Harremana

    OEH - Bilaketa

    3542 emaitza etxe bilaketarentzat

    Sarrera buruan (345)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    aberri.
    sense-1
    (Bera, BeraLzM, Lh).
    Patria. Neol. creado por Arana Goiri en 1896, de aba y erri (AG 1061). "Patria. Ene Aberri laztana! ¡querida patria mía!" Bera. "Euzkadi da gure Aberriya, Euzkadi es nuestra Patria. Aberriaren aldezko, patriótico" BeraLzM. v. sorterri. Tr. Según NeolAG, un año después de su primera aparición, aberri es ya corriente entre escritores de la prensa nacionalista, pero no se encuentra en la revista de Azkue Euskalzale, donde sí aparecen aiterri, asaberri y, sobre todo, iaioterri. En 1919 Altube (Eusk 1919-20 (II), 51) incluye aberri entre los neologismos que, por haber alcanzado ya cierta extensión, han de ser aceptados. En la tradición septentrional está poco documentado: sólo en Iratzeder, Zerbitzari, Larre y Herria. En DFrec hay 180 ejs. de aberri, de ellos 4 septentrionales.
    Voltairek ezeban mattetan bere aberrija. AG 864. Il naiago dot / ikusi baño / Aberrijaren / amaia. Ib. 2406. Euroen abenda zarreko elia, euroen Aberrijaren (patria) elia. Albzur RIEV 1907, 625. Bizkidi ontan arrotzak lez gera eta gure elburua, gure aberri aundiya, zabala eta sakona, Donokia da. Ayerb EEs 1912, 177. Bere aberri Euzkadi onetara etorralako. Kk Ab I 107. Aberrijak edo naziñuak osasuntsutu ta gogortu. Ib. 20. Gure aberrian ikusi degun bezelatsu. "En nuestra patria". Zink Crit 47. Aberri baten samiñez / urduri dabil errija. Laux AB 52. Ordutik ona, --zenbat laño--, / Naparruan ezta aberririk. Ib. 100. Euskeraz idazten dot Aberrijaren izkuntza dalako. Laux BBa 142. Onelakoekin aberria gaizkatuko diagu. Lab EEguna 83. Abenda bakotxak dau / bere Aberrija. Enb 206. Euzko-Aberri au itxartu dau / Sabinen erijotziak. Ib. 40. Erroma... Uzkurtzaren / Aberri bakarra. Ib. 206. Alemanak zearo yabetu ziran txeketarren aberriaz. Ldi IL 162s. Ta Argi-aberrian ikus âl-nezake / lauso-eziñezko adiaren yabe. Ldi UO 58. Tamalez, Aberria atzerri biurtu zaizu... Goen Y 1934, 184. Kaisalderripean zeuden gaiñerontzeko aberri askatuekin ere, gudaldiko morrontzara beartu ziran. Ib. 192. Aberria azkatzen dugunean garaitza-burestuna illobi gaiñean yarriko diogu. Ib. 424. Lur zabal guztia baño beste aberririk ez eukan gizona. Eguzk GizAuz 67. Goiko / urdiña nunbait ire aberri. EA OlBe 105. Aberriaren oroia [...] azterkatzen jardun degu. JMB ELG 9. Aberria aldeztea elburu nagusienetzat artuta. EAEg 26-11-1936, 390. Nere aberritik egotzi naute nere seme berberak. Zait Sof 123. Euskeraren eriotza aberriaren elizkizunen bezpera litzakela. JAIraz Bizia 8. Aberriko lurreri begira, mutuk zeuden. Ib. 38. Bera breiztar gudari gaztea zen, azken gerra hontan bere aberria askatzeko borrokan ibilia. Mde Pr 289. Iñor ez dela aske? Edonor, sendi, buruzagi, aberri, ezkontide edo ahaide bati loturik dela? Ib. 150. Ierusalen ene aberri, Ierusalen ene Ama. Or Aitork 356. Aberriarengatik irriskuari behatu gabe. Zerb Azk 109. Irten zaitez zure lurraldetik, zure aberritik. Ol Gen 12, 1 (Ker aberri). Mirenek bear nau; nere aberriak bear nau; nereak bear naute. Txill Let 139. Bizia aberriari eskeñi dioten euskotar guzieri. Ugalde Iltz 3. Nere senide, adiskide, aberri, giza-familia osoaren interesak. Vill Jaink 88. Arbola bakoitzak bere aberria du izan ere. Ibiñ Virgil 84s. Aberriko muga ta soro atsegiñak utzi bear izan ditugu. Ib. 31. Seigarrenez, ai ene! / kate latzetan, oi aberri, zu! "¡Oh cara patria!". Gazt MusIx 101. Goian dago portua / atseden ta aberri. Gand Elorri 56. Bainan gaur, / Jainkoaren erdeinatu, / aberriaren infernu, / ta neure etsai. / Bapo nago. Azurm HitzB 50. Orain SAko izaroak bere xarma ia dena galdu du. [...] Mutilen aberri askatua zela zioten. Lasa Poem 117. Damaren izena, aberria, kalidadea. "Patria". Berron Kijote 148. Politika bidetan ziotela behar zela baitezpada aberri bat eman XXXko populuari. Herr 7-7-1977, 2. Herriak eta gizonak. Paleztindarren aberria. Ib. 2. Zerutik sortuko zela kristauen aberria. Larre ArtzainE 354.
    v. tbn. Eusk 1919-20 (I), 39. Lh Yol 13. GMant Goi 30. Otx 45. Y 1935, 146. SMitx Aranz 235. BEnb NereA 101. Onaind STeresa 21. Etxabu Kontu 221. Ataño TxanKan 130.
    azpiadiera-1.1
    Aberriak [= 'las naciones'] be txirotu egin dira, nastea ta matxiñadea edonon sortu da.Eguzk GizAuz 142.
    azpiadiera-1.2
    (Como primer miembro de comp.). "Aberri-oiturak, costumbres patrias" BeraLzM.
    Aberri-pizkundiaren langille argiyenetakua dan euzkotar lekaide batek. EEs 1916, 221. Gorau egixuz beti zeure aberri-elia, aberri-ekandu onak eta aberri-ixakera osua. Kk Ab I 86. Zorun-euzkia dizdiz... Aberri-ortzian! Enb 210. Euzko-aberri azkatasuna / Lenbailen lortu gurarik. Ib. 42. Aberri-berbizkundia. Ib. 138. Aberri oiuba. Ib. 64. Sabin gurgarri, / aberri-seme gurena! Ib. 42. Gora Euzko-Gaztedi, aberri-sustarra! Ib. 127. Sabin, aberri-ziñopa. Ib. 45. Aberri-zoriona lortu. Ib. 50. Ez aberri mugaz barrendik, [...] baizik [...] lurbira osoan. "En el recinto del patrio hogar". Y 1933, 6. Aberri-barruban saleroste-neurrijak berak jarriko dauz. "Dentro del país". EAEg 9-12-1936, 7. Aberri lege ta Yainkoari eskeñitako ziña. Zait Sof 171. Ots! Iri osoa! Eup! Aberri yaunok! Ib. 132 (14 aberri-lur). Ekaitzak eraman beza nire aberri-mugaz araindi. Ib. 62. Semeak [...] aita zapuztuz, aberri-nagusi izan naiago zuten. Ib. 118. Ogei etxe aien ondorean zer ikusten zuten ba? [...] Aberria, ta batez ere aberri usaia. JAIraz Bizia 38 (40 aberri kutsua). Hil zorian zituzten beren aberri hizkerak gaizkatzeko. Mde Pr 281. Aberri-iainkoak [...] etzaiozutela eragotzi gazte orri [...]. Ibiñ Virgil 79. Erromatar azkarrak ere, aberri-iskilluz iantzita. Ib. 101.
    azpisarrera-1
    ABERRI AMA. Madre patria.
    Aberri amaren negarra. "Los sollozos de la madre patria". Laux AB 30. Erruki, ene Yainkoa, erruki! ene aberri amari zerbait ekarki bazatoz tximista itzaletan! 'A la tierra nutricia'. Zait Sof 147.
    azpisarrera-2
    ABERRI-EGUN. Día de la Patria (Vasca).
    Itxartu eta jagi zaitez, euzkelduna [...] zuaz ospatzen Aberri-Eguna, / Aberri-Eguna. Enb 55s. Gaur Aberri Eguna ez deia egiten?... / Ba, bainan gaurkoa, / Lehengoa bezala ez da, ez izaiten. Iratz 30. 1965-VII-14'a da gaur, eta [...] Frantzian aberri eguna dalako gaur. Alzola Atalak 88.
    azpisarrera-3
    ABERRI-GAUZA.
    Cuestión, tema nacional, de la patria.
    Sabinen oldozmenak Aberri-gauzetan. Enb 146.
    azpisarrera-4
    ABERRI-MIN. Nostalgia de patria, ansia de patria.
    Geienak, aberri-miñak ukituta, aldegiñak dira, or beeruntz. Ldi IL 23. Ez aberri-miñez bakarrik, baita ere bere Berte [...] ezkutatu zitzaiolako. Goen Y 1934, 90. Aberri-miñez kantari. "Cantando sus canciones doloridas con ansias de patria". Laux AB 52.

    aberri

    aberri
    << abere 0 / 0 abeslari >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper