OEH - Bilaketa

334 emaitza hainbertze bilaketarentzat

Sarrera buruan (0)

Emaitzarik ez


Sarrera osoan (334)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
merezitu.
tradizioa
Tr. Documentado en autores de todas las épocas y dialectos. La forma mejor atestiguada es merezitu . Hay merexitu en autores suletinos, mixanos y alto-navarros, así como en Dechepare, Salaberry, Etchepare de Jatsu y Xalbador. Salvo errata hay tbn. merizitu en Duhalde, junto al frec. merezitu . En DFrec hay un ej. de merezitu y 2 de merexitu .
sense-1
1. (Lcc (-du), SP, Urt V 431, Añ (-du), Izt 66r, Dv, H), merexitu (BN-baig, S; Ht VocGr 385, Lecl, VocBN , H), merejitu Ref.: Lh, Lrq (merexitu) .
Merecer. (Cuando lleva como complemento un verbo, se trata en la mayoría de los casos de un sust. vbal. -t(z)ea o de un subjuntivo; part. en Dechepare). "Merecedora cosa, gauza merezietan debena " Lcc. v. merezi izan.
Orhit adi nola duian egin anhitz bekhatu, / heien kausaz merexitu anhitzetan hondatu. E 31s. Hark hartu ukhan baitu bere gain, guk merezitu genduen maledikzionea. ABC B, 8v. Nik merezidu ez badot bere, / ez nagizula anzitu. Lazarraga 1146v. Ene laztanak merezidu <meresci-> dau / oi asko abantajarik. Ib. A14, 1183r. Ni ere nauzula / iustuki gastigatu / zergatik hala bainuen / neronek merezitu. EZ Eliç 226. Zu legez Kuruzeau merezidurik / Hespañan eztago zaldun bizirik. EgiaK 89. Behintzat merezitzeaz denaz bezanbatean, eztuela barkhamendurik merezi. Ax 99 (V 68). Nola merexitüren dügü ohore hori? Bp II 110. Khoroa galdegiten duzu merezitu baino lehen? ES 107. Zer merexitü düt ene bekhatientako [...] sü eternala baizik? Mst III 52, 2. Ez dugu merezitzen, hala da, entzunak izatea. Brtc 20 (tbn. en MarIl 48). Infernura botatzaka ainbeste bider mereziurik [sic] . CrIc 157. Hortaz merezitzen duguna da, guganik urrun dadin. Dh 211 (48 merizitu). Itxasoko ondarreetara boteetia merezidu dau. fB Ic I 91. Artzaiteko bakotxak merezietan daben [...] kastigua. CatLlo 28. Phena guziek irabazia / umen die merexitia. Arch Fab 235. Zeren etsiak merexitan badu xinen da xen bakia arengana. Hual Mt 10, 13 (Samper merexitzen badu; BOEanm 1295 merexi balimadú). Santuen erroldean jarria izatea merezitu zuen. Arr May 151. Algarrekin goza dezen eternitatian merezitü dien saria. Ip Hil 207 (16 merexi-). Bainan sor-herriko jendearen eskerren merezitzeko behar da bertzerik. HU Aurp 173. Ene bekhatuez ifernua merezitu dut. CatJauf 18. Ederki merezitua izango du. Iraola 72. Marmol-harria merezitua dutelarik. Lander RIEV 1911, 592. Ez ete geunkan gero ondo mereziduta alako bazkaritxua? Bilbao IpuiB 108. Ez dakit merexitua dutan adixkidantza hori. Xa Odol 55. Baietz bai, egun oso bat ukanen zutela merezituko zutenek. Larre ArtzainE 113s.
v. tbn. SP Imit II 12, 10. Gç 112. VJ 9. OA 40. Ch III 10, 2. He Gudu 94. Cb Eg II 136 (CatV 80 -zidu). Lg II 110. Mih 98. Zuzaeta 67 (-zidu). Monho 118. Mg CC 147. Gco I 401. TB Mt 26, 66. CatLuz 32. JesBih 462. Jaur 150. Gy 21. Dv LEd 203. Elzb PAd 36. Bordel 198. Elsb Fram 84. Balad 119 (116 merexi-). Barb Sup 16. Tx B 176. PierKat 61. SMitx Aranz 125. Mde HaurB 77. Zerb IxtS 74. Arti Ipuin 65. Etxba Ibilt 477. Merexitu: El 56 (<meregi->). CatLan 113. AR 318s. Mercy 17. LE Mt 5 22 (<meregi->). Xarlem 1364. AstLas 31. UskLiB 70. Etch 340. SalabBN Mt 26, 66. ASJU 1992, 469 (Ae <mereji->). CatS 55. Legaz 35. Const 18. JEtchep 14. Merezidu: Cap 8. Urqz 42. Arz 22. Acto 248. DurPl 113. Añ EL1 178. fB Olg 12. AB AmaE 454. Kk Ab II 110.
sense-2
2. (Aux. trans. tripersonal).Hacer merecedor de. v. mereziarazi.
Gurutzean ofrezitu zenean merexitu zizkigun ondasunak. Ber Trat 18v. Guri [...] eskapa erazitzeko salbazale adorabliak merexitü deikün <-içün> gloria eternala. Mst XVII. Zuk diszipilu maitenari merezitu diozu Jesusen adiskidetasuna. Mih 22. [Bekatü mortala da] Jinkuaren adiskidetarzüna galaraazten eta ifernia merexiten dauküna. CatLan 111. (v. tbn. 8) Zenbat gostarik merezitu daukun Jainko-gizonak zeruko loria hura. Dh 173. Gure ahal guziak egin ditzagun berak merezitu daukun plaza ardiestekotzat. Jaur 186. [Semia gizun egin izan da] bethiereko bizitziaren guri merexitzeko. CatS 4. Jesus Jaunak merezitu darozkigun ezin erranezko atseginez eta zorionaz. Jnn SBi 142. Nor da gai dena jasaiteko hainbertze bekhatuk merezitu darozkiguten gaztigu handiak? Ib. 1s. Guretzat gizon egin eta / hil zarena, Jesus ona, / Zuk merezituz baizen ez da / salbatzen ahal gizona. Zby RIEV 1908, 207. Ip Hil 215. CatJauf 60. Merexitü: UskLiB 85.
sense-3
3. (H), merexitu (H).
(Part. en función de sust.).Merecido.
Hark orori emanen dik bere merexituia. E 245. Zein gure merezituaren araura punitu. ABC A, 7v. Ezen egin ditugunén merezituak rezebitzen zitiagu. Lc 23, 41 (He merezitu izan duguna, Dv gure egintzek merezitu saria). [Iesus Krist] inozent eta hogen gabe deklaratzen da iujearen ahoz, aditzera emaiteagatik ezen eztuela bere merezituakgatik sufritzen, baina gureakgatik. Ins C, 4r. Bakotxari bere mereziduba emoten deutsanian. fB Ic I 46. Mérito.
Gure Iaunaren Aitak [...] iusto eta saindu gadutzala Iesus Krist bere Seme gure Iaunaren merezituaren eta satisfakzionearen berthutez. Lç Adv *** 3r. O nere Jainkoa! Nere merezitueri <merezietu-> begiratzen baderauezu ez duket esparantzarik izaiteko erresuma hartan. Arb Igand 202.
sense-4
4. (Part. en función de adj.).Digno.
[Jinkoak Birjina] adelatü diala [...] [Semiaren] egongia merexitü baten izateko. Bp II 90.
merezitu
<< 1 men 0 / 0 1 mika >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper