1.
(L ap. A
; SP, H);
aintzindegi (Hb, Dv, A, T-L);
aintzindei. Fachada, parte delantera de una construcción; escaparate."Devant de maison"SP.
"Partie de devant d'une habitation, d'un bâtiment"H.
"Face, façade, partie de devant d'un édifice"Dv.
"Fachada"A.
"Façade d'un bâtiment"Lh.
"Vitrine, [...] aintzindegi"T-L.
Gañeko aitzindegiko sala berria. (1749). SenperEus 35.
Bertze batek aldiz zion: etxe aitzindegi hori, / Ez zait iduritzen ongi ni naizen sinpleari. Gy 105.
Luphean zilho bat nolazpait egin, aintzindegi bat eman, eta hara gisu-labea. DvLab 188.
Jaunaren aitzinean zen kobrezko aldarea berriz, khendu zuen tenploko aitzindegitik, eta aldarearen lekhutik. "Transtulit de facie templi".Dv4 Reg 16, 14. Magasin aintzindegiak gostu handirekin berregindu dituzte. Herr 25-12-1958 (ap. DRA).
Nork ez du Atharratzetik goiti ezagutzen Santa Madalenaren kapera? Egun hautan, tenpesta dela karia, aintzindei guzia erori da. Herr 12-1-1961 (ap. DRA).
azpiadiera-1.1
"Le devant des choses en général: d'une étoffe, endroit, la poitrine, etc."H.
Helaz! nork du ifernuak baizen / aitzindegien asmatu hanpatzen?Rob( inOnaindMEOE 444 (Harriet traduce "la poitrine, le sein")). Eta, gerlako kapitain balin badire, izan dezakete aintzindeian bada-gathu edo bertze basa-ihizi zenbeiten larrua. Prop 1893, 158.
Xantza duzu giren tenoren baigira... Bertzenaz, zure buru aintzindegi horrek bero-aldi bat har bailezake. LarzBozak 32.
sense-2
2.aintzindegi (Dv y A (que citan a He)). Preferencia. "Aintzindegia ematea (He), donner la préférence" Dv. Fama ona kanpoko señale bat bezala da, bertutea non egoten den erakhusten duena: hargatik beraz behar zaio eman bertuteari toki guzietan eta gauza guzietan aiñtziñdegia. HePhil 226 (SP 224 abantailla).
sense-3
3.
(H);
aintzindegi (Dv, A). Jefatura."Aintzindegia ematea [...], donner l'autorité"Dv.
"2.º autoridad; 3.º mando de un ejército"A.
Aunque Duvoisin y Azkue citan a Larreguy, en éste sólo encontramos aitzin-. Hain zagokon ederki aitzindegia, non edireten baitziren haren baitan gizon adituenetarik igurik ahal zitezkeien guziak. Lg I 204.
Xedea hartu zuen khentzeko Joabi armadetako aitzindegia, ematekotzat Amasari. Ib. 318.
Zanbri bizi zitekeien dohatsu eta deskantsuan: aski ohoratua aurkhitzen zen armadetan zadukan aitzindegiaz. Ib. 348.
Eman zion Piarresi bere arthalde guziaren aitzindegia. Lg II 294.
Bere ontasun guzien ainzindegia eman dio [Jinkoak Mariari], haren medioz nahi ditu hek gure ganat hedatu. Mih 268.
sense-4
4.Zona situada delante, enfrente. Kanporat athera zen orduan [Petri], ezkaratz aintzindegirat, eta oilarrak kantatu zuen.LeonMc 14, 68 (He eskaratzaren aitziñerat, Dv ezkaratz aitzinerat, Ol, Ker ataurrera, IBk etxe aurrera).
Hil-herrietan ez zen kasik dupaz bertzerik ageri: iduri zukeen dupagin handi baten etxe-aintzindeia. LfMurtuts 16.
Bixkotx saltzale baten aintzindeian bi haur, badaude paztizeri beha zoin hartuko duten. Egunaria 1958.
(ap. DRA)