OEH - Bilaketa

334 emaitza hainbertze bilaketarentzat

Sarrera buruan (0)

Emaitzarik ez


Sarrera osoan (334)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
kostu.
tradizioa
Tr. Documentado por primera vez en Leiçarraga, no vuelve a aparecer (si exceptuamos un texto de Leiza de 1626) hasta mediados del s. XVIII. Al Sur en el s. XX sólo se encuentra en Mendigacha, Kirikiño y Aresti. La forma k(h)ostu se documenta en autores meridionales y suletinos, y gostu en textos labortanos y bajo-navarros (tbn. en Iztueta). Larramendi recoge además en su Suplemento la forma glosto , que podría tratarse de errata. En DFrec hay 21 ejs. de kostu y 10 de kosto .
sense-1
1. (V-gip; Lcc, Lar, , H), gostu (SP, Lar, H), kostia (det., kh- H (S)) Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg .
Costo, precio. "Costa por gasto, kostua " Lcc. "Costa, coste, costo" Lar, Añ. "Suntuosamente <sump->, kostu andiz " Lar. "Suntuosidad <sump->, kostu andia " Ib. "Coût, prix, ce que coûte une chose" H. " Kostuari begiratu barik eiñdako lanak dira onek " Etxba Eib. v. koste.
Piztia itsusi oiek dira gure adiskideak alako kostuan ta ainbeste erregalorekin azi eta gizentzen ditugunak. Cb Eg II 193. Zure gorputza izan al ditekean kostu ta preziorik andienean [erosi] . Cb Eg III 383. Gaizen baliua eta khostia. Mercy 40. Garratz-minak ta kostu andikoak izan arren. LoraS 105. Kostu ta letradu gabe. NecCart 14. Bertsoetako lanak / badu franko kostu. AzpPr 97. Iauregi kostu andikoak. Ag Ioan 141. Zubi au egitea ta bere kostua izango zan aurre-eretxia emoten eban barria. Etxabu Kontu 185.
v. tbn. Othoizlari 1962, 475.
azpiadiera-1.1
(Pl.). (Añ).Costas, gastos. "Gasto" . v. gastu.
Zein da zuetarik dorre bat edifikatu nahi duenik, lehen iarririk gostuak kontatzen eztituena, eia akabatzeko baduenez? "Dépens" . Lc 14, 28 (TB, Dv, Oteiza, Brunet, IBe, BiblE gastu, Ol eralgi-bearra, Leon xahubide). Pagatu bear ditu justamente zor dituen kostuak. BLeiz 47. Kóstuak nork aguánta? Nork kónta ladronkériak? LE Prog 122. Osatuteko egin ditu kostu andijak. Mg CO 59. Nok zor ditu beste kostubak? Mg PAb 194. Makina bat kostu egin dira; ez dakit nok pagauko dituban. Ib. 191. Ardiak paga ditzala egin diran kostu guziak. VMg 4. Dabidek erantzun zion [...] kostu aiek zergatik ziran. Lard 195. Aurreko argiko kostu guztiak baño geiago artu genduan. Gerrika 26.
sense-2
2. Cf. VocNav: "Costa [...], la comida que se da al jornalero aparte del jornal; gana siete pesetas y la costa (de uso general)".
Egun oro pezeta bat eta kostiua jornal; eta egita tenpran ilabete batez edo obro, kostiua eta irurna pezeta. Mdg 137. [Peonak] irabaztan du kostiua eta irur pezeta, maiatziaraz gero, irabatzen dei, laurna eta kosturik bage, borzna eta erdira. Ib. 138. Irabazten nuen amalaur sueldo [...] eta kostua. ZMoso 85.
azpisarrera-1
KOSTUA EGIN. "Costear" Lar y Añ.
azpisarrera-2
KOSTUAN (Precedido de gen.). A costa (de); a expensas (de). v. KOSTUZ.
Gure kontra etorri da, benturaz bere kostuan. Acto 203. Jauna [...] erosi nazu, ta zure odolaren kostuan. Cb Eg II 50. Bere biziaren kostuan bazan ere pozik. Ib. 161. Lotsa andien kostuan badere, erdaraz ikasten dute. Cb EBO 18. Berriz arkitzeko neke andien kostuan bateoko grazia galdu duenentzat. Mg CC 156. Bere odolaren kostuan erosi edo erredimitu ezpagindu. Gco II 25. Agintzen diguna egiteko, edozeiñ nekeren kostuan ere. AA III 511.
azpisarrera-3
KOSTU HANDIKO (Lar, Añ, H). Costoso, caro; suntuoso. "Suntuoso <sump->, kostu andikoa" Lar y Añ. "Kostu handiko etxea, maison qui a beaucoup coûté à bâtir" H.
Kostu andiko obrak eragiten dituan magnifizenzia. Gco II 86. Ifiniko dira jan edanak ugari eta kostu andikuak. Astar II 159. [Aita Santuaren] janziak [...] ziran [...] txit kostu andiko eta misteriotsuak. Lard 84. Izena bezain kostu handiko film hau. MEIG I 181.
azpisarrera-4
KOSTU GUZITARA. "(A toda) costa" Lar.
azpisarrera-5
KOSTUKO. a) Costoso.
Altxatu zutela eliza au errian bazter onetan, tokirik kostukoenetan eta alrebesenean. IrunSerm 244. b) (Precedido de gen.). Que cuesta (...), que es a costa de.
Lagun urkoaren animaren kostuko irabazia. AA III 367.
azpisarrera-6
KOSTURA (Precedido de gen.). A costa (de); a expensas (de), por cuenta (de). v. KOSTUAN, KOSTUZ.
Egiaz zure kostura, infernutik libratzeko, zure soñean salto au nik eman nuen. Cb Eg II 139. Entreprenurak fornituko tula estalkian behar diren itze guziak bere gostura. (1763). SenperEus 155. Bizitza obia daruatzube iñoren negarren kostura. Mg PAb 193. Zuk aterako bazendu ardaua zeure kostura. Ib. 53. Jesu Kristok bere odolaren kostura irabazi zituban arimai. CatElg 159v. Ondasun, honra edo bizitziaren kostura. JJMg BasEsc 59. Diputazioak bere kostura eta gastura onartu zuen Seinorioko zora etxean. Arti Ipuin 66.
azpisarrera-7
KOSTUZ (H), GOSTUZ (BN-arb ap. Gte Erd; VocBN, Hb, Dv, H). Tr. Documentado al Norte desde mediados del s. XVIII. Al Sur se encuentra en Lizarraga de Elcano, Aguirre de Asteasu, CatLlo, Iztueta y Kirikiño. a) (Precedido de gen.). A costa (de); por cuenta (de), a expensas (de). "Coût, n'est usité qu'au médiatif indéfini avec la signification de aux dépens de. Ene gostuz, à mes dépens. Bere odolaren gostuz erosi gaitu Jesu-Kristok, c'est au prix de son sang que Jésus-Christ nous a rachetés" Dv. "Zure gostuz ikhasiko duzu, vous l'apprendrez à vos dépens. Hainitz nigarren gostuz ardietsi dut, je l'ai obtenu au prix de bien des larmes" H (s.v. kostua ). "Aski denboraren gostuz paper horiek bururatuko ditugu (BN-arb)" Gte Erd 259. "Bere gostuz jaki zerbaiten berri, conocer por experiencia los peligros de algo" Herr "Erran Zaharrak" (ap. DRA ). v. KOSTUAN, KOSTURA.
[Martirek] bere odolaren gostuz lekhukotasuna errendatu baitiote Jesu-Kristoren fedeari. CatLav 229. (V 116) Khorpitzen sokhorritzera konfrariaren khostüz. Mercy 42. Ogi ta hur zure khostüz eman. Egiat 200. Gure gostuz halere jan tuzte gauza onak. FrantzesB II 10. Erdetxizúe karzeleroangándik diru anitzen kóstus, utzizézan joátera. LE Matr2 90. Jesus onarén kóstus. LE Doc 157. Gorputzarén kóstus, nékes eta penes beárda arima garbitu. LE Urt (ms.) 26v. Bizi nai dezu lagun urkoaren animaren kostuz. AA II 121. Laudiyoko Abade Jaunen enkarguz eta kostuz, biar dirian baiezkoakaz Bilbon. CatLlo 1. Agote Erri onetako jaiotarrak bere kostuz goratu dio tallu bat. Izt C 475. Gipuzkoako Erri guztien kostuz egiñeratu bear zala Batalloi bat. Ib. 381 (64 gostuz). Erregen ondoan holako erzoak / badira, zure kostuz erri / eginerazle nausiari. "À vos dépens ils font rire le maître" . Arch Fab 237 (77 khostuz). Giristino guziak gure gostuz bizi dira. Prop 1876-77, 144. Yuduak non nahi utziko dituzte aberasterat giristinoen gostuz. Elsb Fram 160. Hainbertze bizi nahiz gure zergen gostuz. Zby RIEV 1909, 230. Apostoluak [...] ez gaituztela nahi izan enganatu, bere biziaren gostuz. Lap 307 (V 140). Prest nizala [...] ene odolaren eta biziaren khostüz, ene fediaren aithortzera. Ip Hil 228. Erlisionedun eskola nahi baduzue, egizue zuhaurrek zuharrentzat zuen gostuz. HU Zez 111. Hori nere gostuz ikasirik nago. Leon Imit III 45, 4 (Mst ene khostüz; SP ene kalteak egin nau iakinsun, Ch ene gastuz). Erriko mutil batzuen kostuz, San Norberto ermita-onduan zaragi bat ipiñiko da. Kk Ab II 39. Norbaitek egin ahal zuen irri, Murtutsen izenean eta itsasuarren gostuz! Lf Murtuts 4. Jauntziak bere gostuz behar zituen zuzkitu. Lf ( in Casve SGrazi 9 ). Hartuko du bisita baten astia goizaren, edo aratsaldearen, edo egunaren gostuz. Larre ArtzainE 63.
v. tbn. UskLiB 101 (kh-). CatS 30 (kh-). Gostuz: He Gudu 75. Lg I 317. Brtc 263. Monho 30. Dh 241. Gy 51. Hb Esk 109. Dv LEd 240. Elzb PAd 12. LuzKant 46. StPierre 27. Barb Sup 180. JE Ber 192. Iratz 86. Zerb IxtS 110. JEtchep 53. Larz Iru 28. Mattin 150. Xa Odol 308. Etchebarne 96.
(Tras tema nominal nudo). "Denbora khostüz ikasiren dü (S)" Gte Erd 259.
Ikhasteko sukharrak gorphutz gostuz dire. Hb Esk 206. Ez balitz urre gostuz laster hilarazi, / Erromanoa zuken ungi dantzarazi. Ib. 30. Gaitzari etzeioala haboro gaiñia hartüren; gaitzak bai aldiz denbora khostüz goithüren ziala. G. Eppherre Eusk 1960, 18.
b) "Gostuz (Hb), à grands frais" Lh.
azpisarrera-8
KOSTUZKO. Costoso.
Iritxi zuen [...] andreak ere beren gala kostuzko ondagarriak beingoan utzi zitzatela. Aran SIgn 81s.
kostu
<< 1 kostatu 0 / 0 kriminal >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper