1.
(AN, BN ap. A(que cita a LE y VocBN)
; SP, VocBN, H);
alokaira (H(G));
alokari (L-côte ap. A);
allakairu (Lar, Hb);
alokaidu (S ap. Lh, s.v. alakairu). Salario, sueldo, jornal; premio, pago."Prix, salaire"SP.
"Prix du travail de la journée, de la semaine ou de toute autre période de temps"VocBN..
"Journée, solde d'un ouvrier, d'un serviteur"H.
Azkue cita el ej. de Axular y da erróneamente la forma alakairu. v. aloger, soldata, sari. Tr. Documentado en la tradición oriental; es relativamente poco frecuente, y apenas se encuentran ejs. a partir de comienzos del s. XIX. En DFrec hay 20 ejs. de alokairu. Dei itzak langileak, eta paga iezék alokairua, hasirik azkenetarik lehenetarano. LçMt 20, 8 (TB, Echn yornala, HeH irabazia, Dv, Ip y IBk saria).
Hark bada akisitu du landa bat inikitatezko alokairutik. LçAct 1, 18.
Baina obratzen duenari alokairua etzaió graziatan kontatzen baina hartzetan. LçRom 4, 4.
Doan guztiari emanen zaio / nekearen alokairuan, / igita dezanareki / aragi jate otrontzean. Elizalde 127ss.
Arratsaldean trabaillatzen hasi zirenei eman zerauen hanbat iornal eta alokairu, nola goizetik trabaillatu zirenei. Ax 169 (V 114).
Langiler eta maiñater alokairiak eta soldatak errefüstatüz. CatLan 96.
Ain deus gutia da ematen den soldata, alokairua ta premioa?(249). LE-Ir.
Iténda alá bien / bai imitazále, / ta langin andien / nola lagunzále; / bai ta alokairúa, / ori dú señále: / Izainduéla zerúa. LEKop 64.
Zirenetar ditxosóa, / alibiatubaituzú / Jesus ón amorosóa, / alokairu ona duzú. Ib. 171.
Arratsean emanarazi zien alokaira edo jornal osoa guziai. LEUrt 84.
Guztiok baikera nekazari espiritualak Jaungoikoaren mastian. [...] Orain alokairua. Zer alokera, allakairua, lakondoa ematen du?Ib. 85 (ms. 30v zer alokairu ematendú?).
Jornala edo alokairua irabazten. EskLAlm 1867, 9 (ap. DRA).
Lan alokatua eta kapitala. Alokairua, prezioa eta irabazia. (tít. de la obra de Marx, traducida por X. Kintana, Donostia, 1971).
Zuen sailetako uzta igitaitu zuten nekazariei ordaindu ez zenieten alokairua deihadarka dago. IBeIac 5, 4 (Lç alokairu).
sense-2
2.
(AN, BN ap. A
; SP, Urt I 31, Lar, Hb, H(BN));
alokaira (Lar, Hb);
alokario (HtVocGr 417, Chaho, Hb, Dv→A, H(L));
alokairi (Hb);
alokari (L-côte ap. A
; Hb);
alokaidu (S ap. Lh, s.v. alakairu);
alokaide (S ap. Lrq
; Gèze, H(S)). Alquiler, arrendamiento."Rente"HtVocGr 417.
"Location"Gèze, H.
"Louage, loyer"Dv.
"Loyer"Lrq.
v. aloger (2), akura (2). Alokario <-ll-> etxe hortako. (1754). SenperEus 49.
Jaun minixtroak ebaki du, etxe xahu berri ederrean alokaidia handiago datekiala, eziz eta zakar, gaxki irabilian. Herr 28-3-1960 (ap. DRA).
Orain arte Iribarneko jauregia emaiten zian Mauleko herriak alokaideik galtatü gabe; eletrika ere kitorik ginian. (S). Deia 23-3-1986.
azpisarrera-1
ALOKAIRUAN HARTU.
Arrendar, tomar en alquiler. "Alokairuan hartzea, prendre à louage" SP.
azpisarrera-2
ALOKAIRUAN EMAN (SP, Urt);
ALOKAIRUTAN EMAN.
Arrendar, ceder en alquiler. "Alokairuan emaitea, donner à louage" SP. "Auersione locare, hauñitz gauza alokairatzea, alokairuan ematea" Urt III 148. "Ablocare, alokairuan emátea, ezártzea, alokairútzea" Urt I 31. Mahasti alokairutan emanaren konparazionea. Lç Mt 21 tít.
azpisarrera-3
ALOKAIRUAN IZAN.
Trabajar como asalariado, como jornalero. Bena alokaidian artzain direnak, ardiak beriak eztütianak, alokaidian delakoz, ikhusten dianian otsua jiten, üzten dütü ardiak, eta ihesi badua. EvSIo 10, 12 (LE alokairukoák).
azpisarrera-4
ALOKAIRUZKO.
De alquiler. Eztie adiskiderik batere ta mespretxatzen dütielarik alokairüzko zaldiez bezala hetzaz zerbütxatzen dirade. Egiat 212.