Harremana

    OEH - Bilaketa

    3542 emaitza etxe bilaketarentzat

    Sarrera buruan (345)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    arrobatu.
    sense-1
    1. (B, L, BN; SP, Urt IV 287, Ht VocGr, VocBN , Arch UFH , Gèze, Dv, H); arroatu (H); arrogatu (SP, Arch UFH , H); arrubatu; arruatu (B); errobatu; rubatu Ref.: A; Lh; Izeta BHizt2 (arrobatu, arruatu).
     Robar, arrebatar, despojar. "Arrobatzea, dérober" SP (que cita a Ax). "Arrogatzea, voler, piller" Ib. "Voler" Ht VocGr 438. "Dérober" Ib. 348. "Voler, piller" VocBN. "Dévaliser, détrousser" Dv. "Voler, principalement par violence" H. "Lapurrek etxe ortan arrobatu" Izeta BHizt2. Tr. Exclusivamente septentrional (aunque cf. biotza errobatu en Lizarraga de Elcano). En DFrec hay 1 ej., tbn. septentrional, de arrobatu.
    Ni enuzu ohoina arrobatzer nizana. E 183. Bada, neure maitia, nik diotsut egia: / arrobatu nuzu eta balia bekit neuria. Ib. 181. Honra arrobatzen duena. (Areso, 1608). ReinEusk 122. Arrobatzera sarturik gurean. MRos 10.1v. Arrubatu zuten zenbait edo hil. Volt 148. Hek hilzen eta masakratzen eta rubatzen baitituzte enkontratzen duten guziek. Ib. 145s. Arrogatu zuten bada [gizona] eta tresnez billuzi. EZ Eliç 268. Behin bide batetan arrobatu dutenean, berriz handik iragan nahi dena. Ax 468 (V 304). [Ohoiñak] ilhunpian, jendia lo datzala, etxiak eta haziendak arrobatzen eta ebasten dutiala. Tt Onsa 62. Bai aita familiazkoa, bai marxant pasanta galdurik eta arrogaturik gertatzen dira. Ib. 63. Gero ondoan arrobatzeko haren etxea. He Mt 12, 29 (TB arroatu, Leon harrobatu; Lç, SalabBN pillatu, EvAN, Samper sakeatu, Ur, IBe (h)arrapatu, Ip bilaizi, Dv biluzi, Echn ebatsi, Ol, Ker ustu). Bekhatu mortala [...] ohoin kruel bat da, merezimendu guziak arrobatzen dituena. Brtc 102. Hire harmen soinuak aberatsa / iziturik, maiz duk arrobatu. Iraultza 15. [Debrua da Jainkoari] bere zerbitzariak arrogatzea baizen bilhatzen eztuena. Dh 184. Soldadoak gibelat zoazin erretretan, / arrogatzen zituzten jendiak bidetan. FrantzesB II 10. Hiriaren arrobatzeko manua gibelatua izan zen, eta gero khendua. MarIl 90. Jende miserablia / Arrobatzen dute. Bordel 51. Itsasoz ohitua hekin arrobatzen / Korsuko untzietan zenean ibiltzen. Hb Esk 136. Eman zuen buruan etxea behar ziola arrobatu. Hb Egia 16. Arrobatzerat nola ixilik etxetan / Sartzen dire ohoinak aberatsenetan. CantIzp (ed. 1868) 95. Anhitz Aitoren semen yauregiak izan ziren arroatuak, erreak, destruituak. Elsb Fram 63. Hemen herdoila eta biphia jaten hari baitire eta ohoinak arroatzen eta ebasten. DvHtoy Mt 6, 19 (Dv zilhatzen eta ebasten). Bainan, hartuak hartu, / gainera galdatuz / Nola biltzen zituen / ala... arrobatuz! Etcham 143. Aiharran behi tratulant bat hil-eta arrobatu zuen Bastidar tzarraren preso altxatzea, botoin ttipi batetarik hura zela hobenduna frogaturik. Zerb Azk 109. Mixelen ganberan ez zen deus arroaturik. Larz Senper 56. Lehen lehenik poliza xefa / abertituko dutela, / gauaz norbaitek herriko etxea / arroatu diotela. Mattin 37. Norbeit hai zitzaitala / etxe arroatzen. Ib. 50.
    sense-2
    2. (Hb, A).
    Arrastrar, arramblar. "Miner, manger. Landa hegi hori arrobatuaz daramaka urak" Hb. "Arrastrar tierras" A (que cita VocBN, pero no lo encontramos en éste con dicho sdo. ).
    Ezta uharrerik eta ez uholderik lurra hala larrutzen eta arrobatzen duenik. Ax 423 (V 274). Hala nola goaja handiak lurra arrobatuz bere iragaitzako lekhua baitarama zabalduz. ES 93. Ilhargi bethe huntan uria aski abundanki. Bide eta erreka arrogatuak. Almanaka Berria 1885, 8 (ap. DRA ).
    sense-3
    3. Arrobar(se). v. infra BIHOTZA ARROBATU.
    Biotza zeruan zuela Santa Maria beregandik kanpora edo arrobaturik, kanpo ta ermitako bidean orazioan ibilli oi zan. Cb Eg III 345. Beti arrobaturik, beti Jesusen Biotzean sarturik bizi zan. Cb Just 52s.
    azpisarrera-1
    BIHOTZA ARROBATU. Robar el corazón, encantar.
    Baldin zerori salutatzera, minzatzera eta present igortzera aitzintzen bazara, hark etsaiari bihotza hautsten eta arrobatzen dio. Ax 294s (V 196). Niri errobatzendidána biótza da, ez solamente fabóre egína, bai ta iago Jesúsen biótz noblegárren amóre urrikariosogúra. LE Urt (ms.) 90v.

    arrobatu

    arrobatu
    << arroba 0 / 0 arrotz >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper