OEH - Bilaketa

334 emaitza hainbertze bilaketarentzat

Sarrera buruan (0)

Emaitzarik ez


Sarrera osoan (334)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
pena.
tradizioa
Tr. Documentado en autores de todas las épocas y dialectos desde los primeros textos, si bien falta en algunos autores puristas del s. XX. La forma pen se encuentra en Mendiburu (IArg I 108) y en algún ej. de Beovide (cf. tbn. pen-iraupen en Etcheberri de Ziburu (Man I 111)), y con aspiración (ph- ) en la mayoría de los autores suletinos (tbn. en Tartas, Etchamendi y en unos versos bajo-navarros recogidos en ChantP ). En DFrec hay 58 ejs. de pena, 7 de ellos septentrionales.
sense-1
1. (V-gip, L, BN, S; Lcc, Mic 8v, SP, Urt I 95, VP 78r, Lar, , Izt 10v, VocBN .(ph-)Dv, H (+ ph-)) Ref.: Lrq (phena); Etxba Eib; Gte Erd 29 .
Pena, aflicción; tormento, penalidad, castigo; preocupación (menos frec. y sólo en autores septentrionales). "Pena, castigo" Lar, . " Holako eritasunean pena gogorrak iasaiten ohi dira, [...] des dures peines. Erremedio gabeko penak, souffrance sans rèmede (Gç). Au moral: pena dut, j'ai peine. [...] Bihotzeko pena, peine du cœur" H. "1.º chagrin; 2.º souci" Lrq. AxN explica dolua (197), asaldua (433) y despit (578) por pena.
Kontenplatu behar dugu pasione sainduia / eta sendi bihotzian haren pena handia. E 29. Bekhatorek ifernuian dute pena handia. Ib. 39. [Ienkoak] orori emanen dik bere merexituia: / gaizkigiler pena handi, pazienter gloria. Ib. 245. Herio eta pena eternalera kondemnatzen. Adv *** 3r. Pena artarik askatu nau ta / bizi nax bizi kontentua. Lazarraga A21, 1193v. Ene peneau onein andia dan azkero. Ib. A, 1152r. Pena handia du harat hunat dabilena beti alferrik. "Harta paciencia tiene quien debalde cada día viene" . Volt 273. Huneraño hitz eginik pena ifernukoez / mintzatzera heldu gare purgatoriokoez. EZ Man I 116. Amurus batek anhitz pena eta trabaillu pairatzen du bere amurusagatik. Ax 489 (V 316). Ikus, jende hunak, ikus ene pena, / altxatzen darote nik nuen maitena. O Po 19. Zenbat pena deabruen tropan / hartzen dudan zu galdurik [ifernuan] . 179 (cf. infra PENA HARTU). Oi zenbat pena dorphe eta aflikzione gogor ezdute pairatu apostoluek. Ch I 18, 2. Ezta mündü huntan gizonik, phena edo thürbürarzün gabe denik. Mst I 22, 1 (Ch pena; SP tribulazione). Ta nik erakeria ori egin ta penaz iltzen eznaz? Cb Eg II 20 (v. tbn. Bil 95, Balad 175 y Azurm HitzB 62 penaz hil). Ditxa ori logratzeko arazo, pena ta neke gogorrak ikusi ta igaro zituztenak. Cb Just 6. Düketen onduan heen bekatiek merexi züten pena, jalgiko dira juaiteko parauzurat. CatLan 61. Purgatorioko pena. Ub 211. Fiestako eguna / pasatu ta gero / beste egunian penia / etxera etorteko. DurPl 54. Aspaldian baniña / bihotzian pena / traditzen ari inzeintadala / baniña mesfidenxa. Xarlem 648. Langilla askok igarotzen dituzte pena edo neke asko. Mg CC 151. Aurkitzen zareanean pena ta neke gogor garratzen baten. EL1 68. Libra gaitzala pekatuai zor zaien pena edo kastiguetatik. Gco I 448. Uts egite atrebiduba ta pena andija mereziduten dauena da. fB Olg 12. Onan arinduko dau zerbait [ezkondu garbatubak] daukan penia. fB Ic III 370. [Kontriziñozko damua] da sentimentu, pena edo damutasun egiyazko bat [...]. CatLlo 62. Ifernüko phena eternalak. UskLiB 85. Ez dakigu zer diran / pena naibageak. Echag 155 (183 pena naigabe). Aita amek pena asko / jasan dute guretako, / bai, gure ongi azteko. Bordel 35. Utzi ginuenian / Tolosa gibela, / segur da bihotzian / pena ginuela. Ib. 46. Bertsuak nahi ditut orai athera; / ixilik banindago, banuke pena. LElsb (in BertsoB 114 ). Ezin aundiyagoko / oñaze ta penak / sufritutzen bizi naiz / zuregatik denak. Bil 76. Ongi penakin azkaturikan / zure gerritik besua. Ib. 52. Dukeak penaren andiz hitzik ateratzen etzuen. Arr GB 128. Penaren indarrez egun guzi artan mokadurik irentsi etzuen. Ib. 13. Gerrak askorentzat du / ondorian pena. Xe 399. Biotza penaz urtu. Ib. 373. Ilko naiz penarekin! Sor AKaik 116. Begian negarra ta biotzian pena. Bv AsL 94. Amodioaren phena, oi, phena handia! ChantP 222. Bere barrenean sentitzen zuan pena. Zab Gabon 41. Galduak pena eramango du, / justuarentzat fortuna. Xe ( in MEIG I 193 ). Etxean pena guziak dirade kontsolatzen. (Canc. pop. in Arb Igand 145 ). Zelako penak iragoten dituez kondenauak infernuan? Bi: pena kaltekoa [...]; eta pena zentzunekoa. Itz Azald 41.
( s. XX) [Senhar-emazten eginbidea da] ezkontzako penen pazientziarekin jasaitea. CatJauf 131. Bonür osorik ezta lürraren gañian / bi mila phena beita plazer bat denian. Xikito 7. Pena gogorrak sufritzen ditut, / ez nago oso gizena. Tx B I 237. Penen kentzeko trinka dezagun / hustuz zonbait baso arno. Etcham 37. Pena guziak behar direla / eztitasunekin hartu. Ib. 152. Gurutzean il nai duzu / pena latzez beterik? SMitx Aranz 126. --Zeer? ene semeak. Ez da posible, ez da posible. --Konprenitzen dut zure pena. Bainan [...]. Larz Senper 76. Emaztea, penaz beterik gelditu da ori entzunaz. Erkiag BatB 131. Bere penak [...] edanean ahantzi ondoan [...]. JEtchep 97. Bere penaz errukitu zaio. Anab Usauri (ed. 1986) 67 (ed. 1931, 91 tamalez ). Pertsotan erran derautzut / zutaz sendi nuen pena. Mattin 82. Geroztik biotzetikan / neri etzait juaten pena. Uzt Auspoa 22, 114. Pena aundia izango zuan / saririk jaso etzunak. Uzt Sas 304. Lagüngua dezagü ekhar / oroek alkhartarzünian, / baita ere arhint phenak / etxenkuen bihotzian. Casve SGrazi 118. Izigarriko pena atxiki nuen. Etchebarne 57. An ikusiko pena guztiak / batek ezin laiz eruan. FEtxeb 39. Bere pena agertu zion. BBarand 158.

v. tbn. Bet 8. Mat 160. MPortal 75. Ber Doc 104v. Harb 326. Mic TAV 3.1.27. Cap 63. Hm 141. Arg DevB 197. FPrS 30. Tt Onsa 141. VJ 9. SP Phil 318. Bp I 54. Zubia 152. CartNav 139. OA 8. Acto 178. Arz 20. Iraz 65. El 36. Lar SermAzc 53. He Gudu 103. Oe 43. Mih 95. GavS 27. Brtc 98. Zuzaeta 47. LE Ong 74v. Monho 132. AA III 297. JJMg BasEsc 94. Astar II 33. CatB 18. JesBih 460. CatLuz 7. MarIl 28. Echag 129. Etch 180. Jaur 138. It Fab 258. Gy 210. Ur MarIl 113. Lard 453. CatAe 12. CatR 13. CatSal 13. Dv LEd 227. Arrantz 78. JanEd I 91. EusJok II 60. CatS 89 (ph-). Elzb Po184. Legaz 56. Ip Hil 130 (ph-). Balad 120. Ag Serm 101. CatUlz 48. Ill Testim 20. Ox 39. Iratz 18. EA OlBe 10. Lf Murtuts 46. Txill Let 91. Vill in Gand Elorri 16. Basarri 167. BEnb NereA 174. Ardoy SFran 351.Etxabu Kontu 15. Ataño TxanKan 37.
azpiadiera-1.1
"Pena del talión, [...] besteanbesteko pena " Lar.
Prendamiento, pena karnalik eta berze diferenzia mojonenak. "Penas y calonias" . MRos 10.1v (seguramente, 'multa por los daños producidos por el ganado lanar'; cf. (pecha) carnal Yang DA II 354). Kondemnatzen diat suko penara. EZ Man I 13. Esaten duen bakoitzean, bertatik pena bat ezarri: gosari edo afaria kendu, [...]. Cb Eg III 387. Españako legeak eriotzaren pena ipiñi zuen gizonarentzat. AA I 570 (v. tbn. Arr GB 141 heriotzaren pena). Elizak debekatzen dituen [...] hekien hantatzea, [kongregazionetik] khentze penaren kasua da. JesBih 429. Gizona orrela iltzen dubenarentzat lepoko pena. Sor AKaik 130. Lein obliga araztanztein xuntatra bi pezeta eta libra bat kandraren bakotxaren penan; orai ezdago penarik, xuntatan dra borontate dionak. Mdg 136. An geratu dituk, eriotz-penarekin kapillan daudenak bezela. Ataño TxanKan 53.
azpiadiera-1.1.1
Ene gizúna, béhar diágü lehénik jákin zúñek jánen din. Zúñek ere léhen ekhúsi béitü háek díkek [oxtra] hürrüpatzéko phená. Lrq Larraja RIEV 1931, 239.
azpiadiera-1.2
(V-arr ap. Totor Arr ) .
(En exclamaciones). Pena, lastima. " Ori da penea, ain gaste ta il bear " Totor Arr 48. Cf. infra PENA IZAN (e).
Kanta alegererik ezin kantatuko det. O zer pena! Cb Eg III 310. [Eman eziñik gusturik] Au da penia, ai ene / au da penia. DurPl 47. O pena! Ojala lenago milla bider ill banintz! AA I 523. Baña denbora berean zer pena! AA III 473. Ez dakit zertarako / gabiltzan onela / españolak itxurtzen / elkarren odola: / ai, ai, ai zer pena / eta itxumena ! Echag 167. Eta alanbere ai au penia! Ur MarIl 104. Zer pena Jakobentzat gaiztakeria eta ez-bear oiek guziak etxean ikustea! Lard 46. Billa ibilli ziran / berriz jiratuta, / ura pena San Josek / eziñ billatuta! Xe 159. Auxen da mixeria, auxen da bai pena / topeka narabiltzu ari bat bezela. AB AmaE 410. Au pena; bi ezagunik aundienak nere bazterrean umill eta lotsaz beteak eraman bearra! Ill Testim 14. Bengola / geldi zan azkena. / An zan gure pena! / Oletan azkena. Or Eus 212. Ene penia, bada-ta! Orduan... il egingo da. Erkiag Arran 171 (v. tbn. 145). Ez nauzu ezagutzen. Au pena! Txill Let 68. O Jainkoa, hau pena! / Herioak iretsi du gure itxaropena. Xa Odol 183.
v. tbn. Lard 456.
sense-2
2. (ph- S ap. Lrq; SP, H). Esfuerzo, trabajo; dificultad, problema. " Erditzeko penetan dago, elle est en travail d'enfant" SP. "Rarement fatigue physique" Lrq. (Los ejs. de Beriayn, Axular y Argaignarats podrían tbn. incluirse en la 1.ª acepción). Cf. PENA HARTU, PENA IZAN (b, c), PENAREKIN.
[Aita-amek] pena handirekin hazi baikaituzte. Mat 112. Libra ditzan pena eta trabaju aietatik. Ber Trat 109r. Zenbat behar duzu hanbat pagatu duzunaren nola zure penaren? "Por el gasto que habéis desembolsado y junto con vuestro trabajo" . Volt 216s. Zeru lurrak zeren tutzun pena gabe moldatu, / zeren gizonak ditutzun ezteusetik athera. EZ Man I 11. Azkenean laburki duk ezarri manuala / edozeiñek pena gutiz har diroen bezala. Ib. 5. Anhitz tribulamenduz, penaz eta trabailluz behar dela zeruko erresuman sarthu. Ax 479s (V 309). Gorputzaren artha batez, / hanbat pena munduan / daitelarik ustekabez, / xixarien lekhuan. Arg DevB 52 (v. tbn. 60). Ene pena eta trabaillia ezta galdu izanen. Tt Onsa 93. Bere pena eta bere denbora galdurik. Ib. 64. Dugularikan zuek duzuen difikultate bera zuen letren irakurtzen, eskribatzen darozuegu eskuaraz, pena dobleaz. CartUrruñ 133. Orai ikhusi behar dugu bada, zein pena eta neke handia den, munduan hanbat hitzkuntza mueta diferent izateaz. ES 388. Halakotz, bada eskualdunen pena eta neke hau ikhusirik hasi nintzen [...] hitztegi baten moldatzen. Ib. 400. Hitz zunbaiten enthelegatzia neke zatekiala jente komünaren üdüritürik, hen beren ezagützeko moiana jardiets ahal dezan amurekatik phena hartan datekianak, ezarri izan dira [...]. Mst XXII. Zunbatenez [...] hanbatenaz gaiza haboro eta handiagorik enthelegatzen dü penha gabe, zeren eta zelütik enthelegiaren argia ükheiten beitü. Mst I 3, 3 (Ch hanbatenaz errexkiago ). Eta nik nola egin othe dut ene examina? Zer artha hartu dut ene buruaren interrogatzeko? Zer pena ene bekhatuez orhoitzeko? Brtc 161. Jinkuak plazer dütianak egiten ahal tü, phenarik gabe eta bere boronthate propriaz. CatS 20.
azpiadiera-2.1
Trabajo, tarea.
Indiolo bat: 3 pezeta; oilo: 10 pezeta [...]; laka arto: 1 pezeta; ekartzeko penarentzat: 2 pezeta. (B, 1777). RIEV 1934, 691. Izotz andi baten / oñak billosik nago / arrañak garbitzen; / sesto artian gero / ondo plegatzia / astuan kargetako / daukat nik penia. DurPl 61. Irugarren sensañak / dauka bai penia / egun guztian besuan / seña eukitia. / Sein asko da munduban / sensaña lako bi. Ib. 50.
sense-3
3. Retribución. "Peine, salaire. Zer da zure pena? quelle est votre peine? Syn. saria " H.
[Begiak apartatzen baditu bere xuritik danjeros da] arkebusaria, bere bala, bere bolbora, bere drageak eta bere pena galdurik, konfusionetan, eta desohoretan geldi dadin, eta haren irabazia oro izanen den bi zeha bete sudur. Tt Onsa 66. Eta nork ere emanen baidio xumeen hautarik bati beira bat ur hotz xoilki [...] ez du galduko bere pena. " Non perdet mercedem suam" . He Mt 10, 42 (Lç, Dv, Ol sari ). Ene pena berrehun liberako bat izanen da. Lf Murtuts 19.
azpisarrera-1
PENA HARTU.
azpisarrerakoSense-1.1
a) Tomarse la molestia (de), el trabajo (de), hacer el esfuerzo (de), molestarse en. "Pena hartzea, prendre la peine de" H. Tr. Documentado en autores septentrionales (tbn. en un ej. de Noe ). Son muy escasos los ejs. del s. XX.
Nehork gure instruitzen harturen duen pena galdua ezten amorekatik. ABC B, 2r. Pena hartü dü [...] haren amorekatik, hartü nahiz agot ohoña. Etchart 7.2r. Hunen beraz ikhasteko / har albaiteza pena, / ezen [...]. EZ Eliç 133. Balin pena harzen badut zure zordun solizitatzeaz, eztute hek pena gutiago pagatzeaz. Volt 229. Egiten dugun penitenzia eta hartzen dugun pena, alde guztiz da borondatezkoa. Ax 158 (V 106). Nahi du ioan parabisura, ordea nekhatu gabe. Ez atseginik nahi du utzi, eta ez penarik hartu. Ib. 48 (V 31; v. tbn. ES 180 ez penarik hartu ). Ene tribaillu aphurrak eztu meritatzen zuk phena har dezazun haren irakhurtzeko. Tt Onsa 6. Ioanen zare buia hari apur bat amor egiten diozula, baiñan zenbait gerthatzen da zirga istibor alderat edo zertanerat ematen dutela hartarakotz on liteke han hartuko den penagatik, han ere eman ledin buia bat. INav 130. Hunelako presunak ezin asko exhorta daitezke, maita dezatela, arren, pasione hekien garaitzean hartzen duten pena edo nekhea. He Gudu 81. Bere büriaren garhaitzeko hartü behar den phena. Mst I 25, 3. Anderia, jaun hunek / gu behartu gitizu, / huna jiteko pena / otoi, nahi genon hartu. AstLas 25. Ez du guphidetsiko kongregazioneko aldarearen eta ornamenten arthatzeko hartu behar duen pena. JesBih 423. Lan egizie, / phena har zazie, / emaile handia / beita lur erabilia. Arch Fab 169. Serioski izan dut / nunbaitik ordena, / pertsuen paratzeko / ar dezadan pena. Bordel 168. Astoak egiñarren / berak al zuena, / agudo juateko / artzen zuan pena. Noe 68. Egünko egünian bizi nahi dena / aritzeko lanian hartüko dü phena. Xikito 2.
azpiadiera-1.1
(Con determinantes).
Muthilek gure zerbitzutan deramate urthia / soldata aphur bategatik hartzen pena handia. E 11. Orhoit adi hire gatik zenbat duten pairatu / eta hi aitziñatzeko zenbat diren nekhatu. / Hik ere ordain har ezak zenbait pena hekintzat. EZ Man I 126. Zenbat munduko iaun eta andre handi bere mundua utzirik [...] ioan dira [...] pobrezia sainduaren bilha? Hainitz pena hartu dute haren kausitzeko. SP Phil 278s (He 280 zenbat pena ez dute hartu ). Salbamenduko eztiren, / harzen ditugun penak, / eztetzakegu ediren, / saririk duketenak. Arg DevB 112. Menturas zenbait izaren da [...] Armainakaren medios espaitu penarik hartu nahi marea kontu hori on atheratzen bada halakoenzat segidan izaren dira zeinbait thaula. INav 136. Bethi beraz maita dezagun / maita gure herioan, / har dezagun pena gozo hau / gure bizitze osoan. 81. Jauna [...] heldu nitzazu har dezazun hanbat pena, laborarien amorea gatik, obra hunen examinatzeko, eta baldin iduritzen bazaitzu merezi duela inprima dadin [...]. Mong 585. Hanbat pena gure korpitzaren hartürik, zerbait gure arimaren salbatzeko egin dezagün nahi dü. Bp I 126. Arimak pena gehiago hartzen du bizioei eta pasioneei kontra egiten ezen ez gorputzak nekherik handienen iasaten. Ch I 25, 11. Eta haregatik hañbeste phena, eta arranküra hartzen dügü, gaiza xar igaraiten baizik eztiren eli batez. Mst III 31, 3 ( nekhe eta artha haiñitz hartzen dugu ). Adrian zure huntarzünaz / hanitz zütüt remestiatzen, / gük merexi gabetarik / phena handi haur hartü düzün. Xarlem 220. Jainkoaren beraren gozamenak ez othe dik merezi, bizitze huntako denbora laburrean har dezaian haren ardiesteko behar den pena guzia? Dh 202. Ezpadute nahi bizitze erregelatu hura eramateko hartzen dituzten pena guziak galduak izan ditezen [...]. Ib. 65. Izkiribatzeko penarik hartu gabe egin daitekena da oraino [...]. MarIl 20. Pena ederrak baitu / [...] [zure andriak] hartzeko, / zu bestan zailaik harek / behiak deizteko. Mattin ( in Xa EzinB 99 ).
v. tbn. Tt Onsa 109.
azpisarrerakoSense-1.2
b) (V-gip, G-azp-goi, AN-gip). Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg; Gte Erd 133. Apenarse (por); sentir, tener pena (de). "Pena aundixa artu genduan jakin genduanian sortu jakon okerra" Etxba Eib. "Gabonetan ezpaza etortzen pena artuko dau amak" Elexp Berg. "Pena aundiago artuko du (G-azp-goi, AN-gip)" Gte Erd 133. Tr. Documentado principalmente en autores meridionales.
Ene laztana, enzun nagizu; / arren, ez artu penarik. Lazarraga A7, 1171v. Itxasoaren erdian botako banindute, zer pena, zer naigabea artuko nuke! Cb Eg II 28. Ikusirik, bada, haren sehi lagunek zer iragaten zen, pena handi bat hartu zuten eta ethorri zitzaizkon bere nausiari erraterat iragan ziren guziak. He Mt 18, 31. Ta desonratu zuenean, añ lotsa ta pena andia Monikak artu zuen, non [...]. Cb Eg III 365. Ez ainbeste pena artu geure adiskide onen eriotzan; bada dakigu ikusiko doguzala orañdino. Oe 79. Sobera plazer dienian [...] [huntarzün denporalen] ukeitiaz eta sobera pena hartzen deinian heen galtziaz <galdziaz>. CatLan 114. Batak daukan gatxian, bijak artuten dabee penia. fB Ic II 207. Bada oidira guraso berdeska batzuk, umiak euren ezkongeijekin etxian ta kanpuan ibili arren, penarik artuten ez dabeenak. fB Ic III 354. [Baldin kongreganist batek] bilkhuak uzten balitu edo ardura [...] huts egiten, lagun guziek pena hartuko dute eta othoitz eginen harentzat. JesBih 430. Emaztearen iltzearekin Jakobek artu zuen pena, ezin bear bezala neurtu diteke. Lard 46. Jakob santuak artu zituen pena, atsekabe eta estura larriak. Arr GB 129. Gizagaixoaz danak / pena ar zazute, / baldin biotz biguñak / badituzute. Bil 43. Oiek juanda artu dedana / pena ikaragarria. PE 29. Guztiz pen aundia artu zuan. Bv AsL 175. Artzen diraden pena ta susto / beti gogotan jasuan, / al balitz danak ipinitzia / alkaren gainka pisuan [...]. Arrantz 153. Sinista beza au adituta, / pena artuko nuela. Tx B II 134. Ni il naizela sortu omen du / Aurriñ-azpiko atsuak, / pena galanta artuko zuten / siñare ta gurasuak. Ib. 21. Pena artzen det / zu modu ortan uztia. Ib. 155. Pena artu diat Benantziori / gauza ori gertatzia. (In SM Zirik 97 ). Pena artua nago / baita fundamentuz. Yanzi 90. Eta ordurako naikoa janda, batzuk pena artzen zuten: oilloa jateko gogorik ez. And AUzta 70. Pena artzen det zu bizitzea / Bidasoaren arunzti. (In Mattin 26 ). Batzuetan pena artzen dute orregatik. Vill Jaink 18. Bihotzean pena hartzen dinat. JEtchep 44s. Etxeko maiteak: etsiduraz dut fin gaixto egin. Badakit gaizki egiten dudala, bainan ahalge naiz bizitzeko. Ez penarik har. Larz Iru 88. Pena ederra artu nuan ori jakin nuanean. Salav 66. Pena aundi bat artzen / degu biotzian. Uzt LEG II 165. Ez nin batere penik artu. Ataño TxanKan 183. Handik zonbait urteren buruan hil izan zen eta segur pena hartu nuen. Etchebarne 31. Basarri artatik alde egitea pena artzen nuan. Albeniz 45.
v. tbn. AzpPr 43. AB AmaE 256.
azpisarrera-2
PENA ASKO IKUSI, PENA ASKI IKUSI. Tener (muchas) dificultades, problemas.
Itsasoz dabiltzanek asko pena ikhusten dute, galtzeko bide handitan jartzen dire. Dh 200. Domingok aski pena ikusten zuen bere familiaren hazten. JEtchep 53.
azpisarrera-3
PENA BALIO IZAN (H). Merecer la pena. "Eztu pena balio, cela n'on vaut pas la peine" H. v. merezi izan.
Jesus kausitu duenak [...] konprenitzen du tresor handi hark pena balio zuela haren ondoan ibiltzeko. Mih 119. Salbamenduak ez othe du bada balio pena munduko errankizun guzien ostikatzeko? Lg II 138. Balio balu pena / bertze zenbait koplena, / fite molda laizke. Monho 28.
azpisarrerakoSense-3.1
( Penak balio izan ).
Sorgin-pikoa txertatu leiteke. Baiñan ez du penak balio. Pikoa edozer moduz sortzen da. Ostolaiz 93.
azpisarrera-4
PENA EDUKI. Sentir pena. v. PENA IZAN (d).
Oi onegaiti, ene laztana, / ze eukaikezu penarik. Lazarraga A27a, 1201r. Pena daukagu bera / etxetik juana. Tx B II 126. Pena daukat / iñoiz ez naizela izan. Lazkao-Txiki ( in Uzt Noiz 69 ).
azpisarrera-5
PENA-EGILE (El, lo) que causa problemas.
Zure alaba penetan bada, aski du pena egileari jazartzea eta ez eni. Larz Iru 32 (ref. a una muchacha embarazada).
azpisarrera-6
PENA EGIN (AN-ulz ap. Iz Ulz; H). Dar, provocar pena o disgusto, apenar, hacer sufrir. "Pena egin dautzu, il vous a fait du chagrin" H. "Pena itten digu, beño ala ere, [...] kendu biarkogu" Iz Ulz. v. PENA EMAN. Tr. Documentado sólo en autores septentrionales.
[Deabruak] alegia ederren azpian zuri pena egitea billatzen baitu. He Gudu 158. [Jaiñkoari] pena eta damu egiñen dioelako beldurrez. Ib. 69. Jasan zaitzu pazienki lagun proximoaren hutsak, eta artharekin begirautzu nihori penarik egin. MarIl 32. Ezpeitzeion phenaik egiten [...] / ene amuinan igortiak. 'Ne lui faisait aucune peine [...] de m'envoyer mendier' . Etch 242. Theresa barka iezadan pena egin badaunat. Mde HaurB 43. To, Pantxo, pena egiten dautak! [...] Nahi duka enekin jin? Larz Iru 118. Ez dautzugu penarik egin nahi. [...] --Penarik ez egin nahi? Larz Senper 98. [Xakurra] hiltzeak pena egiten, eta. JEtchep 31. Mayalen han zen ba beti. Bainan, frangotan, penarik ez egin nahiz ixilik egon niz. Ib. 76.
azpisarrera-7
PENA-EGINGARRI. "Pena egingarri da, c'est à faire peine" H.
Ikusten direla gauza batzu zinez peningarriak. Herr 8-1-1959, 3. Zonbait hitz izkiriatzen ditut. Eta ondarrean gauza peningarri batzuen erraiten ari nizala ohartzen niz. JEtchep 73. Ikusten dugu esperientzia eta adrezia handia duten presunak ere tronpatzen ahal direla tresnekilan eta zinez peningarri da. Herr 9-8-2001, 5.
azpisarrerakoSense-7.1
( Pena-egingarriko ).
Badira Pakistan herri-aldetik iheska Indietarat sartzen direnak, peningarriko moldean. Herr 24-6-1971, 2.
azpisarrera-8
PENA-EMAILE (El, lo) que provoca pena, sufrimiento, disgusto, problemas.
Ezkaratz pian ditu gordatzen / dirua eta boztarioak / [...] guri phena emailiaren / irabaztian [...]. "De moment qu'il gagna ce qui cause nos peines" . Arch Fab 229.
azpisarrera-9
PENA EMAN.
azpisarrerakoSense-9.1
a) (V-gip ap. Elexp Berg; Lar). Dar pena, apenar; causar sufrimiento, hacer sufrir. "Penar, activo, imponer pena, miñaritu, pena eman" Lar. "Pena emoten dost ola ikustiak" Elexp Berg. v. PENA EGIN. Tr. Documentado desde mediados del s. XVII tanto al Norte como al Sur.
Niri bakarrik itxirik emun deustan pena. Lazarraga A, 1151v. [Hasi gabe akhabatzen den plazer] hark, zenbat pena eta atsekabe emaiten duen. Ax 389 (V 255). Konfesadu daiez pekatu pena geiago emaiten deusteenak. Cap 89. Zer ematen othe darot, / inperia dudanak: / pena gehiago darot, / haren handidasunak. Arg DevB 96s. Merezi dudala ene bekhatuak emanen darotan pena guzia. 45. Deusek ez darotzu hanbat pena ematen eta hanbat traba, nola zure bihotzeko gutizia desordenatuek. Ch I 3, 3. [Hun thenporal hoiek] plazer beno haboro phena emaiten diela. Mst I 22, 2. Gau, ta egun [...] bere diruan beti pensatzen, alako naigabe ta penak eman zioten, non [...]. Cb Eg III 349. Esker orde asko naigabe, neke ta pena eman zizten profetai. Ub 50. Emongo deust / pena bijotzian. DurPl 60. Zer da oraiñ zuri pena ta naigaberik andiena ematen dizun gauza? AA III 533. [Emendik datorkigu] trabajuak aiñ igui izatea eta ainbeste pena ematea. Gco I 417. Jaungoikuaren bildur bagakuak, zeruba galdubak edo irabazijak penarik emoten ez deutseenak. fB Olg 149s. Umiak emoten deutsubeezan pena, atsekaba ta naibage orreek. fB Ic I app., 29. Batak entzun gura dabena, bestiak esaten dau. Ta alkarri pena emongo deutsana, batak bere aitatuten ez dau. fB Ic II 207s. [Infernuban] ikusten dira pena ta tormentuba emoten dabeen gauza gustijak. JJMg BasEsc 93. Baña ze poz edo konsuelo emongo deutsee orduban alako akordubak? Zer penia diñot emongo ez deutsee? Ib. 160. Ez dot, neure Aita, entzun iños zure aotik pena geijago emon deustan berbarik. Ib. 62. Haietarik hartzera ihur ezin deña, / beldürrez haien haztik eman dizen phena. 'Que de la nourrir ne donne trop de peine' . Etch 376. Emoten eutsan peniagaitik, gogoratutiak oneek eurok izango zirala askoren [...] kaltian. Ur MarIl 111. [Soldaduak Jesusi] zer burla eta farrak egin, eta zer penak eman ziozkaten [...], ezin diteke esan. Lard 448. Zerk dereizü phena, / xarmagarri ezinago zirena? ChantP 118. Kantuz eman didazu / makiña bat pena. Xe 286 (v. tbn. 191). Erantzuten nagia baña nola nitzan, / o, zeinbat pena eman nizkion bizitzan! AB AmaE 282s. Zuek utzi ta juan biarrak / neri ematen dit pena. PE 38. Amaikari emana / biotzean pena. EusJok 85. Pena txit aundia ematen zion au munduko arriskuen tartian ikustiak. Bv AsL 94. Abek ematen dituzten / lotsak eta penak! PE ( in Ud 27 ).
( s. XX) Ez gabiltzala nehori penarik eman beharrez, merezi ez badu. HU Aurp 127. Beldur niz alaba zenbait bide hortan sarturik duketen burrasoei pena eman. HU Zez 107. [Ikhusi behar da burhasoei] eman zaiotenetz penarik, heiek nahi ez bezala biziz. CatJauf 16. Ene muthilik ttipiena, / hik emaiten deraut pena. / Habil harat, habil hunat [...] ageri denez untzirik edo [...]. Balad 89. (v. tbn. 226) Onari ontasuna, eta zu bezelako gaiztoari orrela penak ematea gustatzen zait. Ill Testim 23. Umexurx horri pena emaiten ez bedi abia nehor. Ox 62. Zuri zer pena ematen dizun / aren mende egon biarrak! Tx B 180. Pena ematen dit / asarretuta joatiak! Tx B I 152. Begiyen bistan ikusi ez banu / penik emango etzian. Imaz Auspoa 24, 159. Ain ardau ona dagok eze, pena emoten jestak saltzia. SM Zirik 70. Zeure urtien pixu astunak / neri ematen dit pena. BEnb NereA 82 (v. tbn. 215). Pena ematen zidan gixarajoak. Salav 32. Andik egun gutxira il zan eta pena ederra eman zigun gure Potxo gaxoak. Ib. 12. Zure desohoratzeak / emanikan pena, / batzuetan egiten dut / moxkortuarena. Xa EzinB 106. Pena ematen du aldegitiak / basarri eder batetik. Uzt Sas 120. Eriotzak e ainbeste pena / eztu ematen urrutira. Uzt Auspoa 43, 120. Neri pena eman zidan itz aiek entzun bearrak. BAyerbe 164. Hara horren ixtorioa hortan fini. Biziki pena eman zautan. Etchebarne 145. Geuk be, ori alan pentsetan genduan, eta pena emoten euskun. Gerrika 177.

v. tbn. Arr May 60. Arrantz 131. JanEd I 97. Ud 77. Lazkao-Txiki in Mattin 152. Arti MaldanB 223.
azpisarrerakoSense-9.2
b) Imponer un castigo.
Nori bere eredura ematen dio pena / bekhatore handienei halaber handiena. EZ Man I 109. [Iesus-Krist iujeak] bekhokia izanen du koleraz isuria / [...] Pena emateko duke hain lehia handia, / zenbat luzea baitzuen lehen pazienzia. Ib. 84. Eman zeure buruari zenbait pena: bulharrak io, erran Iesus [...]. Ax 269 (V 179). Su, zufre, tormenta eta bertzerik anhitz pena emanen deraue Iainkoak kondenatuei. Ib. 577 (V 371). Enganazalea enganatu duenari, eman bekio ez pena bana sari. O Pr 140. Emaiten gure arimari mila pena, mila tormenta. Tt Arima 63. Beraz, justo zaizkitzun penak / emanen darozkidatzu. 181. Hargatik bada Jainkoak ere [...] etzioten eman, bertzei eman zeraben pena eta gaztigua. ES 390. [Kristok] gaiztoai emango die sekulako penak. OA 38. Emanen lioke bekatariari dagokan sari ta pena gogorra. Mb IArg I 119. Kulpa bakoitzagatik ondo dagokizun pena emango dizu. Cb Eg III 392. Ematen dio dagokion pena edo kastigua. Gco I 431. Ematen badieza eriotzaren pena [gaiztagiñari] . AA II 104. Ardoa saltzen duenai [...] dagoten pena emateko. AA III 374. Gobernadore batek eman du / pena kastidarekua. Xe 376. Penarik txikiena emon deutsela eta bixaramonian etxera. Gerrika 92.
v. tbn. Mg PAb 144.
azpisarrera-10
PENA EMANARAZI.
Hacer sufrir.
Urguilu malurosa, hi habilana / guri eman arazten hainbertze pena, / bai eta gerla! LElsb ( in BertsoB 115 ).
azpisarrera-11
PENA EZARRI. Esforzarse en, preocuparse por.
Prometatzen duzue bada pena eta dilijenzia ezarriren duzuela haur horren irakasten, erran den doktrina hunetan guzian. Ins B, 2v. Baina pena ere ezarriren dut zuek ene parti ondoan gauza hauzaz menzione egin ahal dezazuen. "Je mettrai peine" . 2 Petr 1, 15 (He artha idukiko dut ).
azpisarrera-12
PENA GABE, PENA GABERIK. Fácilmente, sin problemas, sin ninguna dificultad.
[Halakoak] plazerak, ohoriak, pena gabe, fazilki kitatzen ditu. Tt Onsa 88s. Eureen olgeeta nasaijeen [...] kontra ezer [...] erakusten dabenari, aldagijuezan guzur ta enbusterija mingarrijak pena bagarik ezarten deutseezanak. fB Olg 204. Pekatu mortalian urte askotan pena bagarik bitzi dira [...] ta adiskide pekatuzkuai itxi gura ez deutsee. fB Ic I 38. Bada kristinau guztiak pozik, gustoz, ta errazto, [...] ezer bere kosta bagarik, ta pena bagarik amau dagijeen geure Jaungoiko guztiz ona, iminiko ditut errazoe batzuk. Ib. 40. Pena bagarik lege santuba ausita, Jaungoikua betiko galduten dabena gaiti. Ib. 75. Gauzarik ezainenak ta pekaturik ikaragarrijenak eginda bere, esango dau pena bagarik: Ze gatx egin dot bada? fB Ic II 273.
azpisarrera-13
PENA GABEKO.
azpisarrerakoSense-13.1
a) Fácil, que no supone esfurzo ni dificultad.
Ezta ontasunik penagabekorik; trabailluan eta nekhean du gizonak bere primeza. ES 196.
azpisarrerakoSense-13.2
a) Feliz, sin penas.
Amaitu dein baino len / bere egarria / siku geldituten da / pitxar guztia: / ames zoroak / pena bakoak / gero goizerartean / daukaz atsoak. Azc PB 108.
azpisarrera-14
PENA IZAN.
azpisarrerakoSense-14.1
a) (Trans.). Estar inquieto por, preocupado por; sufrir.
Andre gaixtoa bazinade, nik eznaidi kondurik; / ziren zirena baitzira, zuzaz pena dizit nik. E 171. Ehon ere eztakusat nihaur bezain erhorik: / nik norgatik pena baitut, hark ene eztu axolik. Ib. 163s. Arreposturik eztizit ukhen, zoñez pena baitut. Echaux 155. Non ere noreki ere bainiz, / pena dut zutan pensatzez. O Po 2. Hainitzak obedienziaren azpian daude borxazago karitatez baino eta halakoek pena dute. SP Imit I 9, 1 (Ch eta hek pena hanitz dute). Zenbat bekhatu egin dudan zure kontra! Bainan oroz nigarrez nago Piarresekin, Magdalenarekin: pena dut, aborritzen ditut. JesBih 438. Pena duten guziak / konsola ditela. Bordel 53.
azpiadiera-1.1
(Con determinantes).
Pazkoz urkagei duenak, garizumaren laburrez ditu penak. " [Il] trouve le Carême bien court" . O Pr 395. Ah, nolako pena nik dudan / ene baithan pensatzean, / hanbat pekhatu detzadala / egiñ zure aitziñean! 105. [Gizon debotak] haboro phena dü [...] pasioenen kuntre indarkatziaz, eziez khorpitzaren lanetzaz, izert erazitziaz. Mst I 25, 11 (Ch pena gehiago hartzen du, SP trabaillu handiagoa da ).
azpisarrerakoSense-14.2
b) (Trans.). Tener dificultad en, costar esfuerzo.
Eta ikhus zezan pena zutela aurthikiten (ezen haize-kontra zutén). " Qu'ils avaient peine à tirer" . Mc 6, 48 (He nekhe handirekien hari zirela arrauketan ). Eta penarik badugu hain xeheroki konsideratzeaz, [...] hunela examina gaitezke [...]. SP Phil 520 (He 527 eta baldiñ xehero konsideratzea nekhe bazaiku ). Erromako hitzkuntzak hartu du hain mudantza handia noizbait danik hunat, non istorioen berri dakiten jakinsunek ere pena baitute hekien aditzea edo konprenditzea. ES 94s (v. tbn. 398). Mutuek ere hunen bidez, eta kheinuekin batean emaiten baitarozkigute aditzera asko gauza, zeinak hainitz hitzez pena baitkenduke adiarazteko. Ib. 131. [Damnatuen thormentarik gogorrena] da [...] Jainkoa galdu izatea. [...]. Mundu huntan pena dugu horren sinhestea, zeren guti-guti ezagutzen baitugu zer den Jainkoa. Dh 155.
azpiadiera-2.1
[Idiaren] eritarzun horren seinaleak dire [...], eta pena handia du etzana denian bere lekutik ezin altxatuz. Mong 590.
azpisarrerakoSense-14.3
c) (Trans. tripersonal). Dar pena.
Baldinetariak ezen zu zerbaitetarik jaten ikusteak pena badio zure anaiari, ja ez zabiltza karitatearen arauera. He Rom 14, 15 (Dv jaten duzunaren ariaz [...] izaten badu atsekabe ). Esklabo ziñen deithua izan zarenean? Ez darotzula horrek penarik, baiñan baldin are libertatea ardiets ahal badezazu, hanbat hobe. He 1 Cor 7, 21.
azpisarrerakoSense-14.4
d) (Intrans. unipersonal de 3.ª pers. sing.). Ser difícil.
Maleziazko tema tzarrez ardura zare betia, / pena ere da sinestia zahartuz geroz hola izaitia. Prot 69. Bosgarren hori zoin ote da? / Pentsatzeko ez da pena. Bordel 79 (tbn. en ChantP 310, donde se traduce 'le deviner n'est pas difficile'). Goberniaren kontra / erreklama naite [...] jende miserablia / arrobatzen dute, / pena da irautia, / erran ahal daite / afer mantenatzen da / sobera tunante. Ib. 51.
azpisarrerakoSense-14.5
e) (Trans.). Tener pena de, sentir pena de. "Pena det ordaiñik eman eza (G-azp)" Gte Erd 255. "Pena dizit hori ikusirik (BN-ciz-arb), [...] pena düt horren ikustez (S)" Ib. 262. "Oiñ pena dau geixao estudixau ez izana" Elexp Berg. Tr. Documentado sólo en la tradición meridional.
Zer pena izango duen / Luziferrentzat uztia! Xe 386. Kanpuan ikusita / pena zuen gero / desterruan urterik / ez degula igaro. Ib. 175. Ixillik bego, jauna. Guk izan genduben pena beorri Pasaira juna. Sor Bar 68. Pena det kulparik gabe / orrela engañatzia. PE 53 (v. tbn. AzpPr 118 pena du apartatzia ). Zenbaitek adituta / egingo du farra, / pena det mingañian / ibilli biarra. Ud 98. Antziñatik nai nuan / nik zu ikustia / eta orain pena det / ain laster uztia. Urruz Zer 114. Ura berari bestek kendua / barrendik pena izan du. EusJok 124. Pena det kulparik gabe / desprezio au egiña. Tx B I 62. Kontari dabill pena dubela / nik modu ontan uztia. Ib. 141. Jaun orrek dizkit kontatu, / orañ pena det ez nituela / paperian apuntatu. Tx B II 119. Pena nuke alaba hori / nolanahika uztia. Mattin 150. Pena diat, egiazki pena, hola debaldetan gogor egoiten baihaiz. [...] Aithor edo ez aithor, berdin kondenatua izanen haiz. Larz Senper 68. Zu nigandik joatia / bai pena detala. Olea 257. Geio ez erakutsia / pena degu sekulako. Uzt Sas 209. Ikusten nuen pena zuela haunitz ene uztea ere. Etchebarne 131. Bermio ori pena genduan / iñon eskuan ixteko. FEtxeb 24.
azpiadiera-5.1
(Con determinantes).
Gizon orretxek badu / fundamentuba [...] / ez daukagu penarik / guk ezagutuba. Ud 72. Ez degu penarikan / alkarrekin juna. PE 124. Etzuen penik / bi lantzak ala sartzea. Tx B I 44. Ez nuen penik zerbait azaña / zerozer egin bazendu. Ib. 100. Beste penarik ez dadukagu / geldituba berdiñian. EusJok 24. Orain penarik aundiña degu / lenago etorri-eza. Uzt Noiz 122. Bañan ain seme txepelak gera / au da gure pekatua, / beste penarik ez daukat ezer: / euskera atzeratua. Basarri ( in Uzt Noiz 64 ). Gaur ez daukate beste penikan / lenago etorri eza. Uzt Sas 121. Pena haundia huen partitzia ait'eta amaren ondotik. Xa Odol 165.
azpisarrerakoSense-14.6
f) (Intrans. unipersonal de 3.ª pers. sing.). Ser una pena, ser una lástima. "Pena liteke, ce serait déplaisant, peine" H. "Pena da ainbeste lan eiñ eta balixau ezin izatia" Elexp Berg. "Penea izan da (V-arr), pena aundia da! (G-azp, AN-gip)" Gte Erd 45.
Pena izango da nork bere faltan / anima ona galtzia. Xe 320 (v. tbn. 322). Hori muthiko seriosa da. Langilea eta laketa. Hori pena da hemendik joaitea. Larz Iru 22. --Beñat, Ameriketarat joaiten zauku. [...] --Ho, ba, pena da. Hoberen guziak urrun ari zauzkigu. Ib. 44. Pena da, bainan ezin ditake / Xalbador etor gaur huna. Mattin 79. Pena da nolanai utzitzia / amatxok erakutsiya. Uzt Noiz 129. Pena litzake [...] / zu alarguntzia. Uzt Sas 206. Pena zela hain goizik eskola utz nezan. Xa Odol 27. Pena da, baña apustu askoren fetxarik ez da agertzen. Albeniz 75. Pena da bertso horiek ez txoil berriak izatea. MEIG I 250.
azpiadiera-6.1
ma oraindik ere / daukat nik goguan / pena ez egotia / gaur nere onduan. Uzt Auspoa 22, 146.
azpiadiera-6.2
Gurutze, neke ta pena zen Jesus maitagarriarenzat jaio zen eran ta toki txar galduan jaiotzea. Mb IArg I 108 (v. tbn. más ejs. en la misma pág.).
azpisarrerakoSense-14.7
g) (Intrans. bipersonal). Apenar, entristecer.
Piarresi anhitz pena zitzaion ikhustea alde batetik hainbertze karitate, bertzetik hainbertze hoztasun. Laph 124.
azpisarrera-15
PENA IZATEKO. Penoso, lamentable. v. penagarri.
Utskeri batengatik aserretzia pena izatekua litzake. Moc Damu 30.
azpisarrera-16
PENAKO. a) (Lar, Hb). "Penal, penakoa, penatarra" Lar. b) Que trabaja en labores penosas. "Penako neskatoa, fille de peine" Hb.
azpisarrera-17
PENAN.
azpisarrerakoSense-17.1
a) (Precedido de gen.). Bajo pena de. v. PENAREN AZPIAN, PENAREN PEAN.
Kestione handi [...] zoinetan gainan ez iüstiziak ez herriak eztü püisanza ez bothere batere, biziaren penan <poen->. Etchart 9.1r. Manamenduak bethi behar dira begiratu bekhatu mortalaren penan. Mat 151. Berreun dukaten penan. BLeiz 46. Manatu zuen etzedilla nehor handik harat, biziaren penan, ausart mahastien landatzera. Ax 408 (V 266; v. tbn. 345 (V 229); v. tbn. Lg I 325, LE Urt ms. 82v y Gy 112 biziaren penan). Hekien konplitzera obligatu gara bekhatu mortalen penan. Ax 242 (V 162). Zergatik elizak manatü dü eskümüküren penan [...] parropia mezaren enzütia? Bp I 117. Animako kondenazioaren penan dago bakoitza obligaturik jakitera [...]. OA 62. Kondizione guzietan debekatua da beraz, damnazionearen penan, haragiaren esklabo izatea. Brtc 221. Komulgatu ditezela komulgatzera beartuak daudenak eskomiku nagusiaren, eta lau errealen penan. AA III 523. Erregelamenduko phonduetarik batek ere ez du obligatzen bekhatuaren penan. JesBih 408. (v. tbn. Dh 47 bekhaturen penan) Lein obliga araztanztein xuntatra bi pezeta eta libra bat kandraren bakotxaren penan. Mdg 136.
v. tbn. Harb 451. Tt Arima 51. CartUruñ 134. Mih 113.
(Precedido de -zko ). Bot eginik maledikzionezko penán, eztutela ianen ez edanen hura hil dukeiteno. Act 23, 21 (He madarizionearen azpian, TB madarikatuak izaiteko penaren azpian ).
azpisarrerakoSense-17.2
b) (Estar...) apenado, en pena, sufriendo. v. PENAZ, PENETAN.
Eta ordañetan penan / ikhusten nauzunean, / faboratzeko zakizket, / aurkhi hurbill aldean. EZ Eliç 405. Dolore paregabea / zinduen zeure semea / ikhusteaz [...] arantzez zillhatua, / indazu othoi damua, / penan denean iustua. Ib. 418. Beste gisa bat baliz ez lizate hobe / mündia txipiegiz phenan gineinteke. Xikito 8. Penan direnak nahi nituzke / ein-ahala kontsolatu. Etcham 227. Bideko harriak penan, / txorien lotsa sasian, / nabaritu baitnituen / bihotzaren bihotzean. Azurm HitzB 29.
azpiadiera-2.1
(Con determinantes).
Haurra, nola hunelako / penan eman gaituzu? EZ Noel 83. Barkoxeko kunseilian / dira phena handian, / aphezen ezin ezariz kuntent diren alojian. Etch 482.
azpiadiera-2.2
Ertzeko penan ezaizená. Gal 4, 27 (He erditzeko minik ez duzuna, TB haur minetan ez zinena ).
azpisarrerakoSense-17.3
c) (Precedido de gen.). Como pena a, castigo a.
Animak salbatzeko bear zan zelo bizia, bizitzan zeren iduki etzuen, Jainkoak orren penan agindu ziola [...]. Cb Eg III 286. Ta orren penan gosaria edo txokolatea [...] egun batean largatzea. Ib. 392. Zeren jaunak bere eskergabekeriaren penan gutxitzen diozkan bere laguntzak. AA II 574. [Juduak Jesu-Kristo] illerazo zuen gurutzean. Bekatu onen penan bizi dira itsutuak eta gogortuak. Ib. 476.
azpisarrera-18
PENAPEAN. Padeciendo, sufriendo. v. PENAN, PENATAN.
[Kriadak] beti dagoz penapian / ezinda geijago. DurPl 51.
azpisarrera-19
PENAREKIN. Con esfuerzo, con trabajo, con dificultades (sólo septentrional); con pena, apenado.
Idiaren pixa odolaren gisa dohako, eta dena ere guti eta penarekin egiten du. Mong 589s. Adio erraiten zien aberastarzüner [...]; penhareki bizitzeko behar ziren gaizak hartzen zütien. Mst I 18, 3 (Ch doidoia hartzen zuten biziarenzat behar zena ere). Jinkuaren ixuritik jiten den jakite hura hanitxez baliusago da eziez gizonaren ezpiritiak phenareki jardiesten diana. Mst III 31, 2 (Ch bere nekhez eta studioz). Hogoi, berrogoi urthez eta gehiagoz ere penarekin egin zituzken irabazi guziez gabetua da. Brtc 102. Lehenbizian penarekin egiten zen falta ondoan aise eta errexki egiten da. Ib. 179. Profeta berri batzuez zorrozki jujatuak, / penarekin onesten tu hekien jujamenduak. Monho 48. Kuraiaztatuko ditu karga dorphe horren bozkariorekin erakhartzera eta ez nigarrez eta penarekin. Jaur 393. Penarekin urrunduko ere ziren haren ganik, joaitekotzat Lurraren bazter guzietarat [...] sofritzera. Ib. 178. Penarekin bizi gira / beti onaren begira. Bordel 58. Bolsa ustu, berotu ez, / irten penarekin, / alakoak tristura / darama berekin. JanEd I 25. Penarekin ikusten diat ehizala izanen, hi, sekula deustako. JE Ber 35. Penakiñ uzten ditut / familiko denak. Yanzi 261. Ez pensa gero lanerako gu / penarekin gaudenikan. Uzt Noiz 93. Penarekilan ikusten ditu bere lagunen ez-ontsak. Xa EzinB 72. Obligatuak izan ginen, ontsa penarekin [...] gure ardien handik kentzera. Etchebarne 56. Iaz penakin laga genuen / txoko gozo bat degu an. Zendoia 221.
azpisarrerakoSense-19.1
( penakaz ).
O Birjina Maria, penakaz dagozanen konsueloa. Urqz 63.
azpisarrerakoSense-19.2
(Con determinantes).
Hanbat penarekin [...] bildu dituen urre, zilhar, muble eta ontasun maiteak bortxaz uzterat obligatua dela. Brtc 119. Kitatü behar aigü / hanitz phenarekila. Xarlem 821. Ez du sekulan urratuko, non ez dudan lehenik neronek urratzen, eta oraino orduan ere hainitz penarekin eginen du. Jaur 140.
azpisarrera-20
PENAREN AZPIAN (Lar, Añ). (Precedido de gen.). "So pena, penaren azpian, y se pospone al genitivo del nombre, v.g. so pena de muerte, eriotzaren penaren azpian" Lar (v. tbn. Añ). v. PENAN.
Exkomekazioaren penaren azpian. BLeiz 46. Hirur mila liberako amanda bat pagatzeko penaren azpian. CatLav A, 1r (V 1). Urte betean deserriturik bizitzeko penaren azpian. AA II 145. Hortarat obligatuak zarete, bekhatuaren penaren azpian. EgunO ( in Arb Igand 184 ).
v. tbn. TB Act 23, 21.
azpisarrera-21
PENAREN PEAN. Bajo pena (de). "Hiltzeko penaren pean, sous peine de mort" H. v. PENAN.
Hori Ordenü sakratien <sacristen> eginbidetarik interditürik egonen direla penaren pian ipso facto . Bp I 20. Pratika hoiek batek ere eztüie obligatzen bekhatu mortalen ez benialen phenaren pian. Mercy 33. Zoin penaren pian obligatzen gitüzte Elizako Manamendiek? CatLan 100. Nahi bada Elizak hartara obligatzen dütian, haien algarreki jüntatziaren ez deus baliotako izatiaren phenaren pian? CatS 94.
v. tbn. UskLiB 78.
azpisarrerakoSense-21.1
Piztü baitü Trentako Konzilio Jenerala, manatzera pena espiritüal handienen pian [...]. Bp I 18. Debetatürik langitia, iokiak [...]; elizak, eta gure errege jaunek manatü dütien penen pian. Ib. 22. Penarik handienen pian obligatia denaz geroz sekretiaren begiratzera. CatLan 150.
azpiadiera-1.1
[Teresari] aginduko deutsee, pena andijen beian, ostera ez aitatuteko, emakumen bururako ez dirian asmo areek. fB Ic II 294. Gorde ditezela, esan dirian legietan iminten dirian kastigu eta penen bian. Ur BulaAl 19.
azpisarrera-22
PENAREN PENAZ. De pura pena.
Bere biotza lutoz bete, illundu ta penaren penaz zer egin [etzekien] . Cb Eg II 157. Atsakaberik andijenetan batzuk peniaren penaz malkorik emon ezin dabee? Mg CO 65. Eta gizarajoari penaren penaz negar-malkoak ateratzen zitzaizkan. Salav 70.
azpisarrera-23
PENATAN (V-gip, G-azp, R-is). Ref.: Elexp Berg; Gte Erd 255. (Estar...) apenado, afligido, sufriendo, padeciendo, en pena; preocupado. "Zu oyán ta ni bortán, / bíak giútzu penatán" ContR 512. "Perezaz enaiz gaur joan mendira ta oiñ penatan nago" Elexp Berg. "Penatan egoten da (G-azp)" Gte Erd 255. v. PENETAN. Tr. Documentado al Norte en algunos autores de los ss. XVI, XVII y XVIII (tbn. en CatS ).
Hanbat zuzaz amoratu geroz nuzu penatan. E 187. Ezen badakigu kreatura guziak suspirioz elkharrekin daudela, eta penatan diradela oraindrano. "[Ils] souspirent & travaillent ensemble" . Rom 8, 21. Nihor penatan denean othoitza. Harb 246 (tít.). Ebak ikhusi zuen sagarra, eta handik bere burua gurekin batean, penatan ibeni zuen. Ax 391s (V 256). Nola penatan eta trabaillutan denak, baldin gero ondoan irabazi handi bat [...] uste badu, ez paititu pena eta trabaillu hek guztiak deus sentitzen. Ib. 520 (V 335). Zer ahal dateke bada tormenta handiagorik [...] bethiere lekhu batetan [...] penatan, geldi egoitea baiño. Ib. 601 (V 386). Eri, eta penatan direnak. FPrS 19. Hanbat nago penatan, / nik eztakit nolatan, / gau et' egun gor batek / naduk' arrenkuratan. // Izena du Graziana. O Po 26. Gaitzki kausitzen eta penatan zarenean, orduan denbora da merezimenduen biltzeko. SP Imit I 22, 5 (Ch noiz ere gerthatzen baitzaitzu zerbait ondiko edo altaramendu). Iauna phenatan nuzu, urgatz nezazu, emazu arraposta enegatik. Tt Arima 9. Gü gihauren pasionetzaz sobera arranküratzen gira, eta gaiza igaraiten diren eli batez, sobera phenatan jarten. Mst I 11, 2 (SP sobera ansiatzen gara, Ch artha sobra hartzen dugu). Gaizki egilen korrejitzia, phenatan direnen konsolatzia. CatS 44.
azpisarrerakoSense-23.1
(Con determinantes).
Neure haurtoák, zeinéz berriz ertzeko penatan bainaiz, Krist forma daiteno zuetan. Gal 4, 19 (He berriz ere erditzeko miñetan bainaiz). Astelehen goizian / Santa Klairan nintzan, / bai eta gaiherditan / phena handitan. Balad 217.
azpisarrerakoSense-23.2
(Tras gen.). (Estar, etc.) apenado por.
Azeriak sei ollo bere erpietan, eta bestiak eskuan euken txoriaren penatan... Gerrika 63.
azpisarrera-24
PENAZ.
azpisarrerakoSense-24.1
a) (V-arr-gip; SP). Ref.: Totor Arr 48; Elexp Berg; Gte Erd 255. Padeciendo, sufriendo; (estar, etc.) apenado, afligido. "Penaz da, il est en peine" SP. "Penas, incómodo, con apuros. Penas bixi de. Gexorik, penas egoten da oian" Totor Arr 48. v. PENAN (b), PENATAN, PENETAN. Tr. Documentado al Sur desde el s. XVI. Al Norte lo emplean Dechepare, Etcheberri de Ziburu, Argaignarats y Goyhetche (121).
Eso[k] amor[e]ari / gaxo naxala / y [?] penaz natzala. Perucho 9s. Beti penaz izatia gaitz da, ene amore; / beti ere behar duta nik zugatik dolore? E 159. Eria hilltzen da. // Ohekoa dago gero penaz eldarnioan, / lehen bezala solasik eztuela ahoan. EZ Man I 57. Entzunik bada arimak doloreen egunak / igurikitzen tu penaz illkhitzeko orenak. Ib. 120. Arren bada senda zazu penaz datzan eria. EZ Man II 109. Baitziñaraman bizia, / langiturikan penaz, / munduan berantetsia, / hilzearen orenaz. Arg DevB 147. Ifernuan damnatua, / penaz orroaz dago. Ib. 13. Saindu hau penaz hunela, / eta ni plazeretan. Ib. 49. [Zerura] baño len utzi zituzten emen penitenziz edo purgatorioko suan nekez ta penaz egin zituzten bekatu guzien zorrak. Mb IArg I 240. Penaz, ta damuzko itxaso illun bat egiñik [...] zure ofensakgatik egon bear nuke nik. Cb Eg II 38. Ez penaz edo triste, ezpada konsueloz, ta zeruko faborez beterik bizi izan zan. Cb Eg III 219. Salbadoreak onela penaz / eginik bide erdia, / Beronikaren karidadeak / kendu zion izerdia. Cb Bast 53 (tbn. en Balad 240). Beti beti serbietan / nola gauden penaz. DurPl 47. Uste izanik maite ezduteela Jaun ain maitagarria, daude penaz ta naigabez. Mg CC 227. Kurutzian ill zan arte guztian, beti penaz bitzi izan zan. fB Ic I 72. Umiak azi ditut nekez ta penaz neure despeideengo eguneen arrimugarritzat. Ib. app., 8. Entzute andiko bat, guztia galduta, penaz, ta desondraz karzelara daroienian; [...] nai erara daguan bat, jentiaren gorrotora etorrita, penaz daguanian. fB Ic III 263. Ikusten badogu penaz, ondo gura deutsagun persona bat, errukituten gara. JJMg BasEsc 93. Miñaren miñez ilko litzake, eta gu zure serbitzariok aren ezurrak penaz lurpera eramango giñituke. Lard 59. Penaz geunden [...] zu palta ziñalako. Zab Gabon 51. Kosta onetan erri danetan / izan dira señaliak, / batzuek ito, besteak penaz / bajatu arrantzaliak. Arrantz 78. Orra amabi bertso / euskera garbiyan, / penaz kanta ditzaten / kosta kantabriyan; / galdutzen diradenak / itxaso erdiyan [...] Jaunak sartu ditzala / zeruko gloriyan. Ib. 101. Berotasun aundirik / eztegu kolkoan, / etxean penaz eta / tristuran kanpoan. JanEd I 21. Ez naiz zirzilkeri oietaz oroitu eta penaz beñere egoten. Ill Pill 4. Penaz gelditu biar / galdu zuena. EusJok 129. Zer egin ez nekiken penaz ta samiñez. Lek EunD 43. Altxa egin giñan gu ere ikusleok. Penaz, alegia. Bañan, agitz alegeratuta. Txill Let 133. Eta Azkue zana penaz ei zan Capilla Sixtina ikusi barik itxuli biarrez. SM Zirik 89. Zuen lurra ta zuen etxea / penaz zenduten utzia. Basarri 182. Mendiok galtzen penaz ikusi / zituan gure erriak. FEtxeb 21. Erriko jende asko penaz gelditu zan, Urkikoak bi meza bertan genitualako. BBarand 112.
v. tbn. Ag Serm 143. Azurm HitzB 41.
azpiadiera-1.1
Begiratu egidazu / lastima andi bategaz / bestela zerren ilko naiz / zugatik neure penas. Gamiz 205. Beste geiago ere / artu nai zituzten [...] ondo penaz an utzi / zituzten itotzen. Arrantz 92. Urten neban etxetik naikue penaz. Gerrika 27.
azpiadiera-1.2
Ene laztan gozo ederra, / penaz penatzen nazu. AzkPo I.
azpiadiera-1.3
Sufriendo, padeciendo (físicamente).
Idia penaz dagonean ezin pixarik eginez [...]. Mong 589.
azpisarrerakoSense-24.2
b) Con dificultad. "Penaz doha aldatsa gora, on va avec peine, difficulté, fatigue en montant une côte" H.
Hain nekez eta penaz bildu zinituen onak eta onhasunak eta [...] hain laxoki [...] largatzeintuzu. Ax 238 (V 159). Hitzez bertze gauzez ere geure [...] gauzak aditzera bertzeri emaiten diotzagula; hala-nola kheinuz, begiez [...]. Ordea penaz, eta nekhez, [...] eztugu hetaz gogoan dugun guztia hitzez bezala aditzera emaiten. ES 382.
azpiadiera-2.1
Apenas, difícilmente.
Penaz badu zer egin, / Iauna urrikal bekizu, / dabilantzat zurekin. Arg DevB 200. Badakitzagu kasik eskritura sainduan errebelatuak zaizkun guziak: penaz da egia bat guk meditatu ez dugunik. Jaur 110s.
azpisarrera-25
PENAZAGO. Con más dificultades.
[Sagarroia] harri baten kontra permaturik lehen eginen zen baino nekezago, eta penazago erditzen da. Ax 79 (V 53).
azpisarrera-26
PENAZKO (H, s.v. penatsua). (Adnom.). Penoso, aflictivo; de pena.
Birjina saintiaren misterio dohatsü, alagera edo penazko zonbaitetan. Bp I 123. Zergatik beraz oraiko kristiek hain herabe die ibiltera [...] prozesione penazko hoietara? Bp II 66. Aste Saintia edo penazkoa. Ib. 46. Gure sensuak mortifikatzen dituzten penazko obra guziak. CatLav 303. (V 150) Damuzko ta penazko itxaso bat. Cb Eg III 281. Kanta dezagun [...] [Jesukristoren] penazko eriotza. Cb Bast 1 (tbn. en Balad 234). Infernúko bizitza penasko gúra. LE Doc 239. Zure animan arkitzen dan estutasun ta naigabea, da amorio penazko geiago balio duena, [...], amore [...] biguñ negartsuak baño. Mg CC 237. Zergatik [...] nekatzen zera Jangoikoa ekusteko egarri penazkoaz. Ib. 204. Betikotasun bat edo penazkoa edo gloriazkoa zuen oraingo bizimoduak erabakiko du. Gco II 81. Penazkua nai badau adiskidia; penazkua topauko dau Jesus ogeta amairu urtian. [...] Beti penaz bizi izan zan geure salbatzalle maitia. fB Ic I 72. Jaungoikuak librau gaizala alako biziera penazko ta arriskukuetati. fB Ic III 320. Edegi deustazu biotzaren erdijan zauri bat luzaro penazko odola emongo dabena. JJMg BasEsc 226. Aflikzionezko eta penazko memento [bat] . Jaur 151. Penazko negar goriak. Arr May 195. Aztu zitzaizkan lengo / penazko pausoak. Xe 158. Eta ganera pasa zituan / penazko kalbarioak. FEtxeb 99.
v. tbn. Osk Kurl 193.
azpisarrera-27
PENETAN.
azpisarrerakoSense-27.1
a) (Estar...) apenado, apesadumbrado, afligido; con problemas, con dificultades. "Ez nazazula penetan utz, ne me laissez pas dans les soucis" H. v. PENAZ. Tr. Documentado al Norte desde la primera mitad del s. XVII y al Sur desde mediados del s. XIX.
Titxakabeen ohi da konsolazionea / dohakabe zenbait lagun penetan izatea. EZ Man I 101. Fabora ezazu penetan den gaxoa. EZ Man II 98. Gehiago ezin bizi / naiteke Zu galdurik; / ager zakizkit zerori, / othoi, Haurra, nonbaitik. // Hirur egunez ibilli / ziren hala penetan / Ierusalengo [...] plaza guztietan. EZ Noel 83. Egun hetan, orduan penetan daudenek, desiratuko dute bere egunen fina, eta akhabantza. Ax 593 (V 381). Nor zeiteken ama hala / zakusala penetan / etzaitena berehala / partale doloretan. Arg DevB 225. Khar handian bethi ziagok / eta bethi nigarretan; / galdurik ontasun gustiak, / bethi ziagok penetan. 163. Eta nihork baldin penetan bazarete ezin izanez erran ditugun belhar eta droga horiek, gidatuko zarete gure etxera behar duzuenaren izaiteko. Mong 594. Ez zareten beraz griñatsu, eta ez derrazuela: "Zer janen dugu, edo zer edanen dugu, edo zer jauntziko dugu", ezen paganoak dire penetan horien guzien gaiñean. He Mt 6, 31s. Nuiz ere phenetan eta thürbürarzünetan beitzira [...]. Mst I 22, 5 (SP penatan zarenean ). Phenetan izanen zira. Ib. 24, 3 (Ch sofrituko duzu ). Praube nüzü, eta ene gaztezaruaz geroz bethi phenetan. Mst III 50, 1 (SP nekhetan, Ch nekhatua ). Mundu huntan nekhetan eta penetan bezenbat denbora parabisuan deskantsuan eta atseginetan. Dh 179. Aphezpiku batek, bere Diosesako desordreak ezin korreituz [...] hainitz penetan zelarik, hartu zuela xedea [...]. MarIl 127. [Jesus] ogei ta amairu / urte bizitu zan / umill eta pobrea / neke ta penetan. Echag 98. Leoi baten atzapar / andi zorrotzetan / arratoi bat zegoan / guztizko penetan. It Fab 136. Yainkoak beza argiz ingura bidetan, / ez dezan nihoiz izan arima penetan. Hb Esk 124. Orren konserbatzekotan / gerabiltzazu penetan, / okasione orotan. Bordel 57. Penetan den presunak / hun luke konsolu. Ib. 145. Penetan daramazkit / eguna ta gaba, / poz bat sentitu gabe. Bil 150. Naigabe eta penetan dagoenen bat konsolatzea. Arr May 12. eru-lurren jabea / gurutze orretan [...] zeñi etzaio jartzen / biotza penetan? Xe 358. Obra onak al bada / egin biar dia / penetan pasa gabe / eternidadia. AzpPr 130.
(s. XX) Bethi penetan Xalbador / eta lagunik ez nehor. Ox 42. Penetan omen daude / Aita eta ama. LuzKant 96. Zartu xamar naiz eta / bizi naiz penetan. Tx B 218. Adio herria eta / adio egun ederrak [...] / Hemen denbora behar dut / beti penetan pasatu. Etcham 43s. Ardi atrebituak / atsegin heietan / etzuen laster iraun, / sartu zen penetan: / gaitz bat sartu zitzaion / betikotz zainetan. Ib. 134. Biak penetan gertatu ziren / jaun-andre espos gazteak: / negu beltzaren iduriko han / egunak eta asteak. Ib. 152. Uztarria pisuturik, haurra, penetan ez jar. Iratz 54. Ta Miren gajoa nigatik penetan. Txill Let 136. Urte juanen pixu astuna / eta biotza penetan / Arantzazuko gure aitona / ez da egongo txantxetan. BEnb NereA 85. Zure alaba penetan bada, aski du pena egileari jazartzea eta ez eni. Larz Iru 32 (ref. a una muchacha embarazada). Penetan ezarri ditutzunentzat egin azu, behin nik eman penitentzia. Larz Senper 36. Otoizten zaitugu ere behar orduan edo penetan diren guzientzat. Ardoy SFran 359. Konsueluan zegon gizon bat / oaiñ arkitzen zat penetan. Lizaso ( in Uzt Noiz 98 ). Penetan da etxea, penetan auzoa, / horiekin batean herri bat osoa; / gizon baten galtzea ez baita goxoa. Xa Odol 189. Beti penetan, beti penetan / Bizi naiz mundu hunetan. Xaramela 74. Amabost urte zenduzanean / ama il da zu penetan. FEtxeb 104. Lau heriotze horiek penetan utzi dituzten familia eta jendaki guzieri [...] doluminik bizienak. Herr 2-11-2000, 4.

v. tbn. SP Phil 271. Ur MarIl 111. AB AmaE 165. Ip Hil 236. APBB 66. Ill Pill 29. Balad 217 y 222. EusJok 94. Basarri 128. NEtx LBB 251.
azpiadiera-1.1
(Con determinantes).
Hartarakotz baldin baliz purgatzeko penetan, / errepausua emozu othoi dohatsuetan. EZ Man II 157. Ez nazazu eduki / olako penetan. Auspoa 39, 85.
azpiadiera-1.2
(Estar) preocupado por, inquieto por.
Gure doktor berria / deus ikasi gabetan / ez da deusez penetan. ' N'est en peine de rien' . Monho 28. Amets bedera egin dugu, penetan gare zer erran nahi zuketen amets hek eta nihork ez gaitu argitzen ahal. Etcheberry 39s. Kaleak garbituaz zu zabiltz kantetan, / paperak zelan loitu ni beti penetan. AB AmaE 259 (en boca de un secretario que habla a un barrendero de las desventajas y preocupaciones de su oficio).
azpiadiera-1.3
(Estar...) apenado de, por.
Bizi guziko penetan nago / lenago etorri-eza. Lizaso ( in Uzt Noiz 82 ). Erria berriz biotzetikan / maite genduen benetan, / iñoiz ez giñan etxeratutzen / aruntz juandako penetan. Uzt Sas 142. Naparroako ginen Alduden lenago, / gure bihotza hortaz penetan baitago; / izen berriz gaituzte eman apalago, / bainan gure gogoa lehengoan dago. Xa Odol 123.
azpisarrerakoSense-27.2
b) (Con vb. como jarri, eman, etc.). (Ponerse) a preocuparse, molestarse en. Tr. Documentado sólo en la tradición septentrional.
Etzaitezela penetan eman nor den zure alde edo zure kontra. Ch II 2, 1. Ezen egiaz, ez da langille onaren marka [...], manatuak zaizkigun lanak, ahalik fitetzena egitea; penetan eman gabe, ea ungi egiñak izanen diren. He Gudu 121. [Hulako ordutan] ez beitez eman penetan ea xuxen ala makhur dabiltzan heien burasoak: bilha bezate, guzien gainetik [...]. Lg I 222s. Erran ere bazioten [...] aski zela othoitz egitea Jainkoari emenda zezan haren populua [...] eman-gabe penetan yakiteko hain zorrozki zenbatetaraino heltzen ahal zen. Ib. 321. Ez naiz penetan eman behinere iraganen ez den eternitateko biziaz: orai ezagutzen dut ene erhokeria handia. Brtc 130. Kontrizione hau da penitentziako sakramenduan gureganik galdetzen den disposizionerik beharrena: eta noiz penetan eman othe gare hunen izateko? Ib. 164s. Bainan baldin behatzen daukunean, ikhusten bagaitu bekhatuan [...] ez da penetan jartzen gure laguntzeko. Jaur 371.
azpiadiera-2.1
(Con determinantes).
Ez gaitezela hauk gudukatzeaz hainitz penetan eman, non ez dugun aiñtzinetik ikhusten [...] gure kontra altxatuko direla. He Gudu 170. Guti penetan eman naiz ene Jainkoa ezagutzeko [...]: bertze guzietako denbora asko eta sobra hartu dut. Brtc 201.
pena
<< pausaldi 0 / 0 pilotari >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper