1.
((V-ger-ger-oroz-och-m-gip; Mic, Lar Sup ( H), Añ, Izt 95v, Dv));
ate-arte (V);
ataarte (A(que cita RS));
etarte (V-ger-m-och)
Ref.:
A(atarte, atearte, etarte);
AEzale 1897, 167a
Urkia EEs 1930, 7; Gte Erd 250. Portal."Portal"Mic, Lar Sup, Añ."Atrio"Lar, Añ.
"Portada", "zaguán" Añ."Cimenterio, [...], elizako ataria, atartea"Ib."Atartea, entre puertas"Dv.
"Vestibule"H.
"Portal, vestíbulo"A.
"Atartea. Gurdi ta lanerako tresna aundienak eukitzeko lekua (V-gip)"Urkia EEs 1930, 7. Tr. Propio de la trradición vizcaína, en el s. XX tbn. se ecuentra en algunos textos guipuzcoanos. En DFrec hay un ej. de atarte.
Ate arte zabalean oi zan, / gilza porra andiaen jabe zan. "En portal ancho".MLastur 22s.
Seiak danzuana eskarazean esan daroa ataartean. "Portal".RS 238.
Salzen da lenengo liburubagaz, Bilboko San Franziskuko atarte edo Porterijan. Astar II I.
Eldu zirean Obispo, Kardenal ta Nagusiak egozan Batzar etxeko atartera. Añ MisE 131.Begira zeure Yesus errukarriari, zein Pilatosen atartean, [...] aserre gogor azotez ebaten daben. AñEL2 219.
Bide eginarren egaz barriak / ezeban iakin doña Mariak / atso zarr batek bere atartean / esan artean. AzcPB 159s.
Beste enparau zeru guztiak dira salaaurreak edo atarteak legez, arako jauregi ederrean sartuteko. ItzBerb I 116.
Premiñadun bat [...] aurkituten zan zauriz beterik bere atartean. ItzAzald 40.
Biok alkarregaz ioan ginean urira urrengo egunean, eskolako atarteragino. ABGuzur 126.
Alantxe egozan basetxe aretan andra ta gizon atari edo aderdi edo etarteetan gora begira, euria iausten ikusten. ATxirrist 147.
( s. X)Yagi zan ikaraturik beronen aurkitik eta yoan zan arin-aringa, atartera, zer ete zan, bildurrez. AltEEs 1912, 127.
Baserri-etxe bateko atarte-aurrian auzoko emakumiak batuta dagoz. KkAb I 68.
Lenengo sartu zanian / gure etartian, / buztena sarturikan / bere ankartian, / bautismua ipini / nion istantian. Noe 108.
Atartera ziyoala. 'Exeunte autem illo ianuam'.OlMt 26, 71 (IBk kanpoko atera zihoala).
Arañegun goixian ikusi neban atarte-zapatari bat, lanian zintzo oin-ugalaz gogor lotuta eukola belaun-ganian zapata bat zoruaz gora. KkAb II 14.
Gaur baserriko etxetxu zuri / etarte zabaldunetan, / Santa Agedan sari ederrak / emon dauskuez danetan. Enb 90 (cf. ib. 89 atarte zabaldunetan).
Eta eskekua bai-zan Elazar ixenez, zauriz josita, aberatsaren atartian etzunik egoten zana. ArriandLc 16, 20 (Ol atalondoan).
Etarte edo ataria zenbait lore eta belarrez edertzea. JMBELG 80.
Kartzela-atartean ere, jakiña, itxaron bearra. AltLB 64.
Atharte handian harroin batzu, aurrean estatu handi bat, harrizko mailak athartera igoteko. OskKurl 84.
Belengo atarteko astua Maiñarin. AlzolaAtalak 55 (tít.).
azpiadiera-1.1
"Etarte (V-och), plazoleta frente a la casa"A.
azpiadiera-1.2
aterte (V-ger). "Lugar de las gallinas"Holmer ApuntV. .
sense-2
2.(-th- Dv A), ate-arte (-th- T-L). Hueco de la puerta. "Porte (ouverture de). Athartean jarri zen nihor barnerat ez uzteko" Dv. "Embrasure (de porte)" T-L. Gain gaineko ganbaran da, eta nor den, zer ari den, athe artetik ikhusiko duzu. Laph 142.