1. (V, L; Lar Sup, Añ (V), Dv, H (V, s.v. amarau)); amarau (B; SP (s.v. ainharba), Lar Sup, Lar in Aq 1449, Izt 115r, H (L, BN)); amaru (BN-mix); amalaun (G-azp); amelaun (V-gip, G-azp; Lar, Hb, H (+ amelau)); amama (G-to; Lar, Añ (G), Dv (que cita a Lar y Echve), H (V)); amarama (Lar in Aq 1449 A (s.v. amara)); ameraun (V-gip, G); amareun; amerau ( VocZeg 288); amaun (G-azp-nav, Ae); amau (Izt 115r, H (BN)); amauma (G-azp-goi; VP 85r); amaragu (B); amain (S; SP, Arch VocGr , H (amaña , S)); amara (A); amoma (BN-arb); amon (G-nav); amalma (AN-gip); abañ (S); abaraun (V-m); aramau (V; Añ, Izt 115r, H (V)); arbaraun (V-ple) Ref.: A (abaiña, abaraun, amalma , amama , amarau, amaraun , amauma , amelaun, ameraun, aramau, arbaraun); A Apend (amarauna, amaun, amoma); Lrq /amán'/; Iz Als (amaun), ArOñ (ameraun); UrrAnz (amelaun); Ond Bac (amon); Etxba Eib; EAEL 102; Elexp Berg (amelaun, ameraun); Izeta BHizt2 (amarau); ZestErret (amaun).
Telaraña. "Amaina edo amaioa, toile d'araignée" SP. "Telaraña, [...] amarama, amarauba, armiarma sarea" Lar in Aq 1449. "Eztu balio amaraua kentzeak, armiarma ezpada biltzen (B)" A. "Baratxe, baratxe, jauna, amarratzak amarauna (FSeg)" Ib. (s.v. amarratz). "Sapai aretan amarauna bazan ugari" Etxba Eib. "Etxia ameraunez beteta daukau" Elexp Berg. "Borda zaar oi amarauez betea dago" Izeta BHizt2. "Armiarma sareak baino bitarte itxiagoak dituen sarea" ZestErret. AxN explica amaraua (542) por amauna. v. ARMIARMA-SARE. Tr. La forma mejor documentada es amaraun. Hay además amarau (Axular), ameraun (Azkue, Azurmendi, Orixe), amalaun (Iztueta, N. Etxaniz), amelaun (Mogel, tbn. amelau en la misma página), amaun (Orixe, tbn. amaraun ), amama (Aguirre de Asteasu, J.C. Echeverria) y abaiñ (Eguiateguy).
Urthean behin baizen garbitzen eztena, neke baita eta gaitz, zeren hark herrautsa eta amaraua lodi baitu. Ax 540 (V 347). Naastu bagarik beren animak ezeberezkeriako amaraun oneikaz. msOñ 208v. Bere obretan haiñ aizaldar non hil denian abaiñak beno azkarrago ezpeitirade. Egiat 257. Errege bat dijoanean norbaiten etxera, garbitzen da etxe guzia goitik bera, ez da largatzen amelaun, ez autsik [...]. Bekatu benialak dira gure animako <animo> amelau ta autsak <utsac>. Mg CC 231. Araña edo marasmeak bere amarauna ioten daben legez. Añ MisE 105. Baña denbora luzeetan garbitu ezpada [etxea], betetzen dira zoko guziak amamaz, armiarmez, autsez eta zikinkeriaz, eta nekez garbitzen da. AA I 138. Txorakeri andia da amamen artean lizuntzen egotea; ederki egiten dezu unore ona igarotzean. AA II 120. Etzeunke bertan itxiko, ez bakarrik simaur, basatsa edo loikerija andi eta atsiturik, ezta auts, aramau eta loirik txikijenik bere. Astar I 161s. Erdoiak eta amalaunak. Izt D 170. Armiarmak [...] egiten dituzten amamaki. Echve Dev 105. Zokho guziak herrautsez eta amaraunez betheak. Dv Lab 213. Zelan ibilten dira udako goizaldeetan parasmaak, maztietan, ameraunak kukulorik kukulo dingilizka egiten. A Ezale 1897, 12b. Zauri sakona zan, da kortako amaraun guztiak odola geldituteko etziran naikoa. Ag AL 86.
( s. XX) Tresna zarrak gordeteko gelatxu bat, beian lurra, goian amarauna ta egur biren gañean upel batzuk erreskadan dituala. Ag Kr 19. Eliz-oiala, manteliña, amarauna baño meiagoa. Ag G 52. Amaraunez erdi estalia. Ib. 260. Katua txoriagana eta amaraunbako miarmatxu saltokaria euliagana juan oi dirian baixen astiro. Kk Ab II 101. Miarma baltzak ameraunetik urteten badau, zori txar bat dakar etxera. A EY I 426. Amarauneko sokeaz eroan ledi ori . (V) "A ése se le puede llevar con cuerda (hecha) de telaraña. Se dice de quien tiene muchas ganas de ir". A EY III 294. Aren ustea aria baño ez da / eta zigurtasuna, amarauna. Ker Iob 8, 14 (Ol amareun; Dv armiarma-sarea). Tarteka, utsuneak ere ikusten dira, ta aietan amalaunak nabarmen. NEtx LBB 103. Ormak amaraunez beteta. Etxba Ibilt 466. Ameraunak leihoetan. Azurm HitzB 50.

2. (V-gip; Dv); amarau (BN-lab; SP, Dv→A); amarago (StJayme AnF 1); ameraun (V-gip); amarun (V-gip); amalaun (V-och); abañ (BN-mix); amama (G-bet, AN); amauma (G-bet, AN) Ref.: Bon (amarau); A (amarau, amama, amauma); EI 361; Iz ArOñ (ameraun).
Araña. "Amaraua, araignée" SP, que cita a Oihenart. En Arch VocGr se lee amarrana (quizá por amaraña ?): "Amarrana, ainharba, l'araignée" Cf. EAEL 102: ameraue 'araña' (Zegama), donde quizá se trate de un error por 'telaraña'. v. armiarma, hamarratz.