OEH - Bilaketa

756 emaitza garai bilaketarentzat

Sarrera buruan (50)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
hizketa.
tradizioa
Tr. Al Norte sólo se encuentra en Voltoire y Axular (hizketan ), Pouvreau, Duhalde y Goyhetche; al Sur se documenta desde mediados del s. XVIII, y es más frecuente (al menos hasta principios del s. XX) en textos guipuzcoanos.
sense-1
1. (SP (-tz-), (-tz-), Dv).
Conversación frívola, vana; parloteo. "Caquet" SP. "Habladuría" . "Quantité de paroles, bavardage" Dv.
Milla desordenu gerthatzen dira dostaketetan, bankezietan eta hitzketetan. SP Phil 392. Hitzketez ez badiote [bisitariek eriari] bere gaitza berretzen. Gy 100.
azpiadiera-1.1
(G, BN; Lar, (-tz-), Dv, H) Ref.: A; Gte Erd 154, 177 .
"Conversación" , "plática" Lar, Añ. "Diálogo" Lar. v. elkarrizketa.
Beren hizketa lizun likitsakin. Lar SermAzc 54. Hordu osoak hitzket erotan galtzea. Mb IArg I 61. Itzketa amorezkoa. Mg CC 183. Itenzúzten biék / itzkéta dulzéak. LE Kop 48. Izketa lasaietan. AA I 543. Zenbat hizketa alfer eta funts gabe? Dh 140. Aurrera dua itzketa edo konbersazinoia. Astar II 188. Hitzketa edo konbertsazioneetan. Gy VII. Izketa onetan ziardutela. Lard 409. Arekin izketa bat / nai nuela izan. Bil 70. Ezin eban iñok euki aregaz izketa luzerik. Kk Ab I 51. Izketa aldatu nai balu bezala. Alz Ram 103. Zarauzko izketa artan. Or SCruz 63. Eskaleak eta jabeak izan dituzten izketak. EAEg 25-4-1937, 1561. Arantzaren eta amaren izketa surrumurrua entzun. Erkiag Arran 72. Zer zan zuen izketa? NEtx LBB 146. Amaika izketa bero ta eztabaida izaten uan gure sukaldean. Ataño TxanKan 207. Artara moduko izketa bion artean sortu nuan. JAzpiroz 162. Izketa marmarra entzun nuan. AZink 81. Maitaleen bakarkako hizketa. MEIG I 154.
v. tbn. Cb Eg III 316. Gco I 433. Aran SIgn 51. PE 87. Arr May 162. Ag AL 99. Kortazar Serm 122. Iraola 79. Urruz Zer 22. Ill Testim 22. Jaukol Biozk 49. Tx B II 132. Yanzi 115. Lab EEguna 116. Lek EunD 14. Ir YKBiz 526. TAg Uzt 189. SMitx Aranz 31. Etxde JJ 88. Mde Pr 62. Txill Let 82. Anab Poli 102. Basarri 174. Osk Kurl 173. And AUzta 102. Berron Kijote 56. FEtxeb 117. Insausti 122. (H)itzk-: Ub 179. VMg IX. Lh Yol 30.
azpiadiera-1.2
Palabras, frases, alocución. "(Al buen) entendedor, pocas palabras, aditzalle onari, hizketak urri " Lar.
San Kasimiroren Birjiñarekiko jaiera, hizketa eta erregu biguñez betea. Lar STomas 2. Jaungoikaren izketa [...] Hebreoz izandu zala. Cb EBO 6. Onelako hitzketak zer esan nai zuan? Ub 100. Izketa bat [biraua], zeñarekin adirazten duan batek opa diola norbaiti gaitzen bat. AA II 30. Itzketa hura gezurrezkoa etzan. Lard 33. Buruan daukan guztia ondoen adierazoten dau bere miña edo izketeaz. A Ezale 1899, 10b. Zure yarduna egiaren ingurukako izketa dirudit. Ldi IL 90. Anaiak egin zigun hizketaren berri. Mde Pr 297. Orrelako izketa seme baten ahotan ez genduke iñolare onartuko. Vill Jaink 167s. Ama iraslearen izketa gozo bizia entzunaz. Onaind STeresa 79. Elkarrizketa, alde batetik, eta kontaketa bestetik, nahiz biak hizketa izan. MEIG IV 101.
v. tbn. Bil 73. Ag Kr 119. Or Tormes 9. JAIraz Bizia 126. Basarri 140. MAtx Gazt 85. Berron Kijote 68. Alkain 150. BAyerbe 148. Hitzk-: Mb IArg I 116. Arr GB 123.
azpiadiera-1.3
Sermón.
San Pedroren hitzketa edo sermoi hau. Ub 98. Beren izketa ta itzaldi ederrakin. Aran SIgn 209.
azpiadiera-1.4
Letra (de una canción).
Badu hunek auhen asko / alegia edo ziñezko: / bethi musika bera da, / bethi bera da hitzketa. Gy 265.
azpiadiera-1.5
Habla (opuesto a 'lengua', en la terminología lingüística).
Hizkuntza dagoela hizketaren atzean. MIH 194.
sense-2
2. (V-gip ap. Etxba Eib ).
Habla, dialecto.
Batean ausaz ere Goierriko hizketa dezula. Lar Carta a Mb 279. Oraindik napar-izketa egiten dan tokia. JMB ELG 96. Azpeitiarrak ziran. Ango izketie egiten zuten. BBarand 174.
azpiadiera-2.1
(V-gip, G, BN; Dv, que cita a AB) Ref.: A; EI 296 .
Lengua.
Gaztelaniaren eta franzes-izketaren sustrai guziak. Aran SIgn 204. Izketa artian / garbiena da euskera. AB AmaE 11. Euskerazko izketa gozo eta ederrean [argitara emon] . Itz Azald 6. Ingeles-izketaz batera. A Ardi 7. Gure izketa antze-izketa dittekela. Or LEItz 36. Euskerak [...] ez dau beste izketaren biarrixanik. EEs 1927, 202. Izketa guztiak alkarri itz asko arrapatzen dizkiote. NEtx Nola 6.
azpiadiera-2.2
(-tz- Aq).Modo de hablar. "Modos de hablar, hitzketa (G), hitzketa gaixtoa daukazu " Aq 368.
Adierazo nai det / izketa klaroan / euskera ta fueroak / noiztik nola diran. Afrika 31. Bere hizketa gozatsu eta eskuerakutsi ugariakin. Arr GB 14. Izketa zakarrekoak. Ag Kr 20. Izketa mordollotuz. A Ardi 125s. Zer dok izketa ori? / Zein dok lapurtzarra? Enb 178. Saskigilekume izan arren, izketa atsegiña du. Or Mi 16. Izketa arrontez. "Humillimo genere loquendi" . Or Aitork 133. I ta to aritzea ijito-izketa dala. NEtx LBB 208. Zukako hizketa [erabili] elkarrizketaz kanpora. MEIG II 84. Bertsoetan edo hizketa jasoagoan ari denean. MEIG III 72.
v. tbn. Xe 351. PE 59. Ud 145. EusJok II 59. Apaol 61. AzpPr 51. Tx B I 140. Anab Usauri 108. Etxba Ibilt 463.
sense-3
3. Locución, expresión.
Probinziar geienak aditzen ez dituzten hitzketa edo hitz egiteak. Mb JBDev (ed. 1900) 5s. Esazu: badijoa edo badoa, mugaz edo garai onez etorri da, eman diozkat edo dautzat, eta gertatuko da hitzketan [¿por hitzketetan?] ere hitzetan geniona. Mb IArg I 55.
sense-4
4. Hablando. v. HIZKETAN.
Horla zaudela hitzketa. Gy 323. Izketa adituz nor-naik usteko / euskaldun dala garbia. Or Eus 336.
azpisarrera-1
BIREN-HIZKETA. Diálogo.
Euskeraz eta neurtitz gabe idatzitako bakarrizketa edo biren-izketa. EEs 1913, 93.
azpisarrera-2
HIZKETA ASKATU. Prosa.
Bai izketa askatuan, bai neurtuan. Or ( in Gazt MusIx 22 ).
azpisarrera-3
HIZKETA-ASPERTU. Conversación larga y pausada.
Emen izketa aspertu bat egin. Ataño TxanKan 208.
azpisarrera-4
HIZKETA-BIDE. Medio de comunicación.
Ez dela euskara idatzian (gehi orain zenbait hizketa-bide) etendurarik izan egungo eguneraino. MEIG VII 39.
azpisarrera-5
HIZKETA-LAGUN. Interlocutor.
Izketa-lagun bezala, iru elkar-izketetan sartu zuen Platonek. Zait Plat 12. Peruren hizketa laguna ere ez zeukan urruti. MIH 168.
azpisarrera-6
HIZKETA-LEKU.
azpisarrerakoSense-6.1
a) Palabrería. " Itzketa-lekua, parola" VP 47r (Requejo traduce "sermo longus"). Cf. berbaleku.
azpisarrerakoSense-6.2
b) Lugar donde hablar.
Agureak, Arkaleneko izketa-lekura abitu-aurrez, Martiñi esan oi-zion: [...]. NEtx EG 1957 (7-8), 60.
azpisarrera-7
HIZKETA-MODU.
a) Dialecto.
Iru edo lau izketa-modu edo dialekto daduzka. Aran SIgn 200. b) Especie de lenguaje.
Zer izketa-modua izan zezatekean txapel gorriko egazti oriek. Anab Poli 79. c) Particularidad dialectal.
Izketa-modu batzuek [...] ez-ezagunak idurituko zaizkionak: biño, euskara, zen, dut, dugu, ta abar. In Goñi 17.
azpisarrera-8
HIZKETAN (G-azp, AN-ulz-olza; Urt, Lar, Añ (-tz-), H). Ref.: EI 296; ZestErret. Hablando. "Totum diem argutatur, egun guzia hizketan darama" Urt II 307. "Dicendo tempus absumere, hitzkétan denbora gáltzea" Ib. I 62. "Conversar [...] hizketan egon" Lar (v. tbn. Añ). "Hantxe dago alferrik eta hizketan" H. "Da Ixidrore etzan hizketan makala" ZestErret.
Zure Señoria[k] aurkituko nau labur hizketan. "Court en propos" . Volt 244. Elkharrekin solhasean, hitzketan [...] eta bisitaketan hasiz gero. Ax 404 (V 263). Hitzketan [...] aphur bat errebelatzea. SP Phil 83. H ori izketan batzuek Ge, besteak Jota egiten dute. Cb EBO 23. Izketan igaro zuela Mezako denbora. AA I 532. Oren bat edo bertze hitzketan iragaitera. Gy X. Gure kontra izketan / aritu diranak. Bil 31. Aditu det zure aita izketan zure anai Esaurekin. Ur Gen 27, 6 (Ker izketan; Urt y Dv mintzatzen). Mutuak ez du iñoiz / izketan erratzen. AB AmaE 408. Ezpalitza Kaifasen neskameaz izketan gelditu. Kortazar Serm 181. Bat-batean itzketan asi zan eta parrez. Lh Yol 42 (26 izketan ). Zer arraio dalata idatzi bear ez dek izketan aritzen aizen bezela? Ldi IL 84. Nere buruarekin izketan. NEtx Antz 103. Penagarri da jakintsu bat ola izketan aditzea. Vill Jaink 53. Aldi bat izketan egin genduan laurok. JAzpiroz 166. Ezer gutxi erabiltzen dira hizketan [hitz hauek] . MIH 189.
v. tbn. Mg CC 149. Echag 98. It Fab 70. Lard 404. Arr GB 114. Aran SIgn 18. Xe 168. PE 36. Noe 47. JanEd I 14. Sor Bar 37. Apaol 112. A BeinB 77. Alz STFer 142. AzpPr 27. Moc Damu 34. Goñi 61. Iraola 71. Ag G 228. Ill Pill 9. ArgiDL 26. Muj PAm 43. Jaukol Biozk 9. Inza ib. XIV. Tx B II 35. FIr 157. Enb 121. Kk Ab II 8. Lab EEguna 105. Otx 72. Lek EunD 45. Ir YKBiz 70. ABar Goi 52. TAg Uzt 45. Zait Sof 190. SMitx Aranz 158. Or QA 140. Etxde JJ 207. Mde Po 21. Txill Let 96. Erkiag Arran 191. SM Zirik 124. BEnb NereA 262. Basarri 76. Ugalde Iltz 19. Anab Aprika 46. Izeta DirG 69. Osk Kurl 29. MAtx Gazt 96. Salav 25. Uzt Sas 33. Berron Kijote 64. Ataño TxanKan 43. Onaind STeresa 61. TxGarm BordaB 91.
azpisarrerakoSense-8.1
(H).
(Saber, aprender a, empezar a, etc.) hablar. " Gure etxeko sukalde zarrak hizketan baleki, hitzeingo luke " ZestErret.
Hitzketan ikhas etzezaten gatik. ES 384. Itzketan zekitela txakur, [...] egaztiak. VMg XII. Tetuango inguruak / balekite izketan. Afrika 158. Ez al dezu oraindik izketan ikasi? Iraola 26. Ixilik egon ezin danak eztaki izketan. EgutAr 22-6-1959 (ap. DRA ). Beatz aundi onek izketan baleki... Ataño TxanKan 166. Zinema hasi zen behin [...] hizketan. MIH 328.
v. tbn. It Fab 16. Ag G 337. SMitx Aranz 236. Munita 128. Or Aitork 19. Zendoia 50.
azpisarrerakoSense-8.2
(AN-gip; -tz- SP).
Parloteando. " Ez duzu izketan bukatzen; autsi zak behin (AN-gip)" Gte Erd 3.
Behar baitu [...] prometatu dioen fideltasuna berriz firmatu hitzketan iarri gabe. SP Phil 451.
azpisarrerakoSense-8.3
Asi ziran biak era onetako izketan.Ag AL 93. Eten gabeko izketan. Ag G 246. Soldaduskako izketan. Insausti 20.
v. tbn. Berron Kijote 105.
azpisarrera-9
HIZKETA NEURRIGABE. Prosa.
Izketa neurrigabean ere, asierako azentua emaiten dugu beti. Or ( in Gazt MusIx 48 ).
azpisarrera-10
HIZKETA NEURTU. Verso.
Izketa neurtuan. Or ( in Gazt MusIx 18 ).
azpisarrera-11
HIZKETA-ORPO. Tema de conversación.
Izket-orpoa beren buruen arriskua izan zan pusketa batean. Sorarrain Lili 107.
azpisarrera-12
HIZKETA-SAIO. Rato de conversación intrascendente.
Izketa saio bat egin ondoren, sartu giñan lengo kontu zarretan. BBarand 111.
hizketa
<< hiruna 0 / 0 1 hobeki >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper