Harremana

    OEH - Bilaketa

    3542 emaitza etxe bilaketarentzat

    Sarrera buruan (345)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    asentu.
    sense-1
    1. (O-SP, SP <-ss->, Deen I 380, Dv, A); asantu (Ht VocGr , Sb-Urq, H).
    Base, fundamento, cimiento; construcción, edificación; muro. "Asentuz egina, fait de maçonnerie" SP. "En quelques endroits du Labourd pour signifier un travail de maçonnerie. Etxe horrek asentu ederra du, la maçonnerie de cette maison est belle" O-SP. "Mur, asantua, pareta, murrua" Ht VocGr 388. "Asantua, maçonnerie. Asantuan haritzea, travailler à maçonner. [...]. Travail de maçon" H. "Trabajo de albañilería" A. Cf. Lar Sup: "Muro, afantua", errata por asantua, con s alta. En Sb-Urq se escribió primero afantua, pero se añadió, intercalado y fuera de orden: "Asantua, paries, pared, muraille" y "Asantatzea, parietem aedificare, maçonner".
    Zeruko murallaok egin litezen, / asientu utsok beta ditezen. Miserere (ed. de L. Akesolo) 43 (en la de FLV 1982, 334 se da la lectura beta dituen). Hari erakutsteko tenpluaren asentu ederrak. He Mt 24, 1 (Dv leihor). Bortz brasako asentu bat. (1749). SenperEus 38. Deusere ez dela lurraren gainean handirik eta borthitzik non ez duen asentutzat Jainkoaren izpiritua. Lg I 205. Errege gogor hunek garaitu izan zituen , eta desegin zioten asentutarainokoan bere hiria. Ib. 217. Haren beraren alderako kharrak ere, karitatea izan behar duela asentutzat. Lg II 209. Zimenduan dire sartzen / Harririk sendoenak, / Hek bai dituzte jasaiten / Asenturik gorenak : / Axaletik hasten bada / Bertuten asentua, / Beti flako izanen da, / Aise barreiatua. 'L'édifice le plus élevé'. Monho 106. Horra zertako asentu gainetan eta harri artetan, lurrik ez den tokietan, belhar batzu bizitzen diren. Dv Lab 73s. Asentuak beltz-beltzak daude, zokho guziak herrautsez eta amaraunez betheak. Ib. 213. Mendiak urekin iharrosiko dira asentuetarik, eta harriak zure begithartearen aitzinean ezkoa bezala dira urthuren. "A fundamentis". Dv Iudith 16, 18 (Ker oiñarriak). Asenturik gabe lurraren gainean etxe egiten hari den gizona. Dv Lc 6, 49 (Lç fundament gabe, TB, Brunet, Leon e IBe zimendurik, Oteiza zimendu, IBk oinarririk). Mendi gain hartan, eginarazirik asentu edo murru bat inguru-inguru eta bat ere teilaturik gabe. Jnn SBi 85. Apezpikuak eman baitzuen manua, egin zezotela haritzaren orde etxola bat, eta kapera ttiki bat, eta haritzaren barneko zabor hek, ezar zetzatela asentuan. Ib. 94. Hegastegiko zur-arteak usteltzen ditu [ur-koterak], murruaren asenturat idekitzen du sarbidea, morteroa bustitzen du, harriak desoltzen elkharrenganik, eta baratxe baratxe zimenduetaraino jausten. Arb Igand 46. Gure lastozko kaperaren orde, egin ahal izaten dugu berri bat, asentuak edo paretak harriz. Prop 1895, III (ap. DRA ). Ikhusten ditutzu asentu handi horiek oro? Ez da harria harriaren gainean urratu gabe geldituko. "Magnas aedificationes". DvHtoy Mc 13, 2 (Lç edifizio, Dv leihor, Leon hargintza).
    azpiadiera-1.1
    Sede.
    Azkén zérua empireo deitua, Jangiko andiarén paraiso ta gloriarén aséntu erreála. LE JMSB 537. Lemisikoa egina zituen zeruak bere asentutako eta deskansutako angiruek eta justoek beidatzen diotela. ErroSerm 263.
    sense-2
    2. asientu, asiento. Asiento.
    Ene anaiari bere asentutik leku egiozu. (Ezcurra, 1569). FLV 2015, 117. Egun asko zan nobizio zala ta A. Erretorearen asientoa errefitorian zeñ zan etziekien. Cb Just 47. --Kotxean zijoanak laster itxiko zion leioa? [...]. --Bai. Ura asientuaren azpian gordeko zan. BBarand 61.
    sense-3
    3. asientu. Estancia, permanencia.
    Zoaz da zarriz / infernuaren zoruan, / finik izango / ez daben asientuan. Lazarraga 1199v.
    sense-4
    4. (O-SP→Dv, A (G, AN)).
    "C'est un mot de Navarre et d'Ipuzcoa pour dire 'délibération' ou 'résolution'" O-SP.
    sense-5
    5. "Mise, établissement" O-SPAd 877.
    sense-6
    6. Cemento.
    Arkuak gibeletik thaulaturaino asentuz garnituko dire. (1741). SenperEus 29.
    sense-7
    7. asientu (Añ). "Letrina" Añ. "Servicio, vaso: (c.) asientua, serbizioa, kaka-lekua" Ib.
    sense-8
    8. asento. Anotación, escritura (?).
    Antiguatar batek / orra kantak jarri, / Nik txinistatzen dizkat / Juan Jose orri; / sekulan asentorik / ez du erabilli [...] / itz egiten garbi / izan izan da ari. AzpPr 121.
    azpisarrera-1
    ASENTU-HARRI.
    Cemento.
    Errota harrien azpiko arkua eginen da 2 beso eta erdi zabal, eta zabalago baita bertze gainerakoa asent harriz. (1741). SenperEus 29.
    azpisarrera-2
    ASENTUZ
    (Estar, etc.) fijo, en una misma postura o situación. "Ferme, asantuz, tinki, tieso" Ht VocGr 360.
    Au dá barkogúra zeintan dágon jarririk edo aséntus presénte kontino Jesu Kristo bera guréki munduarén akabanzaráño. LE (in BOEanm 645). Aita Sandua está Aita Sandu perpetuoko [...], pobrea está pobre, ta en fin, zer ere baita bakótxa está dena posesios ta aséntus, baizik [...] aldatuko dá. Ib. 61. Solamente adbertitu bear dut aniz niraberen desengañorako, eztiradela guti baizikan aniz asentues pekatu mortalean bizi diradenak. GoldSerm 226. (el editor le da el significado de 'luzaroan')

    asentu

    asentu
    << asentatu 0 / 0 asilo >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper