OEH - Bilaketa

334 emaitza hainbertze bilaketarentzat

Sarrera buruan (0)

Emaitzarik ez


Sarrera osoan (334)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
txarki.
sense-1
(V-gip, G-azp, AN-gip, Sal, S; Urt I 50, Ht VocGr 382, , Gèze, H, Foix ap. Lh.), xarki (L, BN, S; H) Ref.: A (txarki, xarki); Lh (txarki, xarki); Elexp Berg .
Mal, defectuosamente, de mala manera, malamente. "Absone, errebéski, dorphéki, gogórki, [...] txarki" Urt I 50. "Mal" Ht VocGr. "Mal, malamente" Añ. "Misérablement" Gèze. "Mal, de mauvaise façon, en mauvais état. Lan txarki egina, travail mal fait" H. "Xarki doha zure lana, votre travail va mal. Xarki dire gure egitekoak, nos affaires sont en mauvais état" Ib. "En mal estado" y "mal" A. "Txarki (S; Foix), misérablement" Lh. v. txarto, gaizki.
Sar dadin halaber edozein paubre xarki beztiturik. Iac 2, 2 (He xarki). Orien hume-illobak arkitzen dira oriek berak Indietara joan ziran aldian baño agitz txarkiago ta behar andiago illunean. Mb IArg I 221s. Humiliatzen badu zeren hain xarki den beztitia. AR 398. Oilo moltxo handiak, txarki bazkatua delarik, ez du hainbertze probetxu ekharriko. Dv Lab 288 (v. tbn. 268). Zergatik ez dakiten zeinbat gisajo an, / txarki bizi ta nola txarrago illtzen dan. AB AmaE 286. [Nekazariak] egin arren guztientzako lan, / gaizkien ez du jaten, ta txarkien edan? Ib. 401. Baziran leku batzuek ongi artutzen zituztenak, beste leku batzuetan berriz txit txarki. Bv AsL 68. [Bertso] batzuk obeto biribilduak, besteak txarkiago. Etxde JJ 176. Frutua ongi etorten baldin bada, benedikatua izan dadila Jainkoa, eta txarki baldin badator [...]. Arti Tobera 273. Ez zitzaion aiñ txarki iruditu. Berron Kijote 35. Bizimodua batzueri zein txarki etortzen zaien asi zitzaidan burua lanean. Anab Aprika 91.
azpiadiera-1.1
(Actuar, etc.) mal, de modo censurable. "Mal. Txarki bilhatzen nauzu, vous me querellez à tort" Dv. "Mal, méchamment. Txarki egin dio, il lui a méchamment fait, avec malice, avec ingratitude, etc." H. " Xarki egin diozu, vous (lui avait fait) avez agi mal, méchamment à son égard" Ib. " Oraiko aldian txarki jokatu da (B), esta vez ha procedido mal" A.
Gaztetasuna, deungero ta txarki emon baeben bere [...] zartasuna, ondo azkenduten dabe. GGero 125. Ta ama alargunari erantzunda txarki, / Amerikara nuen gaztetan igesi. AB AmaE 282. Ene burua aztertu dut eta atzoko txarki egiña ikusi dut. Anab Usauri 57 (v. GAIZKI EGIN (b) ). Eztabai alperra sortu omen det. Txarki egin omen det orrela gogoak naastea, astia orrela galtzea ta galdu-eraztea. Ldi IL 58.
azpiadiera-1.2
(AN-gip, Sal ap. A ; Dv, H), xarki ( VocBN, H) (Estar, etc.) enfermo; (estar, etc.) gravemente enfermo. "État d'un malade dont on désespère" VocBN. "Eria txarki da, le malade est mal" Dv. "Mal, en mauvais état de santé, sérieusement malade. Nola da eria? Txarki" H. "Eria txarki da, txarkiago da" Ib. (s.v. xarki). "Mal. Eri kori txarki diok (Sal), ese enfermo está mal" A. En AxN se explica eritoki (509) por txarki.
Gaizkitu zen edo egondu txarki ta eri. Mb IArg II 342. Zer egiten zaio, bakan, edo gitxitan komulgatzen danaren, Animari? Argal, indar gabe eta txarki egotea. Ub 205. Munduaz erran daike eri andiaz erraten dena: txarki dago, zartu da, iltzen da, ez dezake anitz iraun. LE Urt 404s (ms. 143v txarrik dago ). Txarki omen zegoan pulmoni-miñez. Or SCruz 88. Aita txarki zedukala ta, elizakoak emateko. Ib. 121. Neskaren txarki egona jakinda [...] gorantzi beroak bidali zizkion. Anab Usauri 110.
azpiadiera-1.3
"En colère. Txarki mintzatu zitzaion, il lui parla en colère" H.
txarki
<< txar 0 / 0 tzarkeria >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper