OEH - Bilaketa

334 emaitza hainbertze bilaketarentzat

Sarrera buruan (0)

Emaitzarik ez


Sarrera osoan (334)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
begi-nini.
sense-1
1. (V-oroz, G-to-nav, Ae, Sal, S, R; Lcc, Ht VocGr 410, Arch VocGr , Gèze, Dv (s.v. nini)), begi-ñiñi (G-goi; Hb), begi-niñua ((det.).V-gip) Ref.: VocPir 219; A (beginini); VocZeg 287; Iz Als (begimakur) ArOñ (begi-niñua) .
Pupila, niña del ojo. "Ninilla de ojo, begininia " Lcc. "Prunelle de l'œil" Ht VocGr 410. "La córnea trasparente" Iz ArOñ. v. BEGIKO NINI, betsein. Tr. Documentado al Norte desde finales del s. XVIII. No se encuentran ejs. meridionales hasta finales del s. XIX.
Begi ninian kolpatzen zaituztela, diozu zerorek, bere lagunaz gaizki mintzo direnek. Ch (ed. 1788)I 4, 2. Beren arpegiereak erakusten dau barruko gatxa, begiak odolduta, betseinak edo begi-niniak anditu edo puzgotuta. Ezale 1897, 55a. Begi-niniak handituak bezala hainbertze argiz. JE Bur 73. Alaxe ba, berdin berdin erori zan ankazgora, begiñiñiak zabal-zabalik zituala. EEs 1921, 19. Erensuge-isatsa du, ta begi-niniak argorria baño gorriago. Or Mi 136. Beginini beltxetatik diamante-dirdaia zariola. Ib. 123. Egi aren aitor-orde, itsu yaiotako Sidonek bere begi-niniek erakusten zitien Kristok argitu ondoan. Ib. 135. Badira andre batzu begi-niniko argia hola-holakoa dutenak. JE Ber 79. Zer geiago itxodon gentzake, begi-ninia ere betzuloan ezkier ez dagolarik? Goen Y 1934, 181. Gaurgero garbi dauzkak / begi-ninietan / Aita-Seme-Gogo Deun / Iaungoiko batetan. "Tienes ya reflejados en tus pupilas" . Or BM 5. Aitonak asi dira birunda landetan, / uzta alaiak ikusiz begi-ninietan. "Alegrando su pupila con la perspectiva de una buena cosecha" . Or Eus 289. Odei beltz izugarrien artetik, itxaropenaren irriñoak ziztatu zion begininia. TAg Uzt 128. Ez ezazue luzaroan tinkatu ondarrean begiraturik; ikara-miña sortuko lizueke, bestela, begininietan. Ib. 37. Nere begininiai noizpait azaldu zaiena, etzaie egundo itzaliko. Ib. 241. Eroren begiak ditut!! [...] Betazpi ikaragarriak ditut, eta bi txinpart ematen dute begininiak. Txill Let 96. Une artatik beraz, beste anzkera batez etorkion begi-ninietara Joneri Madalenen irudia. Erkiag Arran 160s. Ager ta oste ebillen itxaropen-izpia, gar barri batek arnastuta, zuzi dirdai antzo, distira zorabiakor, begininien zulagarri biurtu zan. Ib. 196. Xabale ixilik, mendi gallurretako argiarekin trikornio aien beltza begininietatik garbitu eziñik. Ugalde Iltz 46. Gure Rosak esne-saltzaille gaztea begi-ninietan lotua ote duan edo... NEtx LBB 44.
azpiadiera-1.1
(Como símbolo de lo más preciado).
Hire kidetan bakharrik / amultsuki menaiatu; / begi-ñiñiaren pare ere maithatu. Gy 245. Begi-ninia bezala zain nezazu zure eskuinari bihurtzen diren gaixtaginetarik. Dv Ps 16, 8 (Ol, Ker betse(i)ñ). Apaizak, ba, ikastetxeak bere begininiak bezela zaitu bear ditu. JBDei 1919, 293. Bai esku zabala [amarena], / sabel berokia, begi maitakorra. // Begi-nini gaitin. " Somos niñas de sus ojos" . Or BM 136. Pentsamentu au begininikoa zan illobarentzat eta laister erantzun zion baietz. Sorarrain Lili 41. Erri orixe zuen Platonek bere argi, bere osasun eta bere begi-nini. Zait Plat 117. Oh eguzki-argi izpi! / Jainkozko begi nini / Lotan dagon / Gure iriko / Tellatu gañera / Eguna dator / Ez da deus gertatu. Lab SuEm 176.
azpiadiera-1.2
" Yire begininiaren dakadak (Sal), lo tengo para tu ojo (no te lo daré, ca)" A.
sense-2
2. "(Sal), el medio, el mismo centro de una cosa. ¡Ojala minbizia erkinen alzain txintxurri-begi-ninian! (Sal), ojalá te salga el cáncer en el centro de la garganta (dicho por una mujer a su hermana)!" A.
Arantzazuko eskualdea, / Aizkorriren biotz-muña, / lau probintzien beginini gaur, / erroitz zakarrena antziña. SMitx Aranz 85.
sense-3
3. Nudo (de árbol, de planta).
Udaberrian [...] zugaitz-barruan izerdi berri bat sortzen da. Izerdi orrek begi-niniak ernerazten dizka, begi-nini oietatik ostro mardulak datozte. MAtx Gazt 37.
begi-nini
<< bederen 0 / 0 behar >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper