OEH - Bilaketa

3546 emaitza etxe bilaketarentzat

Sarrera buruan (346)


Sarrera osoan (499)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
arbel.
etimologikoa
Etim. De arr(i) + -bel (= beltz en final de compuestos; cf. tbn. orbel, etc.).
sense-1
(V, G, AN; LarDv, Hb, VocZeg 287, H (G)) Ref.: A; AEF 1927, 51; Iz Ulz , ArOñ (lapitza); Etxba Eib ; Elexp Berg .
Pizarra; cayuela; toba; piedra pómez; marga. "Piedra pómez, piedra esponja, arrokarria, arbela " , "toba, piedra", "talque, barro de crisoles" Lar. "No hay cosa más común en nuestros montes que las vetas y piedras sueltas de pizarra y cayuela de diferentes calidades, que se distinguen por los motes de Austarria o piedra polvo, Arbela o piedra tierna, y Arlatxa o piedra áspera" Ensayo 59. "Piedra pómez" VocZeg 287. "Arcilla" Ast Disc 605. " Arbel (Lar), pierre ponce" , "arbela (V, G), ardoise" Dv. "Pierre ponce" H. "Pizarra" A. "Las paredes descansan sobre la peña o también sobre marga firme (= arbela) (G-goi)" AEF 1927, 51. "Espèce d'argile" Lh. " Arbéla, la pizarra; arbel gúti " Iz Ulz. . "El producto de la meteorización de nuestras pizarras. Cayuela. Arri bizixan ordez, arbela agiri da inguru artan " Etxba Eib. . "Toba, cayuela. Azkenengo bidegintzan arbela tokau jakun da pikatxoiakin arrotu biar izan giñuan. / Arbel gaiñian be ondo asentatzen die etxian zimentuak. Gaztelerazko pizarra pizarra esaten da, eta ez arbel " Elexp Berg. Cf. Lh: "Mot conservé dans quelques noms de maisons: arbeletxe, arbelbide, etc., signifie probablement (Foix; Graz [= Santa-Grazi]) pierre friable, ardoise". Cf. Baraib Voc: "(Salvatierra). En las heredades o piezas, la parte en que ha desaparecido la tierra vegetal, quedando al descubierto la roca". v. lapitz. .
Isasondoko mugape guztia da arbel ta tupaarriz osotoro janzia. Izt C 59. Eskoriatzako mugapean arkitzen dira arrobiak, kisua eta arbela naroro ematen dabeenak. Ib. 56. Bai, arbel asko eta gauz ona gitxitan / Aurkituten dan legez emen lurpietan, / Mari Antoni lako neskatxik errian / Beste bat ez egoan beraren aldian. AB AmaE 419. Isasondoko mugapea arbel eta tuparriz betea da. IPrad EEs 1915, 120s. Karaitza bear da, llapitza edo arbelgabea, arbelak karobian tiro egiten dau ta. (Oñate). AEF 1927, 98. Yainkoaren etxerako [...] gertuta dauzkat [...] onikarri, txirlarri ta edolako istarriak, baita arbel ta aiznabarra erruz ere. Ol 1 Par 29, 2. Zuberoko etxeai ezin esan tellatua dutenik, teilla ordez arbelez baitute buru-estalkia. Etxde JJ 8. Arbel malkarrak eta kelidra beltzez pitzatutako kreta-arriak. "Tofus scaber" . Ibiñ Virgil 86. Aita Moisesek arbelan zitun / mandamentuak idatzi. Ayesta 106. Norbaitek artu ditzala / maillua eta zintzela, / karaitzarri beltx bizia, / gutxi litzake arbela... Zendoia 134. Lendabiziko arria atera / gogor sartuz lur azpira, / atxur da pala arbel zarrari / albora emanaz jira. Insausti 33.
azpiadiera-1.1
(Como primer miembro de comp.). --Oro hilkizun dira, polit eta ezti direnak oro: nesken irriak, [...], arbel-hegatz peko zoriontxoak, gizon-emakumeen alkarmaitatzea. Mde Pr 144. Kaiola baten irudiko arbel-etxeok ikustean gure animak goibeltasunez jantzi oi dira. Etxde JJ 8.
azpiadiera-1.2
Apezak [...] ateari bultza egiten dio. Garagardian aizealdiak buruxkek betbetan makurtzen ditun bezala, erri guzia arbelean belaunikatzen da. 'Sur les dalles'. Or Mi 143. Larraiña zuri, dantzarako gai; / oiñarriz ez baitu lurra; / Errotazarko arbel leguna, / joskura soillik zimurra. "Losa lisa". Or Eus 348.
azpiadiera-1.3
Pizarra de mano. "Tabla de pizarra o encerada en que se trazan figuras geométricas, arbelezko naiz argizaizko ola, Jeometriako taju zenbait egiteko oitua " A DEV (s.v. ábaco).
Zakuaren barnean arbela edo lapitz-taula beltza, bere luma-etxe arkatz eta gomendako. Larre ArtzainE 13.
azpisarrera-1
ARBEL-HAUTS (Lar, Hb). "Tastaz, polvo de crisoles viejos, arbelautsa" Lar.
azpisarrera-2
ARBEL EGIN (V-arr-oroz ap. A). "Arbel egin, errar el golpe" A.
Yainko berak ditut berri orren aldarrikari aintzindari. Ta iragarritako ezertan ez dute arbel-egiten. Zait Sof 148. Zatoz nere esanetara ta arbelik iñoiz eztuzu egingo. Ib. 43. Pir, liskar ez-berdiñean, oldartzen zaio Priam-i. / Amurruak itsuturik, arbel dagio, baiña, / bere ezpataren burunba eta aize-bolada utsaz, / agure erbala da erortzen. Amez Hamlet 76.
azpisarrera-3
ARBEL-LUR. "Arbel-lurra: goxua... meia... eurixa biar. Tierra procedente de cayuela o pizarra (?)" Iz ArOñ.
azpisarrera-4
ARBEL USTEL. "(V-m), pizarra" A.
arbel
<< arazo 0 / 0 arbelgin >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper