OEH - Bilaketa

756 emaitza garai bilaketarentzat

Sarrera buruan (50)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
lozorro.
sense-1
I . (Adj.).
azpiadiera-1.1
(G-to, L-ain ap. A ; Lar, , H), lotzorro (Lcc).
Dormilón. "Dormidor" , "modorro o bobo" Lcc. "Dormilón" Lar, .
sense-2
II . (Sust.).
azpiadiera-2.1
1. (G, L, BN, S; , H), lo-sorro (V, G, AN-egüés, B; H, que cita a Astar), lo-sor (V-ple), lo-zurru (G) Ref.: A (lozorro, lo-sor); Lh; A EY IV 146.
"Modorra" . "Sueño profundo" A. Tr. Documentado en Mendiburu y autores occidentales desde principios del s. XIX (tbn. en Lafitte). En DFrec hay 7 ejs.
Oriek arkitu oi dira beren azken gaitz lo zorro, letargo deritzan [...] eritasun galgarrian. Mb IArg I 301s. Ta ikusiko dozue, lo-zorrora emoten bazara, ze zur-irazarria egongo dan gizonaren arerio asmutsua. LoraS 184. Ez ote zera oraiñ ere esnatuko bekatuaren lozorro orretatik? AA III 586. Egongo zara losorro astunian daguana legez, azotadu arren eztozu minik artuko. Astar II 130. Daukagun lo sorrotik iratzartuteko. Ib. 285. Lozorro astunetik irazarririk. Izt C 108. Dukea eta Dukesa lozorro pisu batetik esnatu baziran bezela jarri ziran. Arr GB 132. Nok iaten emon eukiezkero, eztautsu lo-zorroa asko arindu edo sumatuko [...]. A BeinB 40. [Gaitza] azaltzen danean ondoezak egiten zaizkala gaxo dagoanari [...] lozorroaren itxuran. Aran-Bago ManMed 248. Gogo bizitza galdu dabena / esnatzen dauna lo-zorrotik. GMant Goi 69. Negu-lozorrotik / esnatu da lurra. Jaukol Biozk 93. Bein-edo-bein lozorrotik doi-doi esnatuta, leioa oi-ezko tokira aldatu dala ikus-iruditu bezela. Anab Usauri 22. Erna adi, napar, euskaldun, erna / gaurko lozorro orretati. "Modorra" . Or Eus 254. Geldi ta logalez zetzan izadi osoa sargori kiskalgarriaren lozorroan. TAg Uzt 107. Gabean gabean bigiran eta / biar monean lo-zurru. (G) "Vas de tertulia y al día siguiente sientes pereza de levantar" . A EY IV 146. Lo-zorroaren menpetik. "Desde el dominio del profundo sueño" . Or Poem 554. Euskaldunok gure lozorrotik esnatu gera. Etxde AlosT 11. Bart arrats osoan esna egon eta... ura lozorroa gau artakoa! Loidi 81. Piarres bere lozorrotik esnatu zaneko urrengo goiza zen. Etxde JJ 189. Zertarako nai ditut nik arautasuna ta zentzua, orain arte lozorroa besterik eman ez badidate? Txill Let 36. Nazkatu egin nau munduko lozorroak, nazkatu egin nau bere laukeriak. Ib. 23. Lozorro lodia aienatzen dut. Ib. 41. Negu-ondoko losorro ostean zuaitzak [...] itzarri oi diranez. Erkiag Arran 149 (93 losorro). Gizadiak ere baditu aul-uneak, krisi-garaiak, lozorro-orduak. Vill Jaink 182. Ontan, zarata batek bere erdi lozorrotik ateratzen du. NEtx LBB 106. Bultzada gogorren beharrean gara lozorrotik irten eta norabait mugitzeko. MEIG III 117s.
v. tbn. Mg CO 207. Aran SIgn 98. Ag Serm 398. Enb 148. MAtx Gazt 58. Ataño TxanKan 111.
azpiadiera-2.2
2. "Pesadilla" Lar, . "Cauchemar" H.
azpiadiera-2.3
3. "(G-bet), sonambulismo" A.
Lozorron kontra [...] elizara jun, kandelak eamanez limosna. [...] Lozorron kontra Naparroko Salinasea jun, ango uretan busti eta [...]. (G-goi). Arin AEF 1980, 64.
azpiadiera-2.4
4. (V-gip ap. Etxba Eib ), lozorra ((det.).).
"Roncar, lo-otsa egin, lo zorra " . "Ronquear, lozorran egon " Ib. " Lo-zorruak, ronquidos. Kaletik entzutzen ziran aren lo-zorruak " Etxba Eib.
azpisarrera-1
LOZORROAK HARTU. "Amodorrarse: (c.) loak, lozorroak artu" Añ.
Lozorroak artuko zaituela Jangoikoaren serbizioan [...] egotaldi bat egiten ezpadozue Jesusen oñeetan. LoraS 101. Alako batean lozorroak artu ta ametsak ojuka egiten zituan. Anab Poli 78.
azpisarrerakoSense-1.1
(Con determinantes).
Mayi ez da ageri. Ohean da ganbara handian lo-zorro pisu batek hartua. Lf Murtuts 53.
azpisarrera-2
LOZORROAK EGON.
Esnatu zan bada Santxo, eta lozorroak ote zegon gogoratu zitzaion arako zama ura bere gaiñean sumatu zuanean. "Pensó que tenía la pesadilla" . Berron Kijote 180.
azpisarrera-3
LOZORRO-AMETS.
Gipuzkoatar artezak [...] gezurtatu zituzten Napoleonen lozorro ames traketsak. 'Burdas quimeras hijas de su profundo sueño' . Izt C 411 (A, s.v. trakets traduce: "los sueños torpes de Napoleón").
azpisarrera-4
LOZORROAN (V-gip ap. Iz ArOñ). (Estar, etc.) adormilado, adormecido; dormido. "Losórruan, bastante dormido pero no del todo" Iz ArOñ.
Len lo-zorroan bixi ziranak / orain daukozuz itxarrik. Enb 42. Bertoldin lo-zorruan eguan, arrija bera baño gogorrago. Otx 163. Euskal-Erria lozorroan ta argaltuta zegon garai batean. Lab Y 1933, 193. An nagozu [...] / ernai? Lo-xorroan? "Adormecido" . Or Poem 516. Iñorkiñaren gañean etzanda [...] lotan edo lozorroan. JAIraz Bizia 86. Ontzi zuri sabelaundi bat [...] lozorroan uretan etzanda. Ib. 14. Piarresek lozorroan ziraun belar tartean. Etxde JJ 161. Lozorroan zetzan. Ib. 189. Lo zorruan negon, artu edo ez artu. Ugalde Iltz 19. Egun guztian lo zorroan. BEnb NereA 209. Kontzientzia lo-zorroan jarri ta azkenik griña txar au danen buru gelditzen da. MAtx Gazt 78. Besteak ere ola egongo dituk: lo zorroan eta zurrungaka noski. Alkain 145. Aspaldidanikako lozorroan zetzan Euskaltzaindia bera ere iratzarri zen. MEIG IX 29. Lozorroan aurkitzen nuen zenbait aldiz, sukarraren mende. Ib. 97. Bizkaieraren loraldia luzaro gabe dator, Nafarroa ez zen erabat lozorroan gelditu. MEIG IV 127.
v. tbn. Or Mi 127. Anab Usauri 134. Bilbao IpuiB 241. Erkiag Arran 61.
azpisarrerakoSense-4.1
(Con determinantes).
Ate kisket baten otsak esnaatu narua ni lo zorro gogorrenian banago bere. Mg PAb 130. Dagoz lo zorro astunian. Mg CO 40. Non zegoan lozorro gogorrean. "Et dormiebat sopore gravi" . Ur Ion 1, 5 (Ker lo-zorro gogorrean; BiblE lozorroan; Dv lo gogor batean, Ol lo zetzan). Zenbat gizon ta emakume gaistakeriko lo zorruan <sor-> anima ilda zeukatenak. Ag Serm 551. [Aberrija] lotan eguan, eta lo-zorro / negargarrijan benetan. Enb 39. Lo-zorro batean daudela, trumoi-ots batekin bezela esnatu ziran. TxGarm BordaB 108. Antzinako gauzen lozorro goxoan [zegoela] . MEIG III 108.
azpisarrerakoSense-4.2
Durante el sueño.
Egiten dau pekatu mortal [...] ardura andi bat ifinten ezpadau beragaz eratzoten daben umia losorruan ez ito edo galzeko. Astar II 100. Ala ta ere / etzan ba esnatzen. / Asi zitzaionean / larrua erretzen / lozorroan asi zan / orroi batzuk jotzen. And AUzta 146. Batzuek beren lo-zorroan ez dute koskarik nabaritzen eta il egiten dira. Anab Aprika 46.
azpisarrerakoSense-4.3
" Losórruan (ibilli), andar sonámbulo" Iz ArOñ.
Juana lo-zorroan besoak ate-aldera dituala geldirik dago. Ala arkitzen du senarrak. NEtx Antz 120 (v. tbn. 125).
azpisarrera-5
LOZORRO EGIN. "Lozorro egin det (= gaixorik zaudenean egiten duzun lo astun, gaiztoa) (G-azp, S)" Gte Erd 270.
azpisarrera-6
LOZORRO EGON.
Bere zoriaz oar / gaberik, lozorro dago gizadi. "Está entregado al sueño" . Gazt MusIx 107.
azpisarrerakoSense-6.1
Izarñoak ernai ñirñiraz zeruan / lozorro mundua illunpe itxuan.SMitx Aranz 139.
azpisarrera-7
LOZORROTAN (Estar, etc.) dormido.
Beraz, lozorrotan etzana ez duzue iratzartzen. Zait Sof 59.
azpisarrera-8
LOZORRO-ZORROAN.
Lo-zorro-zorruan banago zelan gura dozu nik neure buruba itxartu al ixatia? 'Si estoy en lo mejor del sueño' . Otx 164.
lozorro
<< 1 lotu 0 / 0 luistar >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper