OEH - Bilaketa

756 emaitza garai bilaketarentzat

Sarrera buruan (50)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 bixika.
tradizioa
Tr. La forma bixika es claramente mayoritaria en la tradición septentrional. En Vizcaya la forma predominante es puxika .
etimologikoa
Etim. En último término del lat. vessica .
sense-1
1. (G-bet, L-côte, BN-baig; Ht VocGr, Dv), bexiga (V-ger; Lcc), bejiga (AN-ulz, R-uzt), bejia (G-azp), bejigia (AN-araq), bisiga (AN-gip; Lar, (G, AN), Hb), busika (V-m), puxiga (V-arr-arrig-oroz-ple-gip; Mic ( A ), UrduñBerb 397, (V)), puxika (V-och-ger-m-gip, G-goi-azp, AN-ulz), pusiga (A), pusika (V-ger-m), puxega (V-arr, G-azp) Ref.: A (bixika, bisiga, puxiga, puxika); Iz UrrAnz (puxika); Etxba Eib (puxiga); EAEL 300 .
Larramendi trae <bisika> y <bisiga>, en los que -is- podría representar una palatal precedida de i (i. e. bixiga y bixika). Vejiga. "Bexiga" Lcc, Mic. "Vessie" Ht VocGr 436. "Vexiga" Lar. "Vexiga, (V) puxiga [...] (AN) pixonzia " . "Vessie de bête" Dv. "Vejiga" A. Cf. Baraib 345: "Bochincha (Leza), vejiga de la orina del cerdo. En Maestu puchica". v. mazkuri.
Atherako diozue [idiari] odol gutti bat bixikako zainetarik. Mong 589. Noiz ere baitakizue segurki idiak harri duela bixikan edo xilkuan. Ib. 589. Pusigia edo garnu-onzija. Mg PAb 87. [Amasabelak] beste gorputzeko pusketai ematen diozkan estutasunak nola diran esteloriari, puxigari eta beste anketatik gora dijoazen zaiñ aundi batzuei. Aran-Bago ManMed 279s. Bixikaren pareta-barneko mingaixtoa. JE Med 142. Sagardoak gultzurdiñak garbiu, maskuri edo puxiga bizkortu eta gernua edo usuria eragiten du. Ayerb EEs 1916, 15. Guntzurrunetara ta puxikara jo eban gatxak [...], puxikeak eztanda egin biar eutson gixonari. Kk Ab I 22. Mazkuria edo bixiga aunditzen dala. Anab EEs 1920, 68. An du [azeriak] begien aurrean, koipez betetako maskuri bat, puxika bat. NEtx LBB 186.
azpiadiera-1.1
Vejiga inflada; globo, balón, etc.
Biotzak arrotasunek aiziagaz puxika baten antzera puzturik darabildenak. msOñ 70r. Puztuago egin zan berriz, puxiga bat balitz bezela. VMg 39. Puxika andittuben antz-antzera, edozein zistadak ustu ta autsez-iperdi botaten gattuzala. Otx 96. Orratza sarturiko puxika edo mazkuri arro arola lez. Erkiag Arran 95. Fiat txiker bat etorren [...], eta oi zalako soiñu durunditsua jo eban, arako gomazko puxika biribillari, gidariak marruskaldi latza egiñaz. Erkiag BatB 87.
sense-2
2. (V, G, AN-5vill, B, BN, Ae, Sal; Lcc, SP, Urt, Dv, H), bisika (Lar, Hb), bixiga (Lcc), bizika (G-to, B, L-ain, R-uzt; VocB ), misika (Dv (S)), mitxika (V-arr), mixika (L, BN, S; VocBN, Dv (BN), H), pisika (A), pixika (AN; Aq; -e AN-ulz), puxiga ( (V)) Ref.: VocPir 312; A (bixika, bizika, mitxika, mixika, pisika); Lh (mixika); Lrq (mixika); Iz Ulz (pixike) .
Grano de la piel; ampolla. "Berruga, bixigea" Lcc. "Berrugoso, bixigaz betea" Ib. "Bulla, bixika, haunditsua" Urt III 422. "Atheroma, lephoko vel galtzarazpiko bixika" Ib. 22. "Vexiga, la que se levanta en el cutis y se llena de agua" Lar. "Ampolla en la carne" Ib. "Bua, grano que sale en la cara o en lo demás del cuerpo" Ib. "Divieso (AN)" Aq 527. "Ampolla en la carne", "divieso" Añ. "Petit bouton rouge qui se manifeste sur la peau comme sur une personne atteinte de la rougeole" VocBN. "Bube, bourgeon, feu" Dv. "Misika (S), augmentatif de mixika" Ib. "(V, Gc, AN-5vill, B), divieso, granillo [...]. (Sal), granos que tiene el cerdo en la boca [...] (BN), buba o postilla, botón o yema, vejiga de las bestias" A. "Mixika (Lc, Sc), granos que tiene el cerdo en la boca [...]. (L-côte, BNc, Sc), pequeños granos rojos sobre la piel" Ib. "Bouton sur la peau" Lrq.
Eta hartaz egingo tuk zauri bixika dakharketenak. Urt Ex 9, 9 (Dv trunpilo, Ur anditsu). Gizona, zeinari larruan eta haragian atheratuko baitzaio kara mudazkorik edo bixikarik. "Pustula" . Dv Lev 13, 2 (Ur postilla, Ker girgilla, Bibl negel). Haren espainak mizika batzuek bethe zituzten zauri batez bezala. Prop 1893, 57. Eritu zen, xarranpin bizikaz gorphutza, guziz begithartea estali zitzaioen. Prop 1901, 27. Eztakit zein erritan, [baztanga] sartu da [...], eta beriala asi da arpegitik arpegira, bixigak egiten. Iraola 137. Emakuntzaren tela gainean ikusten dira mixika xuri batzu, botatzen baitute usu minkor bat. Gatxitegi Laborantza 169. Garai artan, erlekizten edo bixikak asko izaten ziran. JAzpiroz 42.
azpiadiera-2.1
Kukurusta beltzen bazaiote [oiloei], buztan gaineko bixikan min dukete. Orduan aski da bixikari mokoa haixturrez moztea. Dv Lab 291.
sense-3
3. (Fig.). " Puxiga, [...] enredador" A. " Puxiga, cargante, impertinenete. [...] Sekulako puxigia dagon bedori! ¡vaya cargante que está el!" Etxba Eib.
Badakit orain nor dan agure kantore au. Da ordi pusiga etxe guztija ondatu dabena; zoorrez beterik dago. Mg PAb 64.
azpisarrera-1
BIXIKA-BELAR. "Garou, bixika-belhar" T-L.
azpisarrera-2
BIXIKAKO KATARRO.
" Puxikako katarrua, zistitis [...]. Neguan puxikako katarruakin gaizki ibiltzea " ZestErret.
bixika
<< bitarteko 0 / 0 1 bizar >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper