Harremana

    OEH - Bilaketa

    3538 emaitza etxe bilaketarentzat

    Sarrera buruan (343)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    atabal.
    sense-1
    1. (V, G, B, L, BN, R; Lcc, Deen I 449, Lar, Añ, Foix ap. Lh.), atabala (SP, Urt Gram 11, VocBN , Dv, H), atabol (V-gip), ataal (L-arcang, BN-ad-bard-arb-ciz), atal. Ref.: A; EI 90.
     Atabal; tambor. "Atabal" , "atambor" Lcc. "Tambour de guerre. Atabala joitea, battre le tambour" SP. "Atabal" y "tambor" Lar y Añ. "Tambour" VocBN, Dv. "Tambor que se toca con dos palillos" A. v. tabal. Tr. Sólo hemos encontrado ejemplos seguros de atabala, con -a constitutiva, en Duvoisin y M. Elissamburu.
    Benzedoretzat atabala / jo jagiteko sendoro. Lazarraga (B), 1200vb. Tronpeta eta klarinak, pifano, txirimia eta atabalak. ZarSerm 167. Bi atabaletan (batian) ahüntz larrü, berzian otsoarena: azkenaren azaliak hauts liro (ümen) lehenarena. Egiat 223. Momotxo tanboliñagaz / atabalez Pepe / nik zapatak kalzerdiyak / besapian bere. DurPl 54. Tanbóre edo atabalarén gisa, guzia asóts, sustanziarik gabe. LE Urt (ms.) 115v. Pompak joiten atabala, artilleriak xirula. Iraultza 135. San Bizente goizean / bostak jo etzuten, / atabal danboliñak / nenguen entzuten. Echag 187. Ez al dituk aditzen / tronpet-atabalak, / eta txistuka orrontz / dijoazen balak? It Fab 63. Gizonak mekanika dire, maxina bat, haize erroten anaiak, turnabroxen ahaideak, atabal bi aldetarik zilhatuak barnean errotekin. Hb Egia 137. Zertako nik jakin gabean nahi izan duzu ihes-egin, eta niri erran gabe, lagun zintzantzat bozkarioz, kantuz eta atabalak eta maniurrak joz? "Tympanis". Dv Gen 31, 27 (Ker atabal; Urt thanburiñ, Ur pandero; Azkue traduce "pandereta"). Lauda zazue [Jauna] atabala, kantari-andanekin; lauda zazue zurda, organoekin. "In tympano et choro". Dv Ps 150, 4. Baratu da atabalen harrabotsa. "Gaudium tympanorum". Dv Is 24, 8. Aditu zituanean atabal eta sutunpen otsak. Zab Gabon 93. Gizon bi, San Inazio martxa joaz, bata txirolakin eta bestea atabalarekin. Apaol 122s. Emen ez da saltzen txistu, tronpeta, atabal eta orlako jostalluak baizik. Alz STFer 113. Halere ihiziko tuttut eta atabal, ahalak oro egin dituzte Larresoarrek, nahiz adi arazi. HU Zez 170. Madalena Chabrik yoiten zuen atabala. Elsb Fram 81. Atabalek estali zuten erregeren botza. Ib. 111. Ataalaria baitzen, loria zuen gure gizonak bere ataalarekin herrian gaindi sua nunbeit lotzearekin. Eskual 28-3-1913 (ap. DRA ). Pantza daldaran, ahoa zabal, / Xistuarekin jozak atabal. Ox 116. Herriko atabal eta ezkila errepikak hasten dire zapartaka. Barb Leg 129. Xirula, klarinet, ttunttun, gitarra, atabal eta ez dakit oraino bertze zoin musikek harrotzen zituztelarik dantzako aireak. JE Ber 94. Atal-danboliñok be... / joko dauskuz guri. Enb 165. Atabal ta duntzaña, txutxun eta txistuaz. Ib. 207. Herriko mutila, atabala gerritik, berri izigarriaren oihu egiten ari etxez-etxe. Lf Murtuts 7. Listari abek ez balira soñu gutxi aterako luke atabalak. Anab Poli 117. Inoizkoak baino kolpe pizkorragoekin kastigatzen du atabala. Arti Tobera 265. Atabala jotzeari utzirik. (acot. escén.). Ib. 276. Benat eta ni, ethorriko gira zuen lagun, ttunttun eta atabalarekin. Larz Iru 54. Xirulatik jiten dena, atabalerat itzultzen. EZBB II 134. Herriko mutilaren atabala. Larre ArtzainE 26.
    sense-2
    2. Barullo, alboroto.
    Polluak bere hamahiru ahalak egiten zutin eraitsi beharrez: intziri, indarka, zankhala, eztul eta besterik zerbait..., denetarik egiten zian: zer atabala! D. Béhéty GH 1929, 72.
    sense-3
    3. "(V-gip), palillos de tambor" Zt (comunicación personal).
    azpisarrera-1
    ATABAL-JOTZAILE. "Tamborrero" A. v. atabalari.
    Jo zuen txit garbi eta egoki, atabal jotzallerik ederren batek lagundua. Otag EE 1883b, 238.
    azpisarrerakoSense-1.1
    Pregonero.
    Erabaki zeban plazakoai biraltzea izkribuz, azkenengo mandatua beste atabaljotzalle batekin. Izt C 348.
    azpisarrera-2
    ATABAL-JOTZE. Toque de atabal.
    Aire guztiek ez dute atabal-jotze berbera izaten eta badira deus ere jotzea bear ez dutenak. Anab Poli 99.
    azpisarrera-3
    ATABAL-MAKILA. "(G-to, Sal, R), palillo de atabal, de tambor" A. v. ATABAL-XOTX.
    azpisarrera-4
    ATABAL-HOTS. Sonido de atabal.
    Asi da tuntuna jolasera deika, ta dei orri ondo erantzunaz, atabal otsaren neurrietan. Ag EEs 1917, 201. Gurdi-barrengo atabal-otsa garbi ta gozo. Anab Aprika 99.
    azpisarrerakoSense-4.1
    (Fig.).Tamborileo.
    Euria gogotik ari zuan. Bizkar-gañeko oialean atabal-otsa polita. Anab Poli 33.
    azpisarrera-5
    ATABAL-SOINU. Sonido de atabal. "Atabala soinuz, au son du tambour" SP.
    Etzen lehenbiziko atabal soinuan altxatzeko soldadua, ez attona lo ezin eginez bethi yeki nahia. Hb Egia 149. Atabal eta tronpeta soñu garratz artean, / Aldapan zear goruntza doaz arnas oska. AB AmaE 447. Urthe guziez, atabala soinuz, nola kridatzen zuten [...] ezarriren zituztela zephoak bestia gaixto batzuen hatzemaiteko. Elsb Fram 180.
    azpisarrera-6
    ATABAL-XOTX (Sal ap. A; atabaltxotx S ap. A; Foix; atabala-xotx Dv, H). Palillo de atabal, de tambor. "Atabala xotxak, baguettes de tambour" H. "Atabalxotx, atabaltxotx (Sal, S), palillo de tambor" A. "Baguette de tambour" Foix.
    azpisarrera-7
    BEHARRIKO ATABAL. Tímpano del oído. "Beharriko atabal, tympan" Arch Gram 2.

    atabal

    atabal
    << astundu 0 / 0 ataka >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper