondu ninzan, sendagai añ andia Komunioko Sakramentuan neukala! AA I 410. Gizonaren hantustearen sendageirik edo erremediorik hoberenak. Dh 371. Eritasunik geienetan [lokeri] ori izaten da azkeneko sendagaia. It Dial 16 (Ur osagarri, Dv sendakari, Ip sendogarri). Beren animako eritasunen sendagai berezia. Bv AsL 18. Bekatu orijinalaren [...] sendagaiak. Lap 139 (V 63). Sendagaietan gastatzia. Moc Damu 31. Munduan etzen zure begiarentzat sendagayik. Goñi 51. Gaitz au gutxitu ta izkutatu-erazteko bear diran sendakaiak. ForuAG 273. Sendakiña, sendagaiak eta jaki bereziak ordaintzeko. Ib. 273. Zorigaiztoko sendagaia ta ontasuna aurkitzen dabe nire nagosiak gosean! Or Tormes 69. Biotzerrea sendatzeko bizpairu sendakai eman dizkit. Lab EEguna 63. Guzien sendagai, urrea uste duzue? Goen Y 1934, 103. Baña sozialistak dakartsoen sendakai edo erremedioa gexoa baño be txarragoa da. Eguzk GizAuz 169. Biotzari laguntzeko, sendagaia ziztatuko diogu. NEtx Antz 97. Beragandik ez ete eben artuten ba sendagaia, ibilli eta lan egiteko? Bilbao IpuiB 208. Erretxiña gauz askotarako erabiltzen da. Sendagai bezela ere bai. Ostolaiz 18s. Sendagairen bat asmatu badu. MIH 205.
v. tbn. Gco II 158. Otag EE 1884a, 309. Ag G 146. JBDei 1919, 313. Alz Ram 69. IArt Itzald II 51. Lek EunD 30. Ir YKBiz 95. Ol Tob 6, 5. Etxde JJ 220 (202 sendakai). Anab Aprika 44. Vill Jaink 179. Ibiñ Virgil 63. Uzt Sas 251. Berron Kijote 131. Olea 93. Gerrika 219. Sendakai: JBDei 1919, 259. Garit Usand 52s. JMB ELG 78. Munita 142.

azpiadiera-2.2

2. sendakai (Lar). "Hombrillo de camisa, aquella fuerza que se echa sobre el hombro, soiñaren sendakaia" Lar. Cf. 1 sendatu (2).

azpisarrera-1

SENDAGAI-ETXE. Farmacia.
Bidian ziran sendagai-etxe guztietan sartzen nintzan. Gerrika 134.

azpisarrera-2

SENDAGAI-LEKU. Farmacia.
Sendagai-lekua konbentu atzean, loretegian, baztarrez baztar. Sorarrain Lili 91.

goiburua:

sendagai....
1 adiera:

I . (Adj.). 1. (SP, A (que cita a Ax)).C...
1.1 azpiadiera:

1. (SP, A (que cita a Ax)).Curable. "Qui...
1.2 azpiadiera:

2. Curativo, medicinal. An non mina dan,...
2 adiera:

II. (Sust.). 1. (Lar, Añ, Izt 86v, H), ...
2.1 azpiadiera:

1. (Lar, Añ, Izt 86v, H), sendakai (Lar...
2.2 azpiadiera:

2. sendakai (Lar). "Hombrillo de camisa,...
1 azpisarrera:

SENDAGAI-ETXE. Farmacia. Bidian ziran se...
2 azpisarrera:

SENDAGAI-LEKU. Farmacia. Sendagai-lekua ...

sendagai
<< SALTZE-ETXE 0 / 0 SERORA-ETXE >>

Nabarmenduak

Egoitza

B
BIZKAIA
Plaza Barria, 15.
48005 BILBO
+34 944 15 81 55
info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

V
LUIS VILLASANTE
Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA
+34 943 42 80 50
donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

A
ARABA
Gaztelako Atea, 54
01007 GASTEIZ
+34 945 23 36 48
gasteizordez@euskaltzaindia.eus

G
GIPUZKOA
Tolare baserria Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA
+34 943 42 80 50
donostiaordez@euskaltzaindia.eus

N
NAFARROA
Conde Oliveto, 2. 2. solairua
31002 IRUÑEA
+34 948 22 34 71
nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

I
IPAR EUSKAL HERRIA
Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA
+33 (0)559 25 64 26
+33 (0)559 59 45 59
baionaordez@euskaltzaindia.eus

Orotariko Euskal Hiztegia

Bilaketa

Adibidetegia

Ikus halaber