OEH - Bilaketa

756 emaitza garai bilaketarentzat

Sarrera buruan (50)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 hobeki.
tradizioa
Tr. Se documentan algunos ejs. septentrionales sin aspiración inicial (tal vez errata en algún caso): Voltoire (234), Haraneder (Gudu 148), CatLan (78) y Mattin (125). En DFrec hay 137 ejs.
sense-1
1. (V-gip, G-nav, L, B, BN, R-is, S; Volt 93, SP, Urt I 89, Ht VocGr, Lar, VocBN , Gèze, Dv, H) Ref.: A; Lrq; Iz R 311; Etxba Eib; Izeta BHizt .
Mejor, de un modo mejor. "(Por mejor) decir, obeto, obeki esateagatik " Lar. " Biak hari dire zeinek hobeki, ils font tous deux à qui mieux mieux" Dv. AxN explica zenbatenaz (365) por zenbat obeki. Tr. De uso gral. al Norte y en textos navarros; es más escaso en la tradición guipuzcoana (aunque su frecuencia aumenta en el s. XX). No hallamos ningún testimonio vizcaíno, si no es algún autor moderno (Ayesta 15).
Halakotz behar dugu hobeki gogoa eman enzun ukhan ditugun gauzetara. He 2, 1 (He, Dv hobeki; Ol areago, IBe arreta haundiagoz ). Badakizu, jauna, onki, zer igaretan den, nik bano obeki. MRos 14.1r. Aunitz aldis eskatzeas obeki erdesten dela guk bear duguna. Ber Trat 41r. Hunen gañean egiñen dik zenbait berzek hobeki. EZ Man I 4. Arimaren salbamendua hobeki egiteko. Harb 445. Eta zuk badakizu, nik baiño hobeki, zer gaztigu eta zenbat merezi duen. Ax 333 (V 221). Ezagutu nahi ut hobeki, adiskidetu bano lehen hireki. O Pr 585. Nori beraz zuri zerori baño hobeki eman ahal ditzoket ene obrak eta ene bihotza? 26. Gure salbazaliaren herio pasioniaren hobeki ohoratzeko. Bp II 42. Othoitzean enplegatu dugun denbora hobeki emana izatu dela ezen ez atsegiñezko othurunzetan iragan zaikuna. Ch I 24, 6. Obeki esplikatzeko. El 86. Ihurk erran ahal litzirozün beno hanitxez hobeki [...] gozatüren dütüzüla. Mst XX. Besteren onari bezain ongi edo obeki begiratzen diote berenari. Mb IArg I 297. Non gintezke hobeki? Lg II 168. Ikasi izan zuten are hobeki heien pratikatzen. Mih 52. Géro obéki trabajátzeko berain zerbitzuan. LE Prog 102. Ebanjelioak ziona obeki gorde nai zuenak. Ub 118. Ebari baino hobeki dagotzu zuri bizien amaren izena. Dh 86. Hanbatenaz miragarriago agertzen zen, zenbatenaz ere hobeki emaiten baitzen goardia. MarIl 114. Nahiz beztitü hobeki. Etch 476. Astoari obeki / ez dijoakio. It Fab 129. Hobeki atherako zare, gutiago bazka emanik ere, garbitik emanez. Dv Lab 119. Txori oriei onela begiratzen badie, zenbat obeki begiratu eta kontu egingo eztigu guri? Arr GB 60. Jangoikoaren legekoak obeki gordetzeko. Legaz 31. Hobeki eginen nian utzi banitu Lehenbizkaitar hoiek. Elzb PAd 38. Hobeki balia gitian [...] graziez. Ip Hil 35. Orain adituko dezu obeki (obeto). Inza Azalp 8. Kargaño hau duena etxean hobeki dagoke ezen ez karrosetan. Barb Sup 20. Oiek ezagutzen dizkitek iñork baño obeki euskeraren bazterrak. Lab EEguna 84. Nago bere izaitezko zilar bizia deusek hobeki gorde othe zezoken axaleko zanpailkeriak baino. JE Ber 73. Denpora baten bañon obeki / orain danok gera bizi. MendaroTx 75. Berdiñ jakingo dute / guk baño obeki! Yanzi 226. Etxagilleak osa ditzake, gaurdañoan baño obeki, etxagintzarekiko eusko-tankeraren zer-nolak. Ldi IL 127. Osasunez beiñere bañon obeki. Or QA 46. Nihun ez baititake hobeki jan, hobeki edan, hobeki lo egin! Zerb Azk 27. Etxekoek untsa beno hobeki egin liroie igorraitzez. Herr 6-6-1958, 3. Nagusi berriak etxea oraino hobeki garbitu zuen. JEtchep 61. Gorputzean indarra ondo dagoanean, burua ere obeki egoten da. Uzt Sas 21. Zuberoako hizkuntza hobeki ezagutu, barnatu eta sakondu behar zutela. Larre ArtzainE 142. Gogoa, nik baino hobeki daki Aita Mokoroak, obretan erakutsi behar da. MIH 396n.
v. tbn. (Para textos guipuzcoanos): FrantzesB II 43. Noe 62. JanEd I 38. Ud 18. EusJok II 127. Xe 244. AB AmaE 398. Urruz Urz 14. Apaol 44. AzpPr 56. Ag Serm 372. A Ardi 112. KIkG 19. SMitx Aranz 88. Lek SClar 140. Etxde JJ 11. Zait Plat 131. Anab Aprika 88. Osk Kurl 192. Vill Jaink 77. MAtx Gazt 99. Ibiñ Virgil 60. Olea 43. Berron Kijote 213. Albeniz 249.
azpiadiera-1.1
(Solo, con el sdo. de 'mejor así').
Zuk seguru zaindu zenezan [animako osasuna], Zerorrek emana baitzenidan. Obeki, naski! "Quanto ergo melius" . Or Aitork 24. Beartsu ta txiro nago, ta obeki. Ib. 295.
sense-2
2. Mejor dicho.
Gorri zaite Sidon, dio itsasoak, edo hobeki ahalka zaite arima giristiñozkoa, dio munduak. Ch III 3, 3. Izan zen desegina israeldarren eskuz, edo hobeki, Jainkoaren bothereaz. Lg I 214. Joan ziren gobernadorearen etxera, edo hobeki presondegirat. Jnn SBi 143. Jartzen da edo hobeki alkiaren gainera erortzen. Barb Sup 20. Samsonen etsaieri emateko... edo hobeki, saltzeko. Zerb IxtS 48. Kexaduraren mendekioz edo, hobeki, gaiztakeria hutsez. Mde Pr 153. Aita bat bere haurrentzat bezala, edo hobeki ama bat bere haurrentzat bezala. JEtchep 52. Antxe daurkigu gudu bizian, edo obeki, Jainkoaren esku mende. Onaind ( in Gazt MusIx 148 ). Emazte bat, edo obeki sehi bat beretzen baitzuten. Larz Senper 44.
v. tbn. Gy 19.
azpiadiera-2.1
Más bien.
Ez du, agian, baserri-antzik; ezta ere jauregiarenik. Aintzinako gazteluena, obeki. TAg Uzt 11. Sudurra medartua, belarrik obeki elbiaren egoak ziruditela. JAIraz Bizia 87. Bere alaba saindua duela... Uli bat ba hobeki. Larz Senper 46.
azpiadiera-2.2
O mejor.
Legeak estudiatuko zituen, jakiteko zer ziren haurraren gainean uzten zizkioten eskubideak. Hobeki, lege-gizon baten aholkua eskatuko zuen. Mde HaurB 47.
azpisarrera-1
EZIN ETA HOBEKIAGO. Perfectamente. "Ezin ta obekiago egin du (AN-5vill)" Gte Erd 118 ((V-arr) ezin obeto).
azpisarrera-2
EZIN HOBEKI (G-nav, AN-gip, BN-ciz ap. Gte Erd). Perfectamente. "Besta ezin hobeki iragan da (BN-ciz)" Gte Erd 118.
Hura ezin hobeki segura dezakegu. SP Phil 227. Ezin hobeki erakhusten zian renkontre hartan baruraren indarra. Tt Arima 79. Zeren zihaurk hurak gabe ezin hobeki jakintsützen ahal beinaizü. Mst III 2, 1. Itxe ezin obeki egiña. Mb IArg I 237. Jesusek ezin hobeki ihardets ziozokeien. Lg II 241. Bainan hori ungi da, ezin hobeki. Hb Egia 2. Orainokoan jokoa / ezin hobeki badoa. Ox 51. Ezin obeki ipiñi "nekazari" izena. Or Eus 280. Gobernadoreak ezin hobeki errezebitu zuen. Ardoy SFran 244. Ezin hobeki atera du liburua, txukun eta dotore. MIH 176.
v. tbn. Egiat 160. Arch Fab 147. Jnn SBi 106. Etcham 239. Zub 91.
azpisarrera-3
EZIN HOBEKIAGO. Perfectamente. "Ezin obekiago bizi da (AN-gip)" Gte Erd 155 ((V-arr, G-azp) ezin obeto).
Hizkuntza ezin hobekiago ikasi zuen. Mde Pr 260.
azpisarrera-4
HOBEKIAGO.
azpisarrerakoSense-4.1
a) (AN-5vill, BN-arb; Urt I 481, H; okiago AN-gip). Ref.: Gte Erd 155, 219. Mejor. " Patrizia hobekio da (AN-5vill, BN-arb)" Gte Erd 219 (junto a obeto dabil, hobetotxo dago, etc., de otras zonas).
Bihar Paul konseillura igorri dezán, hobekiago zerbaitez informatu nahi balirade bezala harzaz. Act 23, 20 (TB hobekiago; He hobeki; Ol, Ker e IBk zehatzago, IBe xehekiago ). Handik aitzina hobekiago bizitzeko. Mat 308s. Hau obekiago egin dezan. Ber Trat 107v. Geure beharra hobekiago ardiestea gatik. Harb 36. Denbora hobekiago enplegatu. Ax 458 (V 298). Bihotz hau oraiño hobekiago zaurtzeko. 80. Guziek baino hobekiago ezagutu zuten greziarrek. ES 402. Len ere baño obekiago dakust alde oietako Euskaldunen itsumendea. Lar carta a Mb 278. Gauzen hobekiago preparatzen. He Gudu 109. Zunbatenaz bertanago hori eginen beitüzü, hanbatenaz hobekiago izanen zira. Mst III 37, 1. Bizitzekó emén sosegátu ta obekíago. LE Prog 126. Hobekiago eginen zuten erraitea ixilik agoniako othoitzak. Elsb Fram 122. Haren gozoak / bozten tu hobekiago / ene barren-gogoak. Monho 86. Hobekiago zuen sentimenduen seinalatzea gatik. EgunO ( in Arb Igand 184 ). Behar düzü sinhetsi zure begiez ikhusten bazünü beno hobekiago. UskLiB 95. Erakhuts othe dezake hobekiago guri emaiteko duen desira? Jaur 181. Eginkizun guztiak egingo dituzte [...] aiñ gogoz, egoki eta kontu andian [...] edo obekiago. Izt C 226. Gazna txükatiago eta hobekiago date. Ip Dial 87. Jangeikuaren mandamentiuen obekiago guardatako. CatR 49. Bizi uen gure Pepe len da gero baño obekiago. Apaol 98. Obekiago jakin dezagun zer nai duen. Goñi 33. Askotan dakien esku-lana are hobekiago baizik ez duelarik ikasten. JE Bur 69. Eskuara baitakit hobekiago. Barb Sup VIII. Obekiyago jakitiatik. Tx B I 166. Gauzak obekiago eratu naiean. EAEg 16-10-1936, 61. Azpitik aizea obekiago artzen dualako. Munita 62. Lankide haurdun asko baino hobekiago [bizi ziren] . Mde Pr 147. Untsa baino hobekiago egin nahiz. JEtchep 48. Adixkidantzak eginez, hobekiago joan ziren gauzak. Etchebarne 141. Arek txoko guziak ezagutzen zituan, nik baño obekiago. Albeniz 170. Aspaldi egin zuen nik egin dezakedan baino hobekiago. MIH 85.
v. tbn. EZ Man II 84. Arg DevB 132. INav 20. Ch III 58, 7. Brtc 107. CatLan 45. JesBih 450. MarIl 22. Arch Fab 219. Gy 309. Dv Dial 57. EusJok 19. Inza Azalp 24. Zerb IxtS 41. Zait Sof 153. Vill Jaink 156. Xa EzinB 113. Ostolaiz 26. Hobekigo: Moc Damu 29. Or Poem 555. Hobekio: YanIn Uzt Sas 349.
azpiadiera-1.1
(Usos sust.).
Gisa hortan badoha, bere buria tronpatuz, bethi hobekiago baten beha. Prop 1876-1877, 39.
azpisarrerakoSense-4.2
b) Más bien.
Ikhusiko duzu mundu huntako gauza guziak ez direla deus [...], deskansu baiño karga hobekiago direla. Ch I 22, 2.
azpisarrera-5
HOBEKIAGO BEHARREZ. Con buena intención, pensando que es lo mejor. "O(be)kio bearrez esan dizut (AN-gip)" Gte Erd 139 (junto a etzaitut mindu nai, ez dizut faltatu nahi, etc., de otras zonas).
azpisarrerakoSense-5.1
Californitik Nevadara juan / or obekio biarrez. Yanzi 229.
azpisarrera-6
HOBEKI-BEHAR (El) que necesita estar bien.
Ea egundaiño baiño ongi nahiago, adinaren arauaz hobeki beharrago eta plazerei ere emanagoa zarenean, zeure burua penatuko duzunz. Ax 179s (V 121).
azpisarrera-7
HOBEKI BEHARREZ (AN-larr ap. Asp Leiz2). Pensando que es mejor.
Obeki biarrez gere etxiak / aisa ditugu utzitzen. Yanzi 130.
azpisarrera-8
HOBEKIEN.
azpisarrerakoSense-8.1
a) (AN, L, BN, S ap. A; Dv, H). (Adv.). De la mejor de las maneras. " Hobekien dena aita da " Dv. " Hobekien mintzo dena " H.
Redemitu gaituenak behar gaitu iuiatu, / hobekien hala dela Iaunak du deklaratu. EZ Man I 61. Berak ihardetsiko du zuretzat, eta eginen du hobekien den bezala. SP Imit II 1, 3. Kofesorari hobekien ürüdi zaion bezala. Bp I 73. Zuñ da hobekien dena? Düda gabe Jinkuagatik zerbait soferi ahal diruana. Mst I 22, 1. Ungi bizi direnak hobekien hiltzen. Hb Esk 189. Gure salbamenduarentzat hobekien den bezala. CatJauf 98. Hamaikatxo kaltegin ahal nuen hobekien jasan nuen. Mde Pr 105. Jean Pierre zen obekien zakiena aren kontuetaz. Izeta DirG 49.
v. tbn. Gy 65. Dv LEd 44. Zait Plat 132. Osk Kurl 173.
azpiadiera-1.1
(Precedido de ahalik ). Lo mejor posible.
Mintzatzeko jakitatea duena mintzatuko da ahalik hobekien. HU Zez 49. Ni aalik obekien mintzatzea. Or Aitork 39.
azpisarrerakoSense-8.2
b) (Adj.). (Lo) mejor. v. hoberen.
Ez da hobekiena edo gaizkiena / hark bere moldatzeko ematen duena. Hb Esk 203.
azpisarrera-9
HOBEKIENA (SP, H) (Precedido de ahal o vb. potencial). Lo mejor posible, de la mejor manera posible. "Ahal hobekiena" SP. "Egin dezakegun hobekiena, le mieux que nous pouvons faire" H.
Ene eskusak, othoi, aitari eta amari igor itzazu, ahalik eta hobekiena. Echaux 155. Ordenatüko dügü ahalik eta hobekiena. Etchart 4.1r. Ahalik hobekiena / bazuten gerizatu. EZ Noel 51. Geure buruak ahalik eta hobekiena errekaitatu eta begiratuagatik ere. Ax 61 (V 40). Halako obra egiten denean ahalik hobekiena. SP Phil 181. Ahalik hobekiena ürgatz ditzatzien. FPrS 31. Ahalik obekiena guziak pisa tzatzu. He Gudu 148. Estekatu zuten ahalik hobekiena. Lg II 259. Othoitza ahalik eta hobekiena egiterat entseiatzen gareno. Dh 50. Behar dut segitu ahal dutan hobekiena. Elzb PAd 11. Behar zuten Jainko Jauna maitatu eta zerbitzatu diteken hobekiena. Jnn SBi 53. Beren eginbiden ahalik hobekiena betetzeaz. HU Aurp 137. Aalik obekiena bizi nai. FIr 131. Kanpotik ihardetsi zion, ahalik eta hobekiena. Barb Leg 126.
v. tbn. Harb 241. Tt Onsa 174. Gy XI. Arb Igand 18.
azpisarrerakoSense-9.1
Ikhusi izan dut Isai Bethleemekoaren semetarik bat manyura den hobekiena yotzen. Lg I 275.
azpisarrerakoSense-9.2
Populuarentzat hobekiena dohan oren hartuan. MarIl 14.
azpisarrerakoSense-9.3
Gizonaren gorputza da hazten hobekiena [= hobekien hazten dena], / Alabañan hill eta du hark usain gaixtoena. EZ Man I 46.
azpisarrera-10
HOBEKIENAZ. De la mejor manera.
Ene ustez isartadaud dakidan obekienaz. Mdg 133. Berantago oilten dazkad al dokedan obekienaz. Ib. 142.
azpisarrera-11
HOBEKIENERA. De la mejor manera posible.
Halere, hobekienera ari delarik, ez dezake berak egin lurrek galdatzen dakoten ongailu guzia. EOnAlm 1905, 17 (ap. DRA ).
azpisarrera-12
HOBEKIENETIK ERE.
"Même au mieux aller" Dv.
azpisarrera-13
HOBEKIENIK.
azpisarrerakoSense-13.1
a) (SP, Dv, H).
De la mejor manera. " Hemen naiz hobekienik " SP. " Hobekienik mintzo dena " Ib.
Eta hobekienik hei / daroe begiratzen. EZ Eliç 260. Bere ustez hobekienik dagoenean atrapatzen du arrantzaleak. Ax 60 (V 39). Zori gaitzean ageri da gizonaren bertutea hobekienik. SP Imit I 16, 4. Gauzaren naturalezari edo propietateari hobekienik dagotzanak [izenak] . ES 159. Bere obra hobekienik akhabatzera dohala. He Gudu 71. Jar zite bihotzez hobekienik dakizün bezala. Mst III 57, 2. Israeldar guzietarik handiena eta hobekienik egina. Lg I 263. Esta ala, ezi bakotxa obekienik bizi dela, non ta maizenik iten duen konfesioa? (373). LE-Ir (s.v. obentto ). Bat-bederak hautatuko du hobekienik dagokon meditazioneko geia. Dh 52. Gaizarik txipienetan ikusten da hobekienik Jinkuaren handitarzüna. Ip Dial 23. Orheak gizentzen ditu hobekienik. Dv Lab 292. Haren erranak eginez dire gizonak hobekienik. Hb Egia 123. Molde hortan da ageri preseski hobekienik yuduen eta framazonen herra. Elsb Fram 127. Gizonik zuhurrenak, adimenduz ala bihotzez hobekienik dohatuak. JE Bur 50. Bihar ageriko [...] zure dantzak ala nere othoitzak baliatuko diren hobekienik. Barb Sup 53. Ta dakizuna obekienik yalki al izango duzu. Zait Sof 50. Bakartasun ixilean atzematen dugu obekienik bestela ezin atzi dugun Iainko ori. Or QA 178. Gizonaren onerako [...] zer zetorren obekienik, eta uraxe egin zuen Jainkoak. Vill Jaink 42s. Azken molde hortan heltzen nintzan hobekienik. Xa Odol 41. Labayen baita hobekienik ezagutzen duena euskal teatroa. MEIG III 148.
v. tbn. INav 134. In Ch pról. UskLiB 72. Zby RIEV 1908, 89. Jnn SBi 117. Arb Igand 108. HU Aurp 190. Etchebarne 21.
azpiadiera-1.1
(Precedido de ahal ).
Gainerakoak ahalik eta hobekienik egiterat. Dh 204. Gauza guzietan ahal zen hobekienik eginaz. Dv LEd 198. Guri dihoakigu ahalik hobekienik egitea. Dv Lab 328. Ikhasi [erdarak] ahalik eta hobekienik. Arb Igand 20. Gordeko dizu bere larderia al dezan eta obekienik. Vill Jaink 131.
azpiadiera-1.2
Eta neurri horrekin --nik dakidan hobekienik-- neurtuz gero. MEIG II 56.
azpisarrerakoSense-13.2
b) Como mejor, pensando que es lo mejor.
Gizonak aldia iritxi arteraino gaia aipatu gaberik lagatuko zuen hobekienik. Mde HaurB 92.
azpisarrera-14
HOBEKIEN HOBEKIENETIK. De la mejor manera.
Eztezakegu erran [...] egiteko guziak joan direla hobekien-hobekienetik. Prop 1897, 71.
azpisarrera-15
HOBEKIEN HOBEKIENIK. Intens. de hobekienik.
Pesta hobekien hobekienik apailatua izan dadin. Herr 10-3-1966, 3.
azpisarrera-16
HOBEKI ESAN, HOBEKI ERRAN. Mejor dicho.
Itsaso asarrea zinan, edo obeki esan, itsasadarra. Or QA 48. Zuk eragin ninduzun emeki, obeki esan, bultzatu ninduzun bortizki. Or Aitork 5. Etxetiarrak ziren guztiz gehienak; hobeki erran, atzerritar nagusi horien jopuak. Mde Pr 236. Kornubitar literatura guztia, berriz, erlijinozkoa dugu, hobeki esan, elizazkoa. Ib. 251. Ariketa oiek utzi egin zituen: obeki esan, iakintzaren otsein eta mutil ezarri zituen. Zait Plat 10. [Abarketak] neretzat aundiegi ziran askozaz ere. Edo, obeki esan, neu nintzan txikiegi. AZink 38. Horrela ez goaz inora. Errekara goaz, hobeki esan, zuzen baino zuzenago. MIH 383.
azpisarrera-17
HOBEKI ESAN DEZADAN, HOBEKI ERRAN DEZADAN, HOBEKI DERRADAN. Mejor dicho.
Barur kriminela, edo hobeki erran dezadan, hura date bekhatian bizitzia. Tt Arima 53. Oi! animaleen errege urguillusak, / hobeki derradan, tirano kruelak! Gy 142. Nola dire orai bet-betan ixildu? Edo hobeki erran dezadan, nola zeie ahoan mihia itzuli pekoz goiti? HU Zez 114. Arnegikoari darraio, edo, hobeki erran dezadan, Arnegikoaren hastapena da. JE Ber 13. Garai bateko euskal testuek badute arrakasta [...]. Badute, hobeki esan dezadan, aspaldi behar zuketen jaiera. MEIG V 90.
azpisarrerakoSense-17.1
Etsaiak; hobeki erran dezagun, ohiko etsaiak. HU Aurp 87.
azpisarrera-18
HOBEKI ESANIK. Mejor dicho.
Soldadoa hil zutela, edo hobeki esanik, hil zela. Arti Tobera 267.
azpisarrera-19
HOBEKI ESATEAGATIK. "(Por mejor) decir, [...] obeki esateagatik" Lar.
azpisarrera-20
HOBEKI ESATEKO (Lar), HOBEKI ERRAITEKO. Mejor dicho. "(Por mejor) decir, [...] obeki esateko" Lar.
Kualitate xoil horrek bertze guziak zarratzen ditu, edo hobeki errateko gañerakoak deus ez dire horren aldean. Mih 28. Handitasunak, erregetasuna bera deus guti direla, edo hobeki errateko, deusik ez direla zeruko laguntza gabe. Lg I 296. Ezpalitz bezala liteke; edo hobeki errateko, monstro bat liteke munduan. Dh 114. Ontzi galduko mariñela ziruriyan gizajoak, edo, obeki esateko, kartoi eta briakiñ egintako ekanza. Urruz Urz 30. Zer bizitzea, edo hobeki errateko, zer martirio luzea! Jnn SBi 42. Hara beraz nor, edo hobeki errateko, zer izan diren betidanik haren egiazko etsaiak. HU Aurp 113. Aspaldiko, edo, hobeki erraiteko, bethiko adixkideak ziren. Barb Sup 182. Huna lurrean --hobeki erraiteko, harri-pikatuzko zolaren gainean-- erdi-etzana. JE Ber 56. Eskuintiar naiz ene maneran edo hobeki erraiteko "faxista" jende xinpleek dioten bezala. Mde Pr 58. Orain beiñolako giro ura aldatuaz dijoa. Obeki esateko, mundu guztia ari da giro-aldatze ori jasaiten. Vill Jaink 7. Zuri mintzo nitzaizu, apez euskalduna, / hobeki erraiteko, euskal izen duna. Xa Odol 241. Zeiñek duan egi geiago, edo obeki esateko, zeiñek duan gezur gutxiago. Berron Kijote 79. Etorri zen hautatu eguna, edo gaua, hobeki erraiteko. Larre ArtzainE 148.
v. tbn. Etxde JJ 206. H. errateko: Gy 11. Zerb IxtS 26. H. erraiteko: Laph 118. Ardoy SFran 219.
azpisarrera-21
HOBEKI ESATERA, HOBEKI ERRAITERA. Mejor dicho.
Zure zerbitzaria da, eta hobeki erraitera, zure gathibua da. Harb 409. Edirenen düzü phausü handi bat, edo hobeki erraitera, alagrantzia bethi irañen dian bat. Mst I 25, 1. Bainan alferretan, edo, hobeki erratera, bere kaltetan. Jnn SBi 177. Lotü ziren lanari edo, hobeki erraitera, mandozainak begi ükaldü batez behexi zütian bi zahagi ardu. Const 26.
v. tbn. In CatLan 4.
azpisarrera-22
HOBEKI IZAN (Con aux. trans. bipersonal o en 3.a pers. sing. de aux. intrans.). "Hobeki da, il est mieux" Dv. v. HOBE IZAN.
Hobeki datiala haren erraitia pronotik landan. Bp I 19s. Obeki da ondo egon / ta ez gaizki ibili. Gamiz 204. Zenbat bulunba! Hobeki liteke behar bada erratea: zenbat huntz! Hb Egia 140. Eta bertzeek ikhusirik hola eginez hobeki zela, berek ere uztak aldatu dituzte. Dv Lab 80. Pekatu egin baño obeki degu ill. AB AmaE 401. Erraten bahu apezpiku hintzela hobeki lukek. Jnn SBi 144. Obeki litzake esan banu gauza bat bera. Inza Azalp 136. Bakar batzuendako hobeki zitaken, orobat, zen bezala beiratu balute etxea. JE Ber 64. Bular-gañari takatzen dioen damu-ukaldia ere ingurukoen on-iritzia irabazteko ez ete-da obeki maiz, garaiko damuaren ondorena baño? TAg Uzt 26.
azpisarrerakoSense-22.1
Obeki da sobera, gutiegi baño. (B). Inza NaEsZarr 2179.
azpisarrera-23
HOBEKI MINTZA NADIN. Mejor dicho.
Gure salbatzeko, edo hobeki mintza nadin, guri gure eginbiden irakasteko. Jnn SBi 33. Ezar zinezan lur pixka bat gorputz ihartu hunen gainean, edo, hobeki mintza nadin, ezar zinezan lurpean lur pizka hau. Ib. 117.
azpisarrera-24
HOBEKI MINTZATUZ. Mejor dicho.
Bere emaztea, edo alarguna obeki mintzatuz, sorgintzar bat besterik ezta. Etxde AlosT 44. Gorputzari edo obeki mintzatuz kontrabandoari Santa Garaziko il-erriraño lagun egiteko. Etxde JJ 49.
azpisarrera-25
HOBEKI MINTZATZERA. Mejor dicho.
Urrats guztiaz eroriko da, edo hobeki minzatzera, bethi eroria egonen da. Ax 376 (V 247). Iragan beharko ditugunak direla. Edo hobeki minzatzera [...] bethiere egoitzaz, gurekin egonen direnak direla. Ib. 600 (V 385). Jakinki, edo hobeki mintzatzera, ikusten Aita Eternalak sakrifikatzen zuela bere Seme bakharra. Jnn SBi 44.
azpisarrera-26
HOBEKI NAHIZ. Con intención de mejorar, de hacer mejor; por mejor, pensando que es mejor.
Orai hobeki nahiz [...] gomendatzen deriziegü zerbütxa ziteien [...] katexisma labür hontzaz. Bp I 21. Ez dud uste gatxin zaula gaiza kuen oiltra, bada guziua egiten dud obeki naiz. Mdg 150.
azpisarrera-27
HOBEKI USTEAN. Pensando que (estaría, etc.) mejor.
Holakorik ez zaitan burura, kaiolan / nintzenean. / Zoin gaizkiago naizen, hobeki ustean! Elzb Po 216.
azpisarrera-28
HOBEKIXE. "Un peu mieux" Lrq.
Hor barrena dabiltza, zein hobekixe zein gaizkixeago. MEIG VII 30. (probablemente haya que sobreentender hobekixeago)
azpisarrera-29
HOBEKIXEAGO (-xago H; obekixio AN-5vill ap. Gte Erd). Un poco mejor. "Eria obekixio dago (AN-5vill)" Gte Erd 219 (junto a hobeto, hobetotxo, etc., de otras zonas).
Hau ekusi dugun baño obekixeago <-ise-> orain ekustera. Mb OtGai III 281. Eta hobekixiago banga / hire emaztiari. AstLas 29. Denik ere Xuberon, hobekixago daduzkate lehengo josteta zaharrak. Zby RIEV 1908, 85. Balakite gure berri hobekixago hiritarrek! HU Aurp 200. Emakume onen txaldankeria obekixeago negurtu al dezazun. A Ardi 76. Bi frantsesak janez hobekixago ginen. StPierre 23. Astia baginu, hobekixago beha ginezoke. JE Ber 60. Aita Saindua hobekixago zela. Herr 9-10-1958, 3. Denborak ere lagundu gaitu, larunbatean baino obekixago. Herr 21-4-1960, 2. Obekixeago zainduko zaitu-ta zeruak. Berron Kijote 195. Gehixeago eta hobekixeago egin zuela Larramendik durangarrak baino. MIH 381.
v. tbn. Gy 270.
hobeki
<< hizketa 0 / 0 horrenbeste >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper